No. 2486 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 23 HET WASSENDE WATER door HERMAN DE MAN (Vervolg van No. 2485) Waar praat je nou van Oieljan?" Zwijg stil Willem; hou' ie niet onnoozel. 'k Hem er van vernomen. Je het veul gelezen in de leste jaren, 'k Hem meneer de Notaris over jou geheurd. Wat mot er 'beuren?" Och .... niks. Maar een minsch mot niet dom blijven." Een boer is maar een boer. As ie maaien en melken verstaat, dan is het wél. Daar hè' je miiti gedacht." Zeg dat niet zoo gewis Qieljan. Veul onklaars wordt een minsch helder " Uit de boeken? Nooit of nooit! Kin ik vcur rrijn vergooide jwn «n r - -^rearip ioni--1-:;^ in de boeken vergoeding of nief vinden? Kin ik de ellendigheid soms weglezcn? Kin ik, deur te lezen, verandering brengen in leven en dood?" Je kan althans zelfbeheersching leercn. En daar bin je niet ruim van bedeeld, as 'k het wél heb." Je preekt as dominees op den stoel." ,,'k Wil gien verschillen thans ieljan. En 'k gun jou je meening. Maar laat mijn in gernstigheid lezen. Ik hem er mijn troost in". En wat zegt moeders?" Moeders zou eer op jouw dan op mijn hand zijn, wat die boeken aanbelangt. Maar ze zwijgt er over, om vaders eere. In vaders leven kwamen ommers ook niet weinig boeken den huis in. Allegaar over waterschappen en zoo. Wét je 't nog Gieljan? Zeker mot je 't nog weten, beter dan ik ...." Neeë'k hem er maar flauw weet van. 't Kon me zeker nooit bar veul schelen, al die boekenrommel. Hoe kwam vaders er 'an? Kocht ie ze veur goed geld?" Hij haalde ze bij onzen Notaris. Maar ik gaan niet bij hem 'an, 'k weet andere wegen. Weet je dat de Notaris toendertijd in vaders stee Heemraad is geworrcn?" Da's me bekend, 'k Weet nog wei dat de pcilschaal veur 'an den huis uit de sloot wier ge trokken, na vaders gaan. En Willem .... wou jij rechtevoort op vaders zijn stoel gaan zitten? Leer ie daèrveur?" Bloedrood wier de ander. Dat is 't woord niet," hakkelde hij. Kin ik ooit verkozen worrcn zoo lang ik gien ingeland bin. 't Gehoefslaagde 1) en waterschapbezwaarde land staat allegaar op moeders naam." Maar veur later. Jij blijft toch zeker op WaterSnoodt veur al je jaren. Aai zit goed 'an de Lek »n ik bin niet meer in tel. J. weet .... vaders deel draag ik bij mijn. En wat Wieleke betreft...." Wieleke /.al binnenkort wel trouwen." Verdomd genog! Het moeders ievers weer wat op 't oog? Mot nou onze Wieleke d'r 'an? Mot nou heur hartjie verleppen? 'k Zou heur willen meenemen, daar uit Hoenkoop vandaan, naar vroolijker stee, waar bloeiend jonkvolk beter past. Zoo'n teer meidje Willem .... toch zoo teer." Oieljan .... je oordeelt hard over moeders. 't Minsch het met ons gien kwaad veur. Ze wil, dat we allegaar gelukkig worren, en rijk." Eerst rijk, dan gelukkig." Jaat .... daar is van waar. Maar Wieleke is 'n recht goed meidje en gansch niet rauw. Ze zal mogelijk gelukkig worren met een braven boer." Ze is teer. Dat zee ik al. As ze 't kwaad (reft, dan zal ze kwijnen gaan. Moeders kan dat niet keeren, die ziet zulk soort fijne dingen niet. Willem .... zeg eerlijk op. Bin jij dan gelukkig? Neeë, niet zoeken naar je woord, zeg op: jaat of de neent." ,,'k Waardeer moeders doen. Wel is ze man haftig, maar ze meent het goed. 't Belang van al heur jonkies, dat is heur eenige levensdrijver. Om óns zou ze 't leven zelf willen laten. Daarom is 't zoo jammer dat jij en moeders verschillen hebben. Veul het ze al om ons gedragen." Dat is me bekend. En veur mijn plezier zal 'k moeders niet veur 't hoofd stooten. Maar je geeft mijn gien weerwoord op mijn vrage. Ik vroeg jou: bin je gelukkig of bin je 't niet?" ,,'k Zal 't zeggen, omdat je 'anhoudt. 'k Zou soms wel meer tierigheid willen hebben om me heen." 1) dijklasüge ,,Kn waarop hoop ie u'.in ? Wil je 'l bal ilcclrn ? Kijk dan goed uil Willem!" ,,'k Wil s^>/.eggen." Hè?! Van moeders 't p>er overnemen bi| heur le ven?" jaat Oieljan, maar 'k wil meer". Dan tóch zeker in vaders stee naar 't Waferschapshitis." Mér!" Mér?" Jaat, hoogerop!" Zijn wezen wier vurig. Zóó, wild van ingehouden verlangen kende Oieljan zijn jongeren broer niet. In twee jaren om en nabij, was dat schuwe, stil en vrome jonk uitgegroeid tot een vent met een pit er in. Hoor, wat hij verder zal zeggen. Dat is niet mis, bij lange niet': ,,'k Wil in het Hooge Dijkcollegie kommen ieljan, as 't kan in den Dijkstoel 1) 'k Wil mér worden, dan allegaar in onze buurten. Maar zwijgt er van. Beloof 't me." Een slot zit op mijn lippen. Gaan deur." Deurgaan? 't Bin ten einde Gieljan." En verzwijg ie niks Willem? Op den kansel heet dat: die waarheid verzwijgt, hij liegt." Maar neent; wees gerustig G'ieljan.''k Hem jou alles gezeid." Ho !" gebood de ander en hield het paard in. Gunter, op den straatweg is 't kwaad praten. Je Ibgt wér WJ/IPTI. Waarom is dat? Waarom "'.' jij nijgen in aanzien dci.r posten en geleuiJheid? Doch'ie gelukkiger te worden 'an de groene tafel? De woorden daar, zijn as de woorden overal anders.... een scheet in de ruimte, 't Geluk leit niet in de zalen van dijkhuizen. En jij weet dat bestig. En gaan we niet allegaar op 't geluk af? En zon jij niet weten, dat jij nét als alle anderen, achter 't geluk 'an jaagt? Waarom wil dat hart dan al die roem? Willem, 'k za! jou je eigen hart verklaren: je het een meid boven onzen stand op 't oog." ,,Ikke Gieljan?" Wees zoo bangelijk veur de waarheid niet." Maar dat binnen warrewoordeti. . . . " Denk ie Willem, dat jij mijn omver praat? De ware oorzaak zit altijd diep." Zoo diep zeker, dat ik er zelvers gien we-t van hem?" Willem, op onzen naam valt niks te commandeeren. Je bint rijk; je het laterjaren een eigen stee, er zullen weinig meiden zijn die jou niet motten. Daarom.... als jij eer wil behalen, dan mot dat veur een venrnaam keind zijn." Eerlijk gezeid, hè'k nog nooit 'an trouwen gedocht zelfs. En as moeders er niet en was. ..." Dan bleef ie alleenig? NeeëWillem, dat zal je niet. Je wil 't mijn niet zeggen. Ik mocht mij venr een best frommes niet neerbuigen, maar jij wil je verheffen. Moeders zal 't niet willen: 't een niet, 't ander niet. 'k Hem maar n woord: weerstreef heur. Laat ze nooit tusschen jou en 't geluk staan Willem, nooit!" ,,'k Zal doen, wat mijn het beste l ijken t iel. 'k Verwijt jou niks, maar tweedracht met moeders zal 'k niet zoeken, niet verwekken. D'r is gien frommes op mijn pad, laat je dat gezegd zijn. Waarom of ik hooger op wil.... belnou, as je 't niet en vat, dan vat je 't niet. 't Is mijn /aak?' Bin je d'r giftig om Willem?" Jaat." Minsche, maar 'k wou jon niet grieven Je bezag het deur jouw oogen, dat dee' je Giel. Mijn wil en jouw wil binnen gien broers, al kommen we uit hetzelfde nest." Maar waarom dai Willem?" Om, om.... je mot niet gekken d'r mee. al is 't een raar woord." Neeë, zeg nou op." ,,'k Doen 'et om de eer veur onzen stand, gelijk vaders." Zoo, zoo, 'n elk zijn meng. 't Verlangen naar groote woorden en groote dingen is er bij mijn uit. Je zal wel anders worren, aleer je alvast op vaders stee in 't polderbestuur zit." Zeg dat niet. Tot 'an zijn dood is vaders een man van wil en verlangen naar beter gebleven. Hij mot fel zijn aangevuurd veur 't goeie doel." Willem, 'k en praat niet langer met jou daar over, 't Maakt me kriegel. Jij bint zoo verzekerd, zoo'n jonkbloed. Jij gelooft va;t dat jouw leven veur anderen ten zegen kan zijn. Je bint de dominee uit onze familie. En ik bin een zwalker, gien enkel minsch tot nut. 'k Gaan nou weer van m'n jeugdsteéwegzwerven, op m'n kop moeders verwensching. Maar jij blijft; jij kan je verstand laten groeien, en in aanzien stijgen, en een man worren, van elk geacht. Onderhand trek ik weg. Maar 'k wil niet verruilen mijn part. 