DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2496 Q (I) De Vredes-dui] EDOUARD HERRIOT DOOR ZIJN LIJF CARIC \TURIS r Herriot's lijj-caricaturist noem ik dezen vernuftigen, gif-en-gal-loozen Jehan Sennep teekenaar voor Candide, Action Francaise, Victoire enz. omdat hij, met de trouw van een verknochte lijfwacht, zijn model als een schaduw volgt, hem verzorgt, koestert, vertroetelt, bij waken, slapen en droomen, hem bestudeert, portretteert en populariseert in al zijn daden en gebaren, met de toewijding en de bonhomie van een ander-ik. Zoodat wij, het model aan schouwend door het kijk-glas van zijn vertolker, vervormd en verscherpt in den zin van het belachelijke", maar volkomen herkenbaar, Edouard Herriot op onze beurt kunnen volgen, waar deeren en bewonderen. Nauwelijks is Herriot door Dotunergue met de samenstelling van het ministerie belast, of hij gooit het roer der buitenlandsche politiek om: het Heelal zal, hic et nunc, gewaar worden dat ,,Herriot-la-Paix" den snooden Poincar -laQuerre" heeft vervangen, en dat, met een bétje welwil lendheid en vertrouwen aan weerskan ten, niets ge makkelijker zal zijn dan alles weer nice and comfortable"te maken in het door den oor log ontredder de Europa. Welwillendheid en Vertrouwen ! ver-?(2)3iVa de ontmoeting. Herriot tot trouwen, vóór Israel'Vefde aiëvën" Z°"der alles, in de vermaarde duitsche democratie" die, wel is waar, de verwachtingen der fransche broeders-en-dupes ten-spijt, bij de laatste verkie zingen een schitterende nederlaag heeft geleden zie daar Edouard Herriot's leus. Seuiement, voila! Zijn vredes-gekir vindt geen weerklank aan de overzijde van den Rijn, waar verzoeningsgezindheid en toegeeflijkheid onveranderlijkerwijze geïnterpreteerd worden als uitingen van lafheid en angst, te beantwoorden door dreige menten. (1) Maar dat hindert niet! Een illusionnist en een naïeveling zoo als Herriot laat zich niet uit het veld slaan door een echec, en niet ns door het grove geschut der Revangschalirs, die de overstelpende meerderheid en dus de baas zijn in het onboetvaardige Reich. Met Ramsay Mac Donald, dien hij niet kent, maar dien hij, van af het oogenblik dat hij Poincaréaan den quai d'Orsay verving, nooit anders dan ,,mon ami Mac Donald" noemt, zal hij nu de wereld den vrede opdwingen. En hij ijlt naar The Clieqiiers, en naar Londen, waar zijn ijdelheid, zijn senti mentaliteit en zijn onnoozelheid, het in minder (3) Het probleem van hel straat-verkeer te Parijs. Herriot: Ziet u eens mijn waarde prefect; vóór alles hebben wij ons af te vragen wat Jaures in dit geval zou hebben gedaan." dan gén tijd afleggen tegen het ijzige realisme der Britten, die, of de liberalen aan het bewind zijn, de conservatieven of de pseudo-internationalistische Labour-puriteinen, onveranderlijk en onverstoorbaar dezelfde traditioneele, door de eeuwen beproefde, imperialistische verdeel-enheersch-politiek volgen. Veel inspanning kost het den Britschen premier niét om zijn franschen collega te lijmen. Heeft niet, voor hun eerste ontmoeting al, Herriot van de daken geschreeuwd dat hij alles zou doen wat in zijn vermogen was om het zijn vriend" Mac Donald naar den zin te maken? De humanitaire Schot heeft dan ook niets te doen dan plaats nemen aan (de conferentie-)tafel, waar de ander hem op zijn wenken komt bedienen en hem zelfs mér gerechten aanbiedt?i.e. meer panden prijs geeft ! dan de klant had durven eischen. En als de kwal" Herriot zoo: that jelly-fish", qualificeert hem, minzaam, in britsche onder-onsjes, zijn vriend" Mac Donald als Herriot, ontzet van zijn eigen verdwaasdheid, die hem, de een na de ander, Frankrijk's troefkaarten doet verspelen, nu en dan mine m/iakt van terug te willen krabbelen, dan zijn een wenk brauw-fronsen van den cher ami".... en een stort-regen van boosaardige, dreigende commu niqués in de engelsche pers voldoende om hem, met tranen van berouw, om vergiffenis te doen smeeken. Het eind der historie is, dat de h rverbroedcraar-all round, de anti-militarist en pacifist Mac Donald die in den loop der conferentie: a bon entendenr, salut ! gauw even een algemeene vloot-revue heeft gehouden en, achter hem, compère Stresemann, de overwinning behalen in het tournooi, waar-bij de gevoels-politicus Edouard Herriot, als nige wapen van aanval en verweer, zijn goeie, liefderijke hart had meegebracht en waarvan hij tot op het hemd uitgekleed thuis komt. (2). Wat Mac Donald aangaat, geduld, voire ge steund door liberalen en conservatieven, zijn na tuurlijke vijanden, al den tijd dien hij noodig had om Herriot in de luren te leggen, en den, door den oorlog het felst geteisterden bondgenoot, Frankrijk, zijn laatste middelen van pressie op het recalcitrante en al weer dreigende Reich afhandig te maken, Mac Donald wordt bij de eerste gelegenheid de beste, onder het eerste-beste voorwendsel, aan den dijk gezet, zoodra de dirty job", waar-in de beide andere partijen openlijk geen zin hadden, verricht is. En de bedotte Herriot gelooft zijn ojgen niet als hij Mr. John Buil de voorloopig uitgediende ledepop ziet opbergen als een tooneel-requisiet. De Moor Mac Donald had zijn plicht gedaan jegens old England en kon nu gaan.... De getrouwe Israël, Herriot's intimus, secre taris-generaal en uitdeeler der geheime fondsen", heeft, intusschen, de openbare geestdrift voor het diplomatiek succes van zijn vriend-en-meester georganiseerd. Maar hij roert de trom der reclame op een zoo onhandig-overdreveu manier. dat het maak-werk in de gaten loopt en Herriot zich belachelijk gaat voelen. Ook Herriot's biniienlaiulscln' staatkunde een politiek van volslagen abdicatie ten opzichte van de socialisten, op hun beurt in het nauw gedreven door de communisten geeft Sennep menige vermakelijke charge in. Een van Herriot's eerste courtisaneries" aan het adres der socis, was de bijzetting, in het Pantheon, van Jean Jaures, gevolgd door de inwijding van een halt' dozijn standbeelden van den vermoorden volksleider. Sennep steekt den draak met deze berekende afgoderij, en met Herriot's manie om bij elk te behandelen vraagstuk, van onverschillig welken aard, wijlen Jaures' veronderstelde meening daar omtrent te-berde te brengen. (3) Niets is begrijpelijker dan dat de socialisten, die zelfs in Combes' gulden tijd, toen Jaures de functie van président du Conseil de soutien" vervulde, niet zoo veel invloed op de regeering hadden, van hun gevangene Herriot halen wat van hem te halen is, en hem, politiquement parlant, maken en breken. Gebeurt het hem dan ook een enkelen keer, dat hij, onder den druk der nièt-socialistische openbare meening, uit den band poogt te springen; houdt hij, om iets te noemen, zooals onlangs, een verstandige redevoering waarin hij waagt de materieelc en moreele ontwapening van het Reich in twijfel te trekken, dan volgt onmiddellijk van den kant der socialisten de bedreiging: Pas op, vrind, of wij stemmen je overhoop!" En waar het cabinet bestaat bij de gratie der S(ection) F(rangaise) I(nternationale) O(uvrière) ruim 100 vertegenwoordigers in de Kamer en Herriot, om aan het bewind te blijven, tot alle inschikkelijkheden bereid is, herroept hij, of ver zwakt hij den volgenden dag wat hij den vórigen gezegd heeft (4). De onderdanigheid zélf met betrekking tot de socialisten, die hem als een lakei beschouwen (4) ,,/Vu de patriotisehe redevoering: ,, Pardon ! papa Renaudel, pardon! oome Blnm. Ik zal het nooit wér doen !" en behandelen, wreekt Herriot zijn vernederingen op de oppositioneele pers, op de ambtenaren en dignitarissen door hem van onvoldoende bewondering voor zijn staatsmans-kunst verdacht. Jusseranü. gezant der fransche Republiek te Washington? De laan uit! De Saint-Aulaire, gezant te Londen. die hem waarschuwde tegen de listen en lagen van het Foreign Office en van zijn vriend" Mac Donald? Afgezet! Barrère, gezant te Rome? Vervangen! Charles Benoist, gevolmachtigd mi nister in den Haag? Der uit! De gezant te Madrid? Weg ! De gevolmachtigde minister te Bern? Afgedankt en vervangen door den ex-afgevaar digde en cognac-fabrikant Jean Hennessy.... weldoener een cadeau van 5 millioen francs ! van den hyper-ministerieelen Quotidien. Publiceert mile Buré, in zijn Eclair, het rap port van generaal Nollet, waaruit blijkt dat het Reich niet alleen niet ontwapent, maar dat het, in flagranten strijd met de bepalingen van het vredes-verdrag, zijn militaire organisatie met dei; dag versterkt? Gauw een gerechtelijke vervolging tegen Buré, wegens verraad \ Neemt de Libcrle een artikel op, waarin de niet volstrekt bevre digende financieele toestand o. a. wordt geweten aan de ruïneuse algemeene poli tiek der regee ring? Onmiddel lijk een vervol ging tegen de Libcrté, wegens verbreiding van onware geruch ten". Beweert een vice-presii f j " . . Kaad van stak' of iemand ail,i.,r,. ,..,,, ,..,,,,-. L 's' \<<n sooitgelijk gewicht ----dat de franc hooger genoteerd zou kunnen staan indien de regeering etc. etc.? De Cartel-pers [kondigt het imminente ontslag van den booswicht aan. Sennep, lichtelijk overdrijvend maar is niet overdrijving, binnen zekere grenzen, het wezen-zelf der caricatuur? schetst ons een op hoog bevel gemuilband meiischdom-en-dierenrijk, n, toppuntige uiting van regeeriugs-terrc risme, door gemuilbande politie-agenten toe gestopte riool- en dakgoot-mondingen (5). De agitatie der communisten, ondernemender dan ooit, (G) dank zij het Cartel-devies: Pus d'enncmis d ifauche !"; de afschaffing der overzeesche straf-colonies, met den daaruit voortvloeiende!! terugkeer-in-het-vaderland van de gedeporteerde misdadigers; de opheffing van het gezantschap bij het Vaticaan, onpolitieke provocatie aan het adres der catholieken, die de overweldigende meerderheid der natie uitmaken; Duitschland's ,,garantie"-aanbod en Engeland's belangeloos ad vies om dit aanbod te aanvaarden, ziedaar, om te eindigen, nog enkele, door Sennep's onuitputte lijke fantasie in beeld gebrachte onderwerpen. A 1. E X A N I) E R C O 11 E N (6) /?:«! slimnicnl. Herriot tot Doriot, Rappoport, Vaillant-Conturier en Marcel Cachin, die, tot voorbereiding der communistische revolutie, allerlei krijgs-materiaal aanvoeren: Zoo, jongens, ga jelui een smul-partijtje houden ____ !" (5) De bestrijding fan liet ,Jinancicele defaitisme'