De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1924 20 september pagina 8

20 september 1924 – pagina 8

Dit is een ingescande tekst.

No. 2466 f f f l 6' DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND COOK'S BEGROOTINGSflEIZEN BOUWT IN HET niet in gezelschap, toch alle onderdeeleri volgens wensen van den passagier vooruit geregeld WAARBORGEN EEN IDEALE REIS MARECHALNIEL N§2 ILKiniKI fBRKft K HK6TIE TEL. INT. :?No. 6538 VRAAGT INLICHTINGEN VIJGEMDAM 10 - AMSTERDAM FABB, VAH otft PUTT i ot VLAM SUPERIOR PATRIA BISCUITS Naamlooze Vennootschap Uurwerk, Goud- en Zllverhandel v/h Gebr. BREEN NIEUWENDIJK 172 ROZENGRACHT 53 HAARLEMMERSTRAAT 64 Groote sorteering in Trouw-, Verlovings- en Zegelringen. Zilveren Couverts en diverse Schepwerk tegen scherp concureerende prijzen. Uurwerken met Westmintter en divirie gongelagen RUIME KEUZE HORLOGES 1ste Klas reparatie-inrichting voor Goud, Zilver en Uurwerken. Cliche's Van Leer AMSTERDAM -A. via K i j wielen. r>E BTCSTE J. DE JONG & ZONEN - A'DAM GROOTE VERSCHEIDENHEID VAN SOORTEN^ E] VOOR IEDEREN SMAAK, VOOR IEDERE BEURS. 0 Doch slechts in n qualiteit DE BESTE! ? DE 25 MODELKAMER/ VAN ---ZUN /TEEI)/TEE>EZI01Tl(iEN DJWES! Laat uw wasch behandelen door de wasscherij nki",TiUnfnb.n-24. Til. 23125 zoowel droog toegeslagen als opgemaakt. Vraagt prijsopgave. Aanbevelend B.NEIDIG&Co. FIAT gehtel Complut 10/t5 P.K., 4 pi. 15/20 P.K. 6 pi.. 20/30 P.K., 6 pi. f 350Ü.?f 5200 .?f 6200 . J. LEONARD LANG, AMSTERDAM l BIJKOMSTIGHEDEN CXLlll. Als iemand zestig jaar wordt, neemt even de wereld een andere houding tegenover hem aan. Aan den eengn kant schijnt men te meenen, dat men dan het recht heeft hem te brutaliseeren. Ik kan het tenminste niet anders beschouwen, wan neer de redactie van een courant ter eere van deze feestelijke aangelegenheid een rondvraag stuurt aan Jan en Alleman, (in casu aan mij), waarin een karakteristiek van den jubilaris wordt gevraagd, in tien a vijftien regels. Een karakteristiek ! Van Van Deyssel !! Door mij !!! In tien a vijftien regels ! ! ! ! Maar aan den anderen kant komt er op zoo'n dag een stroom van deemoedige dankbaarheid los, die zich jarenlang heeft opgehoopt en dan naar buiten moet; we geven er ons meer dan anders rekenschap van, wat voor ons, ieder persoonlijk, de persoonlijkheid en het werk van den zestigjarige ? hebben beteekend; het voorrecht van zoo'n feest is juist te mogen bewonderen en vereeren zonder restrictie, zonder bezinning, zoo maar vol uit ons hart, omdat we blij zijn met alles, wat we al van hem hebben en vol verwachting, voor alles wat hij ons nog geven zal. En welk een figuur is de jonge Thym" om te vieren en te verheerlijken, hij, de heraut van het nieuwe leven in onze literatuur, de eerste, die onze jeugd tot moed en opstandigheid wekte; de eerste, die ons bedwelmde met het meesleepende rhythme van zijn sprekende stem", die uit de stille blad zijden tot ons scheen door te juichen. Hoe hebben we in de jaren van onze bewustwording altijd Van Deyssel's eersten bundel naast ons gehad, die ons telkens weer opzweepte tot extatische liefde voor de schoonheid, en tot een zeer artistiek tempe rament" of anders gezegd: verzet tegen alles, wat normaal, geregeld en vredig was, zooals onze huise lijke kring en onze plichten voor de school. Ik heb een kapelaan gekend, die, vóórdat hij ging preeken, altijd een brok van Van Deyssel's verzamelde opstellen las, om zijn geloofsovertui ging aan de menschen te kunnen meedeelen op den bezielden stroom van dit meesieepende rhythme, en ik, die nooit proza" onthouden kan, die mijn eigen betoogen altijd van papiertjes moet oplezen, ken van hem bladzijden achter elkaar woordelijk van buiten, omdat het inderdaad gedichten in proza" zijn, waar geen syllabe weggelaten of bijgedaan zou kunnen worden, maar die in onver anderlijke schoonheid staan, voor alle tijden. Er bestaat voor een krachtige, revolutionaire beweging misschien geen ongunstiger tijd dan een kwart eeuw, nadat ze heeft overwonnen; hoeveel ze wegmaaien, kapot-beuken, omverslingeren moest, is de jongere generatie vergeten; ze begrijpt niet meer de kracht van dit driftige willen"; ze vraagt om voldragen kunstwerken"; ze treurt er over, dat alles, wat de mannen van '80 voortbrachten zoo kort van adem was; dat ze nooit tot het dra ma" wisten te stijgen, dat ze . .dat ze . . Probeer eens voor een publiek, met dergelijke eigenwijzelingen doorspekt, voor te lezen: Ik houd van proza", of: Wilt ge groote vreugde, o, luistert naar mij"; of Kunst is passie . ." Nau welijks hebt ge de eerste zinnen uitgesproken, of er komt in de zaal die zeer eigenaardige spanning van stilte, die iedere spreker herkent; die, bij ongelijk werk, weer verslapt, fladdert, en later mis schien weer aantrekt, maar die onder het proza van Van Deyssel tot een beangstigende intensiteit kan groeien. Dit is geen werk voor n generatie; dit overrompelt ieder open en sterk hart. En zijn er in een tijd, dat iedereen over de groote kunst theoretiseert en bijna niemand meer aan de groote kunst toekomt, veel uitspraken gedaan, die zoo kernig het credo van den kunstenaar in een concreet beeld weergeven, als deze twee aphorismen uit Frank Rozelaar: 'f Indien gij alleen weet dat uw inktkoker daar staat, of dat gij een genotrijk perendrupsje op de tong hebt, zeg dan niet, dat God u is verschenen of dat het heelal een reaaldialectiek is. Ja, al meent ge nog zoo zeker te weten dat God u is verschenen, spreek dan toch liever over den inktkoker en het perendrupsje, want dan zult ge de proef op de som eerst verkrijgen. Indien namelijk hij u werkelijk is verschenen, zullen de inktkoker en het perendrups je goddelijk worden onder uw handen". Men nadert niet de schoonheid of heiligheid door zijne gemalin toe te voegen: lieve, laat ons nederknielen en den Heer aanbidden. Men nadert de schoonheid of heiligheid door den toon waarop, door de houding en gelaatsuitdrukking waarmee men aan zijn vrouw vraagt, waar onze pantoffels staan". Van Deyssel is een gróót man en als zoodanig anders dan een der onzen. Zijn verschijning op een bijeenkomst van dames en heeren", al zijn het dan letterkundige dames en heeren" valt uit de lijn; hij is meer dan levensgroot, en heeft voor een gewoon sterveling al het verwarrende en betooveaende van het boven-normale. Een karakteristiek van dezen wonderlijk gecompliceerden geest? Van dezen vreemden, soms vevbijsterenden en dan weer verrukkelijken bloei?' Ach, wat is het veilig niets anders te hoeven doen dan bewonderend op te zien en te zeggen: voor het begrepene en het nog niet begrepene, voor alles, wat ge gegeven hebt, onze bescheiden dankbaar heid. A N N i E SALOMO\s Levensverzekering Maatschappij H IA RiLiEiU" W i l M o 11 « i» l <- i il il DE VOORDEELIGSTE TARIEVEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl