Historisch Archief 1877-1940
OROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2503
PEEK& CLOPPENBURG
J.J.ZLJFERS&CO
SLAAPKAMER-AMEUBLEMENT
Bestaande uit: Lits-jumeaux,
Spiegelkast (2-deeIig), 2 Nachtkastjes, Tafel
en 2 Stoelen, Mahonie- * r* f\
hout FI. 495.?, Idem, in rn /l KI l
Eikenhout s . .. , , . T J. Tv^Vf
DE BIJPASSENDE TO1LETTAFEL
Eikenhout FI. 65.-, Mahoniehout FJ.
72.
KE1ZERSGR. 523 - P. C. HOOFTSTR. 47
TE 00/TEJtëKK
LfVEPT
WOON-INRICHTINdEN
EN Vtl/lfcHN JEN
Uw mooie TAFEL60ED
Uw mooie UITZ ET moeten er steeds"
helder frisch en als nieuw uitzien. !
DE PELIKAAN" te GOUDA
levert Uw wasch keurig af tegen'
concurreerend tarief en onder vollej
garantie.
Vraagt eens om onze prijs
courant No. 106.
?ammiimiimiimiiiiiiinmiiiiiiiiiiimiiiii
iimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiniii
15 verpest, ovei» de volmaakte
wijze waapop de
fcïjn werken weep^eefh
BIJKOMSTIGHEDEN
CLXXIII
Men kan de gemeenschap op zeer uiteenloopende
wijzen van dienst zijn: men kan haar dienen door
zijn kennis, zijn werkkracht voor haar beschik
baar te stellen; men kan haar dienen, door nuttige
dingen voor haar te maken, of schoonheid voor
haar voort te brengen; men kan haar gezondheid
bevorderen door hygiënische maatregelen en haar
ontwikkeling door scholen en cursussen, en alle
menschen, die in een van deze verschillende rich
tingen voor haar werkzaam zijn, worden mér
of minder geëerd, al naarmate de tak van dienst,"
dien zij beheerschen, meer of minder in de mode is.
Maar er is nóg een menschensoort, die tot het
genoegen van iedere gemeenschap buitengewoon
veel bijdraagt, en over wie ik eigenlijk nog nooit
een dankbaar of waardeerend woord heb gehoord:
dat zijn zij, die stof leveren tot conversatie, liefst
een eenigszins verontwaardigde en opgewonden
conversatie, doorspekt met: Ik begrijp zoo iets
niet," of: Ik zou heel anders zijn."
En er schijnen nu eenmaal menschen te zijn, die
de hemel speciaal heeft uitgekozen, om hun mede
schepselen op deze wijze aan het benoodigde quan
tum aangename boosheid en aangenamer zelfverze
kerdheid en betweterigheid te helpen, doordat
ze bij bizondere gebeurtenissen altijd net iets
anders doen, dan de anderen verwachtten.
We kunnen hier de uitgebreide kategorie
schandaaltjes" onmiddellijk uitschakelen, omdat het
boeiende daarvan toch tenslotte te veel den kant
der bedorven fantasie uitgaat, dan dat we hen,
die deze geneuchten verschaffen, tot de weldoe
ners der gemeenschap zouden durven rekenen.
Bovendien is de beweging, die zij in de gemoederen
te weeg brengen, te enkelvoudig en te goedkoop,"
om stof tot veel bespiegeling te geven: het is n
overstroomende golf van
nieuwsgierigheid-omprecies-het-naadje-van-de-kous-te-weten, en van
minachting. Maar het blijft alles op een plan, waar
de fijnere en diepere nuances van levensovertui
ging niet meespreken.
Belangrijk wordt de bespreking, de
uiteenrafeling, de beduimeling der kwesties pas, als
ze aan het beste van ons leven raken, en als er
aan beide zijden ethische principes mee zijn ge
moeid; b.v. een man schenkt zijn bezit weg aan
een instelling ten algemeenen nutte, terwijl zijn
familie in bekrompen omstandigheden leeft; een
vrouw verlaat haar gezin, omdat haar vaderland
in nood is en stelt zich aan het hoofd van een be
weging, die redding moet brengen aan haar volk.
Hier staat ideaal tegenover ideaal, offer tegenover
offer, en slechts den allerbekrompensten strijders
zou het kunnen ontgaan, dat ook aan de andere
zijde een heilige overtuiging wordt verdedigd,
dat ook de tegenpartij uit idealisme handelt.
Op het oogenblik is de liefde tot het kind in de
mode en wie daarop een beroep doet, is bijna zeker
het oor van de groote menigte te vinden: ouders,
die het eigen leven laten verkommeren en ver
schrompelen, en geen oog durven afwenden van
het leven, dat naast hen opgroeit, worden gepre
zen om hun altruïsme; maar een moeder, die, (om
in het onderhoud van haar gezin te voorzien,)
meewerken gaat buitenshuis, wordt door sommige
kortzichtigen met den dooddoener, dat een moe
der bij haar kinderen hoort" zonder pardon in de
ban gedaan.
Het merkwaardige is nu, dat, naarmate de
liefdetot-de-kinderen meer in aanzien kwam, de
liefdetot-de-ouders degradeerde. De parvenu-achtige
ontrouw aan het verleden" maakt, dat de oudere
generatie opzij geschoven wordt als iets, dat zijn
tijd heeft gehad, en dat alleen heden" en toe
komst" gelden. De leuzen recht op geluk" en
recht op het leven van zijn eigen leven," die voor
illegitieme verhoudingen nebben afgedaan, omdat
we, om met de Hallemannetjes te spreken, zoo
buitengewoon fatsoenlijk zijn, schijnen voor de
legitieme hun volle waarde te hebben behouden,
ofschoon ze ook daar tot jammerlijke gevolgen
moeten leiden, omdat ze in wezen onjuist zijn.
Geluk" is nu eenmaal niet een staat, die door
omstandigheden wordt bepaald; het is niet syno
niem met samen aan een blauw meer de zon te
zien ondergaan, of met alle deuren van het huis
te sluiten en te zeggen: hebben is hebben; al viel
de wereld in elkaar, wij zijn niet van plan een vin
ger tot hulp uit te steken En zelfs ook niet
met: alle moeilijkheden voor elkaar uit den weg te
ruimen en die voorzichtiglijk op het pad van een
ander te deponeeren.
Geluk" is iets heel wonderlijks. De meeste
menschen, die er over willen meepraten, bedoelen
tevredenheid of verzadiging of veiligheid; zooals
een kind zijn kaarsje voor de zon houdt. Maar het
is van een essentieel ander maaksel; een millioen
kaarsjes maken geen zon; en een millioen ver
zadigde" menschen hebben misschien nooit zelfs
maar den geur van het geluk geroken.
Want het bloeit dichter bij de smart dan bij de
tevredenheid, en zijn wortels worden gevoed door
het offer; het geeft aan n afscheidsuur een glorie,
die jaren van gezapig bezit niet zouden kunnen
vergoeden; en uit lange weeën van verlangen"
puurt het een nieuwen intenser gloed.
Maar geen hart, dat zuinig was en wilde be
waren en wilde bestendigen, zal het blijvend ze
genen. Slechts wie in dankbaarheid altijd bereid
is, weg te geven, schenkt het altijd weer een
schooner kans. Want wie zijn leven wil behouden, hij
zal het verliezen, maar wie klaar staat het te geven,
hem zal het gespaard blijven. Dit alles echter is
geen courante munt in onzen dagelijkschen om
gang, waar, onder schoone leuzen, het gezonde
egoisme en het recht van den sterkste, immers
den jongste, wordt gepreekt.jDit is, als algemeene
opvatting, waarschijnlijk zeer gunstig voor de
instandhouding van het ras. Maar de individuen,
die afwijkend voelen en handelen, zien zich opeens
tot iets zeer aanstootelijks voer hun medemenschen
gedegradeerd, waarover iedereen een terecht
wijzend woordje heeft te zeggen. Bij zulke ge
legenheden blijkt, hoeveel juist inzicht en ver
standige raad er op de wereld braak liggen. Maar
waarom die dan niet liever ten eigen bate aange
wend, en een enkelen keer het dichterwoord ge
dacht, dat niet ne deugd voor allen past?"
ANNIE SALOMONS