De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1925 28 februari pagina 14

28 februari 1925 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

DE IER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2490 s" JF ' N.V. PAERELS' Meublleering-MI]. AMSTERDAM OOMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN Rokln 128 - Tel. 44541 NAAR MAAT Fr. SINEMUS 20 Leidsehestraat 22 - Amsterdam DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland "kost slechts f 3.?per kwartaal of f 10.?per Jaar bij vooruitbetaling. Spoors Mosterd r >r._ C u! i Maatschappij voor Hypothecair Credlet In Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande leeningen per l Jan. 1924 19.943.802. Uitstaande pandbrieven per l Jan. 1924 18.524.400. Reserves , 1.296.813.60 Hoofdkantoor: te 's-0 RAVENHAOE, NASSAULAAN 23. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. De Maatschappij stelt beschikbaar: 4 i pCt. en 5 pCt. PMDBRIEVE» TEGfN BEURSKOERS in stukken van < 1000.-, f500.- en f 100.?, MET VERPLICHTE lAtlLIIKSCHE UITLOTING. Da Directie: Mr. D. VAN HOUTEN, Mr. J. D. TEN BRUBQEN CATE. VAN JCHAICK MEUBELTRANSPORT-MI BERGPLAATSEN v. INBOEDELS BINNEN-EN BUITENLANDSCHE TRANSPORTEN j OVERBRENGEN j v. MEUBILAIR OOK PER AUTO TAPISSIEBE BOOTM5TPAAT, UTRECHT TEL.163 ne MODERNE MEUBELEN HET II l Al IIC kit TOEGEPASTE KUNST EEN NIEUW SCHIMMENSPEL DOOR PlETER VAN GELDER. Maandagavond 1.1. ging te Bloemcndaal in de bovenzaal van het Lyceum (voor de leden der Vereeniging Bloemendaal's Bloei")de ,,première" van een nieuw schimmenspel door Pieter van Gel der, over wiens aardige en kunstige opvoeringen op dit gebied ik reeds in dit blad een en ander mocht vermelden. Van Gelder is in alles wat hij maakt, vernieuwer. Zoo was het ook te verwachten dat hij erin zou slagen om van het oude thema Prikkebeen" iets te maken, dat aan de lust iets heel eigens te geven, recht kon doen en daar is hij dan ook wonderwel in geslaagd. De Vereeniging Kunst aan het Volk" te Haarlem, welke Donderdag avond eenzelfde opvoering organiseerde, heeft eer van haar initia tief, want van haar ging de gedachte uit om aan van Gelder opdracht te geven van het \ ervaardigen van dit nieuwe schimmenspel. Opzettelijk is door het overdrijven en aandikken van bepaalde accenten, gepaard aan een zuiver begrip van het wezen der schimmen als schaduw beeld in de vlijmscherpe tegenstelling van zwart en wit, eene typeering gegeven, welke door den na tuurvorm heen eene sterk-decoratieve werking oproept, aan de fantasie van den beschouwer, die in het duister gezeten zich uittcvaard ongestoot d kan overgeven aan het spel der verbeelding, de sterkste kansen biedend zich vrijelijk te ontplooien. Want daar gaat het immers om, het is a! ver beelding en zoo werden dan ook hier weer de groote menschen tot kinderen en er was een door d; bizonder geestige muzikale illustratie van den componist Hans de Bock, die zelf ?an den vljugc! zat en tevens zijn orkest" van viool, saxophone en trommel, om vooral de koekoeksfluit niet te vergeten, dirigeerde, krachtig en kernachtig onder lijnd humoristisch element, waarin toch ook weer telkens door glimlach en spot heen, gelegenheid was gevonden om in do opstelling der decors, in eenvoud groot van lijn en in kleine afmeting van het kader toch zoo breed gehouden, den aanleg van den schimmen-snijder en -schuiver te waar deeren voor het groote tooneel, waarbij de ver arming juist zoo sterk geworden is omdat men maar geen afstand schijnt te kunnen doen van een verouderd naturalisme en zich daaraan, behoudens een enkele uitzondering, hardnekkig vastklampt. In het ombre superbe", waarvan de bekende Chat Noir-kunstenaar Rivière eens sprak, zijn vele kansen open, waarvan de draagwijdte verder strikt dan menigeen vermoeden zal. Dat heeft van Gelder zeer goed begrepen en telkens geeft hij het groote re in het klein en telkens weer zijn er verrassende trekjes te bespeuren, waarin voor het komische plaats is met tot dicperen ondergrond het gro teske. Zoo wist hij in het tegenover elkander stellen van Prikkie en Dikkie veel van het historischlachwe'kkende te geven van een don Quichot en Sancho Panza; er was ook in zijn cactus- en boomgroei het lan van een die weet wat grafisch werk en meer in het bizonder, de houtsncde bieden kan en er was aldoor het afwegen van het evenwicht tusschen wit en zwart, waarnevens door projectie op het witte scherm, grillige kleu/flitsen en verras send levendige versieringsmotieven (door van (lei der op lantaren-glaasjes in transparante tinten geschilderd) eene bewegeliikheid verkregen werd, welke in samenspraak met de zeer moderne muziek een vroolijkheid bracht, waardoor het publiek zoo langzamerhand zichzelf gevoelde als rei-de men op den rug van het drijvende walvisch-eiland naar h c-1 rijk waar de Fantasie regeert. Hit is alleen maar jammer dat de acteur van Gasteren (die door het zeer zwaar en theat raa! recitcercn van .... een fragment uit de ysbreght van Aunstcl en het voor een pchinimcnavoiid wel heel bloederige' De Kurassiers van Canrobert") het bewijs gaf van den modernen geest van liet spel, niet te vatten. [?at maakte dat de Poesia v:>Igare" van Prikkeheen" veel te weinig luchtigheid en kleur bij int z-. ggen verkreeg en wat uiisf de muziek 700 go; d deed. \vi_rd door het sprekui verzwakt. Maar. . . . dat kan van Gelder niet helpen en !n t Micee.; was dan ook groot, eerlijk un weiveruiend ' HET NIEUWE AANPLAKBILJET VOOR DL BEURS. De teekenaar H. Verstijneii is voor de lezers van dit weekblad geen onbekende, want menigeen zal zich vermaakt hebben met hel bezien zijner soms zeer karakteristieke dier-typeeringeu, waarin hij telkens weer den mensen, waaraan zoo menig dier doet denken, in de maling neemt. Hem werd opgedragen voor de a.s. Jaarbeurs te Utrecht een affiche te ontweipen dat thans overal in grooten getale is verspreid, doch jammer genoeg is ook hier weer de cardinalc four begaan door van het gansene ding te vu! eene illustratie te maken en te weinig een decoratieve vulling van het vlak. Dat maakt dat het effect, zoowel buifcnals binnenshuis wat al te zoetelijk aandoet (het geen des te meer treft, waar als'hoofdmotief ei n adelaar gekozen is als symbool van stoere kracht en breede vlucht), waartoe ook de al te liefelijke kleurstelling in verwaterd oranje-gee! en bruin met letters in gebleekt paars medewerkt. Dit twee slachtige element wordt daarenboven nog ver sterkt door onderaan. . . . wat appels en peren en druiven te tcckencn als gold het eene reclame voor een vruchten-import maatschappij, terwijl de ondergaande of opkomende zon (ad !ibiuim)een sinaasappel voorstelt. Tusschen earicaturist en affichist is een hemels breed venchil! Juist waar VerMiiuui de dieren steeds aanziet nu-t die twinkle in t!ie cvv", eigen aan geboren spotters, valt hit i.rustig kijken hem vreemd en ook de grootere schaal waarin lui werkte. speelde hem helaas parten. Daarenboven is de reproductie in kleua-ndiepdruk (Ned. Rotogravure' Mij. Leider,) ook al is zij technisch volmaakt, ongeschikt v werk, al ware het alleen maar onida den ktniMenaar a!;es wordt o\crgc' omdat hij kunstenaar is. ... nkts " l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl