Historisch Archief 1877-1940
No. 2502
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
HET HERSTELLINGSOORD TE
PETTEN AAN ZEE
van de Vereeniging Trein 8.28 H. IJ. S. M."
Petten. Zoo'n plaatsje, waar een mensch
natuurlijk" nooit komt. Toch klinkt de naam
bekend.... er doemen schoolherinneringen op,
o, ja, Petten, de Hondsbossche zeewering, het
eenige plekje aan onze kust, waar ons lieve land,
ontworsteld aan de baren" de natuurlijke be
scherming der duinen miste en daarom staat er
een dijk, een geweldige dijk en die dijk is eigenlijk
Petten, want het handjevol huizen dat daar achter
en onder en tegen den dijk aan hurkt, is er stellig
alleen ter wille van den dijk. Daar wonen de
werkers, die waken en de wakers, die werken om
het alles veilig en welbewaard te houden. En dan
staat er, boven alle uit, een breed en stevig huis,
zijn kloeke front naar den hoogen, groenen dijkrug
gekeerd, solide en welbewust. Het is een huis met een
gevelsteen en een inscriptie, die niet zoo een
twee, drie te ontcijferen valt, want er staat vél
op. Die steen blijft er, ofschoon het huis van be
stemming verandert, grondig verandert, want in
plaats van eerwaarde dijkgraven, die er de ernstige
hoofden bijeen staken in gewichtig overleg hoe
't best de zee te bestrijden, zal het gemeenlandshuis
in de toekomst vol zijn van jong leven, dat ge
zondheid en kracht komt zoeken en die onge
twijfeld vinden zal, indien voldoende levens
vatbaarheid voorhanden is. En het groote huis
zal schallen van jonge stemmen en het stille
wonder zal er omgaan van genezing, groei en
bloei en het zal zijn als een dubbele lejite.
Sinds het Hoogheemraadschap werd over
geplaatst naar Alkmaar, stond het polderhuis
verlaten, een koude afwerende steenklomp, hoog
boven de weinige bescheiden daken uit. Dat was
verdrietig. Maar door allerlei gelukkige en wel
willende transacties werd het huis het eigendom
van de Vereeniging tot uitzending en verpleging
van ziek-zwakke en praetuberculeuze kinderen
onder de kenspreuk Trein 8.28. H. IJ. S. M."
Amsterdam" en op 2 Meij.l. werd het
herstellingsoordgeopend door Jhr. Mr. Dr. A. Roëll, Commis
saris der Koningin in de provincie Noord-Holland.
Er was een groot gezelschap belangstellenden,
in verbroederende auto-bussen van 't station
Alkmaar gehaald en door het groote, prachtige
weide- en duinlandschap naar Petten gereden;
er waren veel dorpelingen en een stemming van
voldoening en dankbaarheid was voelbaar.
Geen wonder ook. Deze vereeniging die zulk
nobel werk verricht, opende hier, met
rechtmatigen trots, haar 3e herstellingsoord voor kin
deren, ditmaal aan zee: haar beide andere huizen
liggen in de boschstreek van Soest en den Dolder.
Heel Petten vlagde. De burgemeester zegde alle
gewenschte hulp en steun toe, die hij ook te voren
reeds ruimschoots had betoond en het Hoog
heemraadschap verheugde zich over de mooie
toekomst die het verlaten huis nu tegemoet gaat.
Centrale verwarming, electrisch licht en water
leiding werden er in aangebracht. Het werd in
lichte kleur geschilderd, de wanden incluis, en
er kwam een lighal op het zuiden bij. Verder werd
er niet veel aan het gebouw veranderd en op den
fleurigen middag van de opening lagen die ruime
vertrekken daar, vol van weldadige zonnewarmte,
kraakhelder en frisch, sober maar vroolijk en
gezellig gemeubileerd met kleurige, niet banale
meubeltjes, ontworpen door den heer v. d. Wey
te Amsterdam.
