De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1925 3 januari pagina 13

3 januari 1925 – pagina 13

Dit is een ingescande tekst.

No. 2482 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 13 namelijk "gele, bruine, roode en blauwe tintjes, dat schilderachtige gewemel van de waronghouders voor het witte vlak van de poort, en dat sierlijke bruine ventje met den blauwen doek over den schouder, op den voorgrond worden weer gegeven. De, op de reproduktie reeds door de sterke lijnbegrenzing imponeerende schets van dien op den eersten blik zoo rommelig schijnenden hoek van den tempel te Prambanan (fig. 5), geeft op de oorspronkelijke teekening door zijn voornamelijk grijze, violette, groene en verweerd geelbruine tinten, een duidelijk beeld van de kleurenweelde, die zelfs deze bouwval, opgetrokken van grijze vulkanische steen, in het tintelend zonlicht open baart. Bewonderenswaard schijnt mij bovendien op deze teekening, hoe met vermijding van elke peuterige nabootsing van de rijke versiering van dit geveldeel, door de juiste keuze van het stand punt, van waaruit het geval" werd overzien en door de goede verdeeling der accenten, een juist beeld wordt gegeven van den rijkdom der sculpturale versiering van dit heiligdom. Hoe prachtig zijn op den voorgrond afgewogen de omhoogstrevende topversiering, links tusschen allerlei los gesteente voorloopig op den grond gezet, en de geestige Makarakop met wijdgesperden muil, het einde van de thans verdwenen trapleu ning, waartegen dan de donker gehouden, rijk versierde, nissen der eerste balustrade boven afsteken en zoo de aandacht vangen en leiden naar den niet weergegeven hoofdbouw. Het met zwarte en donkergroene ruitlijnen aangegeven bosch links en de teergroene palmen, afstekend tegen de zware witte wolken, suggereeren het blijde lichte landschap, dat zich achter de bouwvallen uit strekt. Tot de best geslaagde herinneringen aan de Hindoe-Javaansche monumenten schijnen mij vooral gerekend te moeten worden, behalve de zooeven besprokene: de prachtige roodbaksteenen Tjandi Tikoes (fig. 6), die blijde badplaats met het blauwe water tusschen de gloeiende steenen, blakerend in de tot een broeiende kuil verdiepte, door fel zonlicht overstroomde weide, en ten slotte het gezicht op die geheimzinnige gang met de groenbemoste en in het zonlicht ten deele goudstralende wanden van den keizerlijken Baraboedoer. (Slot volgt.) T. B. R o o R D A T (Een tentoonstelling van deze teekeningen wordt thans gehouden te Haarlem in het Museum voor Kunstnijverheid.) NIEUWE AANPLAKBILJETTEN Nieuwe Aanplakbiljetten zijn er helaas maar weinig te vermelden. Frits Lensvelt maakte voor het Klokhuis" te Amsterdam een zeer frisch en beschaafd biljet in zwart en rood op crème-kleurig papier (vermoedelijk in linoleum-snede afgedrukt). Er is iets stralends en feestelijks in deze plaat, welke een vast geheel te zien geef t, omdat de belet tering zich volkomen aansluit bij het middenstuk: eene Zeeuwsche boerin, waarvan het kopje met de roode koonen omhuifd wordt door het wit eener breede kanten muts, waarvan de ronding tegen het kantige lijnenspel en het, als flitsend, stellen van de door zwarte lijnen begrensde roode en witte vakken des te sterker contrasteert. Een klaar en duidelijk en smakelijk biljet, dat het karakter der volkskunst, ter welker aankondiging de teeke ning dient, uitmuntend weergeeft. George Rueter teekende op den steen, (gedrukt in zwart op wit papier door Senefelder) ter be kendmaking van de uitgifte der liefdadigheidspostzegels ten bate van het verwaarloosde kind, een biljet dat te veel het karakter heeft van eene vergrooting dier zegels. Onaangenaam doet de vreemde en zeer ongelijke schaal aan, van een bijna levensgroot, zeer naturalistisch geteekend kinder hoofd (met licht en schaduwwerking en alle ron ding academisch, als van een gips-kop, gegeven) geflankeerd door twee vrouwe-figuren, engelen, die met de vleugels het kinderhoofd dragen, doch ook de gansche ordonnantie van de teekening, waarvan de keurige belettering een deugd is, is te weinig vast en te weinig als vulling van het vlak gezien en gegeven. Als biljet aldus jammer genoeg een misgreep. (Is dit dezelfde Rueter, zoo vraagt men zich af, die de goede biljetten maakte voor de Dag-Teeken- en Ambachtsschool voor Meisjes en voor de Bakkerij Walden")? De nieuwe liefdadigheids-zegels door George Rueter, ter waarde van 2, 7J en 10 cents, doen in de verkleining van hetzelfde motief als het hiervoren besproken reclame-biljet, wat minder vreemd aan, omdat hierop de neven-figuren nuer wegvallen en het kinderkopje meer hoofdzaak werd. Ook is op verkleinde schaal het realisme (dat ook zoo hinderlijk is op hst leelijke ontwerp met de beeltenis van H.M. de Koningin door Prof. Jan Veth) minder opvallend, hoewel toch het geheel wat zoet" kan heeten. OTTO VAN TUSSENBROEK (Fig. 4.) Dr. H. P. Berlage. Achterpoort van den kraton te Djokja 'iesi:iï4a.-% " r^^T"*»1-"*-?» (Fig. 5.) Dr. H. P. Berlage. Hoek van den tempel te Prambanan - l (Fig. 6.) Dr. H. P. Berlage, Tjandi Tikoes L

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl