De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1925 23 mei pagina 1

23 mei 1925 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

No. 2502 ZATERDAG 23 MEI 1925 >? ^^^^^"5| ^^ w ^ ^ * FF-r-P^ Dekblad voor Onder Hoofdredactie van O. W. KERNKAMP Redacteurent H. Brugmans, Top Naeff en O. Nolst Trenké. Secretaris der Redactie: C. F. van Dam UITGEVERS: VAN HOLKEMA 6 WARENDORF Prfli per Jaargang f 10.?bij vooruitbetaling. Per No. 25 cent Advertentiën f 0.75 p. Regel Dispositiekosten 20 Cent REDACTIE EN ADMINISTRATIE: KEIZERSGRACHT 333 AMSTERDAM IN SCHOONHEID GESTORVEN' Het is een bekend feit, dat de partijen, die het dichtst bij elkaar staan, elkaar het vinnigst bestrijden. Tegen de Christelijk-historischen b.v. hebben de communisten nooit veel spektakel gemaakt: die vinden hun aanhangers in krin gen, waar voor de communisten niet de minste kans bestaat om volgelingen te trekken. Maar met de sociaaldemocraten hebben zij altijd op leven en dood gevochten. Want met hen visschen zij in hetzelfde water; wat de ne vangt, ontgaat den andere. De gewone taktiek van de communisten was, om de sociaaldemocratische leiders uit te maken voor heeren, voor bourgeois, voor sociaal-patriotten en welke andere termen hun op dit gebied zeer vindingrijke geest moge hebben uitgedacht. Zij zelf alleen waren de onvervalschte Marxisten, de eenige ware arbeidersvrienden, de recht door zee gaande revolutionairen. Als elke uiterste partij, hebben zij daardoor vat gekregen op sommige jonge menschen, wien het nieuwste lied altijd het mooist toe klinkt en die er een eer in stellen, zich aan te sluiten bij de allerradicaalste partij, bij de partij ook, die zich in gering maatschappe lijk aanzien verheugt en wier lidmaatschap geen voordeel brengt, maar de gelegenheid tot martelaarschap biedt. Een jaar of dertig geleden waren het gelijke redenen, die jonge intellectueelen tot de sociaaldemocratische partij trokken. Niet de eenige maar voor velen lag er toch óók iets bekorends in, zich aan te sluiten bij een groep, wier kleur men niet openlijk kon dragen, zonder gevaar te loopen in zijne maatschappelijke carrière te worden benadeeld. Die tijden zijn gelukkig al lang voorbij. Men kan tegenwoordig even goed sociaaldemocraat zijn als liberaal; het eerste strekt in sommige gemeenten eerder tot aanbeveling dan tot schade. Maar ook waar dat niet het geval is, hebben de sociaaldemocraten niet meer over achteruitzetting te klagen; om alleen te spreken over de kringen, die ik uit eigen ervaring ken: je kunt leeraar en professor worden, ook al ben je aangesloten bij de S.D. A.P. Naarmate de sociaaldemocratische partij een politieke partij werd als elke andere, met een klimmend aantal Kamerzetels en andere begeerlijke dingen, die in haar dienst waren te verwerven, naarmate zij ook meer deel ging nemen aan het bestuur van stad of gewest en daardoor tot politieke compromissen werd gedwongen viel het den communisten gemakkelijker, schamper op haar af te geven als een partij van verkapte bourgeois. Maar zij kregen eerst wind in de zeilen door de revolutie in Rusland. Niet alleen omdat de sovjet-regeering ruime middelen verstrekte om ook in andere landen de wereldrevolutie voor te bereiden, maar omdat ten slotte Rusland het eenige land was, waar het proletariaat voor zijne leiders de regeeringsmacht wist te veroveren. Niet voor korten tijd, zooals iedereen aanvankelijk dacht; er zijn al ruim zeven jaren verstreken sinds November 1917, en nog altijd handhaaft zich het sovjet-bestuur. In Duitschland bleef de revolutie hokken. De vorsten werden weggejaagd, maar wat veranderde er overigens? De sociaal democraten moesten er genieene zaak maken met burgerlijke par tijen. Van het fiasco der sociaaldemocratie in Duitschland maakten de Nederlandsche communisten ruimschoots gebruik om hunne meest gehate tegenstanders te honen, zooals er op hunne leiders nog een schijnsel afviel van den aureool van het communisme in Rusland. De heeren Wijnkoop en van Ravesteyn trokken naar Moskou en kwamen terug als grootwaardigheidsbekleeders van het Leninisme in partibus infidelium, in het achterlijke Nederland, waar zij het proletariaat rijp moesten maken voor de wereldrevolu tie. Zij vonden voortaan geen woorden, schimpend genoeg om hunne minachting voor de sociaaldemocraten uit te drukken. En nu? In hun eigen partij heeft zich tegen hen een oppositie verheven, die hen smaadt als heeren", die aan hen de mislukking toeschrijft van de revolutionaire beweging in Nederland. De heer van Ravesteyn moet van n van zijn eigen geestver wanten hooren, dat hij zich op het jongste communistisch congres belachelijk maakte door over Mevr. Roland Holst te spreken als deze dame, die reeds vroeger tegen de partij optrad": deze dame! dat zegt deze doctor, bourgeois tot in zijne vingertoppen, die de kameraadschap ten opzichte van arbeiders zoo doorvoert, dat zij in de ledenvergadering te Rotterdam beleefd de pet afzetten als de hooggeleerde heer zich in hun midden komt ophouden". En van den heer Wijnkoop luidt het: Koning David is dood als vertrouwensman van de revolutionaire arbeidersbeweging". Zoo keert zich tegen hen hetzelfde giftige wapen, waarmede zij de leiders van de S.D.A.P. te lijf waren gegaan; op hunne beurt zijn zij nu bourgeois" en verraders" van de arbeidersbeweging geworden; het wantrouwen, dat zij hebben gezaaid, is tegen hen zelf opgeschoten. De verbittering daarover zal bij hen ten deele worden verzacht door het besef, dat niet de meerderheid hunner partij hun ontrouw is geworden; op het laatste congres behaalden zij nog de overwin ning op de oppositie. Maar het tragische in hun val is, dat zij den schop hebben ge kregen van de machthebbers uit Moskou, als wier vertegenwoor digers zij golden en voor wier beslissingen zij zelf het grootste ont zag hebben gekweekt. Met de communistische partij is het anders gesteld dan met de "sociaaldemocratische. Al streeft deze in verschillende landen naar hetzelfde doel, zij heeft haar eigen nationale organisatie en behoeft aan geen machtwoord uit den vreemde te gehoorzamen: bij elk volk heeft zij den invloed ondergaan van de eigenschappen van het nationale karakter; de sociaaldemocratie in Engeland en Frank rijk is een andere dan die in Nederland. Maar de communistische partij wordt uit Moskou geregeerd; haar taktiek, haar middelen van propaganda worden daar vast gesteld; vandaar uit wordt zij gecontroleerd en bespionneerd; aan de bevelen uit Moskou heeft zij onvoorwaardelijk te gehoor zamen. De Russische dictators waren sinds eenigen tijd ontevreden over den geringen voortgang van het communisme in Nederland; zij schreven dien niet toe aan de werkelijke reden daarvan: de onvat baarheid van het grootste deel onzer arbeiders voor de waardeering der zegeningen van het Russische communisme, maar weten hem aan de ongeschiktheid der leiding en leenden het oor aan de in blazingen van de oppositie. Wijnkoop vond nog genade in hunne oogen ; maar van Ravesteyn diende als Kamerlid vervangen te worden dooreen communistisch arbeider; in het algemeen moest de actie worden verscherpt. .Een oogenblik hebben de beide communistische leiders de ver zenen tegen de prikkels geslagen; op het congres van hunne partij kregen zij de meerderheid aan hun zijde; vermoedelijk hoopten zij, dat Moskou na dit votum het vonnis zou herzien. Daarmede onderschatten zij de beteekenis, die men daar ginds aan de daad hunner ongehoorzaamheid zou toekennen. Voor den hernieuwden eisen van stipte opvolging der ontvangen bevelen bogen zij het hoofd; zoowel Wijnkoop als van Ravesteyn liet zich schrappen van de candidatenlijst voor de Kamer en trok zich uit de partijleiding terug. Zoo zijn zij, als politieke personen, in schoonheid gestorven": in de communistische schoonheid van het zich onderwerpen aan den wil van een tyranniek gezag. K E R N K A M P Verzoek aan de medewerkers. Alle voor den hoofdredacteur bestemde brieven en stukken gelieve men niet te zenden aan zijn persoonlijk adres te Utrecht, maar aan het secretariaat van dit weekblad, Keizersgracht 333, Amsterdam.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl