No. 2470 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND INDISCH SCHIETGAT UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE FEEST Men spreekt in het koele Westen wel eens van dansen op een vulkaan". Maar ik maak mij sterk dat niemand zich ooit verdiept heeft in de conse quenties van die spreekwijze. Dansen op vulkanen toch sleept onherroepelijk met zich mee: dansen bij een tropische hitte. En dat laatste is zóó-iets verschrikkelijks, zóó-iets onsmakelijks bovendien, dat alleen het releveeren er van een rilling van afgrijzen doet gaan door de leden van hen die er dagelijks getuige van zijn. Ik bespaar u de détails. Ze zijn te nauw ver bonden aan de functiën des lichaams dan dat iemand van goeden smaak er zich publiekelijk over zoude kunnen uitlaten. En daarom is het dubbel verbazingwekkend, dat de vruchtbare menschelijke geest nog altijd geen substituut voor deze feestelijke tijdpasseering heeft uitgevonden dat zich beter aanpast bij een tropische omgeving. O, zeker: men kan in luiaard-stoelen koude dingen drinken en rooken, met een walmende muskieten-kaars naast zich, een grammafoon achter zich en een ventilator vóór zich, maar zulk een houding is toch nauwelijks te vereenigen met het vaderlandsche, Breugheliaansche begrip van feest-vieren pret hebben uit"-zijn. En toch, het eenige feest dat hier te vieren is, dat is het min of meer passieve, bedeesde feest. Althans in de heete kustplaatsen. In de hooger gelegen schijnt het beter te zijn, want ik verneem dat een groot aantal leden van het Bandoengsche studentencorps zich waarachtige Nederlandsche universitaire onderdanen heeft betoond door een feestavond te bekronen met het gemeenschappe lijk uitstorten van menschelijkenafvalin vloeibaren vorm in de brievenbus van een fotograaf. Tot dergelijke Jan Steenerigheden brengen wij het hier beneden niet. Wij vieren het bedeesde feest der afgematte menscheh. Zoo ook het publieke kermisfeest, dat hier in Batavia plaats had, getiteld Passar Oambir. Een enorm terrein, prachtig verlicht, vol van de aan trekkelijkste, kermisyermakelijkheden een geweldige menigte die stil haar weg ging. Niets anders dan het getingel der draaimolens en het geklok van bier door keelgaten verstoorde de stilte van' den tropen-nacht. Een enkele schrille kreet uit den mond van iemand die publiek lokte naar een tent rnet min of meer wulpsche aantrekkelijkheden als: ostersche dan seressen, een Harem-drama-in-pantomime, of de vroolijke keuken voorts niets dan het geschuifel van duizenden n duizenden bloote voeten en bottines. En, in het midden, een dansvloer, waaromtrent ik op grond van eerder vermelde principes geen woord wil loslaten.... Zooals dit feest zijn er tallooze. Ook gecostu meerde. De laatste zijn van eene verfijnde wreed heid, en ze vormen een pervers genoegen voor dengene die er op belust is zijn medemensch in een hoogst belachelijke positie aan te treffen. Deze gecostumeerde feesten zijn in zwang bij particulieren zoo goed als in sociëteiten of in pu blieke feest-tuinen. Over de eerste zwijg ik. Ze spelen zich binnenskamers af, ofschoon de prijs bepaling nogal eens stof tot hartstochtelijke gedachtenwisselingen geeft the morning after the day before". Maar de laatste staan bloot aan de critiek van publiek en pers. Gewoonlijk gaat het zóó dat het gecostumeerde deel van de bezoekers wordt op gesloten binnen eene afrastering, ten-einde goed beoordeeld te kunnen worden. Als wilde beesten in een hok ziet men dan kop pels rrarlekijnen, Napoleons, Indianen, Cow Boys en vlinders in kringen rondloopen, allen min of meer met hun vrijwillig gekozen lot verlegen, zweetend en absoluut niet wat men noemt vroolijk. Men gevoelt als het ware dat de deelnemers elkander met achterdocht en haat opnemen. De jury, gemeenlijk gerecruteerd uit de toonaange vende kringen uit de wereld van publiciteit, genot, jolijt en import, vangt haar vreeselijk werk aan. Soms breekt den dag na het feest een ontzet tend conflict los. Wij hebben het gezien dat de twee arrangeurs van zulk een feest elkander fel betichtten omdat tegen de afspraak in de vrouw van den een, in eene bekoorlijke vermom ming, den door hen beiden tezamen bekostigden hoofdprijs sleepte, waardoor het geheel e feest er op neerkwam dat het eene gezin het andere een zekere som gelds uitbetaalde. ,^.-Het vreeselijk verhaaLwerd gedaan, door nie:mand mindet dah de ^Koningin, vatu Slieba, die overal lanceerde dat. zij,''alleen .vo.örrden aanleg eener electrische feestverlichting langs alle lijnen van'haar-schoone lichaam, drie uren bij een electricien had gezeten en driehonderd gulden had moeten betalen. Dit zijn de bittere naklanken van feesten ^troomen tranen en stroomen zweet.... ' Vriendelijk en geruischloos viert de Inlander feest. Telkenmale wanneer wij verhuisden gaven wij contanten en toestemming tot het vieren van een feest, een z.g. Slametan of zegeningsfeest voor het nieuwe huis en de bewoners. Geruischloos vol trok zich telkenmale die orgie, ergens in de bij gebouwen. De eerste maal ging het in optima forma.- Toen de gasten, een kleine dertig, waaronder een pries ter, gezeten, of liever gehurkt waren, werden wij geroepen om te hooren hoe men voor ons bad. Het was vriendelijk en aandoenlijk. Een wierookvat walmde op een mat, die gedekt was zeer tot onze verbazing met ons particulier Wedgewoodservies. Elke gast had een servet van palmbladen en in tallooze schotels waren allerlei spijzen ge reed gezet. , - Later hebben wij vernomen dat het gebruik van ons vaatwerk onvereenigbaar was met de prin cipes waarop het Nederlandsche gezag in Indi berust. Sindsdien hebben wij er voor gewaakt dat ander vaatwerk gebruikt werd. Bij de laatste Slametan kwamen wij bijna te laat omdat alles, de aankomst der gasten incluis, zonder eenig gerucht, langs een ;achterweg had plaats gehad. Het duurde tot diep in den nacht, maar geen klank drong tot ons door. Wat de mensen hier niet vermag: n.l. kabaal maken ter opluistering van een feest, wordt over gelaten aan de muziek en de pyrötechniek. Een daverend orkest, een schrille Jazz-band, een dozijn krachtige donderbussen ziedaar de ideaalrequisieten om een oude-jaars-avond of een nationalen feestdag te vieren. Alles dreunt er van, en toch kost het niemand eenige inspanning zoo helpt ook weer hier de techniek den armen mensch aan illusies De eenige wijze van feestvieren die wij mogelijk achten is de vorm van het huiselijk dinertje. Hier voor is noodig een absolute kennis van de psycho logie van den Inlander. Wee de huisvrouw die zich toevertrouwt aan haar keukenpersoneel. Zij zal oogsten: gekookte visch met marasquin-saus, pudding met aardappelpurée en hors d'oeuvres toe. De gevolgen van zulk een maaltijd in moreelen zin dan zijn niet te overzien, ledereen Kunst Bronsgieterij De Kroon" Haarlem Tel. 3899 Houtmarkt 23 Bronzen Beelden en Plaquettes. zal zich amuseeren, behalve de gastvrouw. Mee dogenloos zal het personeel er toe medewerken om de verwarring te vergrooten. Het is voorge komen dat de Majordomus van een bekende familie, die gerenommeerd was om hare plechtige diners, de stemming der gasten wist te ontke tenen door, met beide handen bij wijze van toeter voor zijn mond, uif een" verren hoek de gast vrouw toe te roepen: Soep-óp"...., toen nog slechts een deel van de gasten bediend was.... Ziet dit zijn de feesten waarop men ten slotte met de meeste voldoening terug ziet, d. w. z. de gasten. Daar amuseert men zich tenminste, en de heele stad praat er over Ook de menscheii die niet gevraagd waren, ja, deze vooral en met pijnlijken nadruk Zoo is het dezer dagen geschied dat een bachelor een diner gaf. Heftig is deze ongelukkige door de heele buurt gecritiseerd omdat hij de verregaande onbehoorlijkheid had gehad zijn eetkamer rood te verlichten Welke associaties aan die afkeuring ten grond slag liggen, zal ik maar niet bespreken maar een feit is het dat de verontwaardiging groot en heftig was.... Die mijnheer wordt voortaan nog slechts met achterdocht nagekeken Dat feest liep tle spuigaten uit, vond men.... MELIS STOK E LAAT UWE CENTRALE VERWARMING EN BIJKOMENDE INSTALLATIES AANLEGGEN DOOR DEKON.FABR.F.W.BRAAT-DELFT