De voorzitter Dr. Abrahams vertelde het een
en ander uit de geschiedenis der vereeniging. Hij
ging terug tot aan haar oprichting, ruim twintig
jaar geleden, die een spontane daad is geweest van
zes, toevallig gedurende eenige uren samen reizende
heeren in trein 8.28 H. IJ. S. M. uit Amsterdam,
van daar de naam, die aardig en oorspronkelijk
gekozen is, maar wel eens aanleiding geeft tot de
onjuiste meening dat deze herstellingsoorden be
stemd zouden zijn voor personeel van de H. IJ. S.M.
De voorzitter legde er den nadruk op, dat haar
instelling bedoeld is voor kinderen, jongens en
meisjes van iedere gezindte, die door haar
adviseerende geneesheeren worden aangewezen voor
een verblijf in een van haar herstellingsoorden,
welke de leemte tusschen vacantie-kolonie en
ziekenhuis bedoelen aan te vullen. Voor Isra
litische kinderen is er in een dezer stichtingen
gelegenheid ritueel verzorgd te worden.
Het is wel aardig over de oprichting dezer ver
eeniging iets naders te weten omdat het weer
: k bJB :_LSL" t a n
LI k k E II7 U EL SL IL
HERSTELLINGSOORD TE PETTEN
een bewijs is hoe uit een spontane kleine daad
iets groots kan groeien.
De genoemde zes, elkander vreemde heeren
zaten in den trein, die 8.28 uit Amsterdam vertrok.
Aan het Weesperpoortstation trok een zielige
jongen de aandacht van een dezer mannen, die
toen de opmerking maakte dat zoo'n zwakke,
teere jongen eens naar buiten zou moeten kunnen
gaan om misschien voor zijn leven flink en gezond
te worden. Daarop werd geantwoord dat in deze
dingen de rijken en de armen er het gunstigst
voor staan: de rijken kunnen zich veroorloven te
gaan, waar het goed is voor hen, en voor de
armen wordt gezorgd.... maar de middenstand.
de kinderen van onderwijzers, eenvoudige amb
tenaren, kantoorklerken enz., zij die tot geen
dezer groepen behooren, voor hen wordt niets
gedaan en dat moest toch niet.... Ja, maar
daar is geld voor noodig, waar moet dat van
daan komen? Toen heeft een der heeren zijn
hoed uit het net genomen en ieder heeft er een
dubbeltje in geworpen. En die 60 centen vormden
het stamkapitaal. Er werd besloten te vergaderen
in Amsterdam en elk van de zes zou enkele anderen
meebrengen. En de vereeniging kwam tot stand,
vond een beschermvrouwe in H.M. de
KoninginMoeder, geniet velerlei steun, maar bestaat toch
voor een groot deel nog uit de 10 cents per week"
bijdragen. De opening van het 3e herstellingsoord
vermeerdert met 50 pCt. de kosten der vereeniging
en de werkzaamheden van het Bestuur, maar de
booze jaren, waarin zelfs ondergang dreigde ten
gevolge van de algemeene inzinking, zijn voorbij,
van de Provincie Noord-Holland en van de ge
meente Amsterdam werd groote steun onder
vonden en van de toegewijde krachten in het
bestuur werd op den openingsdag in de eerste
plaats genoemd de energieke hulp der secretaresse,
mevrouw S. v. d.Reyden.
Toen werd het beheer van dit nieuwe tehuis
overgedragen aan de directrice zuster
Grootendorst en wanneer dit artikel verschijnt, zal haar
moeilijke maar mooie taak begonnen zijn. Dan
zal het door de ruime vertrekken gonzen van hooge
kinderstemmen; aan de gezellige groen gelakte tafels
zullen de kleinen in rijen zitten en ze zullen ver
baasd zijn dat hun bordje zoo gauw leeg was en
dat 't zóó heerlijk smaakte. En wanneer de dalende
zon nog net even over den groenen dijk heen
naar binnen gluurt, zal ze heldere slaapzalen zien
met hoogpootige blanke bedjes in het gelid,
achter elk bedje een kapstokje met de kleertjes
en op de kussens vele kinderkopjes, blonde, rosse,
donkere, maar alle met een flets stadskleurtje
en hier en daar wassig-witte oogleden en blauwe
kringen onder de rustende wimpers. Ze zal zien
dat 't hier goed is voor die kleinen, wien het leven
reeds zwaar viel; eenvoud, reinheid,lucht, licht en
niets overtolligs. Dan zal ze glimlachend denken:
slaap maar gerust, 't komt in orde, aan mij zal 't
niet liggen. En als ze terugkomt, zorgt ze in de
eerste plaats voor de kinderen in de ligstoelen, die
ze koestert en koestert zoodat ze wel gezond moe
ten worden.
