Historisch Archief 1877-1940
No. 2504
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
Teekening voor de Groene Amsterdammer'
door B. van Vlijmen
DR. A. W. VAN RENTERGHEM
80 JAAR
door H. G. CANNEGIETER.
Het is thans tien jaar geleden dat in ditzelfde
blad dr. Frederik van Eeden een welwillend opstel
bijdroeg ter gelegenheid van den zeventigsten
verjaardag van dr. A. W. van Renterghem, met
wien hij zes jaren (1887?1893) heeft samengewerkt
in de door beiden gemeenschappelijk te Amster
dam gestichte kliniek
voortherapeutischhypnotisme. De zeventigste verjaardag beteekent voor
menig ambtsleven een afscheid, doch dr. van
Renterghem, de steeds werkzame en eeuwig jonge,
heeft nadien zijn praktijk voortgezet, zoodat hij
op Dinsdag 9 Juni aanstaande als praktizeerend
geneesheer zijn tachtigsten verjaardag zal vieren.
Ik weet niet, in hoever het juist op mijn weg
ligt, de aandacht op dit naderend jubileum te
vestigen, maar de omstandigheid, dat ik kort
geleden het voorrecht mocht hebben, in Morks
Magazijn dezen verdienstelijken en merkwaardigen
landgenoot te schetsen, verontschuldige mij,
zoo ik hier enkele regelen aan dezen gedenkdag
wijd, die allicht beter door bevoegder hand
waren neergeschreven. Stellig zullen velen zijner
tallooze oud-patiënten mij erkentelijk zijn, wijl
zij door het lezen dezer regelen nog bijtijds van
den feestdag vernemen,dien zij ongaarne ongemerkt
zouden hebben laten voorbijgaan.
Wij, Nederlanders, zijn met het vieren onzer
verjaardagen wel zeer eenzijdig. En misschien doe
ik goed, met juist in een weekblad, dat goeddeels
van letterkundigen aard is, op deze eenzijdigheid
te wijzen. Immers wordt vanden zestigsten,
vijftigsten en veertigsten verjaardag van onze kunste
naars een geweldige ophef gemaakt, zoodat dezen
ieder op zijn beurt een paar weken lang populair
zijn ook bij die groepen van het volk, die dan hun
naam voor het eerst hooren. Doch er bestaat ook
een andere populariteit dan de artistieke en een
naam als Van Renterghem heeft in alle geledingen
van het Nederlandsche volk allicht een even beken
den klank als die van Kloos of Verwey.
Eigenlijk staat men tegenover een openbaar
persoon, die als geneesheer verdienste heeft,
eenigszins in verlegenheid. Ik kan me begrijpen,
dat men er rond en eerlijk voor uitkomt, zoo men
een jubilaris dankbaar is voor een goed vers, een
kunstig bouwwerk of een politiek succes. Men
fungeert liever als dankbaar kunstliefhebber of
partijgenoot dan als dankbaar patiënt. En over
een gebroken been of een gelukte verlossing geneert
men zich dan weer nog niet zoo erg als over een
gebroken zenuwgestel of een verlossing uit
zielsnood. Toch is in den grond deze valsche schaamte
lafhartiger, naarmate de genezing van ziel en
zenuwen voor den betrokken perzoon belangrijker
is dan kunstbeen of keizersnede.
Dr. van Renterghem heeft aan duizenden Neder
landers een weinig evenwicht, een weinig rust, een
weinig zelfvertrouwen teruggegeven. En behalve
dit rechtstreekser! resultaat voor deze duizenden
en hun gezinnen hebben wij allen zijdelings aan
hem te danken, ja, óók
wat er aan kunst en
politiek voor ons van
belang is geweest. Want
wie vallen eer aan ziels
ziekte en zenuwstoornis
ten prooi dan de
teerbesnaarde artisten en
de in emotie? 7ich ver
terende politici? Wie
weet, hoevelen onzer
leidslieden op allerlei
gebied hun arbeid ten
onzen bate hebben kun
nen voortzetten en
verbeteren, doordat een
bekwaam en humaan
zielsarts als onze jubi
laris hen onder handen
genomen heeft?
Een psychiater kan
niet met dezelfde hoe
danigheden volstaan als
een gewoon arts. Be
halve uitmuntende ken
nis omtrent de physieke
gesteldheid zijner pa
tiënten, eischt zijn
arbeid inzicht in het
zoo door en door ge
compliceerde zielsleven,
dat door geen stelsel
is te verklaren, maar
slechts open staat voor
den blik van een
alzijdig, zuiver voelend,
hartelijk levend mensch.
Hij moet, beseffend hoe
het individueele leven
samenhangt met het
sociale, hoe maatschap
pelijke toestanden, Hoe
moraal, religie, conven
tie van invloed zijn,
op de hoogte wezen
van groepen en stroo
mingen, zelf meeleven
de verschijnselen zijner
dagen, mee door zich
heen laten gaan wat zijn
tijd beweegt. Maar bo
venal hij moet bezit
ten die kostelijke gave
van de deernis, het
meelijden, het aanvoe- ^?^^^-^^
len. leder zijner patiën
ten in hun grillige veelsoortigheid en verschei
denheid moet hem in den volsten zin van het
Woord een medemensch, een lotgenoot zijn.
Sinds de kerk haar universeele taak op zoo
deerlijke wijze heeft ingeboet, is de psychiater
biechtvader geworden. Het leven van den biecht
vader is zwaar. Heel het lijden, de erbarmelijk
heid van zijn tijd draagt hij op zich, als de zondebok
in de woestijn. Voor den biechtvader bestaan
reputaties noch beroemdheden; te zijnen over
staan wordt de snoever daarbuiten een
deerniswaardige figuur. Hoe geheel anders moet dr.
Van Renterghem onze gemeenschap wel bekijken
dan wij, die nog buigen voor autoriteiten en ons
door blague laten overbluffen ! Hoe moet hij wel
de innerlijke gronden doorschouwen van gedra
gingen, die ons aan de oppervlakte verbijsteren!
Als een mechanicien staat hij midden in het
uurwerk onzer artistieke, politieke, mercantiele.
gemeenschap, waarvan wij op de wijzerplaat
slechts den wel eens hortenden gang der wijzers
gadeslaan of schrikken, zoo een der gewichten met
geraas en gerucht naar beneden vaart.
Dr. van Renterghem behoort niet tot die
geneesheeren, voor wie de patiënt slechts object en het
beroep slechts een handwerk is. Hij is als arts
een artist. Zijn werk heeft zijn volle belangstelling;
hij is er voortdurend mee bezig, vernieuwt en
herschept het overeenkomstig de juist op zijn
gebied zoo wisselende ervaring en uitkomsten,
beseft er het universeele van, brengt het in
verband met het geheel der levensverschijnselen.
Hij geniet van zijn proeven en resultaten en troost
zich over mislukkingen met den hem eigenen
grootmosdigen humor.
Zijn omgang met een zoo rijk en verscheiden
menschenmateriaal, zijn veelsoortige omgeving,
? hij begon als scheepsarts, was dorpsdokter
op een klein plaatsje in Zeeland en daarna in zijn
vaderstad Goes en eindigde met als specialiteit in de
hoofdstad de huisartsen in geheel zijn vaderland ter
zijde te staan, zijn opeenvolgende studievelden,
van de dosimétrie via het somnabulisme, het
hypnotisme, de suggestie naar de psychanalyse,
waarvan hij onder de Nederlandsche practici
de pionier was, zijn belezenheid op alle moge
lijke gebied en zijn alzijdige ontvankelijkheid
stellen hem in staat onmiddellijk contact te
vinden met eiken patiënt; het simpelste
boerenWEER EEN SCHOOLKIND VERGETEN
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door George van Raemdonck
ZOU DIT HELPEN?
BOOTMOTOREN MOTORBOOTEN
Bingham & Lugt - Slepersvest l - Rotterdam
vrouwtje en de gecompliceerdste cultuurmensch
ontdekken bij eerste kennismaking in hem
den mensen, die hun eigenaardige gesteldheid en
conflicten verstaat.
Waarlijk, deze bescheiden en humane man,
aan wien stad en land zooveel zijn verplicht,
verdient, nu hij, tot op hoogen leeftijd frisch en
gaaf gebleven, zijn tachtigsten verjaardag mag
vieren, een erkentelijken gelukwensen. Moge het
herstel uit de ernstige ziekte, die hem onlangs
midden in zijn arbeid heeft getroffen, duurzaam
zijn, zoodat wij hem 9 Juni in zijn kliniek kunnen
gaan complimenteeren.
Door eenvoudige
behandeling met ABIS
garandeeren wij abso
luut afdoende bestrij
ding van Kakkerlak
ken en andere schade
lijke insecten,
muskieten, wandgedierte,
enz.
Vraagt inlichtingen
en prospectus voor
schepen, gebouwen en
particulier gebruik
aan
N.V. A.B.I.S.,
Mij. ter Afdoende Bestrijding van Insectenschade,
Heerengracht 281 Tel. 32281 Amsterdam