Historisch Archief 1877-1940
No. 2502
ZATERDAG 23 MEI 1925
>? ^^^^^"5| ^^ w ^ ^ * FF-r-P^
Dekblad voor
Onder Hoofdredactie van O. W. KERNKAMP
Redacteurent H. Brugmans, Top Naeff en O. Nolst Trenké. Secretaris der Redactie: C. F. van Dam
UITGEVERS: VAN HOLKEMA 6 WARENDORF
Prfli per Jaargang f 10.?bij vooruitbetaling. Per No. 25 cent Advertentiën f 0.75 p. Regel Dispositiekosten 20 Cent
REDACTIE EN ADMINISTRATIE: KEIZERSGRACHT 333 AMSTERDAM
IN SCHOONHEID GESTORVEN'
Het is een bekend feit, dat de partijen, die het dichtst bij
elkaar staan, elkaar het vinnigst bestrijden.
Tegen de Christelijk-historischen b.v. hebben de communisten
nooit veel spektakel gemaakt: die vinden hun aanhangers in krin
gen, waar voor de communisten niet de minste kans bestaat om
volgelingen te trekken.
Maar met de sociaaldemocraten hebben zij altijd op leven en
dood gevochten. Want met hen visschen zij in hetzelfde water;
wat de ne vangt, ontgaat den andere.
De gewone taktiek van de communisten was, om de
sociaaldemocratische leiders uit te maken voor heeren, voor bourgeois,
voor sociaal-patriotten en welke andere termen hun op dit gebied
zeer vindingrijke geest moge hebben uitgedacht.
Zij zelf alleen waren de onvervalschte Marxisten, de eenige ware
arbeidersvrienden, de recht door zee gaande revolutionairen.
Als elke uiterste partij, hebben zij daardoor vat gekregen op
sommige jonge menschen, wien het nieuwste lied altijd het mooist
toe klinkt en die er een eer in stellen, zich aan te sluiten bij de
allerradicaalste partij, bij de partij ook, die zich in gering maatschappe
lijk aanzien verheugt en wier lidmaatschap geen voordeel brengt,
maar de gelegenheid tot martelaarschap biedt.
Een jaar of dertig geleden waren het gelijke redenen, die jonge
intellectueelen tot de sociaaldemocratische partij trokken. Niet
de eenige maar voor velen lag er toch óók iets bekorends in,
zich aan te sluiten bij een groep, wier kleur men niet openlijk kon
dragen, zonder gevaar te loopen in zijne maatschappelijke carrière
te worden benadeeld.
Die tijden zijn gelukkig al lang voorbij. Men kan tegenwoordig
even goed sociaaldemocraat zijn als liberaal; het eerste strekt in
sommige gemeenten eerder tot aanbeveling dan tot schade. Maar
ook waar dat niet het geval is, hebben de sociaaldemocraten niet
meer over achteruitzetting te klagen; om alleen te spreken over de
kringen, die ik uit eigen ervaring ken: je kunt leeraar en professor
worden, ook al ben je aangesloten bij de S.D. A.P.
Naarmate de sociaaldemocratische partij een politieke partij
werd als elke andere, met een klimmend aantal Kamerzetels en
andere begeerlijke dingen, die in haar dienst waren te verwerven,
naarmate zij ook meer deel ging nemen aan het bestuur van stad
of gewest en daardoor tot politieke compromissen werd gedwongen
viel het den communisten gemakkelijker, schamper op haar af te
geven als een partij van verkapte bourgeois.
Maar zij kregen eerst wind in de zeilen door de revolutie in
Rusland. Niet alleen omdat de sovjet-regeering ruime middelen
verstrekte om ook in andere landen de wereldrevolutie voor te
bereiden, maar omdat ten slotte Rusland het eenige land was,
waar het proletariaat voor zijne leiders de regeeringsmacht wist te
veroveren. Niet voor korten tijd, zooals iedereen aanvankelijk
dacht; er zijn al ruim zeven jaren verstreken sinds November
1917, en nog altijd handhaaft zich het sovjet-bestuur.
In Duitschland bleef de revolutie hokken. De vorsten werden
weggejaagd, maar wat veranderde er overigens? De sociaal
democraten moesten er genieene zaak maken met burgerlijke par
tijen.
Van het fiasco der sociaaldemocratie in Duitschland maakten
de Nederlandsche communisten ruimschoots gebruik om hunne
meest gehate tegenstanders te honen, zooals er op hunne leiders
nog een schijnsel afviel van den aureool van het communisme in
Rusland. De heeren Wijnkoop en van Ravesteyn trokken naar
Moskou en kwamen terug als grootwaardigheidsbekleeders van het
Leninisme in partibus infidelium, in het achterlijke Nederland,
waar zij het proletariaat rijp moesten maken voor de wereldrevolu
tie. Zij vonden voortaan geen woorden, schimpend genoeg om
hunne minachting voor de sociaaldemocraten uit te drukken.
En nu?
In hun eigen partij heeft zich tegen hen een oppositie verheven,
die hen smaadt als heeren", die aan hen de mislukking toeschrijft
van de revolutionaire beweging in Nederland.
De heer van Ravesteyn moet van n van zijn eigen geestver
wanten hooren, dat hij zich op het jongste communistisch congres
belachelijk maakte door over Mevr. Roland Holst te spreken als
deze dame, die reeds vroeger tegen de partij optrad": deze
dame! dat zegt deze doctor, bourgeois tot in zijne vingertoppen,
die de kameraadschap ten opzichte van arbeiders zoo doorvoert,
dat zij in de ledenvergadering te Rotterdam beleefd de pet afzetten
als de hooggeleerde heer zich in hun midden komt ophouden".
En van den heer Wijnkoop luidt het: Koning David is dood als
vertrouwensman van de revolutionaire arbeidersbeweging".
Zoo keert zich tegen hen hetzelfde giftige wapen, waarmede zij
de leiders van de S.D.A.P. te lijf waren gegaan; op hunne beurt
zijn zij nu bourgeois" en verraders" van de arbeidersbeweging
geworden; het wantrouwen, dat zij hebben gezaaid, is tegen hen
zelf opgeschoten.
De verbittering daarover zal bij hen ten deele worden verzacht
door het besef, dat niet de meerderheid hunner partij hun ontrouw
is geworden; op het laatste congres behaalden zij nog de overwin
ning op de oppositie.
Maar het tragische in hun val is, dat zij den schop hebben ge
kregen van de machthebbers uit Moskou, als wier vertegenwoor
digers zij golden en voor wier beslissingen zij zelf het grootste ont
zag hebben gekweekt.
Met de communistische partij is het anders gesteld dan met de
"sociaaldemocratische. Al streeft deze in verschillende landen naar
hetzelfde doel, zij heeft haar eigen nationale organisatie en behoeft
aan geen machtwoord uit den vreemde te gehoorzamen: bij elk
volk heeft zij den invloed ondergaan van de eigenschappen van het
nationale karakter; de sociaaldemocratie in Engeland en Frank
rijk is een andere dan die in Nederland.
Maar de communistische partij wordt uit Moskou geregeerd;
haar taktiek, haar middelen van propaganda worden daar vast
gesteld; vandaar uit wordt zij gecontroleerd en bespionneerd;
aan de bevelen uit Moskou heeft zij onvoorwaardelijk te gehoor
zamen.
De Russische dictators waren sinds eenigen tijd ontevreden over
den geringen voortgang van het communisme in Nederland; zij
schreven dien niet toe aan de werkelijke reden daarvan: de onvat
baarheid van het grootste deel onzer arbeiders voor de waardeering
der zegeningen van het Russische communisme, maar weten hem
aan de ongeschiktheid der leiding en leenden het oor aan de in
blazingen van de oppositie.
Wijnkoop vond nog genade in hunne oogen ; maar van Ravesteyn
diende als Kamerlid vervangen te worden dooreen communistisch
arbeider; in het algemeen moest de actie worden verscherpt.
.Een oogenblik hebben de beide communistische leiders de ver
zenen tegen de prikkels geslagen; op het congres van hunne partij
kregen zij de meerderheid aan hun zijde; vermoedelijk hoopten zij,
dat Moskou na dit votum het vonnis zou herzien.
Daarmede onderschatten zij de beteekenis, die men daar ginds
aan de daad hunner ongehoorzaamheid zou toekennen. Voor den
hernieuwden eisen van stipte opvolging der ontvangen bevelen
bogen zij het hoofd; zoowel Wijnkoop als van Ravesteyn liet zich
schrappen van de candidatenlijst voor de Kamer en trok zich uit
de partijleiding terug.
Zoo zijn zij, als politieke personen, in schoonheid gestorven":
in de communistische schoonheid van het zich onderwerpen aan
den wil van een tyranniek gezag.
K E R N K A M P
Verzoek aan de medewerkers.
Alle voor den hoofdredacteur bestemde brieven en stukken
gelieve men niet te zenden aan zijn persoonlijk adres te Utrecht,
maar aan het secretariaat van dit weekblad, Keizersgracht 333,
Amsterdam.