Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2475
KOSMOS
POPULAIR 6 Ct
Vraagt Uw leverancier uitsluitend
iDelitsche Slaolie Delftsch Planteiwet
EXTRA
|/1.20 perheele. ? 0.75 per halve
Iflesch (verpakking inbegrepen).
NAREEHAL HIEL
ROTH5Cr11LD8ct
na 2 fOct
MSTJES
>Ctao]
c/.
2.50
NAAR MAAT
Fr. SINEMUS
20 Laidschestraat 22 - Amsterdam
LET OP HET
GEDEPONEERD HANDELSMERK
DELFIA
?0.58 per tablet van
Vs K-G. netto.
REG.BREESTRAAT 35
157.
KORTING
OP ALLE
TRICOT»
ONDERGOEDEREN
Zooeven verschenen:
3De S c 3a a. d. -u.
?van. liet Oosten.
DOOR
E. M. HULL
(Schrijfster van de SHEIK)
Prijsingen.f l.SO;geb.f 2.40
Uitgave EM. QUERIDO, Amsterdam
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 3.?per kwartaal
of f 10.?per jaar bij vooruitbetaling.
Het feit, dat er dagelijks meer
WHITE
VRACHTWAGENS EN OMNIBUSSEN
op den weg verschijnen, spreekt voor zich zelf.
De prijzen zijn concurreerend.
ALLEENVERTEOENWOORDIQINO VOOR NEDERLAND:
N.V. Gebrs. NEFKENS' Automobiel Maatschappfl
ALLEEN: AMSTERDAM, Jacob Obrechtstraat 26, Tel. 22507.
UTRECHT, Nachtegaalstraat 55, Tel. 3061.
Geen filialen, ook niet in andere plaatsen.
.
OVERWEGINGEN
l.
Het wil soms schijnen of een man geen democraat,
geen socialist kan zijn zonder slechte manieren te
cultiveeren, te spreken over wat hij niet weet, te
eischen wat hem en zijn partij niet toekomt, te
kankeren tegen al wat gezag draagt. Hij zal het
woord voeren namens de vereenigde bruggewach
ters van Drente en verlangen dat ze inkomens
genieten als referendarissen; hij zal, al kent hij
alleen de lagere school van binnen, waarschuwende
stemmen doen hooren en weloverwogen adviezen
uitbrengen over de inrichting van een sterrewacht
of een benoeming tot professor in het Hebreeuwsch.
Hij zal vrijheid, gelijkheid en broederschap luid
keels bepleiten, uitbuiters" op de kaak stellen, de
arbeiders" afschilderen als geknechte loon
slaven"; op vergaderingen zal hij, liegend en ver
draaiend wat hij kan, n doel najagen met uit
sluiting van alle andere: zijn motie aangenomen te
zien, gelijk te krijgen. Hij zal zijn gemeene uit
spraak van de taal tentoon dragen als een blijk van
burgerdeugd en oprechtheid, op plechtige bijeen
komsten verschijnen in zwarte jaquet, bruine
schoenen en een groen overhemd, en te allen tijde
zich beijveren grof, luidruchtig, rondborstig en
onverdraaglijk te zijn. Ze moeten het dan maar
eens merken, dat hij maling heeft aan hun manier
tjes, aan hun saletjonkersidealen, dat hij geen blad
voor zijn mond neemt, dat hij zegt waar 't op staat!
