Historisch Archief 1877-1940
No. 2468
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
HERINNERING
EENER TACHTIGJARIGE
Ongeveer tegelijkertijd dat in Holland de Her
inneringen van dr. Aletta Jacobs" het licht zagen,
verscheen in Duitschland een boek getiteld:
Herinneringen eener Tachtigjarige" geschreven
door dr. med. Franziska Tiburtius
Deze vrouwelijke dokter was ook de eerste in
haar land. Haar studietijd viel haast gelijk met
dien van dr. Jacobs, in de jaren 1871?1876;
maar zij begon hare medische studiën, toen zij tien
jaar ouder was, vandaar dat hare herinneringen
van een tachtigjarige zijn. Reeds in haar prille
jeugd was zij als gouvernante werkzaam. Een
broer, met wien zij zeer symphatiseerde, medicus
van zijn vak, wekte hare belangstelling voor zijn
werk en werkkring. (Ook hier de overeenkomst
met dr. Jacobs, die steeds door haar broeder
Julius op die wijze beïnvloed werd). Nadat zij
eenigen tijd als gouvernante in Engeland vertoefd
had en daar ook den geestelijken invloed der feminis
tische beweging had ondergaan, besloot zij in de
medicijnen te gaan studeeren. Doch voor haar
waren de moeilijkheden nog veel grooter dan voor
dr. Jacobs, want in Duitschland werden de vrou
wen aan de Universiteiten niet toegelaten. Zij
moest daarvoor in Zwitserland gastvrijheid in
roepen en ging in Zürich studeeren. Na hare promo
tie vestigde zij zich te Berlijn, waar tegelijkertijd
een andere vrouwelijke dokter, dr. Emilie Lehmus
zich ook gevestigd had. Zij beiden waren de eerste
vrouw-artsen, die den weg voor vele anderen
gebaand hebben.
Dr. Franziska ging daar samen wonen met haar
broeder en schoonzuster en praktiseerde met hen
samen, daar hare schoonzuster Henriëtte Tibur
tius, de eerste vrouwelijke tandarts in Duitschland
was. Naast een uitgebreide praktijk heeft zij nog
altijd tijd gevonden voor socialen arbeid. Door
haar invloed kwam een polikliniek tot stand, waar
aan alleen vrouwelijke 'artsen verbonden waren,
die duizende vrouwen tot zegen is geweest.
Gedurende de oorlogsjaren heeft zij nog altijd
gepractiseerd. Thans leeft zij in Wilmersdorf
alleen, daar broeder en zuster haar zijn voorge
gaan. In deze voor Duitschland zoo donkere jaren,
teert zij op hare herinneringen en ziet nog vol
opgewektheid terug in het verleden en haar
weibesteed leven. Haar huisje is vol van die herinne
ringen, blijken van dankbaarheid, die zij in haar
jarenlange praktijk mocht ontvangen.
Evenals de Hollandsche jeugd veel kan leeren
uit het boek van dr. Jacobs, wordt de Duitsche
jeugd vermaand dit boek van dr. Tiburtius met
aandacht en dankbaarheid te lezen.
N. MANSELD T?D E WITT HUBERTS
KINDERKLINIEKEN IN
AMERIKA
Eenige weken geleden kreeg ik de gelegenheid tot
't bijwonen van de opening van een kinderkliniek in
een klein plaatsje in 't N.W. van Amerika.Allang was
daar een groote behoefte aan, maar steeds werden de
plannen uitgesteld. Eindelijk dit jaar, als resultaat
van de Child's Welfare week, werd alles voor
elkaar gebracht. De county of provincie zuster
met de werkster voor 't Roode Kruis vroegen alle
doktoren eenige van hun kostbare uren te willen
afstaan ten behoeve van de kliniek, evenals de
tand- en oogartsen, hetgeen graag gedaan werd.
Daarna werd de hulp van eenige vrouwen inge
roepen om de doktoren bij 't onderzoek van de
kleinen te helpen en onderwijl de rapporten in te
vullen, moeders te ontvangen en kinderen te wegen
en te meten.
Nadat toen alle persoonlijke hulp verzekerd was,
kon men beginnen met de verzorging van de
kleinere details, welke zoo weinig mogelijk geld
moesten kosten.
Voor de reclame van de gratis kliniek voor
kinderen beneden schoolleeftijd, werden de dames
verzocht zelf aanplakbiljetten te vervaardigen.
Daarvoor knipte men fleurige, kleurige platen uit
de magazines, welke op wit carton geplakt, met
datum en plaats er onder geschreven, in de ver
schillende winkels werden opgehangen.
't Roode Kruis stuurde de verschillende
invulbiljetten, die voor elk kind noodig waren, zoodat
er verder nog overbleef, de weegschalen,
babymeetplanken, papieren handdoeken,- houten
spatels en papieren hoedenzakken, waarin tijdens 't
onderzoek de babykleertjes zouden worden ge
borgen. De tuberculose-vereeniging leende haar
flanellen omslagdoeken, en met dit, was alles
compleet, voor een kinderkliniek noodig.
Den eersten dag,'s morgens om 10 uur, stroomden
moeders met kinderen naar 't stadhuis. De speciale
kamer van de countynurse was klaar voor de ont
vangst. In de ruime gang, daarvoor aan tafeltjes,
zaten een paar zusters die de eerste papieren
moesten invullen, naam, leeftijd, voorkomende
ziekten in de familie, welke ziekten en gebreken
't kind gehad had, welke voeding 't kreeg, hoe lang
slaap, met open of dichte ramen? etc. etc. Was dat
afgeloopen, dan werden ze naar 't
uitkleedkamertje gebracht, om vandaar uit hun beurt
af te wachten voor 't onderzoek. Voor ze bij den
dokter kwamen werd nog eerst de maat en het
gewicht opgenomen en nagekeken of dat met 't
gemiddelde klopte. De meeste moeders straalden,
als hun kind, al was 't maar een half pond, over
wicht had, maar o wee als de wijzer naar den
anderen kant doorsloeg. Vervolgens 't onderzoek
van dokter, tand- en oogarts.
Over 't algemeen waren er flinke kinderen,
weinig ondervoede stakkertjes, ook al doordat
hun moeders 't moeilijkst er toe te bewegen zijn
naar de klinieken te gaan.
Toch kreeg ik 't gevoel dat dit een prachtige opzet
was. De doktoren geven alleen raad en in geval
van ernstige gebreken wordt er op aangedrongen
het kind onder behandeling van den huisdokter te
stellen.
De voedingskwestie is ook altijd een groote
moeilijkheid, zoodat dan ook vele moeders met
babies, al vanaf 3 weken oud, naar de zuster, een
voedingsspecialiste, werden doorgestuurd. Allerlei
inlichtingen werden door haar gegeven en
allergezelligste boekjes (door den staat uitgegeven) met
veel plaatjes en korte wijze lessen rondgedeeld.
Menigeen trok dan ook vol moed en goede voor
nemens met een slap kind weer naar huis.
Iedereen ziet hieruit, hoe eenvoudig 't is, ook
op kleine plaatsen gratis hulp voor zieke en zwakke
jonge kinderen te krijgen, als-een beetje goede wil
gevonden kan worden en hoe vele kinderen be
schermd zullen worden voor kwalen, uit zuinigheid
of armoede ontstaan.
C. MEURSING E?W A R N s i N c K
VERSIERDE KAMERS
Hoe vriendelijk zijn de kamers door de bloemen,
als het buiten maar onophoudelijk regent, dan
hebben wij ze afgesneden, nietwaar en een feest
in het huis er mede gemaakt en dan zijn wij zoo
tevreden!
Staan zij niet mooi, de klokjes van de Galtonia's
bij het beeldje van een klein meisje, zij zijn blanker
dan het marmer, maar toch is hun wit minder
doorschijnend en zuiverder dan dat van de
Gladiolen, neen, het is niet het werk van de zachte
zalmkleurige die er bij zijn gezet, de zwaardlelies zijn
waarlijk zoo lichtend daar, hoewel zij met de hagel
witte gordijntjes aan den erker, niet te vergelijken
zijn. Zooveel nuancen zijn er in dit spel der
bloemenkleur, welke wij door eenzelfde woord te
gebruiken dachten te kunnen vastleggen, wit!
