i? HET HERSTEL VAN DE ST. PAUL TE LONDEN Teekcning voor de Amsterdammer" door George van Raemdonck ,,Das Lied von der Erde" Wcenschc muziek Het was Bruno Walter, die indertijd voor het eerst Mahler's Lied von der Erde" dirigeerde, te München, vijf maanden na Mahler's dood. Donder dagavond leidde Walter hier dit werk, en het was de eerste maal, dat men het door een ander inter pretator hoorde dan Mengelberg. Dit ook was aan leiding voor het Amsterdamsche publiek om in zoo groote getale op te komen als het Donderdag avond deed. Merkwaardig, Mengelberg's en Walter's op vatting", die in de 1ste en in de 5de syniphonie nog al eens verschilden, schelen hier bijna niets. Mengelberg's directie is iets strakker, hij houdt het orkest ook meer in een clair-obscuur", die deze instrumentatie terecht tot een soort Mystik der Instrumentation" maakt, zijn orkestrale lijnen slingeren zich minder tegen, meer om de zangstem heen. Bij Walter overwoekeren zij deze wel eens, zoodat de zangstem gedwongen wordt de grootst mogelijke kracht daar tegenover te geven. Men zou kunnen zeggen: Walter's ,,Lied von der Erde" staat meer in het heden, Mengelberg's weergave is meer het afscheid van een, die volgens Nietzsche uit het leven scheidt meer zegenend dan ver liefd" . De genre-stukken": Von der Jugend", Der Trunkene im Frühling" zijn bij Walter feller, bewogener, bij Mengelberg speelscher, mild als een decoratief. Walter's overmoedige jonge kna pen te paard" in Von der Schónheit" naderen als de voorjaarsstorm, bij Mengelberg zijn zij meer de echo, die wordt overgedragen, als een ver langen en een herinnering. Mij persoonlijk is Men gelberg's opvatting van dit zoo wonderschoone werk Mahler's mooiste, onpersoonlijkste en meest harmonische schepping liever. De solisten waren Jac. Urlus en de alt Louise Willer. Urlus overtrof zich zelf in kracht, jeugd en overmoed. Zijn geweldig Laszt mich betrunken sein" lokte een ovatie van bewondering uit. Louise Willer is minder gemakkelijk gedisponeerd voor haar partij. Haar stem, hoewel mooi van geluid, zwelt wat moeizaam aan en klinkt voortdurend wat gedrukt. In deze partij vergeet men Mevrouw Cahier niet licht. De uitvoering van Das Lied von der Erde" werd voorafgegaan door een prachtige vertolking van Schubert's Unvollendete". Zondagmiddag was Walter's afscheidconcert. Hij had hiervoor, curieus genoeg, de lichte Muze gekozen. Zeker de daad voor een muziek-minnaar en een aangename surprise voor dat deel van het publiek, dat wel eens wat anders wil hooren dan zware en voor het meerendeel onbegrijpelijke symphonieën. Het was de Muze van de Weensche muziek, die Walter op riep. Weensche muziek ! Dat is al een klank op zich zelf, die het auditorium wakker maakt. Verrukke lijk, zoo'n heele middag Strauss-walsen, hoorde men uitroepen. Iedereen voelde zich knus, kwam in beweging, glimlachte tegen den ander met ver standhouding, alsof de een de ander er op wou be trappen dat deze Mahler wel erg mooi vond, maar Joliann Strauss toch nog mooier. Heerlijke beenenvan-de-vloer-muziek. Zeker! Maar hoewel het programma gevarieerd genoeg was samengesteld: Schubert, Lanner, Johann Strauss, Franz von Suppé, werkte het wat eentonig en door zulk een groot orkest gespeeld en veel te duidelijk onder streept deed de luchtige, veerende melodische lijn wat te dik, wat te zwaar aan. Wanneer zal men eens het bijgeloof opgeven, dat tien violen meer presteeren dan n? Met een kleiner ensemble was alles beter uitgevallen en waren de overeenvoudige harmonieën niet zoo tot eentonig wordens toe naar voren gekomen. Toegegeven moet worden dat Walter vooral in de walsen door een gevarieerd, echt-Wiener rythme wist te boeien. Maar de beide ouvertures van von Suppéen Strauss werden wat te veel bombarie, met zulk een groot orkest apparaat uitgevoerd. Ik voor mij heb het meest van Lanner's Werber"-wals genoten. Deze wals uit omstreeks 1830 is minder eclatant, minder in zijn stijgingen loskletterend met trom en pauk dan bij den walsen koning Johann Strauss, bij wien zulk een stijging de feestzaal-vreugde zelf wordt, het is echte, gevoelige Biedermeier-kunst, meer nog dan van Schubert, die hoogere" aspiraties had, doch nooit goed walsen leerde schrijven in den zin van dans muziek. Het zou curieus geweest zijn deze pianowalsen van Schubert, b.v. de Valses nobles et sentimentales" of de ,,Hommage aux belles Viennoises" daar eens naast te hooren. Lanner en Jo,,Wat gedaan moet worden is, kort gezegd, het volgende: den koepel van (ie pijlers afnemen, <le pijlers afbreken, deze opnieuw opbouwen en er den koepel weer op plaatsen". ELN KLEINIGHEID! hann Strauss voeren de wals ten dans, zij schiepen voor de wals een orkest, zij gaven de wals voor het eerst een zelfstandige muzikale waarde als kunst-genre. De wals komt (e Weenen op liet tooneel en heette operette. De Weensche operette baseert zich op het vlugge of langzaam walstempo, dat haar wezenlijk onderscheidt van de Fransche operette. De Weensche" middag werd een groot succes en Walter had zich waarlijk geen hartelijker af scheid van den kant van het publiek kunnen denken. Birgit Engell. Ste/i Gever. Een liederenavond van Birgit Engell is een groot genot voor het oor, voor den goeden smaak, voor den liefhebber van een prettig en warm stemmend zingen. De liefelijke en gevoelvolle voordracht, door een stem van mooi getimbreerd geluid, her innert aan een vroegeren tijd, toen het moderne lied nog niet met zijn zware eisenen van spreekzingen het ideaal van een mooi en gaaf gezang kwam verstoren. Het kunstlied vindt in Birgit Engell een ideaal vertolkster en wat zij zingt, Italianen, Deenen, Hollanders, Hugo Wolf, het heeft steeds zijn bepaalde bekoring, zijn bepaalde melodieust' zangerigheid, zooals deze zangeres het voordraagt. De violiste Stefi Oeyer, die den laatsten tijd hier verscheidene concerten gaf, speelde op haar concert van Maandagavond een sonate van Walter Schulthess, een Duitsch componist, die voor de viool weet te schrijven en een aangename muziek voortbrengt, die hij sonate noemt, naar den vorm, doch niet erg sterk van bouw bleek. Het spel van Stefi (ieyer is liet bewonde renswaardigst door zijn beheerschtheid, terwijl de toon toch groot en open blijft. Ongetwijfeld een respectabel kunnen. Den jonge pianist Helmut Baerwald hoorden wij ook op dit concert spelen. Zijn oorspronke lijk zoo begaafd spel is in een gevaarlijk stadium. Schubert kan ongetwijfeld als een draaiorgel abgdeiert" worden (Scherzo !), doel1, dan is er van Schubert alleen over wat zijn melancholie soms aan die van een draaiorgel verwant doet zijn. Ba:r*ald's voordracht van Brahms' Walzer opus 3!) had eveneens zeer ongelijke momenten. Het wordt tijd, dat de jonge pianist zich wat gaat herzien en ophoudt op zijn jeugdig en aanvankelijk zoo sympathiek lan te drijven. CONSTANT VAN W E s s E M GRANDS VINS DE CHAMPAGNE POL ROGER & Cie. Agant General! JABER BERLINBS, Haarlem NIEUWE UITGAVEN Bij H. I). Tjeenk Willink te Haarlem zijn in du serie Dilletantentooneel" onder redactie van O. Nolst Trenité, verschenen : De Inbraak, blijspel in n bedrijf, vrij naar liet Engelsen van W. W. Jacobs en H. C. Sargent, door Charivarius. Geknipt, door A. E. Drinkwater, blijspel in een bedrijf, vrij bewerkt door Charivarius en Heel wat anders! naar het Engelsen van M. Boulton, door Charivarius. Het eeuwige Trio, dramatische schets in een bedrijf door Alfred Sutro, vrij bewerkt door Chari varius. Meetkunde, berekening van lijnen, hoeken en oppervlakken voor het voortgezet en uitgebreid onderwijs, lagere nijverheidsscholen en dergelijke onderwijsinrichtingen, door P. de Rijcke. Rotter dam, W. L. en J. Brusse's uitgevers Mij. KOOKT