16 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2479 Muziek in de Hoofdstad Concertgebouw. Nochtans, de Nederlandsche muziek behaalde op de twee laatste abonnementsconcerten geen schitterend succes. Het waren een Requiem" van Dr. Rudolf Mengelberg en de 2de symphonie van Willem Pijper. Het eerste werk behaalde een pover succes d'estime", het tweede zelfs niet dat. In de annalen van het Concertgebouw komt zulk een demonstratief-vijandig zich onthouden van applaus zooals het publiek verleden Zondag deed bij Pijper's symphonie nauwelijks voor. Ook na deze tweede auditie de eerste was bij Wagenaar's huldiging in het Concertgebouw wijzigen mijn indrukken van dit werk van Pijper, dat in 1921 werd gecomponeerd, zich niet: het is een mislukt werk. De opzet is een Strawinsky waardig, doch Pijper kon haar consequenties niet aan, de geweldige orkestrale middelen, waarbij drie piano's,twee guitaren, het orgel, vernoegen slechts het gevoel van opgeblazenheid, ondanks onbetwijfelbare klank-gedurfdheden. De tegenstellingen van licht" en donker" doen gtfurceerd aan en vernietigen eerder c!e sf er, dan dat zij haar bezielen. Wat zou er tegen zijn te bekennen, dat Pijper dit experiment mislukt is ? Hij schreef daarvóór en daarna zooveel betere werken, die van zooveel meer psychische disci pline getuigen en waarbij Pijper zich minder verbeeldt als Nietzche te kunnen zeggen Ich bin Dynamit." Pijper's 2de symphonie is voor den kenner interessant, en voor hem, die een dergelijk gedurfd symphonie-werk in onze Nederlandsche muziek terecht kan toejuichen. Het echec bij het publiek is natuurlijk niet doorslag-gevend voor de beteekenis van Pijper's figuur, en haar zeldzaam heid onder onze jongeren, moet ons reeds genoeg aanleiding zijn, haar in eere te houden; want ondanks zijn onrustbarend vele gedaanteverwis selingen is Pijper misschien wel de eenige onder onze modernen, die meer dan alleen modern is en die waarlijk iets heeft te zeggen. Het Requiem" van Dr. Mengelberg is geschre ven voor bariton en orkest. De zangstem articu leert de klaagstem zoo natuurgetrouw mogelijk, maar de orkestpartij is te mat behandeld. Ook in deze compositie kan de heer Mengelberg zich niet van Mahler losmaken, die hem blijkbaar obsedeert. Een figuur als Mahler is niet om nagevolgd te worden: zij is er slechts ns en besluit een periode, waaraan zij haar laatste uitspraak" ontleent. De samenhang, ook muzikale, met de stemming van Mahler's tweede Kindertotenlied" is nog al frap pant, hier en daar. De muziek van dit Requiem" gaf intusschen Torn Denijs, die er zijn 25-jarig zangersjubileum mee vierde, gelegenheid zich in een zelden gehoorde lyrisch-vervoerde voordracht te doen kennen. Een Spaansch klaviervirtuoos, JoséIturbi, besloot het Zondagmiddagconcert met de voor dracht van Liszt's es-dur pianoconcert. Sterk als ijzer, zeker, onverstoorbaar speelde Iturbi de zware pianopartij. De vleugel klonk geweldig onder zijn handen, zonder dat de voordracht in grove krachtpatserij ontaardde. Voor den storm van ap plaus dankte Iturbi met een Campanella" van Liszt, verwonderlijk zeker als een mechaniek, en een Spaansche dans van Albeniz. CONSTANT VAN WESSEM TOEGEPASTE KUNST De nieuwe Toonkamcrs voor Kunstnijverheid te Rotterdam. Met ingang van l Januari van dit jaar werden de Toonkamers van het Rotterdamsche Comit der Z.H. Vereeniging tot Bevordering van Kunst nijverheid en Volkskunst in de Witte de Withstraat te Rotterdam, gesloten. Door de moeilijke tijdsomstandigheden en hooge exploitatiekosten was het Comitéhiertoe genoodzaakt. Zij heeft onlangs echter met den architect G. Koopman eene overeenkomst gesloten, waardoor het voortbestaan der Toonkamers werd verzekerd, en zoo zet thans de heer Koopman het bedrijf der Vereeniging zelfstandig voor eigen risico en rekening voort. Het begin is bemoedigend. De heer Koopman is ondanks den klank van zijn naam, allereerst kunstenaar en man van goeden smaak. Dat maakt dat al het tentoongestelde bijzonder goed tot zijn recht komt en aldus werd met het beeldhouwwerk van verscheidene leden van den Nederlandschen Kring van Beeldhouwers, met velerlei decoratieve paneelen van Roelof Gerbrands en pottenbakkerarbeid naar ontwerp van Th. Colenbrander (van de Plateel bakkerij de Ram" te Arnhem) een zeer aangenaam geheel verkregen. Onder de beeldhouwers blijft Bieling steeds een zeer eigen noot aanslaan. Zijn werk is modern in den goeden zin van het woord; het is even zoo gevoelig als krachtig en ook de vorm en de kleur der masker-achtige koppen, met hier en daar wat goud tegen het dof-grijs, is zuiver gezien en zuiver gegeven. Het is merkwaardig hoezeer D. Bierens de Haan zich op oude Chineesche en Perzische bronzen inspireerde. Een oppervlakkig beschouwer zou zijn doffe tinnen, als opgegraven dierfiguren er voor kunnen houden, doch.... de oude dingen zijn mooier en hebben ziel! Hildo Krop is slecht vertegenwoordigd, terwijl Jacobs van der Hof en Remiens bekend werk toonen, dat geen aanleiding geeft tot nadere bespreking. Van W. A. M. Harzing is een heel goed schaak spel in bruine en gele stukken, uitgevoerd in aar dewerk (laat ons hopen dat dit niet te broos zal blijken!) in een bijzonder aardige, eenvoudig. houten doos verpakt, waarin elk stuk een eigen vakje heeft. De stukken geven de bepaalde figuren heel goed weer. Een poging dus op nieuw gebied, welke een aanwinst werd voor onze kunstzinnige schakers. S. Klinkenberg's Wijze Kater" is wel knap gedaan, maar achter de Coranandel-ebbenhouten gestalte staat de schim van die wonderlijke strakverheven kattefiguur, welke voor de Egyptenaren heilig was en hoeveel grootscher wisten fleze laatsten daarin te zijn!.... Theo van Reijn heeft, o, anachronisme in onzen tijd van electrische schellen, twee deur-kloppers. gemodelleerd en in brons doen gieten. Het zijn stevige, ferme dingen met een zin voor de karika tuur. Er zit ook slag" in en aldus is het evenwicht uitnemend gegeven. Een moderner doel wordt nagestreefd in zijn Mascotte", welke bestemd is om op den radiatordop eener auto te tronen. Dit kleine figuurtje met iets van de snelheid en het gevaar-afwerende in heel de houding (ook de handen wijzen dit aan) is mij liever dan de wat al te gespierde en getourmenteerde Roeper" en Geboeide Sater". Van Gerbrands zeer zorgvuldige, altijd keurige en minutieuse werk valt evenveel goeds als slechts te zeggen. Zijn kleur herinnert altijd aan oude bronzen en is altijd op bruin afgestemd; zijn vormgeving is zeer gevoelig en soms ook rijk van ornament, maar altijd blijft het kleine" er in hinderen, het al