Historisch Archief 1877-1940
'. 8480
Zaterdag 20 December
A". 1924
DE AMSTERDAMMER
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Onder Hoofdredactie van G. W. KERN KAMP
Redacteuren: H. BRUGMANS, TOP NAEFF en G. NOLST TRENIT
Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM
UITGEVERS: VAN HOLKEMA & WARENDORF
HET BOEK VAN UW VOORKEUR
Dat zou een deksels lastige keus zijn, als je eens uit moest maken,
welk,van de boeken, die je in je kast hebt staan, je liet allerliefst
is, zoodat je daarnaar zou grijpen, als je er maar n van je heele
verzameling mocht overhouden.
En het zou maar te wenschen zijn, dat je dan geen lange tijd
van beraad werd gelaten, want hoe meer je kon wikken en wegen,
hoe moeilijker het je zou vallen tot een besluit te komen. Misschien
zou ik, in wanhoop, Plutarchus' boekje over De juiste gemoeds
stemming" maar in den zak van mijn overjas bergen; want in je
nboekig verder leven zou je wel een gids voor het bewaren van
je goed humeur kunnen gebruiken en je zou je voortaan althans
kunnen troosten door eiken ochtend deze passage van Plutarchus
te lezen: het is dwaas, verdriet te hebben over wat men verliest
en zich niet te verheugen over wat men behoudt".
Maar wie weet? misschien zou-het op den duur een heele
opluchting blijken, als je niet vandaag La rótisserie de reine
Pédauque" en morgen de Imitatio Christi" laast, als je je de eene
week niet liet bekoren door Das Buch der Lieder" en een vol
gende zat te grinniken bij Tristram Shandy"; misschien zou een
mensch zich er heel wel bij bevinden, als hij niet meer uit alle
glaasjes mocht nippen, maar zich moest bepalen tot n levens
drank, tot den Bijbel, of tot Goethe, of tot Shakespeare.
En misschien zou het voor sommigen buitengemeen heilzaam
zijn, als ze nooit meer een bedrukt blad papier onder de oogen
kregen en eens leerden zien en opmerken, naar buiten en naar
binnen.
Maar ik wil mij niet laten verleiden tot een lofzang op den
natuurstaat: zonder krant, zonder weekblad, zonder tijdschriften,
zonder boeken want dan krijg ik het aan den stok met de heeren
van den Nederl. Uitgeversbond.
Zij zijn het niet eens met Rousseau, dat de beoefening van kun
sten en wetenschappen de menschheid heeft bedorven, in plaats
van beter gemaakt; zij verkeeren in de gelukkige omstandigheid,
dat zij bij de practijk van hun vak zich dagelijks kunnen verheugen
in den dienst, dien zij daarmede aan de beschaving bewijzen;
zij verspreiden het boek" niet alleen ter wille van zich zelf, maar
ook van u en van mij; en zij vinden, zoowel bij het opmaken van
hun eigen balans als bij die van ons geestelijk welzijn, dat er nog
lang niet genoeg wordt gelezen.
Wel te verstaan: dat er niet genoeg boeken worden gelezen.
Er was vermoedelijk nooit een tijd, waarin er zooveel prullaria
van de pers kwamen, als in den tegenwoordigen; er zal wel nooit
zooveel, en zóó algemeen, zijn gelezen als thans; maar het zijn
er dan ook de lezers en het is er dan ook de lectuur naar; aan een
boek komen de meesten niet toe; ze hebben genoeg aan het
geïllustreerde weekblad.van allerlei gading.
De Uitgeversbond wil de belangstelling voor het boek"
verhoogen door de enquête, die hij u straks zal voorleggen. Hij
vraagt van u, eens te overpeinzen, niet welk boek uit uw boeken
kast u het liefst is voor zulk een hartverscheurende keus stelt
hij u niet; hij wil alleen maar weten, welk in 1924 verschenen
Nederlandsch boek, hetzij een oorspronkelijk werk, hetzij een
vertaling, hetzij voor het eerst, hetzij in herdruk uitgekomen,
u het meest heeft getroffen.
Gij behoeft dat boek waardeert de ruimheid van opvatting
der Nederl. uitgevers ! niet eens in eigendom te hebben; gij
moogt ook een boek noemen, dat gij van een kennis ter leen
gekregen of uit een bibliotheek gehuurd hebt; als het maar valt
binnen de zooeven getrokken grenzen.
Maar verder beperken zij uw keus ook niet; gij kunt uw stem
uitbrengen op een roman of op een wijsgeerige verhandeling, op
een streng logisch betoog of op een bundel gedichten, op een
wetenschappelijk werk, onverschillig uit welk gebied der weten
schap, of op een detective-verhaal, op een boek, dat vragen
van den dag of vragen van alle tijden behandelt mits gij maar
dat boek noemt, dat u het meest heeft gepakt, hetzij dat het u
gesticht, of ontroerd, of vermaakt heeft (dat laatste mag ook !)
En het spreekt wel van zelf, dat gij daarbij alleen eigen oordeel
moet volgen. Alleen clan, als niemand zijne keus laat bepalen door
den tijdelijken ophef, die van een of ander boek wordt gemaakt,
zal de enquête, zooals de Nederl. Uitgeversbond zich die voorstelt,
ook eenige waarde hebben als bijdrage tot de kennis van de
hedendaagsche beschaving. Want die kan men óók afmeten naar de
boeken, die op de tijdgenooten den meesten indruk hebben
gemaakt.
Zulk een enquête zal verder ook alleen dan iets kunnen
beteekenen, wanneer zij wordt ingesteld onder een kring van lezers,
die niet te zeer in ontwikkeling verschillen en toch niet gelijkge
stemd zijn. Aan dezen eisch, zoowel van eenheid als van verschei
denheid, schijnt voldoende te worden beantwoord, nu de
uitnoodiging om het boek van hunne voorkeur te noemen wordt
gericht tot de lezers van de Amsterdammer en van het Letterkundig
bijblad van de Nieuwe Rott. Courant.
Ten slotte: hoe meer stemmen er worden uitgebracht, des te
grooter zal de waarborg tegen eenzijdigheid van den uitslag zijn.
Daarom wekken wij al onze lezers op, om het stembiljet, dat
in het nummer van 3 Januari a.s. zal worden afgedrukt, in te
vullen. Zij kunnen nu al vast hunne gedachten daarover laten
gaan.
En thans is het woord aan den Nederl. Uitgeversbond, om;
zijne bedoelingen uiteen te zetten.
KERN K A M P
De Nedcrlandsche Uitgeversbond wil eene poging wagen om te weten te
komen welke boeken de ontwikkelde Nederlander leest, hetzij oorspronkelijk
Nederlandsch werk, hetzij hier te lande verschenen vertaling van eene schep
ping van over on/e grenzen. Mij wil trachten te ontdekken, in welke richting
die smaak zich heeft ontwikkeld: of dit neigt naar zoet vloeiende zangen, of die
de opsporing van de misdaad koortsachtig volgt, of die meegesleept wordt
door de bekoring van «uule mythen en legenden, of kracht zoekt in de ge
schiedenis, in roman tin t opnieuw geëtst, of die aangetrokken wordt door
zeden-schildering of uiting van verbeeldingskracht, of liever luistert naar
den strijd en den arbeid van onze groote voorgangers, beoefenaren van
wetenschap of kunst.
Tot het bereiken van dat doel roept de Nederlandsehe Uitgeversbond de
hulp in van de lezers van dit blad, dat zoo vriendelijk was, bereidwillig
daartoe gastvrijheid te verieenen.
Hetgeen den lezer van dit blad gevraagd wordt, is dit.
Hij overdenke rustig, welk door hem in de Nederlandsclie taal geschreven
boek, in den loop van l"24 verschenen, het meest in zijn smaak viel. Hij geve
onbevangen zijn eigen oordeel en richte zich niet naar de meening van anderen,
noch naar de voorlichting van de kritiek. Twijfelt hij. of het boek zijner voor
liefde i 11 1024 het licht zag, hij raadplege het bibliografisch gedeelte van den
catalogus ,,Het Nederlandsehe Boek in 1924." Bezit hij dien niet, dan kan
hij dien bij zijn boekhandelaar inzien.
In 1!)24 verschenen herdrukken gelden als in dat jaar in het licht gegeven.
Heeft de lezer zijne keuze bepaald, dan vuile hij den naam van den schrijver
en den titel van het boek op liet daarvoor bestemde stembriefje in. dat zal
worden opgenomen in liet nummer van dit weekblad van 3 Januari a.s., en
zende het, vrachtvrij, aan den Nederlaiulsche-Uitgeversbond (adres: secreta
ris redactie weekblad De Amsterdammer, Keizersgracht 333, Amsterdam).
Men verzende het stembriefje zoo spoedig mogelijk, maar heeft daarmede,
zoo noodig, uiterlijk den tijd tof 15 Januari l'.'25.
In den loop van Februari /.'il vermoedelijk de uitslag kunnen bekend ge
maakt worden. Men zal dien in de kolommen van dit blad vinden.
Om de aantrekkelijkheid nog te vcrhoogcn, heeft de Bunii aan dit refe
rendum eene prijsvraag verbonden.
Hij geeft allen mededingers de gelegenheid, afgescheiden van hunne be
antwoording van de vraag welk boek het meest in hun smaal-: gevallen is,
eene lijst i',1 te zenden van <Je drie boeken (schrijversnaam en titel), welke zij.
mcenen, dat het hoogste aantal stemmen zullen verwerven. Met is duidelijk,
dat de titel op het eerste briefje niet noodzakelijk op het lüstje (met de drie
titels) behoeft voor te komen. Althans niet, a's men van meenins; is, dat eigen
smaak niet za! "-veveensteii'-iueu met dien van vele anderen. Ook ileze lijst
(met de drie titels) meet uiterHjk vóór 15 Januari l!'2f> aan hetzelfde adres
ingediend zijn.
Allen, wk r lust met de drie iiteN overeenstemt met die van de drie boeken,
waarop het hoogst aantal siemmen is uitgebracht, hebben recht op een prijs.
Elke prijs bestaat uit een of meer boeken, tot een totale waarde van i 25.
naar keuze van den winnaar. He keuze geschied! uit de duizenden boeken,
aangekondigd in den catalogus Met Nederlandsehe Boek in ](<24."
IX' Uitgeversbond vleit zich, dat /.eer velen aan züne roepstem zullen
gehoor geven en dat di:s de an1 woorden in groeten eet.'ile zi'llen binnenkomen.
DE NEDEFL. UITGEVERSBOND