1573*91" i)E AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 ELLEN RUSSE De Delftsche gymnasiastenbond gaf ter opluis tering van haar Lustrum, Dante's Vita Nuova in de vertaling van Nico van Suchtelen (waar schijnlijk niet uit 't Italiaansch vertaald?), met muziek van Wolf-Ferrari. Een moeilijke opgaaf, die tot een zeer goed einde gebracht werd. Ik was gast en onverwacht meegegaan en wist van niets, vroeg me alleen af, hoe het mogelijk was, dat zulke jonge menschen dit alles zoo keurig voor elkaar gebracht hadden, toen na afloop plot seling ten tooneele verscheen Ellen Russe". En opeens leefde voor me op, dat eenige en groote wonder van harmonie, de Alianora; waarin Mej, Vijgh toen de hoofdrol had. In ieder menschenleven zijn een paar hoogte punten, waartusschen dan de slappe draden van het gewone, alledaagsche leven hangen. Voor mij zijn er, uitteraard, nogal vele. Wie veel gereisd heeft, veel gevoeld en veel gezien, heeft op 't altaar van zijn ziel vele reliquien.... Op 't mijne staat vooraan,-op de derde plaats, ELLEN RUSSE omdat de twee andere, sentimenten toebehooren, de Alianora. Daar voor me, stond Ellen Russe en opende met een glimlach het Heilige der heiligen, waar Alianora haar plaats heeft. Ah, petite Madame, il y a quinze ans de cela, 53 ne nous rajeunit guère. Vijftien jaar ! Waar zijn ze allen, die toen, werke lijk verbonden door grootsche gevoelens, n ziel waren, bewogen door n zelfde schoonheidsontroering? Eén van de driemanschap, die dat wonder schiep, Henricus is heengegaan. Maar vandaag leeft hij voor me op, zit bij me in mijn stille kamer en duidelijk zie ik hem, die reïn carnatie van Frans Hals, die laughing Cavalier". Uiterlijk, neen maar innerlijk, volkomen. Eén brok zon in het sombere Holland. En over de woorden van Boutens, over die schoone middeleeuwsche woorden van minne, over de zoetontroerende muziek van Coeberg, had hij zijn zon van kleuren en licht laten schijnen, om het wonder te volmaken. <-?>. Vijftien jaar en daar staat Ellen Russe, Alia nora ! Vijftien jaar hebben ook haar niet on aangetast gelaten maar voor mij is om haar nog de luister van vrome teederheid, de glorie der liefde, de zon van Henricus, de zoete deining van Coeberg's muziek. Haar van loovertjes glinsterende jurk verdwijnt en ik zie haar weer, rank en slank, in de kleuren der droomen. Ze lacht en ik herken haar niet, maar als ze straks ernstig met Ouarnieri over Dante spreekt dan rijst weer voor me op Alianora" die ze ns was.' Waarom tranen ? Omdat we zoo heerlijk jong waren en het niet wisten ? Omdat we zoo goed waren en zóó niet mochten blijven ? Omdat we zoo diep en innig ge noten en terug moesten naar het leven ? -? RS Omdat de Tijd zoo onverbiddellijk is en zelfs de Alianora" opslokte ? Of omdat we bijna met zeker heid weten dat niets dit ooit over treffen zal ? Daar staan ze op 't Altaar.... Alianora, Adam in Ballingschap, de allereerste opvoering van Hamlet in 't Odéon. Deze laatste was niet volmaakt maar wat ontbrak, werd aangevuld door aller enthousiasme. Nog zie ik de zaal! Bijna allen bekende menschen, menschen die wat wilden en aan wier willen" die daad van Verkade beantwoordde. Daar was een trillende sympathie tusschen de menschen op het tooneel en de menschen in de zaal, die allen het pogen" hooger stelden dan het bereiken" ! Daar waren drie acteurs van wie ik de allergrootste verwachtingen had! Van Noort, Verheijen en Hissink. & Waar zijn ze ? En voor me staat Ellen Russe. Mijn jeugd ! Een zweepslag voor herinneringen, die nu voor me uit hollen en die ik vergeefs tracht in te halen. Zij zélf beseft niet wat ze voor me is. Ze gaat óp in de Vita Nuova. Met hart en ziel is ze er in Zij, die eens Alianora was, helpt nu haar zuster Beatrice.... Vind ook zij haar jeugd terug in 't jonge meisje, dat ze de beteekenis van Dantes groot gevoel bijgebracht heeft ? In den hoek van het tooneel zit een mooie Dante werkelijk een incarnatie van Dante als jongeling.... alleen, waarom zeurt von Valckenier von Kips zoo ? Waarom maakt hij van den jongen Dante, een zoetsarpigen, aanstellerigen, sentimenteelen huichelaar ? Natuurlijk maakte Dante zichzelf wat wijs, natuurlijk