No. 2480 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND N.V. PAERELS' Maublleering-MI]. AMSTERDAM OOMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN Rokin 128 - Tal. 44541 NAAR MAAT Fr. SINEMUS 20 Leldschestraat 22 - Amsterdam REG.BREESTRAAT 35 157. KORTING OP ALLE TRICOTONDERGOEDEREN Spoors Mosterd Vraagt Uw leverancier uitsluitend Delftsche Slaolie EXTRA i/1.20 perheele. /0.75per halve Irlesch (verpakking inbegrepen). N Delftsch Plmtenvet DELFIA ?0.58 per tablet van % K-G. netto. LET OP HET GEDEPONEERD HANDELSMERK Het feit, dat er dagelijks meer WHITE VRACHTWAGENS EN OMNIBUSSEN op den weg verschijnen, spreekt voor zich zelf. De prijzen zijn concurreerend. ALLEENVERTEQENWOORDIOINQ VOOR NEDERLAND: N.V. Gebrs. NEFKENS' Automobiel Maatschappfl ALLEEN: AMSTERDAM, Jacob Obrechtstraat 26, Tel. 22507, UTRECHT, Nachtegaalstraat 55, Tel. 3061. Geen filialen, ook niet in andere plaatsen. IN 'T HART VAN 'T LAND Als, een groote dertig jaar geleden, Heimans en ik eens een dag wilden hebben van groot en bijzonder genot, dan gingen we naar het hooge veen" in de naaste buurt van Amsterdam, dat is het Soester veen. We namen dan den trein tot Hilversum, kuierden langs den zandweg naar de Lage Vuursche, snuffelden onderweg eventjes om het Groote Waschmeer (sedert bedorven) en dwaalden dan door de bosschen van de Lage Vuursc hè, altijd maar min of meer op goed . geluk af naar het Zuid- $ oosten, tot we den straatweg bereikten van Maartensdijk naar Soestdijk en dan had den we gauw ons veen te pakken, dat aan zijn westkant be grensd is door een mooie rij van hooge beuken. Naar het Oos ten zie jeden Soestereng omhoog gaan en dan naar links het historische Lazarus bergje. Het veen zelf lag in die dagen een zaam en verlaten, met hier en daar wat turfhoopen en naar den Soester kant enkele lage stulpjes met witgekalkte muren en rieten daken. We vonden kleine wegjes, die het veen in leidden en die lie pen wel eens blind te gen een grootenput vol donker veenwater, en daar ging je dan langs, om weer uit te komen tegen een sloot je, waar je met vreezen en be ven over sprong, want je kon nooit weten of die lage overkant wel stevig genoeg was. Dan rustten we weer eens uit bij een geurig f groepje van elzen niet varens en kamper foelie of in een nog geuriger berkenboschje of bij een paar oude kreupeldennen of aan de zonzij van een turfhoop, waar hagedissen en hazelwormen zich koesterden en groote kleurige zweefvliegen ,,luidkeels" zaten te zingen, zonder dat je kon zien, hoe dat eigenlijk toeging. Een raar gezicht, zoo'n groote vlieg met wespenkleuren, roerloos zittende op een brok turf en schriller fluitend dan de be roemde cicade. Je vindt hem bij ons eigenlijk alleen in de hooge venen, hij heet Sericomyia borealis. Die bijnaam vertelt u meteen, dat deze venen een toevluchtsoord zijn voor de planten en dieren, die, zooals het heet naar het Noorden worden ver drongen. Het Soesterveen was dan ook echt voor ons een planten- en dierentuin van grooten rijkdom, een opeenstapeling van allerlei, dat je in de gewone bosschen, op de gewone heiden te vergeefs zoudt zoeken en dat alles in een overvloed en weelderig heid, die ons deden denken aan tropische groeikracht. Het veenmos vormde er hooge kussens of drong in deslooten door en maakte daar een groene brij van, waaruit dan weer opeengeperste bundel tjes even omhoog staken, juist hoog genoeg, om de bruine, glimmende bolle, sporendoosjes boven het water uit te krijgen. Een andere sloot was vrij van veenmos, maar lag vol met lange slierten van het kleine Blaasjeskruid, dat aardige gele, leeuwenbekachtige bloempjes op ranke steelt jes een vinger hoog boven het water hief en in het water zelf met heele trossen van vangblaasjes de kleine schaaldiertjes of jonge vischjes belaagde. Ook op het land ontbraken de vlecschetende planten niet: rondbladige zonnedauw, middelste zonnedauw en de smalbladige zonnedauw, deze laatste alweer een echte" plant voor het hoogveen. Sommige plekken zagen rood van al de klierhaartjes van die zonnedauwen. En een nog mooier rood was dat van de veenbes, het sierlijk plantje dat over de veenmoskussens kruipt en in den voorzomer vol zit met mooie vierpuntige rose bloempjes van de kleurkwaliteit van cyclamen. En dan de struiken van Andromeda met nog mooiere hangende bleekrose klokjesbloemen en blauwgroene stijve, half omgerolde blaadjes. Orchideeën waren er natuurlijk bij de vleet, zoowel de mooie, zoo gewone en toch zoo moeilijk te ontwarren handekenskruiden als de zeer, zeer zeldzame Malaxis paludosa, een klein bleekgroen plantje, dat maar weinig bekoring van schoonheid geeft, maar indrukwekkend is voor verstand en verbeelding, een waardig metgezel van Sericomyia borealis. Ja, je moet er wel voor opgevoed worden, of, wat nog beter is, jezelf ertoe opvoeden om al die dingen naar waarde te schatten en te begrijpen dat in zoo'n stukje hoog veen eerbiedwaardige wereldgebeurtenissen plaats hebben, groei van nieuwen grond, bloei en onder gang van plantensoorten en dierensoorten, juist zooals dat millioetien jaren geleden op grooter schaal gebeurde, toen de steenkoolbeddingen ,,gegroeid" zijn. Hoe leerzaam en hoe schoon, dat dit kleine veentje ons inzicht kan geven in een belangrijk deel van de wordingsgeschiedenis onzer aarde. Hoe geriefeliik ligt het daar, gemakkelijk te bereiken vi.i.r Amsterdammers, t/echtenaren, Amersfoorters. Als wij er in later jaren kwamen, ontdekten wij wel eens, dat er ten stukje was ontwaterd en ont gonnen, maar buitengewoon snel ging dat toch niet en Heimans heeft tot zijn dood toe nog volop genoegen gehad van het Soesterveen. In de laatste tien jaar echter is er druk aan de randen geknab beld en als we niet oppassen, dan raken wij ook dit juweeltje kwijt, in het hartje van het land. Er is ook reeds beweerd, dat het Soesterveen nu al te klein is, om behouden te kunnen blijven, met al zijn mooie planten. Daar is gelukkig niets van waar. Deze veentjes hebben een merkwaardige zelfstandigheid en levenskracht en zoolang ze hun water houden, bewaren ze ook al hun planten en dieren, al zijn ze niet grooter dan enkele hektaren. Ik ken een veentje in de buurt van AmsterSERICOMYIA dam, dat is nu wel geen hoogveen, doch overgangs veen, wat haast op hetzelfde neerkomt en daar hebben nu, naar ik uit eigen aanschouwing weet, de mooie planten het al zevenenveertig jaar opperbest uitgehouden, dus natuurlijk al veel langer, want toen ik het leerde kennen, was het reeds wondermooi. Zelfs in den drogen zomer van 1922, toen de meeste vijvers van de buitenplaatsen in de buurt droog lagen, vertoonde het Soesterveen nog een verrukkelijke bloemenpracht, waarvan we des te meer konden genieten nu het door de droogte gemakkelijker begaanbaar was. Al de bovengenoemde planten waren nog present, zelfs de begeerlijke Malaxis. Het zag er op sommige plaatsen blauw van de groote klokjesgentianen, die zoo graag met hun voeten in de nattigheid en met hun kop in de felle zon staan. Troepjes van Pirola stonden gerijd tusschen de geurige gagel en het wollegras van het hoogveen deed er zijn plui men wapperen. Sericomyia zong weer het hoogste lied; hij had den moed nog niet verloren. Ik ook niet. Het moet wel mogelijk zijn, om dit mooie rijke veentje te behouden, liefst tegelijk met de Lange Duinen, als aanvullend contrast. Doordat het een kornveentje is, bestaat er weinig gevaar voor ontwatering. Alleen zouden we ervoor moeten zorgen, dat er van het omliggend hooger land geen rioolwater of mestwater op neersijpelt. De hooge venen kunnen leven van dauw, nevel, regen en misschien een beetje stof. In West Europa zijn de menschen druk bezig, om deze mooie levenseenhcden te vernietigen en hun vernieuwing te verhinderen en dat is wel jammer, want juist in ons klimaat zijn de hooge venen op hun mooist. Er bestaat dus alle reden voor het stichten van een natuurmonument Soesterveen Lange Duinen, vooral ter wille van velen uit de paar nülliuen menschen, die huizen binnen een kring van dertig kilometers radius rondom die zingende zweefvlieg J A c. F. T n ij s s i; i. S. MEUWSEN, Hofl. A'DAH-R'DAB-DEN HAAO DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND