MANNEN OVER VROUWEN (Met teekening voor de Amsterdammer" door B. van Vlijmen) MINCA VERSTER?BOSCH REITZ. Het oeuvre van Minca Verster?Bosch Reitz is tot op heden nog zoo overzichtelijk gering van omvang, dat de taak om hieruit haar beteekenis als schrijfster vast te stellen, ons niet bijster zwaar valt. Behalve wat verspreid schetswerk in couranten en periodieken en een zeer gunstig beoordeeld kinderboek?Een woelige Bende verschenen er van haar immers nog slechts een viertal romans, waarvan de drie eerste: De Dames Cnussewinckel Olga Warnate's schoentjes van slangen huid en Een schat van '« vrouw tot het z.g. humoristische" genre behooren. terwijl juist het vierde boek Als een vlieg om de kaars.... feitelijk ,,the start" is van het meer ernstig be doelde, waarlijk litteraire werk. Dat het bij die zeer geslaagde aanvangspoging tot nu toe bleef, had zijn droeve reden. Niet lang na het verschijnen van dien laatsten roman ontvielen der schrijfster geest- en werk kracht door het plotseling overlijden van haar echtgenoot, den bekenden heraldicus-genealoog C. W. H. Verster, en eerst nu, zooals we toevallig vernamen, begint de oude energie weer te ont waken, leeft de tot uiten prikkelende fantasie weer op, wordt de scheppingsdrang opnieuw manifest. Wat nu dat z.g. humoristische" genre van mevrouw Verster betreft.... ! Tja we weten er zoo'n beetje van mee te praten. Daar zijn nu eenmaal dingen in de maatschappij der letteren, die niet mogen" omdat ze.... niet mogen en indien we de stoutigheid begaan om het toch maarte doen, mede, wijl dit verbods-argument ons toch niet bijster klemmend toeschijnt, dan wordt ons dit erg kwalijk genomen en duchtig ingepeperd bovendien ! En tot die verboden dingen behoort ook het schrijven van z.g. humoristische" boeken men moet zelfs met het gebruik van dat woord humo ristisch" al geducht op zijn hoede zijn ! De dominant van het levensaccoord in deze lage mistige landen is nu eenmaal een beetje somber, een beetje troosteloos en in die diapason klinken onpretentieuse uitingen van wat oppervlakkige levensvreugde dadelijk als dissoneerende wanklanken; de z.g. humoristen" moeten zich dat nu maar eens voor goed voor gezegd houden Zijn dan die drie humoristische boeken van mevrouw Verster inderdaad zoo verwerpelijk als sommige critici willen doen gelooven? Wel neen ! Die zoo oordeelden, gingen meestal uit van de onjuiste praemissen, als zoude de schrijfster be oogd hebben met die werkjes literatuur te geven in de beste en meest kunstzinnige beteekenis van dat woord. Maar dat heeft de schrijfster immers nooit daarmee beoogd ! Zulke boekjes zijn eenvoudig uitingen van een blijen, schertsenden geest, die er nu eenmaal geen kwaad in ziet om met de kleine gebeurtenissen des dagelijkschen levens eens een weinig de draak te steken en daarbij toegeeft aan den ingeboren drang om daarover wat te fantaseeren en die fan tasietjes op te schrijven. Niets meer, maar.... ook niets minder. Want lang niet iedereen, die overigens wel eens amusant vertellen kan, heeft daarbij tevens een voldoende technisch inzicht en vermogen om die lichte stof tot een behoorlijken romanvorm te kneden zoodat het verhaal vlot verloopt en nergens rammelt, terwijl evenmin het ethische inzicht mag ontbreken, dat ook een luchthartige spotternij nimmer mag raken aan dingen, die in den grond tragisch zijn. Welnu, als dit dan de criteria van deugdelijkheid mogen wezen