No. 2473 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 15 Mua GDFB5RD DE STRIJD IN DE KATHOLIEKE PARTIJ Teekening voor de Amsterdammer" door George van Raemdonck De huldiging van Zimmermann. De vorige week was de feestweek van Louis Zimmermann, den l sten concert meester van het Concertgebouw-orkest. Hij werd reeds gehuldigd op het openingsconcert van de 14 kwartet-avonden, die de Amsterdamsche Kunstkring Voor Allen" organiseert in het gebouw van De Vrije Gemeente" en waarop wederom zijn strijkkwartet in Bes is uitgevoerd. Doch de groote en officieele huldiging had Donderdagavond in het Concertgebouw plaats. Het werd een grootscheepsche huldiging. Blijk baar had men de gelegenheid te baat willen nemen om den populairen, actieven violist, den getrouwen aanvoerder der eerste violen eens flink in het zonnetje te zetten", zooals het heet, en zulk een gelegenheid bood het feit, dat Zimmermann 25 jaar geleden voor het eerst hier de Heldenleben"solo speelde. Mengelberg vierde dien zelfden avond ook een jubileum, dat van zijn lOOsten Heldenleben"-directie, doch daar is de aandacht niet zoozeer op gevallen. Een kort overzicht van Zimmermann's leven en werkzaamheden kan hier op zijn plaats zijn, voor wie belang er in stelt. Louis Zimmermann is geboren Groninger. Zijn vioolstudiën voltooide hij in Duitschland en ook te Brussel, bij Tsaye. Zijn eerste aanstelling in een orkest kreeg hij te Hamburg. In 1898, als 25jarige kwam hij de eerste maal naar Amsterdam als 2de concertmeester van het Concertgebouw orkest. Het was toen dat hij voor het eerst zijn ,,Heldenleben"-partij speelde, doch deze prestatie deed hem meteen voor ons orkest verloren gaan: de Engelsche dirigent Henry Wood noodigde hem naar aanleiding daarvan uit mee naar Londen te komen, waar Zimmermann zeven jaar bleef en o.a. les gaf aan de Royal Academy of Music". Eerst in 1910 kwam Zimmermann definitief naar Amsterdam terug, nu als eerste concert meester, in de plaats van Christiaan Timmer. Sinds dien hebben wij hem trouw op zijn plaats gevonden onder de 1ste violen van het Concert gebouw-orkest. Zooals ik zeide, het werd Donderdagavond een grootscheepsche huldiging. Toespraken van den, voorzitter van het Concertgebouw-bestuur Jhr.a Roëll en van Wibaut (namens de Gemeente Am sterdam) bloemen, ovaties. Zimmermann bespeelde een Guarnerius-viool die hem ten geschenke zal worden gegeven zoodra de benoodigde gelden bij een zijn. Mengelberg's bijdrage aan het jubileum was zijn Preludium op het Wilhelmus". Begrijpe lijkerwijs werd ook de uitvoering van Ein Heldenleben" van Strauss aanleiding tot onbedaarlijke toejuichingen. Myra Hess. De kunst van het begeleiden met orkest, wan neer een solist speelt, is een moeielijke kunst, en niet iedere dirigent blijkt er voldoende slag van te hebben. Maar Mengelberg kent haar geheimen als weinigen. Een dier geheimen is de solist naar zijn individualiteit te nemen. Treft Mengelberg een gelijkwaardig kunstenaar, zooals b.v. Kreisler, dan musiceert hij gelijk met hem op en hooren wij het volmaakte spel van twee meesters, die hun krachten in dienst van een schoon geheel stellen. Krijgt hij een persoonlijkheid te begeleiden, die geheel van hem verschilt, d.w.z. in opvatting der muziek, doch op zichzelf zeer uitgesproken blijkt, dan houdt Mengelberg zich meestal wat terug. Maar heeft hij te spelen met een solist, die zich geheel naar hem laat voegen, dan beleven wij een ideaal samenspel in de vertolking van Mengelberg, dan is het Mengelberg, die het concert speelt, waarin de solist slechts obligaat partij is en blijft. Zulk een mooie Mengelberg-vertolking hoorden wij Donderdagavond, op den avond van Zimmer mann's huldiging, toen Mengelberg Schumann's pianoconcert leidde, waarin Myra Hess de piano partij vervulde, doch de pianiste geheel zoowel dynamisch als psychisch bezield bleek door Men gelberg's opvattingen, nuanceeringen en attaques. Het wat verouderde werk werd weer levend voor ons als een dier schoone herinneringen, die gewekt worden door gedroogde bloemen in oude Pense a moi"-boekjes, dierbaar als de tijd der Schumannromantiek, die deze muziek zoo rijkelijk beli chaamt. Overigens, Myra Hess is de pianiste voor Schumann. In muziek van Schumann is zij steeds het beste. Zij heeft de vingers, de nuance voor de teederheden van den ouden romantiek, dat hadden wij reeds vroeger gelegenheid te constateeren. Wij hoorden haar in de KL zaal als uitvoerster van de Etudes symphoniques en als knap begeleidster bij liederen, die Harriet van Emden, minder ge slaagd in de sfeer, zong. Dit was trouwens een curieus concert, waarop men ,,de oudjes" met andere pluimen voor den dag had gehaald, dan wij van ze gewend zijn. Van Schubert als smachtend jongeling, Italiaansche opera-aria's te hooren gebeurt ons niet iederen dag en ook een lief Alpen knaapje Der Hirt auf dem Felsen" was verruk kelijk van naieviteit, zooals daar onze knappe clarinettist W. Brohm aandoenlijke echo'tjes kreeg te blazen van wat mei. van Emden zong, en om gekeerd. Het Klein Orkest". Uit van Warrnelo's Collegium musicum" groeide het Klein Orkest", met hetzelfde doel en dezelfde beginselen. Twee jaren is dit kleine en semble nu reeds werkzaam, ijverig in de weer voor de oude zoowel als voor de moderne muziek. Het streven van Willem van Warmelo was van het begin af aan sympathiek ten opzichte van de oude muziek deze in haar juiste gedaante te toonen en in de opgegeven bezetting uit te voeren, ten opziehte der moderne muziek nog niet uitgevoerde of minder toegankelijke werken nader bij het publiek te introduceeren. Ten opzichte der oude muziek is van Warrnelo's streven, dunkt mij, het belangrijkste. In het stof der archieven rust genoeg dat door de schuld van een verkeerd misprijzen er in opgeborgen is. Onze tijd heeft weer een open oor gekregen voor mu ziek maken", voor het musiceeren om zijn zelfs wille, zooals in de oude tijden de kamermuziek een der versierselen van het leven zelf was. Men had een paar instrumenten bij elkaar en men maak te muziek, zoo schoon, dat, naar Pepys verklaarde, men er wel in zou willen sterven". Zoo ver heeft van Warmelo het met zijn orkestje echter nog niet gebracht. Na onze erkentelijkheid voor zijn pogen en ook voor de interessante mu ziek, die hij ons voorzet, moeten wij hem zeggen bij sommige leden van zijn ensemble de verkeerde hebbelijkheid te corrigeeren dat zij harder spelen dan de rest, zoodat de klankeenheid voortdurend OOKT FRED:.I ROESKE ZAND B L AD - SIGAREN 8 enIO ets gevaar loopt en men niet steeds een gelijk ensemble van stemmen hoort. Maar, dit is ook een der moeielijkste bereikingen met een klein orkest, waarbij elke oneffenheid onmiddellijk opvalt, en ongetwij feld zal van Warmelo, die niet zooveel liefde en zooveel gevoel voor de nuance der oude muziek voorgaat, dit klank-geheel, en ook een duidelijker nuanceering van zijn ensemble bereiken. Het concert, Dinsdagavond in de Zendingskapel bracht een interessant programma. Behalve her halingen van reeds eerder door het Klein Or kest" uitgevoerde werken, zooals de mooie cantate Orphéc" van Clerambault, een chef d'oeuvrc en deze herhaling overwaard, waarbij mej. To van der Sluijs niet onverdienstelijk de sopraan-partij vervulde, hoorden wij een Suite basque" van Charles Bordes (meer bekend als stichter van de Schola Cantorum), een merkwaardige, een beetje te uitgesponnen bewerking van Baskische volks muziek, en in deze bewerking ook wel eens wat te salonfahig" geworden. De Danses" van Debussy klonken zeer geanimeerd; in het bijzonder moet hier de enthousiaste en verzorgde vertolking der piano-partij door Frans Wieman worden gerele veerd. Bravo ! Het Klein Orkest" heeft recht op zijn plaats tusschen de overige ensembles en zal er zich ongetwijfeld weten te handhaven wan neer het voort gaat zich te consolideeren. CONSTANT VAN WESSEM |