Historisch Archief 1877-1940
No. 2483
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
L'l
UITSLAG VAN DE PRIJSVRAAG DE TAFELREDE" UIT HET KERSTNUMMER 1924
Tot ons genoegen ontvingen wij een zeer groot aantal oplossingen van deze prijsvraag. Zij zijn te verdeelen in vier groepen:
lo. waarin alle teekeningen door de juiste woorden zrjn weergegeven; 2o. waarin alle teekeningen uit de verscoupletten zijn weer
gegeven, doch waarin slechts een van de twee namen van de makers is vermeld; 3o. een gelijke oplossing als onder sub 2o. genoemd,
doch waarin beide namen, van dichter en van teekenaar, niet juist zijn genoemd en 4o. waarin fouten voorkomen, zoowel in het
vers als in de namen der makers. Voor de groepen l, 2 en 3 zijn prijzen toegekend. Voor elke groep is afzonderlijk geloot, waarbij
wij tot den volgenden uitslag kwamen:
Groep 1. Mevrouw H. de Waard?Lebret te Utrecht. Groep 2. W. Klarenbeek, tandarts te Amsterdam. Groep 3. Mej. C.
Beutier te Dordrecht, terwijl bovendien aan alle Inzenders van groep l een boekwerk als troostprijs werd toegekend.
De prrjzen zijn verzonden; de oplossing volgt hieronder.
TAFELREDE DOOR KUMGRA
NOSALIS, MET TEEKENINGEN
DOOR BLOEM
Als de bakker en de kapper,
confiseur en kruidenier;
als de schoen- en leerzenlapper
en de manufacturier;
als bloemist, tailleur, en tapper,
werken met rood vloeipapier;
als van 't Oosten tot het Westen
dennenboomen staan bevracht;
als in Hollands oude vesten
't krentenbrood wordt rondgebracht;
als de restaurant-orkesten
plechtig kwijnen: Stille nacht";
als het puik der pronkgewaden
sierlijk 't vrouwenschoon belijnt;
als de gare gans, gebraden,
bruin en bros ten disch verschijnt;
als de maag wordt overladen,
de digestie ondermijnd;
als de roode feestklok bengelt
in den warmen etensdamp;
als de maretak zich strengelt
langs den spiegel en de lamp;
als het stemgegons zich mengelt
met het mes-en-vork geschamp;
als, in 't kort, de Kerstgedachte
in de harten hoogtij houdt,
voelt de bard zich niet bij machte
af te zien van tafelkout;
't jaar (het bijna doorgebrachte)
zij dies dichterlijk beschouwd....
't Begon met een crisis; d.i. (in politicis)
het middel om aan de regeering te blijven,
wanneer d'oppositie een tikje te critisch is;
een rustkuur voor alle regeeringsbedrijven;
en elk, die van aanleg en aard analytisch is:
kan vooraf 't verloop van de kwestie beschrijven:
men wacht de belofte der zittende meerderheid,
dat voortaan de Staatskoets weer ietwat gesmeer
der rijdt !
't Gemak der methode is waarlijk opmerkelijk,
en 't maakt ons vertrouwd met de crisis-idee.
Regeering en meerderheid waren hier kerkelijk,
dus kerkelijk staken we ook weer in zee.
Slechts bleek het systeem thans een tikje bewerke
lijk,
want eenige maanden verliepen ermee.
D'oppositiestorm luwde (Dat was wel geriefelijk),
en de wind uit den rechterhoek Ruyste weer
liefelijk !
Toen zag men in 't voorjaar Macdonald zich
dompelen
in een robusten ontwapeningsstrijd;
ook zag men Herriot Poincaréoverrompelen,
en Michel werd van z'n bezetting bevrijd;
in Beieren hoorde men Ludendorff mompelen:
In Miinchen wordt bjer en een staatsgreep
bereid !"
In 't kort: alhoewel men de dokters zag wisselen,
men zag weer Europa's gezondheid bedisselen !
Ook Nederland hoorde 't nieuw leven aan 't
borrelen:
het lente-seizoen had zijn intree gedaan.