'k Zal de smaad van alle minschen dragen Willem, al was 't van jou en van Wieleke, neiëruilen wil ik niet. Alle dingen zijn verdeeld. In goed en iu kwaad Willem. Maar 't goeie van mijn part acht ik bar goed...." Ik veroordeel jou niet." Door eenvoudige behandeling met ABIS garandeercn wij abso luut afdoende bestrij ding van Kakkerlak ken eu andere schade lijke insecten, miiskieten, wandgedierte, enz. Vraagt inlichtingen en prospectus voor schepen, gebouwen en particulier gebruik aan N.V. A.B.I.S., Mij. ter Afdoende Bestrijding van Insectenschade, Heerengracht 281 Tel. 32281 Amsterdam En gaan nou maar hier van de tilbury af Willem, gunterwijd, in de stad, daar gaan de praters, 'k Mag veur jou lijen, dat je veul eer kan vergaren deur de jaren. Houd moeder d'r buiten. Want die draagt in heur handen een weegschaal, daarop leit geld en de harten van minschen. Laat ze nooit of nooit jou wegen, 'k Zal nievers van heur kwaad verzeggen, -a! het K me veul bitters bereid. ''? 7.al gedenken (n.iast dat kwaaie) dat ze me in zorgen het grootgebracht. Al weegt dat andere zwaar. Kin jij dat dan nooit k-eren gelooven Wil lem, jij die al die boeken maar liet '>nen te slaan, dat een minschenhart naar stand en geld r.iet en vraagt, as 't wild wordt veur een ander? 'k Bi;! maar een eenvoudig bocrminsch, van achteraf gekommen. Maar 'k wil niet gelooven, dat wij, de jongens van Rijk Beijen, die toch gien hufter was, dat wij maar as keuen gedachteloos kunnen leven en vrijen. Kan een minsch met allerhande vrouwen gelukkig zijn? En is een boer geen minsch? Eén is er, en die mot je hemmen !" Dat 's wel waar Gieljan." Nou praat jij zoo, rebellenpraat mé. Veur twee jaren, speulde je veur onnoozel moederskeind. Leer van mijn: keer nooit een opgezwiept hart. 't Is sterker dan water en wind. Wie den striid wint, die verbuigt en verwringt een levend minsch. Aaigie is thans in het graf en van heur gien kwaad aldus, 't Was haar opzet niet. 't Mag zonde nieren Willem om iets van dien aard te zeggen, maar 'k bin in alle miserabeligheid blij da 'k verlost van heur bin. An jou kan 'k dat zeggen; jij zal d'r geen venijn uit zuigen teugen mijn. 'k Bin van binnen zwart geworren. 't Zal meugelijk jaren duren, aleer die giftigheid gesleten is." En gaan je nou daar in Galekop tuindere/i ?" Jaat Willem, 'k bin daartoe besloten, 'k Gaan de nieuwigheid tegemoet zonder veul plan. Zoo 't uitkomt, zoo zal 'k het verder leven aanvaarden. Maar Hoen koop zal 'k m ij en, uit Hoenkoop kommen de kwaaie herinneringen veur mijn." Daarop steeg Willem af, want ze waren de stad genaderd. Alvoor hij wegliep van 't gerij af, vatte hij 't paard liefkoozend bij 't hoofdstel en sprak, met zijn oogen gericht op' 't jonge dier, dat hij gekend had als veulen op Water-Snoodt, in de voorliggende jaren, toen Gieljan nog op moeders woord aan werkte: ieljan, 'k zou 't bekant nog vergeten zijn. Onze Wieleke gaf me de groeten veur jou mee. Ze weet er veul van jong, 't is heur in de oogen 'an te zien. Alles zal nog ten beste keeren. As ie schrijft, stuur je brief dan naar Rijkelijkheuzen, 'k zal alle week vragen as we er uitspannen. Leef gelukkig !" Met deze woorden liep hij met wiegende passen, nadenkend naar den molen, alwaar zijn fiets stond. En stapvoets reed z'n broer door het stadje, waarvan hij ieder huis en lederen bewoner kende. Dat eigene leek dien dag zoo ongewoon,want hij was zich bewust dat hij dit. knutselige stadsleven, dat daar mierde en wroette in enkele kronkelstraten en langs de haven, mogelijk zag voor 't laatst. Toen hij 't grind van den Hekendorpschen dijk (die langs den IJssel voert) weer onder de tilburiewielen hoorde kniersen, vuurde hij zijn paard aan. Moei en verslagen geraakte hij op Scherreveldt", het verlaten huis. Toen hij de stoep afreed, naar de laaggelegen hoeve, die in 't ingeklonken land nog als op een hoog eiland lag, voelde hij weer, als naar gewoonte, dien on tem baren huiver voor dat huis en voor dat land. Was dat, omdat hij in zijn jongelingsjaren aan dien anderen IJsseloever boerde? Hij had al wel vernomen van ouwe boeren, die, na in armoei landerij te hebben verkocht, niet eer gerustig stierven, dan nadat zoo'n onnoozjl kamp weer in de familie terug was gekocht. Zelf had hij echter nooit zóó fel de landgehechtheid ervaren. Wél moeders. Hij wist. dat ze nooit te oud zou zijn (al moest ze gedragen worden) om het grond nazien en 't getijlijk bouwen 1) te laten. 1) uitvoerend c ille^e van Dijkgraaf en Ho >fdheemradeii. 1) keuren op den oogst. (Wordt vervolgd)