is er in de weergave van' zijn.'gevoelen een groot deel pose", maar het is een sympathieke pose, de pcse van een fijne, hooghartige, semi Goddelijke ziel. Deze jonge man maakte er een lijzige Werther van, een zeurpiet, 'n vervelende verliefde ! Gelukkig gaf Wolf-Ferzari's muziek kleur aan het verhaal en waren de tableaux heel goed. Meer dan dat soms en wonderlijk als men bedenkt, dat Beatrice zeventien jaar was. De chte was niet veel ouder, maar dat was 'n Italiaansche en dus absoluut volwassen en vrouw. Voor mij zat er achter Ellen Russe's werk meer dan liefde voor Dante en liefde voor de jeugd: voor mij was het als liet ze eigen herinnering opleven in kleuren en lijnen, houding en decor. Ze is een harde werker Ellen Russe ! Lezingen, voordrachten, gastvoorstellingen ! Avond aan avond uit voor haar werk ! Ze is een respectabele werker, voor wie geld niet 't allereerst komt, voor wie de Liefde tot haar werk de echte en eerste drijfveer is. Oh, als we dat eens allen beseften, dat het soort werk wat we doen er niets toe doet, dat de werkdaad en de werkdrang zoo respectabel zijn ! Niets en niemand op de wereld is waard, dat we ons werk ook maar n uur minder goed doen dan we kunnen. Niets en niemand kan ons de stoere vreugde geven, die gedaan werk ons geeft. Werken is heerlijk ! Alle werk is heerlijk, mits ge 't zoo goed doet als ge kunt. Voor mijn venster loopt Hein de tuinman en kruit mest voor den moestuin. Even was ik aan 't raam en hij riep: Ik schiet er al fijn door, mevrouw; prachtige bagger, zóó mooi rul. En ik heb mijn kruiwagen gesmeerd, die piept nou niet meer !" en lustig fluit hij: Bergen op Zoom". Zijn werk of 't mijne of dat van Ellen Russe ! Make the best of it, that is happiness ! en doe het zoo goed en eerlijk als je kunt ! Voor me staat Ellen Russe! Mijn jeugd, de Alianora, Hamlet, de Adam in Ballingschap en andere wonderen, maar geen van die werd ver kregen en bereikte zijn glanspunt zonder enthou siasme, liefde, toewijding en energie ! En in onze arme wereld is werken een straf geworden en lijntrekken, doel! Zou het daarom zijn, dat onze mooie herinneringen niet over 1914 rieenreiken ? Maar ik dwaal af want behalve de Vita Nuova werd nog gegeven ,,1807" van Mérimée -*- en hoe ! Ik weet op het oogenblik geen enkele troep ARTISTIEK NAALDWERK AART VAN DOBBENBURGH. WANDLAP professionals in Nederland die dit zóó absoluut gaaf en volmaakt zou kunnen vertoonen. Dat doet energie, liefde, enthousiasme en toewijding. Ik heb genoten in Delft en draag dankbaar, op gespreide handen, deze nieuwe reliquie naar 't altaar van rnijn herinnering. ELLEN FOREST ARTISTIEK NAALDWERK E'jnige dagen geleden is te Zandvoort in 't ge bouw van den Kring Godsdienstig leven "een doek ingewijd dat als werkstuk van beteekenis genoemd mag worden, 't Is een wandlap op den muur ge spannen achter den lezenaar van den spreker. Een doek dus, dat dit gedeelte van de zaal moet maken tot een plek van wijding, waarop als van zelf door het gesproken woord de blikken zich concentreeren. De zaal, oorspronkelijk een schilderswerkplaats met bovenlicht, is gehouden in paarsgrijze tinten. Kalm en rustig is de sfeer daardoor verkregen. Het doek in zijn lijnig kleuremnozaick past zich door zijn streng rhytme en juiste kleurtegenstelling aan bij de omgeving. Forsch spreekt de symboliek, In grijzig-wit verrijzen rechts de tempelmuren. waarachter zich verheffen de als met reine sneeuw bekuifte bergen des geloofs. Een doek dus, dat meer geeft dan een knappe geometrische vlakverdeeling, dat treft, omdat er in is neergelegd en verwerkt de vroomheid des harten: het christelijk geloof en daarmede samengaand het godsdienstig samenzijn. Aart van Dobbenburgh, de bekende jonge kunste naar, on t wierp den wandlap. Mevr.C. Elf f ers?Boom wist de gedachten in handwerk uit te beelden. Aan haar een woord van waardeering voor haar zuiver naaldwerk. Een frisschc, nieuwe richting verkon digt dit religieus,' werkstuk volkomen in eenheid met de stichting van den Kring Godsdienstig leven". E L i s M. ROUGE Koopt U een gouden ring zonder merk? Waarom dan wel boter zonder Rijksmerk? Hofstede Oud-Bussem'' Kerkstraat 187. Tel. 49344.