Historisch Archief 1877-1940
"2T
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No.
INFERNO"
Toen ,in/t van ouden roen: vervallende Ravenna,
de strenge I-'lorentijn het hoofd ter ruste neeg,
en hem op 't wild-verward gerucht van 't aardsch
chenna
de stonde van de onverstoorde stilte zeeg,
trok door zijn matten geest wel eenmaal nog 't
herdenken
van wat zijn dichtermond, die ccuwiglijk thans
zweeg,
in beeldend Zienerschap den mensch vermocht te
schenken,
in openbaring van het mystisch vizioen,
toen hij ,,alleen ter heil' inschreed", op Maro's"
wenken,
en zag vcrstoffclijkt der zielen zonden-zoen;
en wat zich 't laatst op 't reeds gevoelloos oogvlies
etste,
mag 't beeld wel zijn geweest, dat vaardig eens
en koen
zijn meesterhand den mensch voor alle tijden
schetste
van wat geen oog gezien, geen oor beluisterd
heeft
den boete-gang der ziel, die Recht en Rede kwetste,
en niet naar hoogst geluid haar tijdskring had
volleefd;
t'ièn voor den Zienersblik de avond kwam
geduisterd,
is 't dichteroog dat beeld der ziel wel
voorgezweefd:
de ziel, die straf'en leed, deer zij werd ontkluisterd,
en stijgen mocht ten berg, van 't louter licht
omstraald;
toen heeft zijn oor het lar.ist wel nog het woord
beluisterd,
waarmee zijn ballingschap den losprijs had
' betaald:
het woord, dat in een beeld een géstcïgang
vertolkte,
en dat, nasr 't oud begrip, een hel had afgemaaid,
die 't met physiek-gekwelde schaduwen bevolkte;
't vermenschelijkte beeld van wat de ziele wacht,
heeft, toen de groote Nacht den dichterblik
bewolkte,
de groote Zieners-ziel wel tot haar rust gebracht.
Doch wat zes eeuwen hei in 's dichters evocatie
een hel Inferno" was, is 't hedendaagsch
geslacht
een mooi object voor infernale film-sensatie '
K U M G R A N O S A L I S
PEDANTE PIETJE'S
PAEDAGOGISCHE PEINZINGEN
(13 jaar)
(Ongecorrigeerd) (Niew-neederlans)
XXVIII.
Ze hebbe t weer es gehad oover de verkeersweege
van ons land en oover de leevesgevaare van
voertuige en voetgangers, t Is heel verstandug
datse daaroover weer es geboomd hebbe. Want
hoe meer ze dr oover praate hoe langer ze t zoo
laate. Dattis nou fieloosoofie van Pietje. Hoe
minder je praat oover de gevaare van t mooderne
verkeer hoe veiliger de mense zig op straat of op
de buiteweege voele. In de middelste eeuwc was
t al net zoo asje de geschiedenisboekies mag
geloove. Toen waare dr nog geen weege met
verligte overgange en geen straate met
straatlantaares. En tog was t leevesgevaarlukker dan
teegeswoordig met allerlei geboefte dat je om je
geld of je leeve vroeg. Dank zij de mooderne
beschaaving zyn we teminste zoo ver gevorderd
dat zulke dingen nog alleen maar binneshuis
gebeure. En dattis een belangrijke
verkeersverbeetering. Krijge we nou strakkies nog onze
bekroonde Dam lantaares dan kan van Amsterdam
het nieuwe verkeersligt uit schijne. En dan most
de pooliesie (die na me vooiïge artiekel oover het
graafwerrek an de Overtoom de pik op Pietje
hét) niet meer zoo kinderagtug zijn om de
verkeers-belemmering in de Leidsestraat langer vol
te houwe. Wij Amsterdammers we houwe dr nou
l maal van om op n trottoir teege mekaar an te
botse. Daardoor verkrijg je juist in ons Amster
damse verkeer datgeene wat je in andere steede
mist. As alle mense presies dezellefdc kant loope
komje nooit meer ieman teege. En as je op straat
nieman meer teege komp kan je ook niet meer
van verkeer spreke. O zoo, dat noem Pietje
huisof-tuin straatpeedaagoogie. En met die zooge
naamde verblindingsgeschiedenis is t al krek
eender. Eerst maak meneer Fielips uit Endhoven
lantaares om zoo ver moogeluk de weege te
verligte. En as de otomoobiellantaares eindeluk zoo
geperfektieoneer zijn dat je duideluk kan kijke
bedenk diezellefde meneer Fielips weer n nieuwe
lantaarn om de weg donker te maake. Snap
ieman nou zooies? Dat doet Pietje denke an die
meneer Kroep uit Duisland die eers staalplaate
maakte waar geen enkele kegel doorheen kon
en die plaate an de vijande van Dentschland
leeverde. Maar dan vondie meteen weer n graanaat
uit die we! door zn eige pantserplaate heen kon
geschoote worde. L7.n die verkogtie dan netuurluk
an zn eige generaale staf. Zoo mot je de klante
altijt verkoope wat je kwijt wil zijn, leere ze bij
ons op de Handelsschool. Maar dat leer je pas in
de hoogste klas as je de praktijk van de handel
in mot gaan. En zoover is Pietje helaas nog niet.
