Ho. 2495 DE'GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND ASTA NIELSEN DE WRAAK EENER DEMI-MONDAINE. Ulliütl. en groote en 'n een zame, deze vrouw! Haar omgeeft de tragische glorie van alleen en onbegrepen 'n nieuwe, groote kunst te hebben ingeluid. Zij die de vreugden en pijnen, welke iedere kunstenaarsziel verte ren, lucht gaf in 'n machtige weelde van gebaar en expressie die zich voor de lens wierp om den hartstoch telijker! scheppingsdrang, welke haar tengere lichaam deed trillen, uit te vieren in 't smartelijk-gelukzalig moment van de kunst daad.... deze vrouw zal 't in de appreci atie van haar deftige en kunstzinnige tijdgenooten wel nooit verder brengen dan 'n glim lachend of wrevelig schouderophalen. Nietwaar, Asta Nielsen is de perverse, geraffineerde film,,ster" (tusschen ironische aanhalingsteekens s.v.p. !) die in tal van onmogelijke draken speelde, welke de intellectueel, die zich respecteert, zich zou schamen te hebben gezien. Men vindt in haar de wegbereidster van den Bubi-kopf" interessanter dan de Profetesse eener nieuwe Kunst en 't snobbisme van dezen tijd, weliswaar te miserabel om zijn jammerlijk crepeerend officieel Tooneel" te redden, acht zich toch veel te kunstzinnig voor de bioscoop en 't film-gedoe". Zoo staat Asta Nielsen eenzaam, miskend en onbegrepen in haar tijd. Alleen de spontane, argelooze volks ziel ondergaat in onbewusten eerbied den grooten invloed van dit machtig talent. Zij verstaat nog de lang vergeten oer-taal van de zichtbaargeworden ontroering en zij vereert Asta Nielsen en blijft haar trouw. Maar wij met onze gecivi liseerde, vertheoretiseerde en ietwat schwindelige hoofden, redeneeren diepzinnig over Sarah Bernhardt en Duse en hebben voor de vrouw, die op haar wijze niet minder groot was dan deze beide, slechts schampere spot en minachtende on verschilligheid, 't Is wél zoo de beteekenis van Asta's smartelijk vertrokken mond, van haar brandende oogen, zal door deze miskenning slechts aan diepte gewonnen hebben. Ik ben niet genoeg thuis in de film-anecdotcn om te weten of Asta Nielsen, voor zij ontdekt werd, 'n middelmatig of 'n slecht actrice was. Maar ik vermoed stellig n van beide. Want iemand, die zich zóó volmaakt weet te uiten met VANNELLESVARINA* GOUDZEGEL 5O ets. per Pakje. \ Een aangename Bezuiniging een HALF ONS vervangt vele GOEDE SIGAREN de middelen, welke de cinematographische kunst biedt, is voor die kunst-alleen geboren en volgt z'n weg met 't onverbiddelijk instinct, dat ieder groot kunstenaar drijft. at is de beteekenis van Asta Nielsen: zij is de eerste (en tot nog toe de eenige) artiste, die zich met hartstocht op 't fimspel wierp, omdat geen andere expressie vorm haar zoo volkomen bevredigde. Hier hebben we niet te doen met 'n tooneelgrootheid, die ook eens bij afwisseling voor de lens speelt met meer of minder gelukkig resultaat niet met 't een of ander markant type, door 'n handigen regisseur uit de figuratie opgepikt en in 't filmspel gedrild. Neen deze vrouw, voelde met iedere vezel van haar on-aantrekkelijk, mager lichaam -?met iedere zenuw van haar leelijk, maar expressief masker, de macht van den nieuwen kunstvorm. En /.ij gaf ons /ilni-kiinst zoo groot en zuiver als nog niemand voor of na haar. Zij schept 'n onmiddellijk contact met den toeschouwer en brengt haar emoties op hem over, door 'n nimmer falend, ongelooflijk ontwikkeld plastisch vermogen, dat de geweldigste expansie en de teerste nuanceering omvat. Zij wordt daartoe niet door 'n kunstzinnig regisseur in 'n bepaald licht, in 'n zekere houding neergezet zij leeft zich eenvoudig uit. Haar passie, haar leed, haar vreugde uiten zich onmiddellijk en volmaakt in haar gebaren en houding in haar wonderlijkgevoeligen mond en haar smartelijke oogen. Hebt gij wel eens de beklemmende welsprekendheid gezien in de expressie van 'n dier in nood en pijn? Welnu, diezelfde elementaire uitingsvorm, die zelfde directe, woeste drang van ieder levend wezen om zich van de emoties die hem overstelpen te bevrijden, door ze de buitenwereld mee te laten dragen en die oorspronkelijk ook den mensen eigen was, voor hij ze door spreken en schrijven, verleerde dit oer-beeldingsvermogen is de basis van Asta-Nielsen's kunst. En van alle film kunst, zoowel als van den Dans. En nog eens: 't is haar onschatbare verdienste, zoowel als haar bittere tragiek deze edele, machtige en geheel eigen schoonheid te hebben gegeven in 'n tijd, die voor de beteekenis ervan blind was. In dit licht bezien is iedere Asta-Nielsen-fihn belangwekkend. O, zeker, haar oeuvre omvat ook minder geslaagde, zelfs zwakke creaties, maar men vergete niet, dat zij haar talenten ont plooide in 'n milieu, dat hiervoor nog niet rijp was. 't Ooeie scenario is nog steeds niet geschreven en de gebrekkige techniek van 't filmdrama maakt, dat zij haar gaven moest wegsmijten aan onzinnige draken en dwaze bedenksels. En niets is gemakkelijker, dan zich vroolijk te maken over 't malle verzinsel, dat ons - onder den ijselijken titel De wraak eener demimondaine", wordt te slikken gegeven en met 'n superieur schouderophalen film n spelers te veroordeelen. Maar wie zich los weet te maken van deze oppervlakkige beschouwing, wie uit de leelijke, onmogelijke bolster de edele kern weet te halen, zal versteld staan over zooveel onver moede schoonheid, in dit dwaze aaneenrijgsel van grove sensatie-tafereelen. Bezie eens aan dachtig de scène, waarin de demi-mondaine" uit de fabriek verwijderd wordt, omdat haar minaar zich van haar wil ontdoen. Terwijl de groote poort zich langzaam achter haar sluit, leunt Asta Nielsen, verdoofd en ver pletterd tegen de deurpost en haar wanhopig masker is strak en koud als een grafzerk, l Jan valt met 'n lichte schok de deur in 't slot -?en haar gebroken gestalte veert op, haar gezicht ver trekt van pijn als ontwaakte zij uit 'n weldadige narcose. Zoo schrikt iemand, die den toegang tot alle menschelijke vreugde en troost achter zich voelt sluiten. Hoe moet deze scène doorleefd zijn, om ze met dergelijke geniale détails te kunnen weergeven. Zie de verleidings-scene, zie 't moment waarop ze bij de lichtekooi petroleum komt leenen en verschrikt 't advies om uit de misère te raken door de breeveertien op te gaan van de hand wijst. Ge vraagt u verbaasd af, of dit de fameuze erotische" Asta Nielsen is, want kuischer en soberder zaagt ge nog geen ingénue. Welk een veel zijdigheid om die uitersten zoo volmaakt te kunnen uitbeelden. En vooral zie 't slot van IV' wanneer ze, tragisch uitgedoscht voor haar luguber bedrijf, aan den hoek eener straat post vat. 'n Lichtelijk aangeschoten heer" klampt haar aan en vraagt met stotterende dronkemans-geestigheid op wie ze wacht. Dan is de figuur van Asta Nielsen grootsch in haar ontwijde majesteit, als ze even de oogen sluitend van walging, afkeer en zelfverachting antwoordt: Op u !" Ik kan deze beschouwing niet eindigen zonder de aandacht te vestigen op den zeer bijzondereii kunstenaar Alfred Abel. Hij is 'n tegenspeler, Asta Nielsen ten volle waard. Hun samenspel is subtiel en trillend van leven zij scheppen te zamen 'n atmosfeer broeiend en geladen van dramatische spanning. En, ik bid u, met hoe weinig middelen ! Zij zien elkaar aan zij zien elkaar Door eenvoudige behandeling met ABIS garandeeren wij abso luut afdoende bestrij ding van Kakkerlak ken en andere schade lijke insecten, muskieten, wandgcdierte, enz. Vraagt inlichtingen en prospectus voor schepen, gebouwen en particulier gebruik aan N.V. A.B.I.S., Mij. ter Afdoende Bestrijding van Insectenschade, Heerengracht 281 Tel. 32281 Amsterdam aan, meer niet en 'n drama speelt zich af knaitwender, schrijnender dan 'n acte-lang van de wanhopigste gebaren en de ijselijkste boezemjagerij. Dit is naast Mosjukin's Kean" wel 't mooiste wat de film nog geboden heeft. Asta Nielsen wordt opgevolgd door (iluria Swanson in Mijn vrouw uit Amerika", (irimmigc, symboliekc humor van 't toeval ! Na de kunste nares, die haar werk betaalt niet haar hartebloed, komt de gevierde mannequin, die.... maat ;-!"> heeft. En niemand vindt er iets ongewoons in, dat men ze beide met dezelfde egards behandelt - ot nee, beter gezegd aan de Amerikaansche de voorkeur geeft omdat Nielsen ,,/.oo leelijk is en niet jong meer hoor!" terwijl (ilnna , 'n schat van 'n wijfje is !" [?"en groote en eenzame is Asta Nielsen ! J VRAGENRUBRIEK voor Algeaieene Wetenswaardigheden