De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1924 25 oktober pagina 21

25 oktober 1924 – pagina 21

Dit is een ingescande tekst.

HO. 2471 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 2! PEDANTE PIET JE'S P AED AGO GISCHE PEINZINGEN TAALVERWOESTING (Ongecorrigeerd) (13 jaar) (Niew-neederlans) XXIV. Beste Sjaak Koegan (offiesjieele schrijfwijze: Jackie Coogan, maar Pietje schrijf niëw-neederlans volleges Freedderruk vanneede en daarom schrijf tie in l moeite maar metteen niew-amerikaans) nu u ook ons land de eer bewijst va» n bezoek wil ik u de eer andoen van n artiekel in t groenste blad van Neederland. Ik weet niet of je genog van onze taal verstaat om me stukkie te leeze? Ik denk van niet. Want Neederlans is de móejelukste taal van alle taaie. Daarom zijn dr maar zoo weinig mense in t buiteland die onze taal verstaan of praate. En de mense die in ons eige land onze taal spreeke of schrijve maake tellekes n hoop foute. Zellefs is Pietjes Mew-Neederlans zóó lastug dat dr ellekke week boove me artiekele gedruk wor: ongecorrigeerd", tgeen met andere woorde beteekene wil dat de heeren van de groene redaksie maar liever met dr vulpenhouwers van Pietjes proozaa afblijve uit angs datze dr foute bij maake. Terzaake Sjaakie. As ik je deeze oope brief in de Groene" schrijf is t pok volstrek niet met de bedoeling dat je me brief zal leeze. Je hoef,m zellefs niet eens te oopene omdat ik m al zellef voor je geopen heb. Makkelluk, wat? Dat zijn zoo de meniere onder ons schrijvers dat asse we bang zijn dat ieman" niet zal leeze wat we schrijve we dr maar boove zette Oope brief". Zoo prakties zijn nou wij Hollanders Want op die menier spaar je nog n postzeegel ook uit. En onze hollanse postzeegels benne de duurste ter werreld. Behalleve op de niewe-zijs-voorburgwal waar we onze internasionaale poszeegel-mart houwe en waar we mekaar nog erger prebeere af te zette als ze achter de leketjes van t poskantoor doen. Terzaake Kid. Ik zou je ommers n welkom toeroepe in het vrije Nederland, dat indertijd Ameri ka ontdek hét direk na Klumbumbus en Piet Stuivesant tot 1ste presieden van jullie Ameerikaanse reepubliek heb uitgeroepe. Uit ondankbaarhijt waarvoor jullie later Niew-Amsterdam in Niew-Jork hebbe herdoop. Terzaake, Coogan, daar maake we laater nog weilis saame n filmpie van, jij as Klumbumbus en ik as de eerste Nikkerbokker. En dan saame op jag op de Indiaane van Aimaar-Ameerieka! Terzaake nogges. Maak je weilis je eige fillems, Sjaakie? Of speel je dr alleenig maar in. Ik mag je altijt graag zien speele in de bioskoop. En ronduit gezeg zien ik je liever as zoon schoffie dat met Saarlie Seplen uit jatte gaat, dan zooas ze je nou je europeese reklaameaanbiedirt laate maake in je piekfijne pakkies met je Paa en Maa, met je ijge dokter en sekretaaris, met je ijge kindermeisie en schoenepoetser, en met al die ijge wijsheit waarvoor je op je 10de jaar nogveel te jong ben. Wij Pedaagooge zegge altijt weer: Iedereen mot jong zijn zo lang die jong is, want as je oud ben geworde is t tijt genog om je kins an te stelle". Terzaak Sjaak! Met dat al wens ik je as hartelukste wens de eewige jeug toe. Dat is nou n wens die ijgeluk voor iedereen geit. Maar voor jou in t bezonder. Want je jeug, Jack Coogan, is je fortuin. Onthouw die wijze les van je ouwere vrind Pietje van de Groene". Want ook in Pietjes jeug leit zn krag. Ben ik l maal geen 13 jaar meer, maar bevoorbeel 14, dan is t ommers ook gedaan met PIETJE 36 JOESTI-T-IA. Op de lijst der zonden, die tegen het Nederl. bedreven worden, plaats ik zonder bedenken de verminkte Nederlandsche uitspraak van het Latijn, waartoe men op onze gymnasia heeft besloten. In Nederland had sedert vele eeuwen de uit spraak van het Latijn die van het Nederl. gevolgd. Dit verklaart voor een niet gering deel, waarom men tot diep in onze samenleving met het Latijn vertrouwd werd en waarom die taal der Ouden zich aan het beschaafde Nederlandsch verbond. Karsten, Naber, Hartman, waren in mijn tijd uit nemende vertegenwoordigers van de Nederlandsche Latiniteit en hun oog was open voor deze twee enheid. Het Latijn leefde in Nederland voort, terwijl het in Nederlandsche klanken gesproken in macht en statigheid had gewonnen. De eerbied voor de taal van Vergilius ontsproot uit de volheid en majesteit, die een zuivere Nederlandsche uitspraak haar toebedeelde. Onbegrijpelijk onbezonnen om niet te zeggen roekeloos handelen nu degenen, die juist het eerst geroepen waren om het oude hechte Ned. Latijnsche verbond in eere te houden en het goed recht der klassieke opleiding in Nederland te be wijzen. Uit hen was een commissie gevormd tot regeling van de uitspraak van het Latijn", gelijk zij haar doel aangaf. De uitkomst is deze, dat die heeren de aloude Nederl. uitspraak van het Latijn afschaffen, dat zij onzen gymnasiasten het aanleeren van een poespas van vreemde klan ken opleggen en dat zij het Latijn zoodoende ont mannen, verarmzaligen en tot een spot zullen maken. Deze wonderlijke hervormers beweren echter, dat hun bedoeling is geweest niet om te komen tot een uitspraak van allerlei vreemde exotische klanken, maar tot een, die zoo dicht mogelijk staat bij .de uitspraak van het Nederlandsch". Wij zullen eens zien. De c zoo decreteeren zij worde uitgespro ken als K in alle gevallen, dus ook vóór de zachte klinkers. Dit is inderdaad zoo dicht mogelijk bij het Ned. want kikero, kaesar, kivis, kbppen met kitroenen, kenten en kijfers. De g zij een zachte k". Wat is dat voor een k? Mogelijk die uit de palatale rij van de Indogermaansche stamtaal. Zoo dicht mogelijk bij het Nederl. O kroote, koede, koden. Dit keeft voor den Hollandschen mond keen bezwaar, meent de commissie. De u moet voortaan oe luiden. Mijn vriend Prell van de Deutsche Wochenzeitung gelieve deze winst der Cultur te incasseeren. Het is een toppoent. Van vroeger herinner ik mij een overmoedigen kantoorklerk, die een Latijnsch woord had opge vangen, cuculus; uiteenzette, dat de Romeinsche koekoek natuurlijk nooit ku-kuk had geroepen en hieruit afleidde, dat wij gymnasiasten het Latijn heelemaal verkeerd leerden. Ik veronderstel, dat de geest van dit snuggere pennelikkertje over de leden mijner commissie vaardig is geweest, maar had toch liever gezien, dat de koekoek ze allen gehaald had, vóór zij met hun heilloos bedrijf gereed waren. In het eenige, dat de commissie misschien in de Nederl. uitspraak van het Latijn met recht had kunnen verbeteren, heeft zij nog gefaald. De uit spraak van - ti als tsi was onnederlandsch. Het Nederl. kent geen fricadelformaties, zooals het JAC URLUS HAVANA 12 CENTS SIGAAR Vraagt monster met adres van Uw winkelier bij FLEVO UTRECHT Hoogduitsch met zijn pf en ts ze bij de vleet bezit. In plaats nu echter, dat de gymnasiasten de t in - ti voortaan mogen vereffenen tot een min of meer zachten sisklank, gelijk men in het Nederl. bijv. in attentie of station hoort, worden ze gedwongen, die t tusschen twee zachte klinkers als een harde stootende tandletter te zeggen. Aldus zijn ze met dat ti van den regen in den drop gekomen en kan die reeks van - ti-t-ia's allicht ongewenschte gedachten op de schoolbanken ver wekken. Laat ons het Latijn en het Nederlandsch onze deelneming betuigen met de blijken van apenliefde, die de hier bedoelde vrienden hun beiden te beurt lieten vallen. H A j E. Notaris J. W. K. te Zaltbommel. Neen, geachte heer, ich begreife mir das nicht" (mir 3e naam val) is toch geen behoorlijk Duitsch. Het is Duitsch van Manus, u weet wel, dien kruier van Justus van Maurik of van Weinstübe, den Westfaalschen poep bij Van Lennep. Es begreift sich, dass" is wel Duitsch. Hier f s het voornaamwoord 4de naamval en geeft het aan het werkwoord een passieve beteekenis. Dergelijke onpersoonlijke namen zijn ook niet zeldzaam in het Fransch en in andere talen, maar het goede Nederlandsch kent ze weer niet. Het handelt zich om" is een afgrijselijkheid. H. Avondklok Klokke luidt: bim, bam. Klokke luidt: acht uur, Nachte naakt, bim, bam, ??Naar uw huis, sluit schuur ! 't Dorpke droomt, zon-zat . . Kinderlach, klomp-stomp. Landman komt, stijf, mat: Zware taak, rompslomp. Klokke luidt: bim, bam. Klokke luidt: acht uur. Zonne zonk: n vlam.. Klokke zwijgt . . O, duur'! D. ROODENBURG VERMAAT PAST STALEN RAMEN TOE VAN DE KON.FABR.F.W.BRAAT-DELFT. SPECIALITEIT: VERZINKTE STALEN RAMEN! (Passing Show) (Bystandcr) De bezoekster: Blij, dat ik je weer eens zie. na zoo'n langen tijd. Maar wat zie je er vreeselijk afgetobd uit! Je moest heusch eens wat vacantie nemen." De gastvrouw: Vacantie? Maar daar kom ik net van terug!" ,,Waar zijn ze nu aan bezig ?" De Negende Symphonie van Beethoven, meneer.1 Allemachtig, zijn we zóó laat ?"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl