20 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2467 (Met teekeningen voor de Amsterdammer" door den schrijver) AMERIKANISATIE IN DE SCHADUW VAN PARIJS"- Tuschinsky. AT wil zeggen: In de schaduw van Hollywood! Pola Negri in de Paramount-Studio's; ziedaar 'n fase in 't Amerikanisatie-proces dat 't film bedrijf langzaam maar gestadig schijnt door te maken, zeer tot schade van de cinematografi sche kunst. Want de Amerikaansche hegemo nie beteekent conventie, stilstand, protsige over daad ... dollars! Totnog toe is uit Californiëgeen enkele poginglgedaan de film-kunst in nieuwe ba nen te leidenjeigen en oorspronkelijke vormen te zoeken, de kwaliteiten, die de rolprent uitsluitend bezit, te benutten en te ontwikkelen ten bate van 't cinematografische kunstwerk. Dit alles, men moge overigens van hen denken wat men wil, heb ben de Duitschers wél gedaan. Zij zochten .pro beerden, experimenteerden gaven naast geniale vondsten, wonderlijke misbaksels en grove mis lukkingen . . maar 't leefde, 't gistte bij hen. Men voelde: uit al dat gewroet en geprobeer, uit al die malle bokkesprongen moest de film der toe komst ontstaan. Over there" is 't de dood in de pot. Daar levert men keurig-verpakte sentimen taliteit, precies zooals, de 'Heer en Mevrouw Publiek dat graag wenschen of men verblindt ze met blinkende, rammelende overdaad, waarbij dan nog de goeie smaak vér te zoeken is. Duitschland gaf figuren als Wegener, Jannings, Bassermann, Alfred Abel, Veidt, Asta Nielsen . . Amerika culmineert in den eleganten kwibus en bakvisschen-afgod de heer" Valentino! Duitsch land geeft mooie en leelijke, su blieme en afschu welijke, maar al tijd levende cre aties Amerika levert cliché's. Oom Sam's on verbiddelijke schoonheidscode luidt: De vrouw zij?charming" de man smart" en naar 't verheven voorbeeld van z'n Magazines creëert de film-manager de vreeselijke stars" die op elkaar lijken als druppels water, 't zij ze Mae Murray, Gloria Swanson of Constance Talmadge heeten allen met dezelfde poppekop, dezelfde ondeugendheidjes, dezelfde sentimen taliteit en dezelfde impotentie. Zoo ontstaat ook de film-held met z'n glimmend-geplakte haren, z'n confectie-gezicht en z'n verpletterende middel matigheid. De regie streeft in haar beste oogenblikken naar fotografisch-scherpe beelden, keurige aankleeding en royale mise-en-scène. Met stijl, tonaliteit, zwart-wit, verdeeling van 't beeldvlak, synthese heeft zij niets van doen. Ziedaar de dorre, zakelijke opvatting, die den Amerikaanschen geest beheerscht en die, god betert, hard bezig is de heele film-wereld te ver overen. Men wijze mij niet op succes-werken als If winter comes . ." zij begaan, ondanks hun (overigens zeer matige) kwaliteiten, platgetreden wegen en brengen de cinematografie als kunst geen stap verder. Vandaar, dat de Amerikanisatie van de film 'n triest en jammerlijk voor uitzicht oplevert . . tenzij 't regime in andere handen overgaat. Want 't eigenaardige geval doet zich voor, dat eenige groote Duitsche kinoartisten naar Hollywood zijn verhuisd, onder welke de voortreffelijke regisseur Ernst Lubitsch en z'n trouwe medewerkster Pola Negri. En zoo zien we als een der eerste producten van dien vorm van Amerikanisatie de Duitsche tragédienne in de Paramount film In de schaduw van Parijs". 't Is, onder ons gezegd en gezwegen, alles behalve 'n succes. De teleurstelling is des te pijn lijker, omdat de vergelijking met 'n vroegere, soortgelijke Duitsche film Vlam" zeer voor de hand ligt. Ook daar speelde Pola Negri de Parijsche deerne, die, uit de goot opgeheven, door haar huwelijk in betere kringen is gekomen en met haar oude Eva geen raad weet. Maar zoo zot en onmo gelijk als 't geval hier behandeld is (de Apachenmeid trouwt maar liefst met den politie-prefect!) zoo boeiend en natuurlijk verliep de historie des tijds. Wie herinnert zich niet de prachtige regie van Ernst Lubitsch die ieder detail in spel en monteering overwoog en beteekenis gaf in tegen stelling met deze rommelige speel-maar-raak methode, waar iedereen 'em op ouwerwetsche wijze van katoen geeft. Wie denkt niet met wee moed aan de volmaakte compositie en ontwik keling van Vlam", waar al 't kleurige Parijsche leven zich in volkomen harmonie concentreerde om 't spel van de hoofdfiguur en haar subliemen tegenspeler Alfred Abel in .tegenstelling met 't wilde, onsamenhangende gedoe in de Ameri kaansche film, waar heele brokken (o.a. de oorlogs-episode) storend-onrustig en met de haren bijgesleept zijn. Hoe voortreffelijk wist Lubitsch Pola Negri's eigenaardig maar beperkt en vrij eenzijdig talent, zich op 't voordeeligst te doen ontplooien terwijl men haar tenger figuurtje hier, als 'n vreemd katje in 't dollar-pak huis ziet ronddwalen. Moet ik nog wijzen op regie-slordigheden, als de razzia op 't gevaarlijkste en meest sinistere geboefte van Parijs die nota bene wordt aangevoerd door 'n soort van operettegeneraal in groot tenue met de manieren van 'n sergeant majoor . . 