No. 2498 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE MIRANDA EN DE MOTIE-DRAB BE Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Joh. Braakensiek LAAT 'N ANDER DAT DING MAAR DUWEN, VOOR MIJ is DE ROOM ER AF DE BOLSJEWIKI EN BULGARIJE De Moskousche bolsjewiki hebben sinds de mis lukking van hun plannen in Polen en de randstaten hun aandacht op Bulgarije geconcentreerd, dat, naar het hun voorkwam, een bijzonder gun stige bodem was voor hun propaganda. Wij zien dan ook dat de propaganda van den Komintern in Bulgarije de laatste maanden meer en meer toeneemt; paralel hiermede gaat de toeneming van de moordaanslagen. Toen het den heeren te Moskou scheen, dat de bodem te Sofia en in de provincie voldoende was voorbereid, besloten zij tot den algemeenen aanval over te gaan, maar evenals in Estland hebben zij ook in Bulgarije hun aanhang overschat en hun poging Bulgarije in een sovjet-republiek te veranderen is, voorloopig althans, mislukt. Wij willen op grond van de gegevens, die de Bulgaarsche pers bevat, een overzicht geven van den toestand in het land vóór de laatste poging. Dat de revolutionaire beweging in Bulgarije door Moskou geleid werd, is een algemeen bekend feit. Het staat nu vrijwel vast, dat Moskou in Januari voor de voorbereiding van de omwenteling 4 millioen goudroebel heeft beschikbaar gesteld. De Bulgaarsche regeering was op de hoogte van het voornemen der bolsjewiki een revolutie voor te bereiden en de heeren te Moskou moesten dus het geld langs een omweg naar Sofia sturen. De eenige weken geleden in Joego-Slaviëgearresteer de Bulgaarsche communist Oenow heeft bij het verhoor uitvoerige gegevens verstrekt over de wijze, waarop hij het geld voor de revolutie ont ving, zoodat wij nu de bolsjewistische organisatie kennen. Oorspronkelijk werden als tusschenpersonen bij het overmaken van het geld uit Moskou naar Bulgarije de gewezen ministers uit het ka binet Stamboeliejsky gebruikt, die zich te Praag hadden gevestigd. Later werd het geld overgemaakt via de Onafhankelijke Arbeiderspartij" van Joe go-Slavië(onder dezen naam verschool zich de organisatie der communisten nadat hun partij door de wet werd verboden). In de laatste maan den van het vorige jaar werden de financiën der bolsjewiki te Sofia beheerd door een af deel ing van de Moskousche organisatie M. O. P. R., een onderafdeeling van den Komintern. Deze orga nisatie wordt overigens door Moskou gebruikt DOOKT om ook naar andere landen van Europa geld over te maken voor de voorbereiding van een commu nistische omwenteling. Bovendien werden nu en dan ook uit Weenen, waar de centrale is geves tigd van de communistische propaganda in OostEuropa, groote bedragen naar Sofia overgemaakt. Men ziet dus, dat Moskou wel er voor heeft ge zorgd, dat de revolutie geen gebrek aan middelen zou hebben. Het plan de campagne van de bolsjewiki was in het kort zoo: zij organiseerden overal kleine benden (van 3 of 5 man), die goed gewapend waren en de opdracht hadden de bevolking te terroriseeren, relletjes te verwekken, bij iedere gunstige gelegenheid gebruik te maken van hun wapenen om bij de bevolking de overtuiging te doen post vatten, dat er iets broeit, kleine opstanden organiseeren, den bolsjewiki onwelgevallige mannen uit den weg te ruimen enz. Door deze tactiek wilden de bolsjewiki de Bulgaarsche plattelandsbevol king in voortdurende onrust houden, bij de boeren de ontevredenheid met het tegenwoordige regime kweeken en versterken, dat zelfs niet bij machte is de orde in het land te handhaven. Tegelijker tijd verspreidden de benden over het geheele land het gerucht dat in het voorjaar een algemeene opstand zou uitbreken en dat dan de regeeringTsankow zou weggevaagd worden. De Bulgaarsche regeering was op de hoogte van hetgeen zich in het vijandelijke kamp af speelde en zij hield een oog in het zeil. In Bulga rije was het daarom onmogelijk min of meer groote benden te organiseeren. Dit geschiedde dan ook niet in Bulgarije zelf maar in Joego-Slavië. Wij zouden niet de bewering van sommige Bulgaar sche bladen willen onderschrijven, dat de Ser vische regeering deze bendenvorming steunde en zelfs van wapenen voorzag, maar het is buiten lederen twijfel, dat de Servische regeering, die op de hoogte was van de bendenvorming, de voor bereiding van de omwenteling in Bulgarije oog luikend toeliet en soms zelfs de revolutionaren min of meer protegeerde. Op deze wijze werd het grensgebied van Bulgarije het tooneel van vele raids van benden, die uit Joego-Slaviëkwamen en na het gevecht zich naar Serviëterugtrokken, waar zij voor de Bulgaarsche autoriteiten onbe reikbaar waren. Ook het centrale comitévan de revolutionaire beweging, aan het hoofd waar van aanhangers van Stamboeliejsky stonden, werd naar Servië(Nisj) overgebracht, waar het zich dichter bij het toekomstige terrein van den op stand bevond en waarvandaan het zich in geval van succes in een minimum van tijd naar Sofia kon begeven om de teugels van het bewind in handen te nemen. In Sofia werd de beweging geleid door een Tsjeka, aan het hoofd waarvan stonden Zjeleznow en zijn adjudant Napetow. In verschillende gedeel ten van de hoofdstad bevon den zich geheime communis tische opslagplaatsen van wapenen. De Tsjeka, die ook onder het opperbevel van het comitéte Nisj stond, bereidde de politieke moor den voor en dat zij goed werkte zien wij uit het lijstje van de gepleegde moorden, dat de Bulgaarsche pers een maand geleden heeft gege ven: in de laatste paar maanden werden door de communisten vermoord 41 politiemannen en officieren en 120 burgemeesters, pries ters en onderwijzers. Sinds dien zijn er heel wat nieuwe moorden gepleegd, zoodat het lijstje geenszins als up to date te beschouwen is. Het ligt voor de hand, dat de Bulgaarsche bevol king ten zeerste geprikkeld wordt door dezen abnormalen toestand en de ontevre denheid over de tegenwoor dige regeering, die de orde in het land niet kan hand haven, is in Bulgarije vrij algemeen. De regeering-Tsankow, opgejaagd door de com munistische benden en scherp gecritiseerd J'door de eigen bevolking, moest om zich te kunnen handhaven maatre gelen treffen, die de com munistische beweging zoo niet geheel zouden onder drukken (dat lag buiten de macht van de Bulgaarsche regeering, omdat de orga nisatie en de leiders zich buiten het bereik van Tsankow bevonden) dan toch sterk belemmeren. Er werd een wet voor de bescherming der staatsorde doorge voerd, die de rechten der autoriteiten bij het ver volgen van misdadigers aanzienlijk uitbreidde; in de meest bedreigde plaatsen werd de krijgswet afgekondigd; ten slotte heeft de regeering be sloten de benden met hun eigen wapen te bestrij den en organiseerde zij eigen benden, die den strijd tegen de communistische benden moesten voeren. Zooals het te verwachten was, konden de maat regelen van Tsankow niet de gewenschte resul taten opleveren en de opwinding in het land duurde voort en werd zelfs steeds grooter, om ten slotte tot de laatste gebeurtenissen te leiden. Dit maakte de positie van de regeering-Tsankow, die nooit bijzonder populair was geweest, onmogelijk en van alle kanten kwamen eischen, dat zij zou aftreden. De radicalen hebben op hun laatste congres geeischt, dat Tsankow, die het land niet pacificeeren kon, zou aftreden, maar de minister-pre sident weigerde het te doen. Feller dan de radi calen treden de boerenorganisaties tegen Tsankow op en hun in het buitenland verschijnend blad ,,Zemledeljtsjeskoje Zname," dat in Bulgarije veel lezers telt, bevat dagelijks scherpe beschul digingen tegen de regeering en haar leider, die er als een reactionair en bloeddorstige onderdrukker wordt voorgesteld. De toestand in Bulgarije is dus zeer verward en een oplossing van de moeilijkheden is niet te vinden zoolang het buitenland, met name Servi en Roemenië, in de tegenwoordige politiek van ondersteuning van de revolutionaire elementen (d.w.z. de communisten en hun aanhang) zal blij ven volharden. Deze politiek is zeer dwaas, want in geval van verwezenlijking van de plannen der communisten in Bulgarije wordt het geheele Bal kan-schiereiland bedreigd, vooral Roemenië. B O R I S R A P T S C H l N S K Y VEERTIG DESSINS SAMOA KARPETTEN STERK FIJN COCOS DIVERSE MATEN B v 7 95 125 x 180 .... f ? 200x300 .... f.27.