te zeer gepriegelde, dat beletsel is voor meerdere breedheid van uitspraak. Daarenboven is de teekening der menschelijke gestalte meestal zwak en ook al kan men de beschaafde uitspraak van zijn werk waardeeren, toch blijft, vooral in onzen tijd van vernieuwing, het ouwelijke" erin hinderen. Was het maar wat minder af" en wat meer spontaan ! Colenbrander's vazen, potten en pullen zijn voldoende bekend en reeds eerder door mij uit voerig besproken, zoodat deze inzending van dezen dapperen jonge-oude niet nader behoeft te worden gereleveerd. Van Vilmos Huszar trof ik ter tentoonstelling verschillende kleur-compositie's aan. Wat hij maakt blijft altijd interessant, doch liever zie ik zijn kleur-systeem in blokken toegepast, zooals hij dit doet voor het intérieur. Zoo is er dus hier ook van velerlei richting en van alles wat. OTTO VAN TUSSENBROEK Binnen enkele dagen verschijnt de derde druk van Droomkoninkje DOOR HERNAM HElJERttAMS Het bijna 100 lllustr. van GEORGE VAM RAENDONCK Ingenaaid ? 3.75 - Gebonden ? 4.50 Dr. P. H. Ritter Jr. schrijft in het Utrechisch Dagblad, o. a. ; In Droomkoninkje" is de snaaksche, gevoelige, vlotpratende Samuel Falkland, maar die ons tot dusver alleen verschenen was in zijn fragmentarische journa listieke gedaante, gegroeid tot een kunstenaar van dramatische kracht Hier, in dit boek van Heyermans voelen wij menschenzielen vermoord worden, omdat wij ze voelen leven. Het geheim van de onweerstaanbare suggestie, welke van Droomkoninkje" uitgaat, is hierin gelegen, dat hier niet een beeld gegeven is van personen met hun congomeraat van wanstaltige en ook wel goede eigenschappen, maar in de hoofdfiguren van den roman een idylle is verbeeld, die wij jammerlijk verstoord en kapot gemaakt voelen door een onbarmhartige werke lijkheid De noblesse van dit boek ligt in zijn objectiviteit. Maar boven deze objectiviteit wordt het verhaal ontroerend door de wijze, waarop liet kind reageert op de grofheden die het omringen en die het worden aangedaan. ... .De bijzondere schoonheid in den stijl van dit boek wordt teweeggebracht, door dat de schrijver zich in htt vlot-causeerende van het kind met de ouders, van het kind met de dieren en de dingen heeft verloren. Bijnaampjes, ja scheldwoorden soms, Worden stijlwonderen.... ....De passage van den ouden en den jongen Koert, die samen luisteren naar de wonnere klanken die uit het zelf-gefabriceerde toestel komen vour draadlooze telephonie behoort tot de schoonste bladzijden der actuccle Europeesclie literatuur. Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam mm*mm>mm»mm.mm'mmimmi'M.%m De BESTE" en onderhoudendste Boeken zijn de Werken van F. DE SINCLAIR DE VAN BERKELS EN HUN VRIENDEN f 1.90 DE GRIFFIER VAN PEEWIJK . ,, 1.90 LEUGENS 2.90 DE RIDDER KNOL CLARA'S HUWELIJK HET NOODLOT VAN LUKAS ABSDALE DE ONTDEKKING VAN JOOST GELDEROP OM PAPA'S PRINCIPE .... DE KRACH VAN RENSWOUD . BARON SELDERIE DE DRIEDUBBELE VROUW. . HET LOON DER BRAVEN . . . PENSION VINK MENEER FOCUS ALS HYPNO TISEUR DE KROONPRINS VAN DZJIBOETI MENEER FOCUS ALS GLOBE TROTTER DE MAN, DIE VERDWEEN . . MENEER FOCUS ALS MEID ALLEEN SHERLOCK HOLMES Jr. ... 2.90 2.90 Geb. 2.50 , 2.50 . 3-90 . 3-90 . 3-90 2.90 ,, 3.90 » UITGAVEN VAN: $ i VAN HOLKEMA & WARENDORF - AMSTERDAM | ^«?Sl&gS8)^!KirS^