Historisch Archief 1877-1940
Mr. WHITE,
de broadcaster" van de N. S. F.
GREPEN
Het land der onbegrensde onmogelijkheden
door CARRY VAN BRUGOEN
Heb de goedheid, waarde lezer, u met mij te ver
plaatsen naar een der armste en vuilste achter
buurten van Parijs. Voorzie u van reukwater, want
het stinkt er vervaarlijk, pantser uw hart, want ge
zult niets zien dan ellende, schort rassenhaat op:
het krioelt er van Joden. Vuil, stank, misère. On
n'aurait su dire ou se rendaient les immondices.
Des caves s'en taient remplies. La terre, buvant
les liqüides, laissait les solides s'oxyder avec
lenteur.... les habitants de cette géhenne ne
sentaient rien.... sans doute la puanteur leur
aurait«lle manqué"
Neem thans, verbijsterde lezer, uw courage in
beide handen en betreed met mij de Woningen van
Elias Abramovitch, lompenkoopman en van zijn
vader Ruben, slager en worstfabrikant. Puanteur
et ténèbres une odeur pouvantable une
odeur de pourriture. Het heele slagersgezin
man, vrouw, een nest kinderen huist in twee
kamers, daar Wordt gekookt en gewasschen een
slagerswasch, belangstellende lezeres! daar
wordt geslapen op vuile stroomatrassen, schots en
scheef over den grond, daar wordt worst gestopt,
daar wordt vleesch bewaard, tot het half vergaan
is en de familie het, bij gebrek aan koopers, zelf
verorberen moet.
Verdiep u nu, gevoelige lezer, in het mogelijk lot
van een kind, een meisje dat in zoo'n omgeving van
zindelijkheid of, stouter, van schoonheid zou wil
len droomen. De arme ! Stank kleeft haar aan als
een tweede huid, trotseert elk waschproces
maar waar en hoe zou ze zich moeten wasschen?
ongediert van allerlei slag dringt haar in kleeren,
haar en vel, en 't Walgelijk voedsel geeft haar puis
ten als karbonkels. Het arme kind.... zoo moet
het zijn.... doch, troost u, medelijdend lezer,
niet aldus !
Rubis Abramovitch is schponer dan de schoon
ste, godinnenschoon. Een huid van goud en satijn,
haren als une rose parfumée", handen
parfaitement douces, onctueuses". Ze is of wat dacht u
anders? mannequin in een hoogvoornaam mode
paleis, maar ze zal het niet blijven. Haar wacht een
toekomst van juweelen, van toiletten, van Rolls
Royce. Rubis blijft maagd geenszins uit deugd,
slechts uit berekening. Cléopatra wil ze zijn ! De
goden hebben haar lief: dessous van zijde, kant en
crêpe-de-Chine, voor anderen slechts met geld of
eerverlies te koop, schijnen haar om zoo te zeggen
aan te waaien, omtrent hun herkomst verneemt
men niets. Ze zijn er. Uit. Aanwaaien doen haar
eveneens: Engelsch, Baudelaire, cultuur- en kunst
historie. Zoo kneden haar de feeën en vormen haar
de goden voor de vreugd van den Amerikaanschen
spekkoning Evison, den milliardair, reeds lang
blasévan het puikje der Parijsche courtisanes,
maar door Rubis zoozeer bekoord, dat hij haar,
bij wijze van klein geschenk, na aangename kennis
making een cheque van vijfhonderd-duizend dollar
off reert
Rubis avait trouvél'homme qu'elle
cherchait "
Doch thans, geduldige lezer, nood ik u met mij
tot een ander tooneel. Slaan we een blik in de
woning van den heer D'Ormoy, oud-zeeofficier,
thans levensverzekeringsinspecteur. Hier alles har
monie, reinheid en rust. Een wonder, als mevrouw
een markiezen-dochter is, een d'Erchal, wel arm,
maar gardant précieusement toutes les traditions
?du meiüeur monde". Van die moeder jeune, gaie,
bien-portante" ontving Thérèse, de oudste der
drie meisjes, de ducation parfaite", die haar
tot een jeugdige savante maakte, maar zonder de
minste pedanterie. Daarbij onschuldig als een
kind, une bouche de bonté" en toegerust met
elk denkbaar talent , het lieve wezentje kan
koken, huishouden, opvoeden, verplegen, en dit
alles komt haar wel te pas, als eerst mama den
griep ten offer valt en daarna papa invalide wordt.
Doch het ergste wacht nog: papa overlijdt en
dan....
,,Je l'aurai, ta peau, sale garce !"
Wat nu wat is dat.... wat beduidt deze
walgelijke bedreiging, in abject souteneurs-argot?
Verschrikte lezer, wél moogt ge beven ! Het is
Charlot, gezegd Riquiqui", die aldus het woord
richt tot Thérèse, de markiezen-kleindochter, na
haar vaders dood met haar beide zusjes in een huis
vol meiden en apachen op Ménilmontant terecht
gekomen.
Maar hoe.... vraagt hier de sceptische lezer.
Een familie, qui gardait précieusement toutes les
traditions du meilleur monde...." een nobele
moeder, een edele vader, en dan geen enkele relatie,
geen sou, geen woord, geen raad, geen adres om
drie jeugdige dochtertjes na te laten? Geen dokter,
geen geestelijke, geen huisvriend, geen parrain",
geen collega ? Helaas, lezer, het is zooals ik
zeg.... niets dan Ménilmontant, Charlot dit
Riquiqui" en een huis vol gemeen volk dat samen
spant tegen de onschuldige engelen. Toute la
maisonnée se rangea dans l'escalier pour assister
I'hallali".
Maar de politie.... ?!
Ach, de bekentenis doet pijn, maar de agent
Interim is al geen haar beter dan Charlot dit
Riquiqui". Ook hij belaagt Thérèse's deugd en
ontsnapt hem zijn prooi, dan belastert hij haar.
Zij beklaagde zich schriftelijk bij den prefect, deze
liet informeeren les renseignements furent
franchement mauvais: Thérèse suspecte de
prostitution clandestine". Alles de schuld van dien
schandelijken Interim".
Maar als het water enz. De zusjes beginnen
reeds argot te keuvelen, wanneer Thérèse op een
dag Rubis ontmoet. Gelukkig bestier ! Reeds lang
zocht Rubis een gezellin, om er de verfijnde
Fransche beschaving, die ze mist, ondanks haar
remarquable facultéoriëntale d'assimilation" van
over te nemen ce quelque chose fait de réserve et
d'aisance" ! en weldra ziet men nu de beide
dames, in zedige zwarte tailleurs, zich met de
snelwielige Royce naarde Rue d'Arras begeven om
er de zusjes ter educatie toe te vertrouwen aan de
Bonnes Mères du Coeur de Marie" , die Thérèse
zelf nu ook blijken te hebben opgevoed, een om
standigheid Waar ongelukkigerwijs niemand ooit
aan heeft gedacht en die niet heelemaal klopt op
de ducation parfaite", ontvangen van haar
moeder, jeune, gaie et bien portante.
De zusjes veilig en wel in de Rue d'Arras?-de
Bonnes Mères schijnen nergens naar te informeeren
of zich over te bekommeren vangt thans een
milliardairsleven aan, temidden van een luxe
presque divin", ten aanschouwe van het verbijs
terd Parijs, voor hetwelk maar n enkel idool
meer schijnt te bestaan: Rubis Abramovitch.
Rubis en Thérèse worden boezemvriendinnen,
maar deugd blijft deugd en ondeugd, schoon
in juweelen pralend, kan nimmer haar gelijke zijn.
En zoo trouwt dan Thérèse in het einde der dagen,
of der pagina's, met een schatrijken, braven, on
bedorven jeugdigen industrieel, terwijl Rubis
op het oogenblik zelf dat ze haar Cleopatreuse
triomfen viert ! ten offer valt aan den
wrekenden revolver haars lompensor teerenden broeders,
den Valentijn van deze Gretchen, toegerust met een
oude blessure a la tête", die hem in staat stelt
nu en dan daden van waanzin te begaan waar
voor dan verder geen verklaring wordt gevorderd
zonder hem overigens in zijn ambtsbezigheden
te hinderen.
Gij wenscht mij in gedachten, ik hoor het en
waardeer het, deelnemende lezeres, gij wenscht mij
geluk dat ik nu reeds den schoonmaak compleet
achter den rug heb. Want natuurlijk houdt gij
bovenstaand relaas voor den korten inhoud"
van een roman-in-afleveringen, die eens de vreugde
uitmaakte van mijn grootmoeders keukenmeid,
ten leste op mijn zolder belandde en nu bij den
schoonmaak nog eens voor den dag gekomen is. Ge
vergist U ! Het is een spiksplinternieuwe
hedendaagsche Roman du luxe parisien", getiteld La
Courtisane passionnée", van de hand des heeren
Rosny Jeune, lid der Académie Goncourt; 42e
editie, met een voorrede en de gebruikelijke
ribambelle omtrent aantal en prijs der kostbare en
door den auteur gesigneerde exemplaren. Ik heb
mij de moeite getroost het was inderdaad zoo
makkelijk niet ! dit kunstwerk te lezen, te her
lezen en uit te trekken, alles tot stichting mijner
vele met gallomania behepte landgenooten, die
zoo smakelijk den neus plegen op te trekken voor
de producten der Hollandsche letterkunde.
De Hemel verhoede echter, dat men mij {van
Het instrument, dat het geluid opvangt en naar den
zender van de N. S. F. doorstuurt.
nationalistische propaganda verdenke. Niets is
mij juist antipathieker dan het samenkoppelen
van vaderland" en kunst", niets maakt mij dan
ook kribbiger dan de verwijten aan zangers en
dirigenten, dat ze de vaderlandsche componisten
niet voldoende eeren. Kunst kan alleen om
zijnentwil, om eigen verdienste op voorkeur aanspraak
maken.
Maar het tegenovergestelde .... de aanstellerige
minachting voor alles wat Hollandsch is, de
gedachtelooze ophemeling van zekere zijde" van
alles wat tot de uitheemsche, met name tot de
Fransche letterkunde behoort, dat is toch goed
beschouwd nog wél zoo akelig. En daarom Was het
mij een malicieus genoegen, bij wijze van koude
douche op het enthousiasme dier zekere zijde" en
haar aanhang, dit waarachtig en natuurgetrouw
exposéte geven, als staal van wat men tegen
woordig uitbroedt in de Académie Goncourt".
E. J. VAN SCHAICK
MAKELAAR
Korte Jansstraat 25"" - Utrecht
WONINGBUREAU
ASSURANTIES
TELEFOON 126
NIEUWE UITGAVEN
De Electriciteit in het Dagelijkscli leven, door
A. Vosmaer, Uitgave A. W. Sijthoff's uitgevers
maatschappij, Leiden.
De bedoeling van dit zeer populaire werkje
over electrotechniek is, om het publiek, dat ge
heel buiten dit vak staat, eenigszins in te lichten,
geenszins betreffende de electriciteit en hare
verschijnselen doch alleen betreffende de toepas
singen en dan nog alleen die waarmede iedereen
in aanraking komt, direct of indirect.
We leven in een tijd dat alles meer en meer
electrisch wordt en daarom is het wel van belang,
dat men er iets meer vertrouwd mee wordt.
Hoewel het publiek natuurlijk niet doordringt
tot de centrale en ook geen begrip heeft noch kan
hebben van wat hier eigenlijk gebeurt en hoe d.'
stroom verdeeld en ter plaatse gebracht wordt,
heeft de schrijver gemeend met een enkel woord
te mogen gewagen vanwaar en hoe de electriciteit
gemaakt" en voortgeleid wordt soms van heel
ver weg tot in onze woningen.
Waar het jongere geslacht zich, dank zij de
radio, meer en meer voor de electriciteit gaat inte
resseeren, is het laatste hoofdstuk speciaal voor
hen bestemd.
YANNELLESVARINA*
GOUDZEGEL
5O ets. per Pakje.
l
Een aangename Bezuiniging
een HALF ONS vervangt
vele GOEDE SIGAREN
l