No. 2475 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 17 Teekening voor ,,de Amsterdammer' door Wybo Meyer MARTIN ANDERSEN NEXO. Ditte. Een menschenleven. 2 dln. Vert. uit het Deensch d. Cl. Bienfait. 2e druk. Amsterdam 1924. Van Holkema en Warendorf. Wij hebben verscheidene uit de Skandinavische talen overgezette romans, waarin het landleven behandeld wordt. Daar is veel clichébij, zelfs in de boeken der zeer goed aangeschrevenen. Knut Hamsun bijv. is er lang niet vrij van. Het leven van de boeren wordt in die boeken uitgebeeld als dat van de visschers op een Hollandsche film. Men voelt het onechte, het voorop gezette, de verzoetelijkte stoerheid van de naar bekende modellen geknede karakters. Daarom was dit boek mij een openbaring. Ik kan het hier maar kort aankondigen, en ik haast mij maar vast, iedereen de lezing met klem aan te bevelen. Het is een van de ontroerendste boeken, die ik sedert maanden las. Het verhaal beweegt zich onder de uitgestootenen en verschooierden van de samenleving; het is van een forsch realisme en komt in epische kracht meermalen de beschrijvende kunst van Zola nabij. Toch lijkt deze schrijver ik las nooit eerder iets van hem, ik weet ook niet of er andere werken van zijn hand bij ons vertaald zijn mij voor alles een groot psycholoog. Zijn typeeringen zijn meesterlijk; ik bedoel niet zoozeer de typeering naar het uiterlijke als het wonderlijkheldere en zuivere doen leven van de bewegingen der ziel. Ditte is een meisjesfiguur, die men niet meer vergeet. Dat schuwe, vroeg-wijze kind, weggeduwd in een schraal hoekje, waar de teederheid maar heel schaarsch wortel kan schieten, dat toch gelegnheid vindt om de zachte innigheid van haar wezen tot zegen voor anderen te doen worden het is het wonder der liefde, veraan schouwelijkt op aangrijpende wijze. Dan de figuren van de oude Maren, de grootmoeder van Ditte; Lars Peter Hansen, haar stiefvader, de verachte vilder met zijn groot, menschelijk hart; haar oom Johannes, de protserige Emporkömmling ik noem maar enkele typen op uit dit rijke, koste lijke boek, dat van begin tot einde de aandacht gespannen houdt, zoowel door de zeldzame kunst waarmee het verteld is, als om de groote liefde, die stuwt en trilt door deze bladzijden heen. NANDA SANDBERQEN. Lente. Amsterdam 1923. Em. Querido. Nanda Sandbergen, die vroeger wel eens een goed vers geschreven heeft, probeert haar letter kundigen naam voorzoover ze dien heeft ??op BAviD WytiKoop i N ACTIE ? uy DL AnSTüRDAmCHE iTuDELriTE.MCLu& VOOR STAATKUNDE I8-XT.-'2.H te houden door een verhaaltje, waarvan de inhoud niets, en de vorm belachelijk is. Zij verwringt ongeveer eiken volzin tot een kurketrekkerachtige letterkundigheid. Enkele voorbeelden van haar stijl: De karren kwamen al meer en meer langs haar gereden. De jonge boeren kenden haar, dachten haar moe, uitrustend van een gedane boodschap, vroegen haar mee terug te rijden." (blz. 15?16). Hij was mooi, z'n gelaat was vol ingehouden drift, de lijnen scherp geteekend, een wilskracht om den mond, welke het geheel bijzonder afmaakte." (blz. 47). Er hing een dennengeur welke gelijk wierook, tot een wijding werd." (blz. 50). Zoo is het leven voor elk te doormaken met een toegeven aan den natuurdrang des zuiveren levenseisch." (blz. 64). Een bijzondere voorliefde toont de schrijfster, ook blijkens de aangehaalde zinnen, voor het ouderwetsche betrekkelijke voornaamwoord welke" in plaats van die". Zeker om het nog wat letterkundiger te maken. Een volgende keer maar eens probeeren niet dezelve" en desalniettemin." Antiek is in de mode. M. A. SIPMAN. Een tikje jaloerse/i. Amster dam z.j. Scheltens en Giltay. De handeling van dezen roman valt voor tusschen de jaren 1868 en 1871. Men zou de vraag kunnen stellen, waarom de schrijver dat dooie, sullige tijdvak, zoo arm aan bezieling, heeft uit gekozen, maar daar kan de heer Sipman zijn rede nen voor hebben. Iets anders is, of de geest van dit verhaal nu ook werkelijk iets heeft, dat zich onderscheidt van een roman, die in 1924 speelt, m.a.w., of de beroemde couleur locale in zijn boek aanwezig is. En daar heb ik met den besten wil van de wereld niets van kunnen ontdekken, dan, nu ja, negatieve verschijnselen, als, dat er bijvoor beeld in het verhaal niet over automobielen en vliegmachines gesproken wordt. Er gebeurden in dien tijd op allerlei terrein toch genoeg kleinig heden, die het Hollandsche wereldje in beroering brachten. Multatuli, wat critisch gelezen, had den schrijver groote diensten kunnen bewijzen. Hij heeft er geen gebruik van gemaakt. Ongeveer niets over den indruk dien de oorlog van '70?'71 hier te lande maakte. Maar ook afgezien van deze tekortkomingen is het boek van den heer Sipman zeldzaam onbe duidend. De personen, die in den roman voorko men, laten mij steenkoud, en de eenige indruk, dien ik er van overhield, was, dat het een vervelend boek was. Een zekere vlotheid van schrijven is de eenige, zeer relatieve, verdienste. HERMAN MIDDENDORP DE KRINGLOOP DER BELANGEN Teekeningen voor de Amsterdammer" door B. van Vlijmen DE KAPITEIN DE WAARD HARLEKIJN DONA SlRENE LAND/.AAT De Haarlemsche Tooneeklub l.eeftïop 19 en 20 No\emr,er in dm Stadsschouwburg te Haailem de eerste vertooningen gegeven van De kringloop der belangen (,,Los interest s ciead,.s), harlekinade Coor Jucinto lienuvente (Schrijver van Passiebloem", d!e met zijn werk in 1922 den Nobelprijs verwierf) vertaald door Herman McnagéClialla, onu-r regie van Louis van asleren, n.et decors en co.stiimes ontworpen door P i eter van Gelder. Het werk is dezer dagin vusclunen Lij H. D. Tjtenk Willink en Zoon Ie Haarlem.