Wel zat het nog braaf met z'n kachels te morrelen,
en bleef het in bontmuts en overjas gaan,
maar zaaiers op 't land strooiden voedzame
korrelen,
en 't zelfde heeft Braat in de Kamer gedaan:
hij zeide plechtstatig: O, stadsmensch, die loomer
zijt,
'k verfoei als vanouds je onzinnigen Zomertijd!"
't Lente-seizoen was werkelijk ingegaan,
al stond er de zon nog verkleumd aan den trans:
de dankbare hoofdstad kreeg eind'lijk haar zin
gedaan
('t voorjaarsgevoel is toch waarlijk wat mans!):
ze kwam uit den hoek (al te lang had z'erm gestaan)
met een hernieuwde vergunning ten dans !
(Dat zij een tijdje niet licht was en luchtig,
was maar een bui, of een gril, althans Vlugtig !)
De Hollandsche Maagd vatte kou : die doorkrampte
haar;
dies heeft ze 't begin van dit voorjaar betreurd;
de dokter zat bij haar; hij zweeg en hij dampte
maar,
en deed, «f er niets abnormaals was gebeurd.
Het ging om 't gewaarborgde recht van den
ambtenaar,
waarvan het garantiebewijs werd verscheurd!
(De ambtenaar stelde, bij wijze van huldiging,
de heele regeering in staat van beschuldiging !)
't Werd Mei; dus de vrouw ging de wereld
bctooveren
met tulle (of liever met tulletekórt):
de man was toen echter nog niet te veroveren,
daar 't hem aan dat voorjaarsgevoel heeft ge
schort;
geen boom zag nog kans om zich nieuw te
belooveren,
en thuis heeft het kacheltje lekker gesnord:
geen Mei was te zien, door diverse obstakelen
(bijvoorbeeld: doordat je het vuur op moest
rakelen).
Den Haag heeft efficiency" keurig tentoongesteld
(niet op het Binnenhof is dat geschied !);
elk Hagenaar kwam met een vaart uit zijn woon
gesneld ;
effiesjènsie" was d'aanvangen 't eind van het lied.
(Dat woord werd natuurlijk niet buitengewoon
gespeld,
maar d'uitspraak bleek toch zoo gemakkelijk niet!
Zoo bleek was 't op sommig gebied een ver
drietig jaar
ons talent voor verminking-van-'t-woord onver
nietigbaar !)
Prof. Van Embden begon z'n campagne,
die Nederlands leger maar opheffen wil;
wel vond hij de aarde geen land van Kokanje,
maar hij zag een ontwapende wereld op til;
voor den vrede is 't Rood Wit-en-blauw en 't
Oranje
dan zeker een soort van oranjeappelschil !
En 't woord is," zoo sprak hij, tenzij 'k 't aca
demisch zie,
in den volgenden krijg aan de gifgasbom-chcmici!"
Maar Nederlands natie bleek tóén niet ontvankelijk
voor des hoogleeraars betoog, waar 't aan schort:
Nederlands volk bestudeerde aanhankelijk
Nederlands kijk op de Hollandsche sport;
't zag in zijn geest reeds zijn roem onvergankelijk
door 't breken van 't hardloop- of 't wielren-reccrd!
Want 't Kamerverslag werd voortdurend vervelen
der;
maar gelukkig: toen waren d'OlympischeSpelen d'r!
Herriot zat in Frankrijk zijn hersens te pijnigen
om leden te vinden voor 't nieuw Kabinet;
in Duitschland geloofden in 't eerst nog maar
weinigen,
dat de voet op een gloednieuwen weg was gezet;
er zat zelfs in 't zuiden een troepje venijnigen,
dat (gelukkig umsonst") weer het zwaard heeft
gewet !
(Ik heb dit wel reeds in mijn aanhef verkondigd,
maar 'k heb toen bewust chronologisch gezondigd !)
De Julimaand kwam, die ons wekenlang zegende
met zomersche zon uit het blakende-blauw;
waarna de vacantiemaand danig verregende,
en de zomerpensions zagen blauw van de kou;
wij zeggen, het zomer-seizoen overwegende:
't woord zomer zij mann'lijk; hij deed als een
vrouw !
Een feit is het echter, dat zonder of mét die zon
het Ncderlandsch elftal van Uruguay nét
niet won !
Door dien regen genoot er de hoofdstad toen rijke
lijk:
de landgenoot kwam, en de vreemdeling kwam;
want de Hollandsche steden zijn onvergelijkelijk,
het eerst en het zeerst wel het schoon .Amsterdam;
en toen apprecieerde de hoofdstad 't klaarblijkelijk,
dat zooveel bezoek haar in oogenschouw nam:
hoofsch streek ze er eerst de toevallige baten op;
toen brak ze als dank al haar pleinen en straten op !
Macdonald leed tienmaal een stevige nederlaag,
en eiken keer liep hij er vroolijker bij;
dan zei hij goedsmoeds: Je zult zien, da' 'k me
weder waag !"
en hij hield z'n ambitie in 't stuurmanskarwei;
hij beschouwde 'n probleem als een pure
kathedervraag,
maar Baldwin had-meer ondervinding dan hij:
,,de man met de pijp" liet Macdonald maar scharre
len :
de herfst ziet ministers en bladeren dwarrelen !
't Eind van September zag 'n oorlog ontketenen:
de Brabantsche hei was 't tooneel van den strijd;
toen hebben heldhaftig de ,,Bl;mwen"-geheetenen
den Brabantschen grond van den vijand bevrijd:
de invallers trokken terug als bezetenen,
en hebben in panischen schrik zieh verspreid.
Bij vriend noch bij vijand is iets per abuis gedaan;
en ze zijn inderhaast met den sneltrein naar huis
gegaan !
Van Deyssel ontving thans een hevige huldiging,
voor wat hij voor viermaal tien jaren bedreef;
hij dankte wellevend: z'n hoofdverontschuldiging
was, dat hij romanschrijver was, maar niet bleef !
hij wilde wel geen romanciers-verveelvuldiging:
half Nederland schrijft thans, zooals hij toen
schreef !
En mocht aan de schrijfkwaliteit soms iets hape
ren,
aan de kwantiteit kan heel het land zich
verOctober zag Baldwin Macdonald ontzetelen:
aan elk van de twee past een eere-saluut !
Het eischt er den moed van 's lands grootste
vermetelen,
zoo'n tweede zoowel als zoo'n eerste debuut !
Ze zitten op rozen noch doornen, - - doch netelen
en een Zweep is hun schamele machts-attribuut !
En toch o de wegen des menschen zijn zonder
ling !
dien zetel benijden z'elkander nog onderling !
De Co-Operatie heeft Walküre" opgevoerd,
en Dawes heeft zijn Micheltje mores geleerd:
de ambtenaar heeft er tersluiks naar zijn strop
geloerd,
en dien aan Minister Co l ij n g'endosseerd;
Europa is voorts van den teen tot den top geroerd,
en 't heeft met een snik Jackie Coogan geëerd;
en 't Snijders?Van Embden debat *) werd
merkwaardig pas,
toen bleek, dat het vresdesvolk vredesstrijdvaardig
was !
't Sint-Nicclaasfeest, dat nog versch in 't geheugen
ligt,
heeft ons de gewone suprises gebracht,
begeleid door 't gewone opvoedende leiigendicht,
vooral namens Sinten van 't vrouw'lijk geslacht;
en Anior, die 't onheil gewoonlijk bij vleugen sticht,
heeft weer zijn geweten met schulden bevracht '
En nu 'k zie den disch rond, van 't naast tot het
verst gelaat,
Nu zoeke men zin in dit feestelijk Kerstgebraad !
*) Charivarius gelieve dit aaneenlijmsel te
ontzien, daar het wellicht liet eenige samenhangen
de in mijn redevoering is !
Paviljoen Vondelpark"
Tel. 24190-27595
Oroote en kleine Zalen voor DJjeuners,
Diners, Soupers, Bals en Recepties
J. ZOMERDIJK BUSSINK