16 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2482 (Met teeken ing voor de Amsterdammer" door B. van Vlijmen) HORYD KRAUSS?ADEMA, die thans een tournee door ons land maakt NIEUWE MUSEA IN WEENEN I Eind October is in Weenen een nieuw'museum geopend, de Oesterreichische Staatsgalerie" in het Obere Belvédère, een verzameling van 19e eeuwsche kunst. Dit sluit, zonder er direct een voortzetting van te zijn, bij het Barock-Museum in het Untere Belvédère aan, dat werk uit de 17e en 18e eeuw, echter nadrukkelijk gelocaliseerd tot voortbrengselen van Weensche kunst, te zien geeft. Doch daarmede is dit grootsche programma nog niet afgewerkt: als derde zal zich hierbij aan sluiten een museum van moderne kunst, waarin de werken bijeengebracht zullen worden uit onzen eigen tijd, van de 20e eeuw dus, te beginnen onge veer met de Ver-Sacrum-beweging, (Klimt), en waarin ook hetwerk van een kunstenaar als Vincent van Oogh ondergebracht zal worden. Reeds is het een en ander voor die laatste verzameling aanwezig; de directie kan echter overtuigd zijn dat, wanneer dit museum er eenmaal is, eer gewaakt zal dienen te worden voor een tégroote toevloed, dan dat men zal behoeven te vreezen voor gebrek aan museum waardige kunstwerken. Een museum als het Stede lijke in Amsterdam is er, om te bewijzen, hoe zeer het werk der tijdgenooten toestroomt, wanneer de gelegenheid tot goed exposeeren maar aanwezig is en het tot het publiek doordringt, dat de directie de wil (en misschien ook: de durf) heeft, datgene ten toon te stellen, dat werkelijk een getuigenis is van de geestesstroomingen uit den eigen tijd. Zoo heeft een dergelijk museum een prachtige cultureele taak te vervullen, die afwijkt van die van andere openbare verzamelingen. Hier moet niet in de allereerste plaats het allerbeste uit de periode, die telkens de tegenwoordige" genoemd wordt, verzameld en bewaard worden, om het aan het nageslacht over te leveren; hier moet niet de vraag bij een nieuwe aanwinst gelden: is dit een werk van blijvende waarde? (Natuurlijk moet en zal het qualiteitsoordeel een groote rol spelen; dat moet een grens kunnen trekken, beneden welke geen toegang verleend wordt. Hoe moeilijk echter zal het zijn die niet te bepalen grens toch steeds als maatstaf te handhaven ! Doch tegenover een der gelijk bezwaar moet men vertrouwen kunnen stel len in het inzicht van de leiding der verzameling.) De prachtige cultureele taak van dit museum bestaat hierin, dat het den bezoeker de spiegel voorhoudt van de cultuur, waarin hij leeft, in zijn meest verscheidene uitingsvormen. Geen verstandig mensen zal het nut in twijfel trekken van de vele afwisselende tentoonstellingen, die ons steeds weer met nieuwe geestesstroomingen in aanraking brengen, ook al zijn de uitingen lang niet altijd rijp. Wie zich niet met dommen lach van de dingen, die hij niet begrijpt, afwendt, doch ook daarin het echte, en, wanneer de uiting zelf niet gelukt is, de bedoeling tracht te begrijpen, zal toegeven dat een groote winst aan inzicht in zijn eigen tijd te trekken is uit dergelijke tentoonstellingen, ook wanneer dat inzicht hem niet bepaald bemoedigt. De geest, die hem uit die ongewone werken tegemoet komt, is dan toch een geest, die ergens om hem heen in de menschen huist en een uiting misschien een uitwas, van den geest van zijn omgeving. En nu een museum van hedendaagsche kunst, waar voortdurend en naast elkaar de verschillende uitingen voor ieder toegankelijk zullen zijn, waar, wat juist voorbij is, verdrongen zal worden door wat weer een nieuwe periode wenscht, of er zicli tegen zal handhaven, misschien tijdelijk zal ver drukt worden om dan wederom zijn eigen krach ten te laten gelden, waar elkaar bestrijdende richtingen zullen kunnen wedijveren door eenvou dig beide tegenwoordig te zijn, welk een boeiend, leerzaam, verduidelijkend schouwspel moet zulk een verzameling aanbieden! Ik weet niet of de denkbeelden, die ik hier ont wikkeld heb, ook werkelijk aan het programma voor dit nieuwe museum ten grondslag liggen. De breed opgezette internationale tentoonstelling van hedendaagsche kunst, van 10 Sept. tot 20 Oct. in de Sezession gehouden, wees er echter op, dat er in Weenen belangstelling bestaat voor de meest verschillende uitingen van onzen tijd. En in het tot stand brengen dezer tentoonstelling werd een groot aandeel genomen door een der leidende persoonlijkheden uit de Weensche officieele kunst en museumwereld. Echter ook uit een heel ander oogpunt is het besluit, dit museum te stichten, belangwekkend. Hiermede n.l. wordt voor het eerst voorzoover mij ten minste bekend is en wanneer men afziet VAN DER 6LUX6 GEHEELE WOON INRICHTING DEN HAAG NQORDEINDE van Russische proefnemingen die gedeeltelijk door politieke drijfveeren beïnvloed worden'?in de museumpractijk principieel uitgegaan van het inzicht, dat de kunst van onzen tijd niet een gelei delijke voortzetting is van die van de 19e eeuw, maar aan een geheel nieuwe cultuurstrooming vorm geeft, in menig opzicht tegengesteld aan wat er direct aan voorafging. Dit laatste schijnt nu wel geschiedenis" geworden, en wie het Obere Belvédère doorwandelt, waar een fijnvoelende schikking u de ontwikkeling van een laten Renoir of een Monet in omgekeerd verloop tot op een Napo leonsportret van David doet volgen, krijgt wel sterk den indruk van een afgerond geheel. Ziet men dan, nu in de directiekamers 1) aan het oog onttrokken, een Klimt of een Kokoschka, dan voelt men wel, dat deze werken niet de bekroning zijn van de evolutie van David tot Renoir. Hiermede wordt niet gezegd dat die latere werken als het ware uit de lucht zijn komen vallen tegen een dergelijke opvatting verzet zich het historisch inzicht doch zij bouwen gedeeltelijk voort op wat in de voorafgaande perioden onderstroomingen zijn geweest, die niet het typische gezicht van dat tijdperk vertoonen; maar meer nog zijn het de vreemde elementen, welke in de cultuur van dien tijd doordrongen het verre en nabije Oosten, natuurvolken, historische kennis die inwerkten op het ontstaan van de nieuwe kunst. En de schitterende resultaten op museumtactisch en museum-technisch gebied in het Untere en het Obere Belvédère bereikt in een volgend artikel zal ik daar nader op ingaan geven recht op het vertrouwen dat de leiding dezer onderneming bij Ministerialrat Haberditzl in zeer bevoegde en uiterst fijnzinnige handen is. G. K N U T T E L W Z N. 1) De twee reeds geopende en het nieuw te stichten Museum zullen namelijk onder n directie staan. Het oude Hollandsche schilderij van een bekend meester en in goeden staat IS DE BESTE BELEGGING. De grootste en uitgebreidste collectie in persoonlijk bezit HUYS VAN JOHAN DE WITT" KNEUTERDIJK 6 DEN HAAG DORUS HERMEEN AMERICAN-HOTEL AMSTERDAM HOTEL & CAFÉ-RESTAURANT VAN DEN len RANG Groote en Kleine Zalen voor Vergaderingen, Diners enz. DE KLEINE VERONIKA DOOR FELIX SMLTEM Vertaald doof AL I CE VAN NAHUIJS Prijs geb. in gelll. omslag van IS. VAN MENS f 1.50 IN IEDEREN BOEKHANDEL VERKRIJGBAAR uitgave: VAN HOLKEMA & WABENDORF, A'dam WITTE GOEDEREN BIJZONDERE GELEGENHEID TOT H ET AAN SCHAFFEN VAN HUWELUKS-UITZETTEN EN HET BUVULLEN VAN DE LINNENKAST KALVERSTRAAT I2Ö-I5O