'n hooggeplaatst politieambtenaar, moet u we ten? Of moet ik nog spreken van de goedkoope monteering, de middelmatige spelers en de slechte fotografie, die af en toe zoo donker en onduidelijk is, dat 't moeilijk is de voorstelling te volgen? Moet ik al deze dingen releveeren, om tot de conclusie te komen dat dit geval van Amerikani satie 'n volslagen mislukking is, ook al worden we als alles geleden is, verbaasd met de triom fante mededeeling: Het is 'n Paramount-Film?" Het is 'n Paramount-Film" . . nou, zegt u dat wel! In de vestibule hing 'n raadselachtig bloemstuk van de Lasker's Famous Player's Corporation", aan de directie geschonken wegens . . 't vertoonen dezer Pola Negri-film. Ook 'n vorm van Amerikanisatie? J o R D A A N DE VIER JAARGETIJDEN Retnbrandttheater Hier wordt 't groote drama van Opkomst, Bloei en Verval opgevoerd met als eenige speelster de machtige Natuur en hier zwijgt de critiek. Wie denkt er nog aan scenario's, wanneer-ie dit geweldige, zich eeuwig herhalende scenario ziet verfilmd? Wie praat er van tooneelbouw, als-ie de bevers hun dammen ziet construeeren van regie, als de bijen hem 'n lesje geven van technische wonderen, als hem 't grootste wonder Geboorte en Groei wordt geopenbaard? Men ga deze zeldzame film zien (ook gij, die anders nooit de bioscoop bezoekt!) en late zich stichten. J. PARK-HOTEL ROTTERDAM DAGBOEK VAN EEN AMSTER DAMMER Aan Zijn Excellentie Minister van Dijk, Minister van Oorlog. Excellentie, BRIEVEN Het Nederlandsche volk kent u niet. AAN Dat is om meer dan een reden jammer. GROOTE Vraag het den man in de straat, den MANNEN gemiddelden Hollander of Jan en alle man wie gij zijt en hij zal honderd van Dijken noemen het is een zeer achtenswaardige familie met vele nuttige leden doch wie zal weten dat gij een van Dijk zijt en tevens Minister van Oorlog? Van waar deze bescheiden heid, die u bloeien doet als een vergeet-mij-nietje in het kleurige bloembed van het achtste, negende of tiende gereconstrueerde Kabinet-Ruys? Waarom niet een gepaste reelame gemaakt op de verschil lende, van uw militairen dienst uitgaande, stukken, die allicht het aantal poststukken in getal over treffen? Wat zou er tegen zijn de soldaten, die in hun groene poederpakjes te weinig opvallen, zelfs in een burgerlijke omgeving, een bonte strook op den rug te naaien met een of andere krijgshaftige spreuk, die liefde wekt voor het leger? Bijvoor beeld: voor eiken gulden belasting een rijksdaal der heldenmoed" of: de mot moge ons verteren, maar als de groote Mot komt, staan wij onzen man !" Neem nu de prachtig geslaagde manoeuvres in het Brabantsche. Zou er een haan naar gekraaid hebben als de sympathieke vereeniging Ons Leger" niet om stallesplaatsen gevraagd had, om ze tot het bittere einde te kunnen bijwonen? Waarom niet op onze waarschuwingen, aan maningen, dwangbevelen een lichte herinnering gedrukt aan deze krijgstooneelen? Iets in den trant van: Gaat dat zien ! Nog nooit vertoond! Moed tegen Dapperheid. Intellect tegen Verstand. De Rooden tegen de Blauwen. De Witten betalen !" Met een kleine noot aan den voet, dat met de Witten" de van den schrik wit geworden belasting betalers bedoeld zijn. En waarom geeft gij bij executies, gelijk onze voorvaderen dit deden, den deurwaarder niet een tamboer mede om dekreten van het slachtoffer te overstemmen? Zoo zoudt gij de tanende populariteit van ons leger kunnen bestrijden en den goeden geest onder de troepen bevorderen, die thans van zulk een laakbare onverschilligheid om niet te zeggen onwil blijk geven, nu deze breedopgezette en kranig uitgevoerde manoeuvres slechts een spel zijn en niet bloedige ernst. Want de kranten mogen wel schrijven dat de natte legertenten de troepen kopschuw maakten wij weten beter: het is het heldenbloed in de soldaten dat spreekt en geen genoegen kan nemen met losse patronen, denk beeldige versperringen, stroopoppen, blauwe vlag gen, die heele divisies voorstellen en lichte bri gades, die in den modder blijven steken. Waar over heel de wereld over ontwapening en arbitrage gesproken en er voor betoogd wordt, is dit onze laatste kans en in plaats van bloed zet gij ze regenwater voor. Blijf daar eens held bij ! Maak er bloedenden ernst van, Excellentie, en gij zult populairder zijn den Ruys, getapter dan Heemskerk en beminder dan Colijn. Geloof me, in heldenmoed, EEN AL WEER VAN DEN SCHRIK BEKOMEN WITTE" Vraagt Uw leverancier uitsluitend Delftsche Slaolie EXTRA ??1.20 per heele. ?0.75 per halve Iflesch (verpakking inbegrepen). LET OP HET GEDEPONEERD HANDELSMERK Delftsch Plantenvet DELFIA ?0.58 per tablet van Vs K-G. netto.