Laten wij hopen, dat het vriendelijke
ziekenzaaltje weinig dienst zal behoeven te doen en dat
het werk van den controleerenden geneesheer
altijd zal mogen eindigen met de afscheidswoorden:
nu, jij kunt er tegen voor 't vervolg, leef gelukkig !
Dat er blij en eendrachtig gespeeld moge worden
en heerlijk gelezen. Menige schoonmakende huis
moeder zal wel eens een frisch gebleven boek en
een gaaf stuk speelgoed tegenkomen, waar haar
kinderen uit zijn gegroeid. Zou dat hier niet
welkom zijn?
Maar overigens, hoe weinig heeft een mensch
en vooral een kind eigenlijk'^noodig'om gelukkig
te zijn! Maar mag ik 't bezit van gezondheid
weinig noemen?
Hoe zal hier een zaligheid varen door menig
kinderhartje, omdat ja, omdat de kinderen
zich alleen maar" gezond voelen worden, omdat
ze jong zijn en het leven zoo heerlijk kan zijn.
A. H. LOEF F?B o K M A
OVER BOEKEN EN TIJD
SCHRIFTEN
Het Nieuwe Kookboek, samengesteld door A.
Koopmans?Gorter en G. A. M. de Boer
de Jonge, 9e druk. Uitg. P. Noordlioff, Groningen
1925. Dit kookboek, het Groningsche genaamd
in tegenstelling met het Haagsche en het
Amsterdamsche kookboek, namen ontleend aan de
samenstelsters werkzaam aan de huishoudscholen
te dier plaatse, heeft zijn groot gebruik te
danken aan de vele beproefde en deugdelijke
recepten, zoowel voor de eenvoudige als de
fijnere keuken, in het boek gegeven. Wij kunnen
dezen Oen druk met een gerust hart warm ter
kennismaking aanbevelen. Een goed kookboek
kan een boek van blijdschap en vreugde voor heel
het gezin zijn.
Zonneschijn, Mei?Nr. Maandschrift voor de
Jeugd. Hoofdredactie Marie Ovink?Soer. Red.
Bijblad. Het leuke hoekje" A. B. van Tienhoven.
Een tijdschrift dat zijn goeden indruk blijft hand
haven en door kinderen van 9-14 jaar maandelijks
met belangstelling wordt gelezen. Altijd frisch
van inhoud met talrijke foto's, teekeningen en
kleurplaten is het ook voor ouderen een genot
dit kinderblad door te zien. De uitgever W. de
Haan, Utrecht, zal de thans zoo verzorgde mooie
uitgave zeker wel op peil houden.
In Regenweertje, door Heiriette Blaauw. Een
goed verzorgd Doekje waai van de plaatj;s, in
kleurendruk gegeven, werJen geteekend door
Netty Hcyligers. Een grappig kinderlijk \erhaal
in vtr.maat van Klein Klaasje en Vader's beste
paraplu.
Martin, Jocko en Flapoor b:werkt door D. A.
Pold;rmans, met platen van Benjamin Rabier, is
een van die kinderboeken waarvan de
allerkoddigste dierverhalen en niet het minst de daarbij
gevoegde geestig geteekende platen den kinderen
zullen doe.i schudden van lachen.
Klompevoetjes, door C. Asscher?Pinkhoff. Geïll.
door Netty Keyligers, geeft losse verhaaltjes en
v^rsjjs, door grooten druk en lettergreep-ver
deeling ingericht voor den leeftijd van 5?7 jaar.
Een genotgelijk boek en zeer net van uitvoering
met fijne, prettig geteekende platen.
Koopt U een gouden ring
zonder merk?
Waarom dan wel boter
zonder Rijksmerk?
Hofstede Oud-Bussem''
Kerkstraat 187. Tel. 49344.