No. 2496 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Nieuwe Engelse Boeken ISABELL4 VAN TUYLL The Portrait of Zélide. By GEOFFREY SCOTT. Constable 1025. 12-. De Fransen noemen 'r Bdle de Zuylen, en d'r volledige Hollandse naam is zo lang als die van 'n Nederlandse maar kan zijn. In 'r geboorteland, waar ze zich niet thuis gevoelde, is men 'r vrijwel vergeten. We hoeven 't ons niet aan te trekken. Liefde kan niet van n kant komen. Er zullen altijd wel persoonlikheden gevonden worden die 't hier, in het grote toverland van wolkenpaleizen, ? te banaal vinden; die het hier in 't vrije jacht terrein van alle winden des hemels, benauwd hebben. Isabella heeft 'r trekken thüisgekregen." Auf den Bergen lebt man f rei Maar tussen de bergen te moeten kniezen, temidden van allerlei benepens en hnisbakkens, viel ook haar niet mee. En het stemt bitter, dat deze vrouw van ontegenzeggelike geestesgaven, verfranst in spreken, denken, gevoelen, schrijven, aan 'r eigen land moest worden onthouden, van d'r stam moest worden vervreemd, om de Franse letterkunde, nu niet zoo bijster te verrijken; en dan nog minder rechtstreeks, door eigen produktie, dan wel door invloed op 'n ontluikend talent als dat van Ben jamin Constant. Onze povere achttiende eeuw had 'r kunnen gebruiken. Het heeft niet mogen zijn. En nu hebben we d'r levensbeschrijving, van de bekwame hand van de schrijver van The Archi tecture of Humanism, onlangs door mij besproken. Qeoffrey Scott heeft iets blijvends willen leveren, iets dat gelezen zou Worden, en waartoe 'n lezer zou kunnen terugkeren. Hij is er in geslaagd. Wie 'm zou tegemoet voeren, dat ie bij z'n karakterpeilen de Freudiaanse psychologie heeft ver waarloosd en complexen heeft genegeerd, zou waarschijnlik van 'm horen dat ie dit met opzet heeft gedaan, ten eerste omdat ie de theorieën van Freud niet aanvaart, ten tweede omdat 'n al te diep wroeten niet met z'n kunstzinnig ka rakter strookt. Wie mocht willen aanmerken dat de aanhef van z'n werk wat geforceerd is, zond' ie kunnen ontwapenen met te getuigen van z'n drang naar 'n zo fijn mogelik uitdrukken van wat 'n fijne intuïtie 'm heeft geopenbaard. Hij zou ook kunnen wijzen op de zorg door hem aan z'n zinnen en wendingen besteed, waardoor bladzijde na bladzijde zo prettig leest als ware het 'n achttiende-eeüws prozawerk. Als ook op d etypografiese verzorging van 't boek; 'n keurige letter, 'n uitstekende spatie, alles 'n plezier voor 't oog, zonder kwasi-aesthetiese buitennissigheidjes als b.v. het niet inspringen bij 'n nieuwe regel. En bovendien nog op de illustraties, twee portretten van Zélide, een naar 'n olieverf, een naar 'n borst beeld; 'n sprekende silhouet van Benjamin Con stant; 'n dito van Zélide's huisbakken echtgenoot, de Charrière; huisbakken, en toch geen Hollander, maar 'n Frans-Zwitser. De twee portretten, beide authentiek, zijn te genstrijdig, de olieverf verkondigt Zélide's im pulsief temperament; de buste, harder, killer, getuigt van 'r intellekt, van 'r aanbidding van de achttiende-eeuwse Rede, 'n rede die niet kom pleet was en daarom onbetrouwbaar. Zélide was nol more reasonable, in the last resort, than the rest of humanity. She paid in full and stoicallv, the penalty of supposing herself to be so. Ze hield van Wiskunde en van de waarheden, die men onomstotelik" kan bewijzen met behulp van a + b. Anders dan John Keats, die door ,,things of beauty" aan 'n verkwikkende nachtrust werd geholpen, sliep zij lekkerder na 'n meetkundig bewijs. Ze zou het volkomen eens zijn geweest met wijlen Katherine Mansfield, die mij in 1912 verklaarde, dat 'n flinke dosis wiskunde uitste kend was bij 't onderwijs aan meisjes. It knocks the nonsensc out of them." Ik weet niet of 't laatste, algemeen gesproken