voor zulk soort werkjes, dan dragen de boeken van mevrouw Verster zeker gemakkelijk een eersten prijs weg. In beschaafden toon geschreven, nooit iets of iemand kwetsend, vlot, vroolijk en gevat voeren al die blijmoedige geschiedenisles naar een blijeindend slot. Of men ze genieten kan, hangt overigens af van de geaardheid, het humeur van den lezer en even eens van het maatschappelijk milieu, waarin hij zich pleegt te bewegen, want dit moet gezegd wor den, mevrouw Verster schrijft niet voor het volk" en om de grapjes en vroolijkheidjes naar waarde te kunnen schatten is een zekere beschaving en een algemeene ontwikkeling, niet aangeleerd, maar van-huis-uit een gebiedende eisch. Toch niemand zal het beter weten dan me vrouw Verster zelve bevredigt het schrijven van zulke vroolijke dingetjes op den duur een ernstig willend talent niet en wat mevrouw Verster als schrijfster, als romancière" in hoogeren zin beteekent, heeft ze daarna dan ook opeens verras send getoond in haar roman ,,Als een vlieg om de kaars. . . . !" Dat is waarlijk een uitmuntend en met zeerveel zorg geschreven boek, waarin de schrijfster het zichzelf door het stellen van uiterst gecompliceerde psychologische problemen allesbehalve gemakkelijk heeft gemaakt. Er is iets in den sfeer van dit boek. dat ons tel kens herinnert o, zonder dat er ook maar een zweem van nabootsing, van ónoorspronkeliikheid is aan werk van Engelsche schrijfsters; het milieu, de persoonsuitbeelding, het interieur, ja zelfs het landschap, meenen wij, heeft telkens iets, dat een Britschen kijk op inenschen en dingen schijnt te verraden en wij gelooven dan ook, dat een eventueele vertaling van het werk door een groot deel van het Engelsche publiek gereedelijk als een pro duct van eigen bodem zou worden aanvaard. We kunnen het boek hier natuurlijk niet in den breede bespreken; er is in de handeling een zekere wisselwerking tusschen een moderne kunstenaarskolonie en de conservatieve bewoners van een oud-adelijk kasteel; beide milieu's zijn met veel talent geteekend, al heeft de kunstenaarskolonie toch merkbaar de voorliefde van de auteur, die in allerlei levendige beschrijvingen van het doen en laten dezer schildersbent toont, dat een soort gelijke omgeving voor haar geenszins onbekend terrein is. Dit laatste behoeft niet te verwonderen indien we er even aan herinneren, dat mevrouw Verster als kunstenares op ander gebied, en wel als beeldhouwster een naam heeft, welke ver over onze grenzen met eere bekend staat. Verschillende musea en particuliere verzamelin gen bezitten werken van haar hand. Als leerlinge, eerst van Ocorgine Schwarze, later van Bart van Hove is ze er verrassend snel in geslaagd zich tot een kunstenares van beteekenis te ontwikkelen. Oostenrijk verleende haar de gouden staats medaille, in Parijs behaalde ze de rand Prix, Miinchen, Berlijn, Antwerpen en meer kunst steden kenden haar eervolle onderscheidingen toe, te Amsterdam verwierf ze in Arti de Willink van Collen-prijs en last not least de Nederlandsche Regeering erkende haar verdienste door haar te benoemen tot Ridder in de orde van Oranje Nassau. Waar een zoo veelzijdige begaafdheid aanwezig is, schijnen ons groote verwachtingen gewettigd en we mogen het hier zeker wel verklappen, dat mevrouw Verster thans weer ernstig litterair werk onder handen heeft. Wij voor ons zouden het haar zeker niet kwalijk nemen en er ons ook om andere redenen