No. 2492 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE SCHEEPSRAMP BIJ HOEK VAN HOLLAND Teekening voor de Amsterdammer" door Joh. Braakensiek ,,De wind stak hevig op uit zee, De golven beukten 't strand, En schielijk was de droeve maar Verbreid door 't gansche land" (JACOB BEU.AMY, Roosje) DE INTERNATIONALE PUZZLE Half Maart 1925. De ontwikkeling is zoo snel en zoo afgepast mogelijk gegaan. Wat men vergelijkenderwijze bijkwestie's zou mogen noemen, zijn voorloopig ter zijde geraakt. Oagenbliksaangelegenhedcn wachten. Men is weer midden in d; behandeling oer principicelste vraagstukken, en sommigen hebben zelfs kurnen zeggen, dat sinds de dagen van Versailles zulke ernstige beslissingen niet meer aan de orde zijn geweest. Waarmede nog niet gezegd is, dat de gewenschte beslissingen nu ook genomen zullen worden. Dit immers is even eens een herinnering uit de dagen van Versailles, cat in de internationale onderhandelingen zóó licht, een enkel misverstand, of een gebrek aan door;:icht, of van aansluiting op het juiste oogenblik, gansche voortreffelijke plannen voorgoed kunnen doen .mislukken, dat men weer jaren achterop raakt. In elk geval is thans het oogenblik daa>, waarop alle invloedrijkste factoren in de groote po litiek tot de conclusie zijn gekomen, dat het noodig is een vaster gestel te schoppen voor de harmonie van Europa. De geheele wereld gevoelt ook, d?t met het inzetten van deze harmonie het belang van alle andere werelddeelen is gemoeid. In Frankrijk dringt het besef door dat de beste ontwapeningsreglementen bij een geduchten na buur niets baten. Het oorlogsgevaar wordt niet meer opgeheven doordat men eenig land zelfs aan de scherpste militaire beperkingen onderwerpt. Het geloof aan zulke beperkingen is een naïef overblijfsel van vóór den oorlog. De deskundigen die uit dien oorlog hun lessen hebben getrokken, weten wel dat 't niet daarvan meer afhangt, doch hiervan: dat ook de meest gedemilitariscerde staat, wanneei hij zich maar in drie maanden tijd na 't uitbreken van een conflict economisch en industrieel tot het voeren van den strijd organiseeren kan, dien strijd tegemoet kan gaan. En terwijl dus de specialiteiten van de andere school zich te Parijs nog uit en te na bemoeien om in de Diiitsche demilitariseering den waarborg van Prankrijks veiligheid te vinden, is de nieuwe school van politiek en staatkunde-chefs er daar te lande van doordrongen, dat alleen door het vormen van een goede en welgeregelde verstandhouding met Duitschland eenerzijds, anderszijds door het vormen van algemeene garantieverbintenissen, die waarborg verkregen kan worden. Eigeland heeft, na eenig aarzelen en schom melen, gelijke kleur bekend. Tal van invloeden, te veel en te merkwaardig om op te noemen, h bben h t L>nden?che kibinet van zijn neiging naar de isoleeringsleus afgebracht. Acstin Chamberlain is d.' woordvoerder geworden van de leer, dat het kanaal maar een slootje" is, en dat Engeland iets anders dan 'n lijdelijke houding moet bijdragen tot de verzekering van de rustige geestesgesteldheid in Europa. Terwijl Frankrijk in dezen een sterk logisch doorgedachte muxwu/mpolitiek voert,waarvan het Geneefsche protokol de uiterste consequentie was, blijft evenwel Engeland te dezen aan een minimnmpolitiek gehecht, waarvan de Engelfche-rranschBelgische alliantie het eerste begin \vas Het proces, dat de eerstvolgende weken te zien zullen geven, is de wedcrzijdsche toenadering van die maximum- en de minimumgedachte. Het Geneefsche protokol als zoodanig is reeds op den achtergrond gestald, waarvoor ten slotte de destructieve autoriteit van Lord Balfotir in 't geweer is