Intusse hét de hoofkommissaarus-van pooliesie
weer deezer daage n niewc bestelling van 10.000
paar witte gaare handschoene voor de
verkeersaagcnte gedaan, n Behoorlukke vcrkeersaagent
mot nou l maal witte handschoene an doen oftie
blanke hande van zichzellef hét of niet. Hieruit
blijk wel duidelluk en zonneklaar (net zoo zonne
klaar as onze laastc zonsverdnistering die wel in
de krante sting maar niet an de lug te zien was)
wat onze nasionaale verkeersangelegenijt n deftige
witgehandsciiol-ttde z^ak is. Zoodra ieman zig
mot verk;!_lrsangclegc!ui..',e g;«u 'utiv.,".'j'\ trektie.
zn witte handschoene an. Daar gaat t dan net zoo
mee as r*et verkeerde angelegenhede waarbij je
in de mooderne tijd ook altijt handschoene mot
antrekke. Liefst glansee witte handschoene wan
neer je bank of konsortiejum direkteur ben zooas
de Faamielie Barmat (vmi de SDAP). O l'
rubberhandschoene wanneer je van Faamielie Langvinge
ben. Want meneer v':;n der Ledde Hulsebos hét
voor onze school n voordrag gehouwe oover
mooderne kncmoohmgie en daarbij hêttie|ons geleer
hoe mooderne inbreekers altijt eers dr handschoene
van rubber antrekke eer ze dr knaak slaan. Voor
leerlinge van de Handelschool leek dit weinig
toepasseluk, maar tog zulle dr enkele zijn die dr
voor laater dr voordeel meedoen. Want Pietjes
peedaagoogiese stelling luit: ,,Alles wat je in je
jeug leert komt in je laater leeve te pas". Zoo
draage dan de schutspatroon van de Dieve en
van de Pooliesieaagente handschoene. Zoodra je
die uittrek is alle plegtighijt verdweene. Daarom
stel Pietje voor (omdat deeze groene artiekele
geschreeve benne op verzoek der groene redaksie
om een algemeen opvoedkundig nut te verspreije)
dat het verkeersvraagstuk zal worde opgelos door
de aankoop van l miljoen paar witgaare hand
schoene opdat elleke inwooner van ons dierbaar
vaaderland slechts met zn handschoene an an t
mooderne verkeer zal deelneeme.
PIETJE
SCHAAKPROBLEEM l
van J. VAN DIJK
(Eerste prijs Falkirk Herald" tournooi)
DAMPROBLEEM 7
JOH. DE BREE, Adam
Zwart 8 schijven
l
6
11
16
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit 8 schijven
abcdefgh
Wit: Kh2, Db2, TeG en f4, Pd4en fO, pionnen:
a6, d3 en g5.
Zwart: Kcö, La7 i-n e4, Pa2, pionnen: f.i, g6
en h3.
Wit g.eft mat in twee zetten.
Oplossing in het eerstvolgend nummer.
Oplossing Probleem No. G van K- Nielsen:
1. Pf4-Rö, Tfl x f5, 2. Pd4?e6fKe4x d5,
3. Pc6?c7f.
l Tg7xgG, 2. L)b4x e7fKe4x d4, 3.
De7-b4f.
l h? x go, 2. Pd4-f?4Ke4x f5, 3. g2
g4f.
l e3?1-2, 2. Pd4-f3fKe4xfö, 3. Pg6
h4f.
l Tfl?dl, 2. Tf5?f4TKe4x d5, 3.
c 2?c4f.