hartelijk over verheugen wanneer we in een nieuw z.g. humoristisch" werkje haar vroolijken overmoedigen lach nog eens zouden mogen hooren, maar we erkennen grif, dat ook onzerzijds een beduidend warmer belangstelling uitgaat naar een nieuw bewijs van haar waarlijk artistiek kunnen in den ,;feer der hoogere literatuur. A. H. V A N DER F E E N Vraag Uw boekhandelaar: Minca Verster Bosch Reitz, ALS EEN VLIEG OM DE KAARS in prachtband f5.90 DE DRIE DAMES CNUSSEWINCKEL gebonden f 1.50 OLGA WARNATE S SCHOENTJES VAN SLANGENHUID gebonden f l .50 'N SCHAT VAN N VROUW gebonden f l .50 Uitgaven van VAN HOLKEMA en WARENDORF, A'DAM DE BATAVIEREN EN WIJ Het gebeurde in den tijd toen op 't platteland van het Noorderkwartier alle meisjes nog halletjes. droegen in afwachting dat zij, voor zon- en feest dagen, tot de kap gepromoveerd werden dat een van elders gekomen onderwijzeres aan een dertienjarig scholierstertje vroeg: Zeg, Dieuwertje, waarom draag je eigenlijk een mutsje? Heb je dan geen haar?" Die laatste vraag vond de aangesprokene zoo grappig, dat zij, in plaats van te antwoorden, vlug hul en ondermutsje afnam en haar blonden haardos vertoonde. Kind, wat een prachtig haar. Wat een mooie kleur !" klonk het nu. ,,'t Lijkt wel dat je direct afstamt van het onverbasterd kroost der eedle Batavieren !" " Waarop Dieuwertje: ,,'t Is hier meestentaid nogal frissig weer. En as den de wind in je hare slaat, nou, da's maer ballast veur niks. De Batteviere-maidjes zelle der ook wel wat op uitdoch hebben, om ze uit derlui gezichte te houe !" Zoo niet der Batavieren dochteren zelf, dan toch hunne nakomelingen, hebben er in den loop der eeuwen allerlei op bedacht om, al of niet met behulp van halletjes of dergelijke hoofddeksels, hun haarschat in toom te houden. In de laatste tien tallen van jaren zijn meer en meer de stads-gewoonten doorgedrongen om het haar te vlechten en te binden, op verschillende manieren, totdat op het oogenblik, dank zij het wentelend rad der mode, overal de kleine meisjes weer rondloopen met een bijna zuiver Bataviersch kapsel, ofschoon de wind hier nog even lastig doet als in den tijd der oude Germanen. Trouwens, er gebeuren tegenwoordig op 't gebied van vrouwenmodes nog wel meer dingen, die aan hun tijd en costuum-aangelegenheden doen denken. Als Dieuwertje nog leefde, en de frischheid en het onbevangen verstand van haar bakvisch-leeftijd had mogen behouden, wat zou zij dan wel zeggen, als zij geheele beestenhuiden, met kop, staart en vier pooten, over naakte dames-schouders en -ruggen zag hangen? Allicht zou zij dan, onwillekeurig zich de eedle Batavieren" harer schooljuffrouw herinnerend, zeggen: Nou, dèt was goed veur vroeger, toedat de mensen et van beestevelle hebbe moste. Die stakkers konne nieuwers goed koope veur 'n fesoendelijk hemd !" En van de nieuwste modeprentjes met name zekere eenlijnige" hoekig kijfachtig-mallootige figuren, zou zij allicht betuigen: Motte dèt perjèu effetieve dames hiete? Nou, ikke niet hoor !" Hoe zij over knie-korte rokken en dunne vleeschkleurige kousen zou oordeelen, laat ik liever in het midden. O E E R T R U I D A C A R E L S E N VERZOEKE ALLE STUKKEN VOOR DE RUBRIEK VOOR VROUWEN" IN TE ZENDEN AAN HET SECRETARIAAT VAN DE AMSTERDAMMER" KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM. Wenscht U Boter met Rijksmerk? O U D-B U SS E M" bezorgt U die dagelijks tegen marktprijs Kerkstraat 187. Tel. 49344