Historisch Archief 1877-1940
Nö. 2456
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD Vö'R NEDERLAND
DIERSTUDIE: ZWIJN
Teekening voor de Amsterdammer" door H. Versiijnei
DE INDISCHE STOOMTRAM
MAATSCHAPPIJEN IN 1924
Wn.'u'M;" resultaten.
De financiéeie uitkomsten der Indische
tramwegmaafschappiien hehhen de laatste jaren
uiteraard ook de nadeelige gevolgen van malaise,
hooge exploitatiekosten, cnncurrenrie van andere
vervoermiddelen enz. ondervonden. Vandaar dat
sommige maatschappijen, welke geregeld zeer
bevredigende uitkeeringen op haar aandeelen
kapitaal hadden kunnen doen, van lieverlede
gedwongen werden deze te verlagen o' zelfs geheel
te doen eindigen. Andere maatschappijen hielden
zich beter te dien opzichte en behoefden geen
of slechts weinig verandering in hare m'tkeeringen
te brengen.
Onderstaand geven we eenige voorbeelden van
verschillend'1 op Java werkende
tramwegmaatschapp;jen, waarbij wij in de gelegenkci'! zullen zijn
eenige opmerkingen te maken met betrekking
tot ontvangstcijfers, beurskoers der aandeelen, enz.
Allereerst dan zij gewezen op sommige
tramwegmaatschappijen, die hare dividenden de laatste
jaren belangrijk hebben moeten verminderen.
In de cersie plaats behoort hiertoe de Batavia
Electrische Tramweg Mij., die haar uitkeering
v?n 1Ü14 tot 1921 geleidelijk had kunnen opvoeren
van 2-J pCt. tot OpCt., maar over 1922 reeds
gedwongen was die te verlagen tot 7 pCt en over
1923 geen dividend uitkeerde. Deze maatschappij
verkeert in den ongunstigen toestand, dat. zij
slechts in geringe mate profiteert van de verbete
ring in de positie der Indische cultures. Daaren
tegen ondervindt zij wel rechtstreeks de gevolgen
van de malaise, die oorzaak werd, dat verschil
lende handelskantoren en regeeringsbiireaux naar
elders verplaatst werden en de uitbreidingswerken
in de haven van Tandjoeng Priok tijdelijk werden
stopgezet Bovendien had zij ook te kampen met
concurrentie van autobussen en auto's, terwijl
zij tevens den druk der zware fiscale heffingen
ondervond.
Een ernstigen achteruitgang ondervond ook de
Ned. ind. Tramweg Mij., die vele jaren achtereen
13 pCt. dividend had kunnen geven, maar dit
over 1921/22 tor 10 pCt. verlaagde, om daarna
geen uitkeering meer te bewerkstelligen.
Ook de Oost-Java Stoomtram Mij. gat' de laatste
jaren minder gunstige resultaten te zien. Deze
maatschappij verkeert in de bijzondere omstan
digheid, dat zij juist in deze periode voor het
stadsnet van Soerabaia het electrisch bedrijf
invoerde. Immers werd met den aanleg daarvan
aangevangen in een tijdperk- van hooge conjunc
tuur, terwijl de daarop gevolgde malaise de wel
vaart onder alle lagen der bevolking sterk deed
verminderen. Daarbij kwam, dat ook hier de auto
als concurrent opdaagde en een deel van het ver
voer tot zich trol;. Maar behalve bij het nieuwe
eiectrische, vielen ook 'tij het oude
stoomtrambedrijf dezelfde verschijnselen op ie nierken.
Het is echter een verblijdend verschijnsel, da! de
ontvangsten in 1924 eenige verbetering hebben
getoond, doch niet zoodanig, dat men spoedig
weder een terugkeer vat; dividciiduitkeenngen
op den ouden voet zou mogen verwachten. \\aar
het dividend op de gewone aandeelen tot 9 pCt.
verhoogd was kunnen worden, moest over 1923
zelfs de uitkeering op de preferente aancloelen
worden gestaakt.
De groote Semarang-Cheribon en
SanrirangJoana Stoomtram Maatschappijen hebben hare
dividenden ook gaandeweg verlaagd van resp.
10 pCt. tot 7 pCt. en 12 pCt. tol 7 pCr. Bij deze
worden als oorzaken opgegeven de voortzetting
van het versoberingsproccs, loopsverlagingen.
toeneming der werkeloosheid eu als gevolg van
een en ander de vermindering der koopkracht
die belemmerend werkte op den imp nürmdel en
op het overige zakenleven. Bij deze beide maat
schappijen viel in 1924 nog geen verbetering
te constateeren, al kan wo'den aangenomen,
dat de resultaten nog altijd van dien aard ,-ijn,
dat een bevredigend dividend mag worden ver
wacht.
De Kediri en Malang Stoomtrammen kwamen
de crisis goed door. De Kediri handhaafde haar
dividend op 13 pCt. en de Malang op MpC't.
Bij beide Maatschappijen viel ook wel "en belang
rijke daling der ontvangsten waar te nemen, maar
men wist hij beide een voldoende tegeuwirlM te
vinden in vermindering van exploitatiekosten.
D;: RIJ wna.i'i..V.TJEM \GI-:
!u 1924 zon de ontva'igs'en der Kediri slechts
weinig verminderd, terwiil die der Malani'1 een
verblijdende verhetering te zien. geven.
Wij laten flians een vergelijkene! ov, rzioh' \an
de- ontvangsten o\rr d1' jaren '923 en 192-'
volgen, waaruit zal blijken, dat de v. i min<\ : ing
van ontvangsten in vele gevallen nog \vl
eenigszins is voortgezet, maar dat die over hei gelv_cl
genomen toch betrekkelijk weinig meer heci't.
te betekenen, met uitzondering van d.e Ba'a.via
Kleetrische '! ramweg Mij. en de Vaduera Stoom
tram, 'ei'wijl /i' bij :.!e Sentarang-Clie' ibon
S'oomtiam Mij. ook no<» vrii bel'i'.i','ri:k is.
ROOKT
480..;H.o
K7IU38
1924
Baravia Elecirische
Tramweg Mij. ; 373.4i'<)
Kediri Stoomt ram .Mij. ',. S3(1.ö22
Madoera S'oomtram M'j ,, l .2'.'0.ooit
iMalang Stoomtr-im M'i ,, l.o-ü,9';8
Modjoker'.o St-uimtr. Mij .. -172.717
Ned.-Ind. Tramweg Mij ,. i>98.-!8r>
Oost- Java Stoomtram
Mii' 1.Ü23.IO!) .. I..v4.!i!0
Passoeroeaii-Stoomtram
Mij 348.724 ., 32.1.133
Prob lingo Stoomtram
Mij 424.3)7 ,, 444.829
Samarang- joana Stoom
tram Mü3.9'^VOOO ,, ?1.051.200
Semarang-C'heribon
Stoomtram Mij ,').73'>.!0!' ,. (i.''84.900
Serajoedal Stoomtram
Mii ! .!ti7.4oo ., ! .12' .900
Behalve bij de Maiam.', Passoeroe"n en
Stoajoeda! stoomtrammen valt ook hij de Modjokeno
Stoomtram Mij eenige verbeteiing in de ontvangst
cijfers w.'nr te nemen. Dc'e maal-'Chappij l:e':l't
ondanks de ongunstige omstandigheden toch
kans gezien een dividend te blijven oitkeeren en
niet alleen op haar preferent, maar ui'k op haar
gewoon aandeelep.kapitaai. /oo kccuie zij »\er
1923 op hare beide soorten aandeeleu 4 pCt
dividend uit. Ouk bij deze maatschappij heelt men een
fcgenwichl voor deo ongupistigen in\ ioed \'an slen
achteruitgang der onivangste" kunp.en \iinien in
een onge\e;ir evenredige daling van pi'gaven.
De exploitatiekosten hadden echter nog geringer
kunnen zijn. indien de maaNchappi; niet
gcnoodzaak' ware geweest in 1922 het restant sleenNolfii
op te stoken, da! z:j nog van be' \'orig jaar over
had. De Poelje I.aul steenkool, die ;ïe .Modj.'kerio
van het (ioiivem'.'nieiP to' hoogi-n piiis !;ocht
o.m in het t-.-kort aan bi a.i'-.lhoo' i j \-oi',"/ieu,
kap oml. zi.üder sieri; in vcrwarmingsw aa' de
achteruit ie gaan, niet lang worden opgeslagen.
In l "23 weid dao, ouk eeo verdere vermindering
van lf>pC't. in de '.-xploiiatii'kosten bereikt, het
geen nogal belangrijk is. YA'aar de 01; t van gsien
in l"2-' eenige \ eP>eienog tooudcu. /.ai d>'
divideuduilkei'riüg ouk o\"r dat jaar wel gHianilli.p'kl
kuuue't l)li;ven. Hieraan iv dan o''k v\e! l »? te
sdp'i'^'en. dat i'e koers der gewone aandeeleu, die
het \orige jaar reeds f;lt 3öp(.'t. was gedaald,
th:ui.' int ca. 03 pC't. is hersteld, terwijl die der
preferente aandeeleu, welke tof ongeveer 00 pCt.
w a.', gevallen, mi wede1' ca. .07 nCt. wordt geno
teerd.'
Tui sl'iMe volge 'uer een overzicht der door de
Indische tramwegiiKiatschappijen over 1922 en
192.; uitgekeerde dividenden en van de koersen
h.'ii'cr aandeelen.
KMLOS der
lJividendfll aaiulL'ck'tl op
(In procenten) L'SJan. l(02ri
102:! 1022 (in piuc.)
".aia.vi.i l'Je1"!'.1. Trairw.
.Mi; ?? 7 3 J'
Keiiiri Sioomtram V; i; ... 13 13 1Ö2'.
iMa.J.oor-"'. Stoomi r:m Mij
oew. aind O O '."
MaiVe"a StoDinlram M'i
prei. ,-iand 4: .. :i -'l
.Mal,mg Stoom'rar' .Mij l ' tl
Aoïiijol'O.riu S'.o-imlram, A\!';
gew. rri'id -l '-?' .
Modjokert' Sii om'.r'mi M::
Ned. liid. Tramweg Mij ut) (?'-!)
(!os! - jas a, Stoomtram Mij
gew. aaiu' l! 9
()osi-Java Si-'ointram Mij
prii. aaüd o (i
!'ossoero;:''!i Stoom! r. Mii" 5 5
Proboling-i Stoiniitram Mi; ~i
Samarang Joap.a Stoom
tram .Mij.' 7 10
Si'mara-ig Cheribon Si
oomtrap, ,\vij 7 'J
Si.' ,i j"i"J.al St-'i'.mtram .Mij 4 ."">
ouoo
f. o. a s
&N