Historisch Archief 1877-1940
'ft."
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2495
BOUWT IN HET
OOSTERPARR
TE
BILTHOVEN
IILICITIKEI IEKTKIT DE DIRECTIE
TEL. IN?. :?No. 6538
Clichés
Van Leer
AMSTERDAM
CLEVELAND-SIX
CHANDLER-SIX
One-Shot" smeersysteem Door een Traffic Transmission Gernischlooze
druk op den knop alles grondig gesmeerd overschakeling cp alle snelheden
VIER WIELREMMEN en BALLONBANDEN
HAVENSTRAAT 12?14?AMSTERDAM WETERINGSCHANS 103
Ateliers Telefoon 18653 Showroom
GARAGE ANCHELON
DE GROENE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts t' 3.?per kwartaal
of f 10.?per jaar bij voornitbetaling.
l
Als een Wasscherij 100 jaar bestaat,
is dat toch wel een bewijs, dat de
wasschen uitstekend behandeld
worden
Oe Pelikaan" te Gouda
bestaat l Juli 1925
100 jaar !
Vraagt eens om onze prijs
courant No. 106.
Villa te Koop
Wegens Sterfgeval te SOESTDIJK, zeldzaam mooi gelegen, bij
de Bosschen, bevat Vestibule, gr. Hal, drie gr. kam., serre,
keuk., Gas, elec. licht, waterl., bijkeuk., keld.,etage: 4 gr. slaspk.,
badkam., Gas, elec. licht, waterl., clos., balc., terrasbalc.. gr. zold.,
dienstb.k., schuur en mooie tuin. Slechts f 15000. DITO VILLA,
in 't Villapark, ? 12500. LIEF LANDHUISJE. Hal, 5 kam., keuk.,
keld., elec. licht, vrij tuintje, ? 4800. Vrij op naam, bij P. MAN,
Steenhofstraat 5, bij 't Station Socstdijk, vraagt gratis en franco
WONINGCOURANT.
postw. bij RIËNTS
BALT, Den Haag,
Daguerrestraat 28.
OEOEUJKE OPLEIDING, mond. 0n mohrlft.
mmn bovonmtmmnd mdrom
BIJKOMSTIGHEDEN
CLXV
Er zou een diepgaande studie te schrijven zijn
over den invloed van het klimaat op den
arbeidslust en de denkenergie van den mensen. Ik zal
haar niet schrijven, omdat ik vooruit weet, dat,
als ik haar schreef, ik aan het slot tot de conclusie
zou komen, dat ik in een temperatuur te land
gekomen ben, waar men voor diepgaande studies
ongeschikt wordt. Omdat we ons hier niet hoeven
te verweren. In koudere luchtstreken gebeuren
de groote kunstwerken, de wetenschappelijke
ontdekkingen eigenlijk altijd uit verweer: iemand
heeft koude voeten, hij loopt zijn kamer heen
en weer om warm te worden en hij bedenkt
de Relativitatstheorie. Er waait een westerstorm;
of de brulboei in zee jammert, omdat het mist:
literair Den Haag kan niet slapen en een paar
maanden later brengen de tijdschriften den oogst
van een doorwoelden nacht.
Het is eenvoudig angstwekkend te bedenken,
voor een hoe hoog percentage onze geestelijke
vreugden en geneuchten en belangstellingen alleen
het gevolg zijn van gemis aan materieele voldoe
ningen en natuurlijke vreugden.
Hier hoeft men niets te doen om zich aangenaam
te voelen; integendeel: elke daad stoort de wel
dadige harmonie van ons lichamelijk bien-être;en
onmiddellijk zien we de behoefte aan ontwikkeling
en cultuur met een sprong naar beneden gaan.
We hebben de inlandsche bevolking trouwens als
voorbeeld.
vindt tijd" een bijzonder
hij wil zijn uren uitbuiten;
hij wil woekeren" met zijn dagen. Als je tegen
een Inlander zegt: wacht even", laat hij zich
zielsgelukkig op zijn hurken neer, kijkt voor zich
uit, en vindt blijkbaar, dat hij nu pas weer eens
even het leven beleven" kan. Alleen ons Japansch
waschbaasje met zijn Hollandsche thema's:
Is je ziek?" Hij brengtc brod", is door zijn
studies al zoo met den Westenenen haast ge
nfecteerd, dat hij zich beklaagde, dat hij een half
uur had moeten wachten, toen ik laatst niet
thuis was. Ik weet niet of het tot zijn heil is;
hier onder de heidenen" beleeft men nog de
oud-testamentische waarheid, dat arbeid een
vloek is; maar ik geloof dat dit woord eerst recht
Een Europeaan
belangrijk begrip:
in vervulling gaat bij volksstammen, die er juist hun
eenige troost en toeverlaat in zijn gaan zien.
Als ik 's middags langs het overdekte gangetje
naar de mandikamer wandel, en ik zie onze
baboetjes, de een roze, rood en wit, de ander
lilas en oranje, vredig op den drempel zitten
naaien en treuzelen met een kleurtje, een lintje, dan
denk ik: poezen kunnen 't niet prettiger hebben,"
en ik speel veel langer met het water en wandel
veel langzamer terug langs de gele, de paarse, de
zalmkleurige en de hel-roode bloemen, dan een
altijd voortjakkerende intellectueel eigenlijk ver
antwoorden kan.
Vrouwtjes, die hier al heel jong komen, nemen
het meeste van de ongecompliceerde levens
kunst van haar bruine zustertjes over: ze ver
zorgen de planten in hun tuin; ze rijden paard,
ze zwemmen; maar ze weten ook, dat het heerlijk
is diep in een stoel te liggen en koele dranken te
drinken, of samen te komen en te eten en vroolijk
te zijn. Ze rijden, koel, in open wagens, naar buiten;
maar ze rijden ook door de stad om mooie kanten
te koopen, of schildpadden borstels en
haarkammen; ze gedijen, omdat ze niets anders dan prettige
en makkelijke dingen hoeven te doen, en er hier
niemand de sloopende zorgen kent van een
bovenhuis met een hitje en een brutalen groenteboer.
Ja, kunst, literatuur schijnt hier voor niets
anders te gelden dan voor een surrogaat van
leven". Waarom zouden de bloeiende, jonge vrou
wen lezen, als ze hier hun roman leven kunnen:
als het goed is met hun eigen, legitiemen echtgenoot
en anders, boeiend verboden, met den man van
een ander? Ik zou bijna alle romans, die om
ons heen gebeuren bij een literair geurt' kunnen
onderbrengen, en dan loopt het van Balzac tot
Julia Frank. Ik ben zelfs bang, dat, net als in de
boekenwereld, een groot deel niet meer is dan
gewone colportage.
En de menschen die van al deze geneuchten
verstoken zijn planters op afgelegen kc-botis
die vullen toch niet hun kasten en hun harten
met gedichten van verlangen, met romans;
maar ze sparen al hun niet gebruikten levenslust
zuinig op tut den dag der dagen, twee keer iu
de maand; de hari besar. Maar dan gooien ze
ook met de borden over den steenen vloer van
de eetzaal.
Toen ik voor de eerste maal dat gekletter hoorde,
schrok ik hevig, en ik zag in een scherp visioen
plotseling een ondervinding van mijn prille jeugd
terug, toen ik op een buiteinveg, waar woonwagens
stonden, een kermisreiziger had hooren thuis
komen en op spontane wijze zijn ergernis uiten
door de ruitjes kort en klein te slaan. Sindsdien
en er ligt wel een kwart eeuw tusschen die
scherven en deze was het mij niet meer gebeurd,
dat ik den afstand tusschen gedachte en daad zoo
volkomen verslonden had gezien; maar ten
slotte is er niets, waaraan een menscli zóó gauw
went. Er zijn ook eigenlijk aanmerkelijk minder
moreele bezwaren tegen het stuksmijten van bor
den, dan tegen het zeggen van onaangename din
gen, en als ze rang-plang gingen, citeerde ik met
wijding den prachtigen aanhef van Van Deyssel's
fantasie over de Wilde paarden: ij zijt ook zoo
afgrijselijk verstandig. Gij wilt niet dat de mannen
langer aan tafel zitten om elkaar de
vleeschbrokken af te grissen, om zich te bedrinken aan velen
wijn, om wijn te smijten in de snoeten
dertafeloverburen...." En dat hij met zijn voeten in de
borden" wou staan! En ik stelde me voor,hoe zijn
aristocratische vogelekop zou kijken, als hij
zijn woorden hier eens in practijk gebracht zag ....
Ach ja, dat is jammer: we konden in Holland
onder elkaar zoo gezellig nonchalant praten over
versjes en probeerseltjes en over de dwaasheden
van een artist; we konden er zoo om lachen en
't zoo ver weg werpen, omdat we toch allemaal
van elkander wisten, dat het het dierbaarste
van ons leven was; maar als ik hier zeg, dat een
lekker crcquetje mér waard is dan een goed
gedicht, dan wordt dat zóó in alkn ernst beaamd,
en dan zie ik in de oogen om mij heen, dat ik zoo
zeer meeval om deze verstandige, schoon overigens
van zelf sprekende, opmerking, dat ik lut zelf
niet meer aardig vind.
Ik ben bang dat ik zal leeren met ernst ^r, waar
digheid te spreken over de heiligheid van de
kunst en ever de hoogheid van den kunsienaar;
en dat ik hier zal gaan schwarmcn ever geestelijk
leven, over hoogere idealen en fijner sentiment
Het zal mal en onuitstaanbaar zijn.
A N N i i: S A i- <? ". <? N s
HOOFIEN'S ROOMBOTER
WORDT SPECIAAL BEREID