geroepen. Maar ook het aanvankelijke Engelsche minimum is reeds verdwenen, en dit wel voornamelijk dank zij de oppositie der liberalen en labonrpartij. Zoo is, als een eerste verdere stap, het nu op naam van Stresemann aangediende ontwerp gekomen van liet Pakt van Vijl", ciat met deelneming ook van Duitschland en Itali en onder de auspiciën \an den Volkenbond, den Rijngrens als algemeen onbetwistbaar zal vaststellen. De groote beteekenis van dit plan ligt in de deelneming van Duitschland, (lat daar mede niet langer als gevreesde boeman, maar als solidaire deelgenoot zou optreden. Het gebrek, de leemte van het plan ligt er evenwel in, dat met de garantie van den Rijngrens de zekerheiu en het gevoel van zekerheid in Europa nog volstrekl niet verkregen zou zijn. Men zou het tot zijn schade en schande al zeer spoedig na de sluiting van het Pakt van Vijf ervaren, dat andere gegronde redenen van internationale nervositeit naar den voorgrond zouden komen; en des te gegronder juist, wijl zij buiten de regeling gelaten zijn. Voorbeelden, in niet toevallige volgorde: de Duitfch-PoolEche grens, de Roenieensch-Hongaarsche, de Duüsch-Cz'.chische, de ItaliaanschOostcnrijksche (in verband met de DuitschOostenrijksche verhouding)en zoo meer. Bovendien blijft de Russische moeilijkheid. Het Duitschc denkbeeld heeft dus al dadelijk een aanvulling ondergaan, door het voorstel van bijgevoegde DuiUch-Poolscrie en Dritsch-Czcchische arbitragjtraetaten. Voor Engeland scheen dit een uiterst natuurlijke en gemakkelijk te aanvaar den oplossing te zijn. .Maar de Fooi zag er aan stonds zichzelf tot kind van de rekening, of liever het zoenoffer gemaakt en men verhaalt dat Minister Skrynski dan ook reeds de heer Chaniberlain langs zijn neus weg heeft gevraagd of men, wanneer aan Duitschland zekere tegemoetkoming moet worden bewezen, daartoe niet een paar koloniën in Afrika zou kunnen teruggeven. Polen ziet immers in ongelimiteerde arbitragetractaten de gelegenheid dat al zijn grenzen weer aan scheidsrechteilijke herziening zouden kunnen worden voorgelegd, en wat dit voor een land beteekent, kan ieder gevoelen. Aan den anderen kant intusschen is men vooral van den Britschen kant, met Berlijn, van meening dat de kwestie's van den Poolschen corridor" die Oost-Pruisen afscheidt, en van de 8o\en-Silezische verdeeling, nog weer te bespreken motsten zijn. Hier is dus op 't oogenblik het spannende grensgebied gelegen tusschen maximum en mini mum, en met groote belangstelling moet men de verdere ontwikkeling aanzien. De teekenen zijn er naar, dat het Poolsche standpunt in Engeland meer erkenning begint te vinden, en dat dus nog verder evolutie's mogen worden verwacht. Het is inderdaad te hopen, dat de leidende staatslieden zich niet met schoonschijncnde partiecle regelingen en oogenbliks-stoplappen te vreden zullen verklaren. Dit kan slechts weer voeren tot een bedriegelijken en onrustiger) slaap. Het zekerheidsvraagstuk", als vraagstuk van internationale geestesgesteldheid, is in zijn aard een algemeen vraagstuk, en het is vergeefsche moeite, er een stuk van te willen afdoen. Het baat bijvoorbeeld niet, de kwestie van Elzas-l.otharingen eervol hegraven te verklaren, wanneer terstond daarna die van Zevenbergen het kerkhof op komt dansen en de bcgrafenisgasten weer in de war brengt. Sommigen tneenen dan ook, dat het eenige nuttige middel thans zou zijn, Duitschland in den Volkenbond op te nemen, omdat die band automatisch alle kwesties omvat. Maar daartoe is noodig, dat de Duitsche bezwaren kunnen worden ondervangen; en ook daarover schijnt men thans wel te discussieeren, maar is men 't nog niet eens. BRANDARIt>