No. 2468 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND BOUWT IN HET OOSTERPARK TE BILTHOVEN IIUCITIKEI VHSTIEKT DE BJIECT1E TEL. INT. :?No. 6538 INSTITUUT OVERTOOM Amsterdam Rotterdam Overtoom 57 en 93» Kruisstraat 40 f Hit - Steno - Talen ? Beekhoeden Cliché's Van Leer AMSTERDAM ?-??^^-v/i^.^r.x^^*^;-, ? ;V:;-.,vrc-|f ^'' ;?s »s....<\. .. >!_. \ ? ?.. ?.fr--.'.>vi..,.i.SSi.-vi«a MARECHALNIEL N°2 FABR. VAM DER PUTT & ot VLAM E. t N D H O V E Soil«yt HEUS BUI Zslfoni. 99 Gut Ir. In den Boekh. en na postw. bij RIËNTS BALT, Den Haag, Daguerrestraat 28. DEGELIJKE OPLEIDING, mond. on mohflft. aan aovenmtmmnil ao>aa SLECHTS N OP DUIZEND Ik weet niet of ge het Nieuwe Uddeler Meer al kent. Het oude is verdwenen. Het water is er nog wel, maar dat is eigenlijk nu niets anders dan zoo en zooveel kubieke meters van de welbe kende vloeistof, waar je in kunt baden en die je gebruiken kunt, voor de bereiding van spijzen en dranken en om kampgerei in om te wasschen. Gaandeweg is dat zoo gekomen, onverbiddelijk en, .naar het schijnt, onver mijdelijk. Van jaar tot jaar is het erger ge worden, eindelijk was de toestand zoo stuitend, dat er op de een of andere manier een eind aan moest komen. De eene manier was, dat misschien door tijdelijke afsluiting en het uitvaardigen en handhaven van ver bodsbepalingen de landelijke rust werd her steld en het landschap het prestige herkreeg, waarmede historie en praehistorie het zoo overvloedig had bedeeld. De andere manier is bevordering van het verkeer, het bouwen van het theehuis en dat andere lange ding, de plaatsing van de zwemhokjes etc. etc. en daarmee is dan ons oude Uddeler meer ver dwenen. De meerderheid der bezoekers zijn met die verandering zeer ingenomen enjover dertig jaar zijn de lui, die het oude meer in zijn oorspronkelijke schoonheid lief hadden en de beteekenis er van innig en diep gevoel den, al goed en wel dood. Misschien staan er dan wel drie theehuizen. Iets zuidelijk van het meer is de heide laag en vochtig en daar genoten wij al voor veertig jaren van de bloemenpracht der groote blauwe klokjesgentianen en hun ge zelschap van zonnedauw en cipelgras en allerlei fijne biesjes, grasjes, mossen en later in 't jaar ook mooie merkwaardige paddestoe len. Een greppel had daar meestal water en hield dat ook aan de andere zijde van den straatweg en in goede jaren deed.hij zich ken nen als een der sprankjes van het kleine riviertje,van de Veluwe, de Hierdensche beek. Andere sprankjes komen van de heide ten noordwesten van het meer en zoo heeft de beek dan meestal nog al veel water, behalve dan in zulke jaren als nu pas achter ons liggen. Het riviertje is ongeveer twintig kilometer . lang en bespeelt twee kasteelen: Staverden in zijn bovenloop, den Essenburg dicht bij zijn mond, twee welbekende, schoone land goederen, de vreugd van honderden wandelaars. Beneden Staverden ligt Leuvenum met de Zwarte Boer en eventjes verder komt de beek in het gebied van het Leuvenumsche bosch, een bezitting van de Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten. Hier staan wij op veiligen bodem. We zijn nog niet gerust wat er met Essenburg zal gebeuren en hoe stabiel de toestand van Staverden ook lijkt, je kunt nooit weten wat het lot en de fiscus er nog eenmaal van zullen ma ken. Maar de Leuvenumsche beek is veilig en alleen afschuwelijk misbruik van macht der Regeering zou hier het natuurschoon kunnen vernietigen. De oevers van de Leuvenumsche beek zijn .het schoon ste deel van deze bezitting en vertoonen een groote verscheidenheid. Soms gaat de beek door naaldhout, soms door loofbosch, nu eens maakt hij een diepe insnijding door een hoogen zandrug, elders kronkelt hij door een moerassig vlakje en