waar is, en ben geneigd het te betwijfelen. Het is ook de vraag, of de wiskunde kans heeft 'n zegenrijke uitwerking te weeg te brengen bij per sonen, die haar de toegang versperren, iets waartoe de vrouwelike jeugd nog al 'ns geneigd is. Maar Zélide's onberaden stappen zijn legio geweest, en Geoffrey Scott heeft er 'n zeer onderhoudend boek van gemaakt.' GRENSGEBIED Inner Cirde. By ETIIEL COLBIRX MAY.NU. Constable,' 1925. O Dit is 'n verzameling van short stories. Als short stories worden ze aangediend. Maar dat etiket is het enige dat ze gemeen hebben met de klassieke short stories, met die van Mérimée en de Alaupassant, of met The Outcasts of Poker Flat," het k'ei;ne meesterwerk van Bret Harte.'Ethel Colburn Mayne geeft geen gekondenseerde epiek. Ze geeft lyriek in proza, 'n uiterst moeilik genre. Want het wil ekonomies zijn, als 'n goed vers. En het doet vrijwillig afstand van wat 'n vers tot ekonomie in staat stelt: het hypnotiese van het metrum, dat de verbeelding vrij maakt en begif tigt, zoniet met de wieken van Pegasus dan toch met Mercurius-vleugels. Wanneer overigens alles gelijk is, vizie en opzet en woordekeus en adem," dan zal 'n proza-vertolking van intens-doorleefde ogenblikken mér van de lezer eisen, z'n voor stellingsvermogen sterker op de proef stellen, dan 'n metriese weergave dit zou doen. En ziedaar met 'n paar woorden het eeuwige bestaansrecht van 't soms zo dom-beschimpte vers. De lijn van de minste weerstand is ook in de letterkunde 'n faktor van betekenis. En al is Ethel Colbu'rn Mayne 'n bazin in d'r vak, ze is toch 'n enkele maal gestrand op de klip der onduidelikheid. B.v. in Dialogue in a Cab, 'n echt ra-ra-wat-is-dat, dat bij lang nadenken wel klaarder wordt, maar zonder dat het béter-be grijpen de lezer ten volle voor z'n moeite schade loos stelt. Meestal echter is dit wél het geval. In the Latchkey b.v., de bloedeloze maar schrijnen de tragedie van 'n vrouw, wier edelmoedige op wellingen worden misverstaan en miskend. Of in Campaign, met z'n galerij van pleegzusters in aktie. Twee van de allerbeste dringen vergelij kingen op. The Picnic, met het doodsbenauwde kind dat zich door d'r kameraadjes ziet verlaten, doet denken aan de griezelkunst van de Ameri kaan Ambrose Bierce. In Lavender and Lucinda (of: Hoe 'n ouwe snoeper aan 'n extra snoepduitje komt) zit iets van de geest van H. G. Wells. ROMANS Cubwood. By W. R. SUNDERLAND LEWIS (with an Introduction by WALTER DE LA MARE). Lane, 1924. 7(3. Upstairs. By MRS VICTOR RICKARD. Constable 1925. 7/6. Spanish Sunlight. By A. R. WEEKES. id. id. Blackmarston. By MRS. HICKS BEACII. id. id. De eerste twee zijn thrillers." Nummer vier zet de traditie voort van de eens te zeer bewierookte, later onverdiend in 'n hoek gezette, en tegen woordig om z'n degelike kwaliteiten degelik ge waardeerde Anthony Trollope. En nummer drie is van alles wat; is het minst gaaf, het minst uit-én-stuk, ook is 't lang niet vrij van sentimen tele smetten. Maar ook nummer drie heeft veel goeds en raaks. En al zullen wel hoofdzakelik de minder nobele kwaliteiten van het boek (als de van ouds beproefde en deugdelik gebleken exploi tatie van 'n afschtiwelik misverstand) zorgenvoor deszelfs succes, de criticus zal 't best doen met niet al te meewarig te schamperen. De schrijver, die z'n verhaal laat spelen op de Balearen, geeft blijk dat ie daar thuis is; z'n beschrijvingen zijn geen cliché's, en z'n stijl is behoorlik. De twee thrillers" zijn van meer letterkundige waarde. De schrijver van C/iöiroorftreedt voor zover mij bekend met dit werk voor 't eerst als zodanig op. Het is lijvig, lijviger dan de meeste een-delige romans van tegenwoordig, en houdt, na 'n rijstenbrijberg van plm. 20 bladzijden, de opmerkzaam heid en nieuwsgierigheid voortdurend gespannen. Maar de grote prestatie van de schrijver zit 'm niet in griezelige vondst, die z'n helden" doen in het ongure bos, het lijk van 'n gehangene; het zit 'm ook niet in de brandende en brandend-gehouden vraag: Moord of zelfmoord En evenmin in het gruwelike van 'n mismaakte, door plage rijen tot het uiterste gedreven krankzinnige, die, E. J. VAN SCHAICK MAKELAAR Korte Jansstraat 25b" - Utrecht WONINGBUREAU ASSURANTIES TELEFOON 125 aan z'n bewakers ontsnapt, het welpenwond on veilig maakt. Het zit 'm in de vizie van de jongen die het verhaal heet te schrijven. Die jongen is geen miniatuur-man, maar 'n soortelik verschil lend wezen, wiens wegen niet de wegen van 'n volwassene zijn. En we aanvaarden, zonder aar zeling zijn voorstelling der feiten-reeks. Een ding echter aanvaard ik niet. En dat is de voorliefde die deze knaap aan den dag legt voor rijmloze anapesten. Vooral in 't begin is dit 'n in 't oor vallende eigenaardigheid. Men luistere: No nightingale sang there by moonlight but the fence on the north side was gone, and no one respected the owners. Wild men met and fought 'mong the bushes; there were tales of the grave of a miser, in some place not exactly located, but deep in the gloom of the trees. Soms komt rijm die indruk versterken: So the combat went on through the summer, for while Hilda was one of the throng, it could not be forcibiy ended; and a good deal of rancour was rising out of this inane little song. Wie mocht denken dat Engels proza zich steeds leent tot dergelijke manipulaties van 's lezers kant, nodig ik uit het maar 'ns te proberen met 'n bladzijde van Mrs. Rickard of Mrs Hicks Beach. Hij zal er niet in slagen, hetgeen bewijst, dat deze twee dames 'n zuiverder proza-stijl hebben dan Sunderland Lewis. Van de eerste heb ik enkele jaren geleden 'n verdienstelike roman besproken, The Fire of Green Bonghs. Blijkbaar heeft ze d'r niet te betwijfelen krachten getoond aan 'n thriller in de hoop er 'n financieel succes van te maken. En die hoop kon wel bewaarheid worden, en suc ces zij 'r toegewenst. Ze heeft op uitstekende wijze aan alle voorwaarden voldaan en werkelik iets nieuws gegeven. Mrs. Hicks Beach vertoont sporen van verwant schap met Galsworthy. Veel kennis van 'r evenmens; 'n dosis humor groter dan waarover de meeste schrijfsters beschikken. Een van 'r geslaagdste uitbeeldingen is die van 'n volkomen in elkaar opgaand gezin van vader, moeder en vier kinderen, die altijd samen uitgaan, en mekaar nooit kwijtraken Benauwd ! 'n lezenswaard boek, maar niet geheel overtuigend. Ik wou dat het buitensporige!' was, en er he lemaal niet naar streefde overtuigend te zijn. Dat zou 'n kostelike, en meer dan bevredigende traktatie wezen. De heldin nog wat schranderder, energieker, overredender. De domme Hans, die in zelfgenoegzaamheid de vruchten, die z'n be drijvige nicht van allerlei bomen en struiken heeft gegaard, zonder dankjezeggen in de wijde zakken van z'n versleten broek doet verdwijnen, nog wat dommer, bekrompener en zelfgenoegzamer. Wat 'n Pickwicks juweel had vader Dickuns d'r van kunnen fabriceren ! Benut' dich Gott.... W I l, L E M V A N D O O R N. Onze grootste tooneelspeelster Mevrouw Theo Mann-Bouwmeester, wordt 19 April a.s. 75 jaar. De wederwaardigheden van haar merkwaardig leven heeft zij neer gelegd in een hoekje: MIJN JEUGD EN TOONEELHERINNERINGEN, dat, naast uitstekende foto's van de telden van liet geslacht BOUW MEESTER en afbeeldingen van hunne verschillende creaties, bijzonder heden bevat omtrent de loopbaan van deze beminde actrice en haar niet-minder aangebeden broeder Louis Bouwmeester Het omslag is versierd met haar, door ANTOON VAN WEL IE ge teekend, portret. Prijs f l .25 Uitgave: VAN HOLKE.MA EN WARENÜORF te Amsterdam