Galtonia's snijdt men anders niet af, men is er
rijk mee in den tuin, maar zoo in huis hebben zij
iets van de lente, als groote sneeuwklokken hangen
zij, maar de Dahlia's en de asters doen het je wel
anders weten, ook de weerspiegeling in het zwart
van den schoorsteenmantel, daar verschijnen de
Phloxen en de zonnebloempjes uit het voortuintje
en brengen bijna overdaad in de versierde kamers,
maar zij geven toch geen voorjaarsgeluid.
Bloemen, die veilig weg zijn uit den regen, hoe
vangen ook jullie het licht, dat er ondanks het
sombere nog is, het is verwonderlijk hoe stralend
jullie worden.
. Nu zijn de Dahlia's bijzonder, dit is de waarde
van de groote bloemen, dat ze daar stil staan en
ontvangen, de een tegemoetkomend, opgeheven,
verklaard, zijig glanzend; de ander gebogen,
geheel, met een schouwen naar beneden en een
derde, ten deele afgewend en het is een probeeren
van het licht door te dringen in het hart dat ge
heimzinnig donker is, rijk ambergeel zijn de
blaadjes die door laten en tot een oranje gloeien
wordt het tegenhouden.
Zoo staan de bloemen, waar anders de
groenblijvende planten zijn, die zich nu verheugen buiten
te wezen.
Het kan soms zijn dat de nachten hier in ver
schillen van de dagen, dat het uit is met de
regenOUD-HOLLANDSCHE
MANNENKLEEDING
De heer Simons te Laren streeft er naar, de
schilderachtige mannendracht uit de 16e en 17e
eeuw weder ingang te doen vinden en in de
plaats te stellen van de tegenwoordige weinig
sierlijke heerendracht. Het allereenvoudigste pak,
hierbij afgebeeld, bestaat uit: jas,' korten broek,
leeren riem, alles naar eigen smaak en figuur,
min of meer kostbaar te kiezen.
Mevr. Simons draagt een japon rijk met open
naaisel versierd, afkomstig uit Las Palmes, waar
dit handwerk als volkskunst wordt beoefend.
De heer en mevr. Simons stellen zich tevens
ten doel in Laren het oude weversgrlde te doen
herleven.
|^,K*i'!iillillllllll!!!!IIIIW
3inii| MEYRG y&BHNÏviiBi
"ËICORSETIERE \3~
KEIZERSGRACHT P^AMSTERDAM
[31TELEF. >7151 [5
Hr^- ATEÜER5VOORREPACATiÉN
IN DEN MAAG ELKEN VRIJDAG MOTELCENTRAL
vlagen, als men dat eenigszins kan weten aan de
sterren die aan den hemel staan, dan is het goed
voor het slapen gaan, al de bloemen op het plaatsje
te zetten in emmers met versch water, dan gaat
men wel weg uit ontredderde kamers, maar tot
besluit ziet men dan in den tuin nog even, waar
een herademen is en men verheugt zich in den mor
gen, want dan zal het frisch zijn het gezicht en
kleurig van zooveel bloemen bij elkaar, zacht
overwaasd van vochtigheid.
En men denkt dat 's zomers in een klein tuintje
of op een binnenhofje, waar geen zon genoeg is
voor de groeiende planten, er op deze manier te
werken zou zijn: door te nemen potten in kleuren
ook en hen te vullen met afgesneden bloemen,
die men koopt of krijgt uit vriendenhanden.
Of dat dan niet een fleurig plekje werd met
Zinnia's, groot, en zoo telkens een week van
gansch wat anders?
Als het regent is er een mogelijkheid om ge
lukkig te zijn en wanneer men weinig ruimte heeft,
kan het kleinste plekje toch uitgroeien tot een
hartverruimend zoet verblijf als wij de bloemen maar
niet vergeten.
T i NE COOL
Wenscht U Boter
mat Rijksmerk?
O U D-B U SS E M"
bezorgt U dia dagelijks tegen marktprijs.
Kerkstraat 187. Tel. 49344.