daar bloeit in de stille schaduw het groote springzaad met gele bloemen, die half schuil gaan onder de groote matgroene bladeren. Op zwoele zomermorgens hangt aan iederen tand van die bladeren een groote heldere waterdroppel en dan ziet dat hoekje bosch en beek er al heel sprookjesachtig uit. Als wij dat aanzien, dan zeggen we zacht en tevreden: dit blijft, dit is van ons, voor altijd be houden, de beek en de bloemen, het jonge eikenbosch, de oude dennen verspreid over de wilde heuvelen van stuifzand. En dan, het LeuvenumLevensverzekering Maatschappij HJLAltLJEJfl" W 11 g o n * p l e i ii ft DE VOORDEELIGSTE TARIEVEN HIERDENSCHE BEEK IN HET LEUVENUMSCHE BOSCH sche bosch is nog lang niet de mooiste van onze bezittingen; daar is nog Hagenau en Rhederoord, het Naardermeer, de bosschen en vennen van Oisterwijk, het Korenburgerveen en het Buskersbosch, dat in zijn geheele uitgestrektheid nog mooier is dan dit mooiste stukje van Leuvenum. Alles met elkaar wel vijfendertig vierkante kilometer. Halt even, vijfendertig vierkante kilometer, dat is ongeveer het duizendste deel van de oppervlakte van Nederland, n op duizend. Hoe staat het met die negenhonderd-negenennegentig andere duizend sten? Zijn daar ook niet stukken bij, die misschien nog mooier en belangrijker zijn dan wat wij hier boven noemden? Zijn sommige deelen van het Friesche merengebied niet nog rijker dan het Naardermeer? Hebben Twente, de Achterhoek, het Nijmeegsche en Limburg niet nog rijker wouden dan Leuvenum en Hagenau? Kennen wij het ge heimzinnig Drente wel goed genoeg, dat buiten zijn vergraven hooge venen toch nog zoo menig getuige nis bergt van lang vervlogen tijden, toen het landijs nog nauwelijks ons land verlaten had. En het Bergland van Zuid-Limburg, de Pietersberg, de duinen, de oevers van onze groote rivieren, de schoonste deelen van het Pol derland? Qe ziet, het kan bij dat eene duizendste deel niet blijven. Daar moet een tweede duizendste bij. Dat is ook zeer goed moge lijk, doch slechts onder n voorwaarde, en wel, dat het ledental der Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten even redig blijft aan den omvang van haar werk. Dit aantal bedraagt op het oogenblik zevenduizend, juist een op duizend van de bevolking van Nederland. Qe ziet, hoe prachtig dat overeenstemt met de grootte van het verworven gebied en hoe gemakke lijk dat verdubbeld kan worden. Daarvoor heeft de Vereeniging helpers noodig, vooral veel nieuwe helpers en helpsters. Ter opwekking heeft zij nu een kleine brochure uitgegeven getiteld: Slechts n op duizend". Daarin wordt in eenvoudige taal de beteekenis van haar werk uiteen gezet en een opsomming gegeven, van wat zij tot nu toe heeft verricht. Een aantal fraaie foto's voeren u de belangrijkste plaat sen voor oogen Ook komt u te weten hoe de toegang tot de'verschillende terreinen met groote vrijgevigheid is geregeld. Dit prachtwerkje wordt op aanvraag gratis toegezon den aan de leden der Vereeniging. Voor het lidmaatschap geeft men zich op aan het kantoor der Vereeniging, Heerengracht 260?266, Amsterdam. Achter in de brochure vindt ge weer twee inschrijvingskaarten, om nog een paar nieuwe leden te werven. Die nieuwe leden werven weer leden enz. enz. Ge ziet dus het is een Sneeuwbal en het aardigste is wel, dat ieder, die er aan deelneemt stellig en zeker medebezitter wordt van landgoederen, mooier en grooter en vei liger dan het grootste landgoed van den grootsten groot-grondbezitter in Nederland. Wie zou daar niet gaarne aan mee doen? J A c. P. T H ij ss E l LAAT UW TUIN AANLEGGEN DOOR l [?MOERHEIM"! I DEDEMSVAART j l 40 Hectaren met | l VASTE PLANTEN,ROZEN, l i HEESTERS, CONIFEREN, l | ENZ. | Levering franco Catalogus gratis |