Ook wil het wel schijnen of men geen conserva
tief, geen aristocraat" kan wezen zonder een ieder
te beoordeelen naar het model van zijn smoking,
orde" en gezag" als stopwoorden te gebruiken,
gehoorzamen eerbied te toonen voor ieder hoofd
artikel waarin de noodzakelijkheid van kapitaals
vorming en de jammerlijke nood der groote ban
kiers worden betoogd. Men voert het woord namens
den Ondernemer en den Huiseigenaar, verlangt
den tienurigen werkdag, den kinderarbeid (na
tuurlijk tot op zekere hoogte" en om ze van de
straat te houden"), bepleit verbod van staking en
loonsverlaging, in het belang van het levensgeluk
der arbeidende klasse zelf; men legt zich instem
mend neer bij de bewijsvoering van neef Zoo en Zoo,
groot aandeelhouder in de zaak" en lid van den
Raad van State, die op grond van historische,
economische, juridische argumenten, na tafel
eenigszins verhit beweert, dat eigenlijk iederen
ondernemer een dubbel stemrecht toekomt. Men
gevoelt nooit de behoefte om van de uitdrukking
de mindere man", die men bij voorkomende ge
legenheden zonder schroom aanwendt, eenige defi
nitie in overweging te geven; en men schreeuwt
zijn kapper jij" en jou" toe.
Het een is vooral hard, maar het andere leelijk,
en ik weet niet wat meer choqueert. Er is in ieder
mensch, ook den laagst geplaatste, iets geheim
zinnigs, een kostbare eigenheid die eerbiediging
eischt, en die ten voordeele van geen dividend of
kapitaalsuitbreiding mag worden miskend; maar
ook is er een norm van verfijning, een stijl van
leven, een goede smaak waarvan de verkrachting
door geen beginselen", geen heilstaatideaal kan
worden goedgemaakt; smaak is een gewichtig iets
en misschien de laatste grond van ieder zedelijk
oordeel. Het is om die redenen dat ik de deugd
wensch te prijzen van hen die door alle partijen
smadelijk salonsocialisten" worden genoemd.
Zij achten zich niet gehouden iederen hoog
geplaatste met de handen in de zakken te naderen.
Zij noemen iemand hoogedelgeboren" als hij
meent hoog en nobel ter wereld te zijn gekomen;
zij beoordeelen iedere zaak naar haar eigen mérites,
zwijgen over wat ze niet weten, beseffen dat er
evenmin twee menschen gelijk" kunnen zijn, als
twee bladeren aan een boom, vragen het recht
hun broeders" met eenige omzichtigheid te kiezen,
spreken het woord vrijheid" niet uit dan met een
wetenden glimlach en zouden het liefst een straatje
omloopen wanneer hun gevraagd werd waarop de
rechten van den Mensch" eigenlijk gegrond zijn.
Voor zichzelf verzoeken zij om het recht, zich niet
leelijker voor te doen dan ze van nature al zijn en
om de vrijheid, wel eens een glas bordeaux te drin
ken, zonder daarom aanstonds geacht te worden,
den werkman een verderflijk voorbeeld te geven. Zij
zijn bij tijden verfijnd, subtiel zelfs, ze prijzen
met eenige vooringenomenheid de kunstwerken
der rechterzijde", vertegenwoordigster van stijl
en schoone orde, ze maken zich onderling gematigd
vroolijk om de betiteling waarde partijgenoot"'
(afgekort tot waarde peegee"), ja kunnen de
woorden de partij" of de arbeider" kwalijk in
den mond nemen zonder een gevoel van korzelig
heid. Ze zijn . misschien wel wat precieus.
Misschien, maar ze zijn zichzelf. Hun hart lijdt
mede met den arme, hun verstand doet hun midde
len aan de hand om de menschheid, na verstreken
tijden, iets minder wreed, iets minder verdeeld,
iets gelukkiger te helpen maken. Ze zijn inde krin
gen der waarlijk beschaafden tegelijk de erfgena
men eener oude, schoone overlevering en de am
bassadeurs van een nieuwe wereldorde; in gematig
de termen, maar vastberaden, doen zij hun gelijken
het belangeloos voorstel, om voor de schepping
dier orde voorbereidselen te treffen. Zij zijn nuttig
en aangenaam op hun wijs, en ik dank de Redactie
dat zij mij heeft toegestaan, in deze eerste Over
weging" een goed woord voor hen te doen.
J. H L L E M A N \V E E N I N C K S
JAC URLUS
HAVANA 12 CENTS SIGAAR
Vraagt monster niet adres van Uw winkelier
bij FLEVO UTRECHT