Correspondentieadres: Dr. A. G. Olland, A. R.
Falckstraat 5, Utrecht.
Stand Zwart: l, 8, 14, 15, 17, 18, 30, 37.
,. Wit: 24. 20, 28, 33, 35, 39, 44, 47.
Oplossing probleem no. 6: Wit 34-30, 23 18,
23-23, S7-31, 49-44, 44: 11, 48: 10, 25: l !
Zwart al U s gedwongen.
Correspondentieadres: K- C. de Jonge, Van
\Yinstraat 112», A"iKt;erdam.
BRIDGEPROBLEEM 7
Ditmaal nog eens een zeer eenvondig pnz/le. De vol
gende maal weer eens een moeilijker probleem voor de
liefhebbers.
K.
KI. H H. Sch.
i). a.
7. v.
10.
9.
KI: v. KI:
V: R: (i A: R: 5-4.
H: b. 9. H: 7.
Sch: h. b Sch. 8. 7. fi.
I. :
KI. R. H. Sch.
8. v.
3. 10.
8.
B is aan slag. B en L m leien (Sans-Atont) van
de O resteerende nog 5 trekken maken, hoe Ven A zich
ook verzetten.
OPLOSSING PROBLEEM 6.
Het spel is voor L altijd gewonnen, mits de Schoppens
maar niet 5 om l zitten. Zitten ze b v. 4 om 2, dan
gaat liet spel aldus:
II. L troeft in met iroef 10.
III. L speelt H. 8 na, die in B met de 9 genomen
wordt.
IV. L laat B weer Sch. naspelen, die hij met H.b.
introeft.
V. L speelt H. 5, die in B met de 7 wordt geno
men. De troeven van de tegenstanders zijn er
in ieder geval nu al uit.
VI. B speelt weer Sch., die 1. met H. v. introeft.
De Schoppen van B zijn nu vrij, als er maar
geen 5 Sch. tegen zitten.
VII. L brengt B weer aan slag met H. 4, door uit
zijn hand H. 3 te spelen. Daarna maakt B nog
2 Sch.trekken en L nog 2 troeftrekken ; samen
maken L en B dus de geboden vier in Harten.
B. M.
INHOUD: Het Vaderlati'isch Verbond, door
Prof. Dr. O. W. Kernkamp 2. Tijdgenooten,
door Dr. W. O. C. Bijvanck 3. Internationale
puzzle, door Brandaris De oprichting van het
Vaderlandsch Verbond, te.eke.ning door J.
Braakensiek 4. Wat is het doel van Rotary?, door Dr.
C. P. Gunning 5. Het Indisch rcgeeringsbelcid,
door Mr. G. J. Nolst TrenitéDe nieuwe Duitsche
koers, teekening door Jordaan G. De opleiding
in de landhuishoudkunde, door Prof. I. B. Cohen
Los-vaste diplomatieke betrekkingen, door V.
7. Uit de Natuur, door Dr. Jac. P. Thijsse
8. Bijkomstigheden, door Annie Salomons 9.
Nieuwe Fransche boeken, door Dr. Joh. Tielrooy
11. Voor Vrouwen, red. Elis M. Rogge 12.
Utrecht's oude en nieuwe bouwkunst, door H. J.
M. Walenkamp Czn. 13. Toegepaste kunst,
door Otti) van Tussenbroek 14. Muziek in de
hoofdstad, door Constnnt van Wessem 15.
Tooneel te Parijs, door Louis Meijer
Zonsverduistering, teekening door Georgc van
Raemdonck !ö. Het boek van uw voorkeur 17.
Bioscopy, door L. J. Jordaan 19. Financiën,
door Paul Sabel Dierstudie, teekening door
H. Verstijnen ??20. Privaatles, door Maarten
van R.?21. Nachtboek van Aaltje de zuinige
keukenmeid Charivaria, door Charivarius
22. Ruize-Rijm, door Charivarius Uit het klad
schrift van jantje 23. Feuilleton: Het wassende
water, door Herman de Man 24. Rijm, door
Knmgra Nosalis Pietje's paedagogische pein
zingen Schaak-, Dam- en Bridgeproblemen.
Bijvoegsel: De R. K. Staatspartij en St. Mich.iè'l,
teekening door Joh. Braakensiek.
Typ- Anisl. Boek- en Steendriikkenj, voorheen luierman, Harms & Co,