Historisch Archief 1877-1940
No. 2465
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
roepen: dan zal hij die arbitrage weigert, de aan
valler zijn."
Immers op het terrein der arbitrage hebben de
beide staatslieden elkander ontmoet. Zij verwach
ten er bergen van. Men zou schier zeggen, dat
Londen en Parijs bereid schijnen, voor alle moge
lijke geschilpunten verplichte scheidsrechter! ijke
uitspraak te erkennen. En dan zouden de andere
landen wel volgen. Zeg dan tenminste militaire
hulp toe tegen het land dat zich aan een arbitrage
onttrekken zou", vraagt Frankrijk. En hier zit
logica in. Er is geen gevaar meer voor vage geval
len of voor provocatie; de enkele weigering van
aan een arbitrage deel te nemen, en dan ten
oorlog te gaan, is een licht vast te stellen feit.
Doch Engeland's tegenzin tegen militaire ver
bintenissen is onverbrekelijk. MacDonald weigerde
weer. Hij is bereid, economische sanctie's te geven,
boycott, blokkade tegen den weigerachtige. Maar
militaire, neen !
Er ontbreekt hierin misschien iets van grootsche
politiek. Merkwaardig is, hoe luttel F.ngeland vaak
<le preventieve macht van zijn woord begrijpt.
In 1914 heeft het de gelegenheid voorbij laten
.gaan, door openlijk positie te nemen den oorlog te
voorkomen. In 1923 had 't met enkele woorden
den Ruhrstrijd kunnen ondervangen. En thans
zou het ongetwijfeld, door zekere toezeggingen, de
rust in de verhoudingen van tal van landen kunnen
te weeg brengen. Maar het wil niet. Het ziet een
nog grooter kracht in zijn onbeslistheid, zijn
onuitgesprokenheid. Het wil de weegschaal niet uit
handen geven. En het wil geen belofte geven van
gewapende macht.
Intusschen brengt deze houding veel zorg teweeg.
Arbitrage en economische boycott, wat helpen zij
t).v. landen als Polen en Roemeniëtegen den
Soviet, die zich niet bij arbitrage aansluit, en om
tooycott niet maalt? Niet in theorie beeldde
Skrynski de blootgesteldheid van Polen uit.
SPANJE'S KOLONIALE TOEKOMST
Teekening voor de Amsterdammer" door L. J. Jordaan
CHATEAUX EN .... ESPAGNE
WAT AAN WAARBORGEN ZAL ENGELAND BEREID
ZIJN TE GEVEN?
Gesteld al, dat Duitschland wilde toetreden, het
andere gevaar blijft toch altijd dreigen. Zal het
mogelijk zijn, deze leemten in Genève te over
bruggen? De groote Assemblee ziet zich voor die
taak gesteld. Een uiterst moeilijke, vol tegenstel
lingen en lastige gevallen. Londen wil wel recht
spraak, maar een recht met moréle macht. Het
continent! roept daarentegen: dat het recht sterk
?en machtig moet worden gemaakt.
Frankrijk is evenwel er blijkbaar op uit, reëele
politiek te voeren. Het wil tevreden zijn met wat het
krijgen kan. Het wil ook niet de theoretische
mogelijkheden van onveiligheid op den voorgrond
schuiven. Mits het zich maar gedekt ziet tegen de
praktische, voor de hand liggende mogelijkheden.
Dit wordt duidelijk de lijn van Herriot, en zijn
aanvuurder Briand.
Dank zij deze tendentie zal er eventueel iets te
bereiken zijn. En dit is het voordeel ervan, dat
Engeland zich duidelijk heeft uitgesproken.
Frankrijk ziet dan verder zijn heil in het
algemeene feit van de entente. Niet kunnen rekenen
op beloften van Engeland, zal het zicht vast
hechten aan Engeland's vriendschap, en eigen
belang. Ook dat is een waarborg. En als men
Herriot zal verwijten, niet sterker waarborgen mee
thuis te brengen, zal zijn antwoord zijn : ,,de sterk
ste waarborg is dat ik arm in arm met Ramsay
MacDonald weggewandeld ben".
Bovendien wil Herriot 't liefst incasseeren, wat
hij op het oogenblik krijgen kan. MacDonald
geeft ten minste nog het maximum bereikbare.
Hij, idealist, staat wat in een positie als eenmaal
Wilson. Wanneer zijn land hém laat vallen, doet
't zijn idealisme niet langer gestand. De val van
MacDonald zal een geweldigen tegenslag brengen.
En toch is die misschien dichterbij, dan men denkt.
Dan laat zich misschien een scheiding aanzien:
toenemend isolement van Engeland; en continentale
aaneensluiting onder leiding van Frankrijk. In
zoo'n bestel zouden Holland en de Rijken van het
Noorden weder een tusschenstrook vormen,
maar met de algeméie toenadering der staten
was het dan ook tevens weer gedaan !
Dit neemt niet weg, dat zelfs mét MacDonald
Engeland moeilijk en stroef blijven zal. Zelfs
schijnt het op het stuk der internationale recht
spraak de bevoegdheid van het Hof voor gevallen
J. S. MEUWSEH, Hotl. A'DAM-R'DAM-ÜEN HAAQ
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
van zeebuitrecht uit te willen sluiten. Dit wil
zeggen: in den zeeoorlog zou Engeland tegenover
de neutralen geheel souverein blijven. En daar de
economische boycott ook wel nimmer tegen het
Empire werken kan. blijft zijn positie exceptioneel
gunstig. MacDonald is ook geen vage droomer !
Maar hij wil zoo ver gaan als bereikbaar is, en men
moet hopen, dat de sleutel der wijzen te Genève in
onderlinge samenwerking opgedolven worden zal.
Zou die ook aan Duitschland de poort openen?
Zonder die intrede blijft het gevoel van internatio
naal vertrouwen en veiligheid altijd een groot gat
houden.
B R A N D A R i s
EEN INNIGE WENSCH OM DE ENGELSCH
FRANSCH ENTENTE VOL TE HOUDEN
VERSCHENEN:
De Stille Getuige
DOOR
TOP NAEFF
ZESDE DRUK
Ingenaaid / 3.50 Gebonden / 4.50
Want dit boek is vol van bizondere en
schoone gevoeligheid.
W. G. VAN NOUHUYS in Groot Nederland.
Uitgave van
Van Holkema en Warendorf, Amsterdam.