Historisch Archief 1877-1940
I
1
*1 "
24 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2400
PEDANTE PIET JE 'S P AEDAGO- DE BOEKENKIST" OPLOSSING PROBLEEM 10
F
GISCHE PEINZINGEN
(13 jaar)
(Ongecorrigeerd) (Nieuw-neederlans)
XXXXII.
Slot. Fienie. Eksit. Morgen is Pietje jaarig. Dan
wortie 14 jaar. Eigeluk is Pietje op 29 Fetbruarie
jaarig. Want k ben n schrikkeling. l maal in de
vier jaar is Pietje pas jaarig. Zodat je net zoo goed
zou kenne zegge dat Pietje teege de 50 loop. Maar
dittis maar n gijntje van me. De 14de verjaardag
wor morrege bij ons op de Stadhouwtrskaaj gevier.
Dr komme wat vrindjes om lol te schoppe. En as
t niet zoo gek stond had ik dr me 2 Hêgse vrien
dinnetjes op viesiete bijgevraag. Maar de grote
mense kletse zoo gauw. En zellcfs al wor je 14 dan
ben je tog nog te jong om al an n meissie te denke.
Of ze nou Betsie of Ellie hiet. (Mot je daar meneer
Sjaarievaariejus op naleeze oover die
meissiesverklijnnaampies !) (!) Messchien laat Moes de
poppekas van Koobalt uit de Jordaan vertoone.
Maar dat ken Pietje anders net zoo goed. Mot je
mijn Jan K'aasse met de stem van meneer
Roojaars of Katerijn met de stem van mevrouw
Speenhof hoore nadoen. En de poolietiek haal k dr ook
al bij as ik de Diender laat optreeje as mienister
Kolijn met n spies oover de weeldebelastink en de
naamloze vennootEChap^ontduikink bij
suksessieregte. Maar om op Kobalt terrug te komme zal
k m \raage om n toepassellukke vertonink. Op de
saalontaal zei minder worde gelet. Want me zijn
maar jonges onder mekaar. Me zussies worde mtt
de zondag tog uitgestuur en me ouwere broers
hebbe elleke zondag n kongres of mietink op
kemmenisties of draadloos gebiet. En Paa zal ook wel
uit zijn want die wandel teegeswoordug met n
paar van zn poolietieke vrijhijtsvrinde op zondags
met hun moobieliesasiekruise op de borst door de
utregtsestraat en rembransplijn vanweege de
proopegandaa. Pietje zei teege Kobalt zegge dattie
net as in Hemlet n nagemaakte koomedie in de
poppekas mot vertone. t Mot toepasselluk zijn op
Pietjes afschijt van de Groene, t Toneel stel voor
de Kijzersgrag 333 waar de groene rtdaksie is
gevestig. Op de stoep de heele redaksie geflankeer
door meneer Braakeziek en me vrindje Jantje. Op
de agtergron de schrijjende abonnees met vlagge
en borde ter eere van de jaarugge Pietje die te
oud is geworde voor zn pcdaagoogiese rubriek.
Links en regs staan de koore van toonkuns en me
neer Dehertog onzigbaar opgestel om de
beurtzange eo rijje te zinge. Da eene partij zing t duitse
lied Aadee, scheide toet wee" en de andere hellef
in t frans zing Partier zémoerier n pui !" En
Janklaase verkleet as Thoomasvaer treet met
Kaaterijn verkleet as Pieternel op om de afschijts
en verjaarswens uit te spreeke. Die maake dr
buigink voor t geëerde puubliek en stecke Pietje
n pluim op zn petje dattie altijt zoo onpartijdug
zn onafhankelukke pen hét weete te handhaave en
stees de pedaagoogie onbaatzugtug hét gtdien.
En met n snik drukke ze dr leed weeze uit dat
l van de allerbekwaamste meedewerkers van de
Groene vanweege t berijke der leeftijtsgrens ge
noopt wor om te demiesjieoneere en zn portevuille
ter beschikkink stel voor ieman die nog geen 14
jaar is. As die schoone wens is uitgesprooke door
Jan en Katrijn krijge me t deefielee. Door meneer
Rijnhart de niewèdierekteur van de Amsterdamse
Konsertgebpuwoppeeraa voor waaragtugge
hollanse Duitsers in seine gezet. De Rijnleevebeweegink
(onder aanvoerink van me gekomproomieteerde
zussie), de gemengde Jeugdafdeelink van de SDAP
op blote voete (met me andere zussie as banier
draagster), de handgranaateseksie van de
Kemmeniste onder opperkommendoo van me ouwste
broer Sjaak, en besloote door de Amsterdamse
afdeelink van de Werelbond van Draadlozers met me
andere broer as antennedraager. Dan treet Pietje
zellef op netuurluk tusse me Paa en Moes zooas
n reggeaarde zoon pp zn verjaardag betaam. En
terwijl Paa me zn ijge moobieliesaasiekruis op de
14-jaarugge bors spelt en Moes n moederlukke
traan wegpink, neem Pietje t woord. En zeit met
n door andoenink beneevelde stem: Hier staat
Pietje van de Groene. Ik ken niet anders. Leeve
me verjaardag. En allemaal vaarwel. Gedaan op
de laatste dag van me 13de leevesjaar te
Grootmokum".
P i E T .1 E
Poskrieppum. Die Hêgse meissies brenge me
mannelukke prinsiepes an t wankele. Wille we n
stiekum afsprakie as rendeevoe maake? Schrijf
dan onder moto Liefdesgehijm" an de Groene
Redaksie. k Maak wel graag n glippertje naar
t Hagie.
P T j E
Wie wenscht bewijs voor een romance?
Wat sprookje vergt getuigenis?
Geloofsvertrouwen is d' essence,
die 't wonder van het Wonder is !
Want vast-gegronden tooverhallen
van 't onbetwijfeld Droompaleis
zijn pulverend in puin gevallen
voor 't speurend vinden van bewijs !
En heldenzangen werden sagen,
toen rijper denken, wijs en wis,
een antwoord vond op 't zoekend vragen
naar stoffelijk getuigenis !
En wat ontglansde oude glorie
met korter slag, met ftller streek,
dan dat een stuk der landshistole
in een archief historisch bleek?
Thans weten wij (want wij gelooven),
dat eens De Groot uit Loevestein
ontsnapte (om aan vreemde hoven
Oud-Hollands geest ten tolk te zijn !)
Wij weten (ons geloof werd sterker)
wij weten thans nog zeer beslist,
dat deze groote uit zijn kerker
de beenen nam per boekenkist !
Wij weten dit, want wij gelooven
nog in een onbewezen daad.
(De kist kan ons 't geloof niet rooven,
die thans in 't Rijksmuseum staat.
Want, lezer, zie, hoe kan 't ook anders:
't gebouw, dat bergt, wat Holland wrocht,
wordt wel dat spreekt door buitenlanders,
doch niet door 't eigen volk bezocht !)
Doch ziet, nu schenkt ons, niet tersnede,
het oud geslacht Van Boetzelaer
van Hügo's boekenkist het tweede,
ook authentieke, exemplaar !
Experts, o gaat nu niet getuigen
van d' echtheid: Die " Neen, deze is 't !"
Want ach, 't wierp heel 't geloof aan duigen
in 't ... .sprookje van de boekenkist !
K u M G R A NOSALIS
SCHAAKPROBLEEM 11
van SAMUEL LOYD
a b c d e f g h
Wit: Kc4, Da7, Td7 en g4, Lh7, Pc l en 16.
Zwart: Ke5, Df5, Tf8, Pb7 en c2, pionnen
e6, e7 en f6.
Wit geeft mat in twee zetten.
Oplossing in het eerstvolgend nummer.
Oplossing Probl. No. 10 van J hann Dobrusky.
1. Da6?a8, Pb6xa8, 2. Le5?g7, Kf5xe4,
3. La2?blf.
l , Ld5xa8, 2. Te4xf4fKf5x t-5, 3.
Ff8-g6f.
l , Ld5xe4, 2. La2?c6tKf5xe5, 3.
DtS-alf.
l , Kf5xe4, 2. La2?bl-fKe4xe>5, 3.
Da8?alf.
l , P; 6?d7, 2. Da8?(8 onversch.,
3. Lbl, Tf4:of De6f.
Correspondentieadres: Dr. A. G. Olland, A. R.
Falckstraat 5, Utrecht.
BRIDGEPROBLEEM 11
B.
KL R. H. Sch.
KI: : 10. 9. 7.
V: R:
H: 7. 6. 5.
Sch:
9. v.
7.
5.
6.
KL:
A: R: 10. 8. 4. 2.
H:
Sch: 4. 2.
KI. R. H. Sch.
8. 10. 5.
9. 3.
4.
L is aan slag. L en B moeten van de resteerende
zes, nog vtff trekken maken, hoe V en A zich ook
verzetten, terwijl Schoppen troef is.
Stel hij neemt hem niet, dan gaat het spel als volgt
verder:
II : B : Sch. 9 ; A : Sch. 10 ; L : Sch. 8 ; V Sch. h.
V zal nu het beste doen H. na te spelen, daarmee A
de gelegenheid gevend iets weg te gooien.
lila : V : H. 5 ; B : H. a. ; A : K. 4; L: KI. 1O.
IVa : B : R. a.; A : R. 8 ; L : R. 10 ; V : R. h.
Va : B : KL h.; A : KI. v.; L : KI. a ; V : R. 7.
De twee laatste trekken zijn dan voor A, omoat A
aan slag gebracht kan worden met R. 5.
Gooide V zijn R. 7 niet weg, dan waren de laatste
twee trekken voor V. omdat V dan met R. 7 aan slag
komt en B tijdens dien slag zijn H. v. weggooit.
Gooit A in III niet R. 4, maar Hl. 8 weg, dan gooit
L niet KI. 10, maar R. v, weg. Het spei gaat dan ?
Illb : V: h. 5 ; B : H.a. ; A: KI. 8 ; L : R. v
I Vb : B: R. a.; A: R, 8; L: R. 10; V: R. h
Vb : d : KI. h.; A : KI v.; L : KI. a. ; V : R. 7.
A maakt dan weer de laatste 2 trekken, (nu niet zoo
als in geval a KI. v. en R. 5, maar R. 5 en R. 4.
Gooit V weer R. 7 niet weg, dan maakt hij evenals
boven de laatste twee trekken, doordat B H. v. weggooit.
Neemt A Sch. h. direct in trek I of speelt hij in II
iets anjers na, dan loopt het spel precies zoo, alleen in
andere volgorde.
B.M.
Correspondentieadres: Secretariaat v/d Amster
dammer: Motto Bridge" Keizersgracht 33}.
DAMPROBLEEM 11
van J. LUTEIJN, Grocde.
Zwart 12 schijven.
l
6
11
16
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit 12 schijven
Stand Zwart: 6/9, 11, 13/16, 22, 23, 28.
Wit: 17, 20, 24, 26, 30, 31, 34, 35, 28,
40, 43, 47.
Oplossing probleem no. 10:
Wit: 47-42, 37-31, 38-32, 15:24, 32:1! Naspel!
W. 1-7, 7-2, 2-7, 7-11, 11-16, 36-31 enz.
Z. 27-3^, 32-38, A b 13-18, 18-22, 22-^27, 27 32.
7-2, 2-7, 7 23, 23-37 enz.
A 32-37, 13-18, 18-22, 3/-42.
72, 2-7, 7-11, 11:39, 39-48, 35-30.
13 19 19 23, 23-28, 28-33, 32-38, 4-9, 9-13.
30-24, 24 19, 19-14, 14-10, 10-4, 48:34, 34:48 enz.
13-18, 18-22, 22-18,18-33, 33-39, 38-42, met 15-20
de Jonge, Van
enz. maakt zwart remise.
Correspondentieadres: K- C.
Woustraat 112n, Amsterdam.
INHOUD: 1. Pacifisme en geschiedenis-onder
wijs, door Prof. Dr. G. W. Kernkamp 2.
Tijdgenootcn, door Dr. W. G. C. Byvanck 3.
Internationale Puzzle, door Brandaris De Tromp
en de Heemskerck in de haven van Genua,
teekening door Joh. Braakensiek 4. Een
ketterkoning, door Prof. Dr. H. Bolkestein Opstellen
van Clara Wichmann, door Dr. J. v. d. Bergh van
Eysinga?Elias Het laatste woord op de
Opiuin-conferentie, teekening door Jordaan 6. De
militaire voor-oefeningen, door Ickdien
Spreekzaal 7. Uit de Natuur, doorDr. Jac. P. Thijsse
8. Bijkomstigheden, door Annie Salomons 9.
Nieuwe Fransche boeken, door Dr. Joh. Tielrooy
11. Voor Vrouwen, red. Elis. M. Rogge
12. Schilderkunstkroniek, door A. Plasschaert
Onze koloniën: Z. W. Celebes, door Kapt. J. G.
Sinia 13. 2 internationale tentoonstelling te
Parijs, door H. van Loon, met teekeningen door
S. L. Schwarz 14. Toegepaste Kunst, door O. v.
Tussenbroek 15. Muziek in de hoofdstad, door
Constant van Wessem De verteringsbelasting,
teekening door George van Raundonck lü.
Ds Telmaeraeckpuzzle 17. Boekbespreking,
door Herman Middendorp, Ir. S. van Ravesteyn
en v. D. 19. Op den Economischen Uitkijk,
door Jhr. Mr. H. Smissaert Dierstudie, teeke
ning door H. Verstijnen 20. Ruize-Rijtn en
Charivaria, door Charivarius Telefoongesprek
ken, door Cel 2 21. Het loon der braven, teeke
ning door O. Roland, tekst door Charivarius
Peyster- of recreatiegeld, door Ds. F. W. Drijver
22. Het nachtboek van Aalt je de zuinige keuken
meid, door Alida Zevenboom Uit het Klad
schrift van Jantje 23 Feuilleton: Het wassende
water, door Herman de Man 24. Piet ie's
paedagogische peinzingen Rijm, door Kuingra
Nosaiis Schaak-, Dam- en Bridgeproblemen.
Bijvoegsel: De nieuwe belastingen, teekening
door Joh. Bra^kensiek.
Typ« Amst. Boek- en Steendrqkkerij, voorheen Ellerman, Harms & Co.