Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2484
j Het feit, dat er dagelijks meer
WHITE
VRACHTWAGENS EN OMNIBUSSEN
op den weg verschijnen, spreekt voor zich zelf.
De prijzen zijn concurreerend.
ALLEENVERTEOENWOORDIOINO VOOR NEDERLAND:
N.V. Gebrs. NE F KEN S' Automobiel Maatschappij
ALLEEN: AMSTERDAM, Jacob Obrechtstraat 26, Tel. 22507.
UTRECHT, Nachtegaalstraat 55, Tel. 3061.
Geen filialen, ook niet in andere plaatsen.
NAAR MAAT
Fr. SINEMUS
20 Leidschestraat 22 - Amsterdam
TtOO/TEBBEEK
VEP/TBEKT
FOTO/ EN
EEÓROOTINCJ VOOR
WOON INLICHTINGEN
REG. BREESTRAAT 35
161
KORTING
OP ALLE
TRICOTONDERGOEDEREN
Vraagt Uw leverancier uitsluitend
Delflsche Slaolie
EXTRA
, 1.20perheele. /0.75perhalve
Iflesch (verpakking inbegrepen).
N
Plantenvet l
?0.
LET OP HET
GEDEPONEERD HANDELSMERK
DELFIA
er tablet
Va K-G. netto.
van
f VANJCHAICKT
\ MEUBELTRANSPORT-MI
BERGPLAATSEN v. INBOEDELS
BINNEN-EN BUITENLANDJCHE
\ TRANSPORTEN
j OVERBRENGEN
v. MEUBILAIR OOK PER AUTO TAPISSIERE
BOOTH5TPAAT, UTRECHT TEL 163
l
Smluhiill RIENTS BUI
Ztltood. 99 Ctnt Ir.
In den Boekh. en na
postw. bij RIËNTS
BALT, Den Haag,
Daguerrestraat 28.
DEGELIJKE OPLEIDINO, mond. OH mohi-lft.
mmn bovenmtaand mdrem
OVERWEGINGEN
VI
Je klacht, beste vriend, doet mij aan, en her
innert mij aan de smartelijkste ervaringen die ik
zelf op jouw leeftijd heb doorleden. En zal ik je
bekennen, dat ik nu nog niet alles te boven ben,
dat ik het vermoedelijk nooit heelemaal te boven
komen zal ondanks het bezadigd antwoord
en den misschien al te wijzen raad dien je in dezen
brief zult vinden? Ik heb niet alles heel ernstig
opgenomen en ik glimlachte toen ik je, in je
opwinding, zag klagen dat het Frankrijk, waarvan
je je vóór je eerste bezoek zulk een sierlijk-deftig
denkbeeld had gevormd, in goed vertrouwen op
klassieke schrijvers en gladde platen van de
Illustration", dat het Parijs, waar je niets dacht
te vinden dan rijke bevalligheid, dan
prachtignasaal-klinkende en fraai rollende, vlug loopende
zinnen (met den subjonctif altijd op zijn post !),
dan volmaaktheid in lichaamsvorm en kleed,
dan namen als Armand de la Péchonnière dat
dit land en deze stad je gebleken waren plaatsen
te zijn waar de meisjes klein en slordig, de meubels
vaal en ouderwetsch waren, je kostjuffrouw (een
echte" Parisienne) den achternaam Hirschlein
en je liefste componist den voornaam Erik
droegen. Ik moest glimlachen; maar ik huiverde
toen mijn blik verder was gegleden langs je vele
zinnen en vastgehouden werd door je uitroepen
over de nutteloosheid van alle grootheid";
dat Rembrandt voor niets heeft geleefd," ik
voel het met jou als ik de kleinheid zie van wie
nu zijn land bevolken en ik begrijp zoo je vraag:
waar is dan het land dat n een Rembrandt
voortbrengt en in alles de zieledeugden vertoont
waardoor hij de groote werd, die hij is? Waar
is het menschelijk verschijnsel, vraag ik zelf nu,
dat eenheid bezit, dat totaal is, harmonieus,
gelijkmatig, af? O, de kleinheid van alles, het
verbrokkelde en gespletene, die roest die alles
aanvreet.... Nauwelijks proeven wij even het
goede, of een kleffe massa dringt zich weer
tusschen onze tanden en vele beten duurt het,
vóór opnieuw iets smakelijks de tong vleit;
even blonk maar het goud, dadelijk is het grauw
en stoffig erts weer terug. Geen religie kan de
ziel geheel vervullen; elke begaat minstens n
onvergeeflijke denkfout, laat dreigend-gapende
leemten; de herlezing van het schoonste kunst
werk valt altijd tegen; menschelijke dadenkracht
heeft haar onvermijdelijke keerzij van verwaand
heid, ijdelheid en concessie. Onze liefste held
heeft plekkerig haar en on zijn neus zit een puist;
ontmoet ge den schepper van de verrukkendste
symphonie, dan blijkt dat hij eigenlijk philosoof
had willen worden. Dat heb je me eens te meer
doen denken door je klachten; vuilgrijs is rm het
leven weer uren geweest; en nu nog.... Je ziet,
ik ben dan wat ouder, ik meen dan een antwoord
te kennen: eigenlijk lijd ik als jij. Gelukkig dat
je naïviteit me telkens tot een glimlachje noopt
dat verheldert: zoo ook aan het slot weer, waar je
aan je auto verwijt, dat het linker- en het rechter
voorwiel, na meting, niet op den millimeter af
denzelfden omvang bleken te hebben. Ja, ja,
ik ken dat; het is het ideaal van zoovele jongens,
die strenge denkers. Recht- en rechthoekigheid
alleen zijn schoon; wat wij bezitten moet zijn
doorzichtig, volledig, duurzaam, gelijkmatig van
beweging; onze wereldbeschouwing moet ons
volkomen zaligheid schenken, algeheele vreugde
in geest en hart en op ieder moment; het gelaat van
onze geliefde moet volstrekt harmonieus zijn
van lijnen en toch.... herkenbaar."
Beste vriend, het is tijd dat we samen orde
trachten te stellen op onze gedachten. Je bent
jong en heftig, je stort je uit, je klaagt en juicht
zonder maat. Weet je wat je niet bedacht hebt?
Dat al je klachten, n de futiele n de tragische,
zich laten herleiden tot n groote beschuldiging
tegen het bestaande, en de mijne ook. Ik ga nu
bedaren en ik verklaar: de werkelijkheid op aarde
vertoont niets wat geheel en al en uitsluitend zou
zijn: Fransch, Rembrandtiek, waar, schoon, edel
al wat je wilt. Men moet jouw onstuimige
jeugd hebben om dat nog niet te weten. Spoedig
zal je het weten, ook uit jezelf.
Maar als je daartoe zult zijn gekomen, dan
verzoek ik je verder te gaan en met mij te zeggen:
leve de fout. De fout, beste jongen, is het eenige
wat de dingen om ons heen waarde verleent.
Wil ik je eens iets noemen dat feilloos kan zijn?
Een titelopgaaf in de noot van een boek. Een
woordenlijst. Een kunstmatige bloem. Een
alpbabetisch register. Denk je dat zelfs de beste
auto of badinrichting die twee meest harmoni
euze, meest correcte creaties van onzen tijd
geheel zonder fouten kunnen blijven? Altijd zal
er iets aan verzakken; wees verzekerd d'it je er
anders niet in verfrischt of vervoerd wordt.
De natuur levert bladeren die onderling nimmer
gelijk zijn, die verrotten, die verkleuren, bladeren
duizendvoudig foutief; maar die bladeren samen,
met de warreling der takken en het griis-bruine
staan van de stammen, schenken de laatste
vertroosting aan hem die alles heelt verloren.
Ik heb laatst een jongeman gezien, die op zijn
vier-en-twintigste jaar reeds twee schitterende ge
schriften heeft uitgegeven; hij is volmaakt wel
opgevoed en rijk; hij is rustig-zeker van zichzelf;
hij is schoon en innemend; alleen, ziin jukbeende
ren zijn te sterk, en geloof maar, dit is geen toeval.
Het hart van den mensch is een goed.1 machine,
die het heel lang uithoudt; je weet toch. dat de
hartslag nooit volkomen regelmatig is? Scheeve
neuzen, zegt men wel sch-jrtsemd, zijn een bewijs
van geniale gesteldheid; en weet je dat het tem
peltje van Nike, op de Acropolis. . . . scheet
staat? De imitatoren van dit heerlijk kleinood
zetten nooit iets scheef; ze maken geen fout,
het zijn maar imitatoren. Geen stelsel van denken
of gevoelen is waar; alle begaan ze een fout
maar geen maakt een zoo geweldigen, en dit
maal zeg ik een zoo onvergeeflijke!! blunder als
het systeem dat zou pretendecren alle andere in te
sluiten en van alles ook alles te weten. Dat is niet
van deze aarde. Dan is het beter, ja. het is noodig
n stelsel te kiezen en daarin die mate van ver
vulling te vinden waartoe karige goden ons huns
ondanks schijnen te nooden. Het is waar, iedere
keus is een beperking, een verlies, een verdriet,,
o, je hebt er zoo gelijk in, en het schrijnt
weer wanneer ik het zeg. Maar ik geloof, als ik
het mag gissen, dat ook God niet zonder een keus
die hem smart was deze wereld heeft kunnen
scheppen, ledere schepping is een keus van het
eene, een verwerping van het andere; een misken
ning van iets goeds; een gevolg van. .. scheelzien.
Het is doordat wij niet met volkomen rechte
oogen de volkomen totaliteit van het zijnde
kunnen zien, dat wij iets maken. Lit nood wordt
de wereld geboren. En de dichter, de schepper, de
poiètés, is hij die maakt omdat hij scheef staat
tegenover de dingen. De fouten" der makers
zijn de stof waar het menschelijk leven uit groeit.
J. HOLLE M \ N W n: r: N i -. c K s
PEEK & CLOPPENBURG