Historisch Archief 1877-1940
18
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2504
TTIT HET TTT j A.3DSOUBIFT "V-AJN J A3SI'J.'J
Q-eac3D.iecien.is des "V a.cLerla.:n.cLs
TIENDE ZANG, I
PHILIPS DE GOEDE (1433?1467) DE KIEM VAN DEN
TACHTIG.IAR1GEN OORLOG -*- GROOTE RAAD 6H ALGEMEENE STATEN
? HET GULDEN VLIES WEELDE EN WELVAART KRACHT
TER ZEE LE VOEU DU FAISAN WETENSCHAP EN KUNST
Al zwoegend onder 't zwaere juck
Van een verlicht despoot,
Wort vaek een volck in drang en druck
Eemdragtigh, rijck en groot.
V e r m a e s
Zoo heeft 't Bourgondische het Beiersch Huis vervangen.
Thans zie 'k om Philips' beeld een duistre nevel hangen...
Zijn vaders huwelijk met Albrechts dochter, Greet,
Waarop Philips zijn rechten grondde, naar men weet,
Was de fatale lus, waaraan een last zou hangen
Van 't wreedste wee, dat ooit de waereld heeft bevangen:
Een krijg, die tachtig lange jaren heeft gewoed.
Margreta's huwlijk toch bracht hier 't Bourgondisch bloed,
En Philips' nazaat-naamgenoot, de Schoone, trouwde
Johanna, erf prinses van Spanje, en het oude,
Oeroude lied weerklonk met klaarheid en met kracht:
De Liefde heeft de waereld schier ten val gebracht !
Want toen was wel en wee van volken en van landen
Versnapering en speelgoed in god Hymen's handen.
Nu komt er zoo iets rijks, dat ik gelukkig ben
In het bezit te zijn van een echt gouden pen.
Hoe anders schetst' ik u den luister van Bourgondié?
Schel schijnend in zijn schittering, gelijk de zon, die je,
Op 't midden van den dag, verbijstert en verblindt
Zóó praalde 't onder Philips' vorstelijk bewind.
Hij erfde, kocht en stal zich elf gewesten samen:
Artois, 'i Vrijgraafschap, Vlaandren, Brabant, Limburg, Namen,
Holland en Henegouwen, Zeeland, Luxembourg
Dit zeg 'k voor 't rijm in 't Fransen tien paarlen aan de snoer,
Waarvan Bourgondié't brillianten sluitstuk vormde.
Was 't wonder, dat in Philips 't wild verlangen stormde
Te heerschen als despoot, omnipotent, alleen,
En koningen in macht voorbij te streven? Neen.
Door Welke midlen hij dit trachtte te bereiken,
Naar binnen en naar buiten, zal je dadlijk blijken.
CENTRALISATIE stond gestikt op zijn banier;
Hij sticht den Grooten Raad, die met een Kanselier
Zal dienen van advies. En d'Algemeene Staten
Roept hij herhaaldlijk saam, om zaken te bepraten
Van algemeen belang, waardoor hij radicaal
Den grondslag legt van onze Staten-Generaal.
En als ik zie wat wij daar heden van beleven,
Dan kan ik Philips deze wandaad nooit vergeven.
Hij schafte privileges van de steden af,
En, pleegden zij verzet, dan trof hen zware straf.
Ook wist hij aan 't geweld der ,,Groene-tent-gezellen",
Een Gcntsclie muitersbende, paal en perk te stellen.
Eerst gaf hij dezen oproerlingen danig klop,
En toen, als toegift, 't afdoend panacee, den strop.
Het heele hof kwam bij die feestvertooning kijken,
De smaak was niet verfijnd dat kan je hier uit blijken.
Maar toch had Philips wel de steden op zijn hand,
Want door zijn wijs beleid bracht hij de rust in 't land.
Hij wist de ridderschap aan zijn persoon te binden,
Wie laat zich niet graag door medaille-glans verblinden?
Door d'Orde van liet Gulden Vlies, aldus genoemd
Naar Brugge's lakenhandel, destijds zeer beroemd.
Het ordeteekcn was een schaap, 't LamGods geheeten,
Met gouden vacht, gehangen aan een gouden keten.
Ook brengt men 't Gulden Vlies met Colchis in verband,
Maar dit gaat wel een beetje boven mijn verstand:
Omdat zijn vader daar wel nimmer was, maar ja, zie je,
Toch in Nicopolis, en dat ligt óók in Azië."
Wie alle dingen niet door dik en dun verklaart,
Is als historicus zijn pen en inkt niet waard.
't Karakter van de ridderschap was aan 't verslappen;
Niet langer steunde zij op 's krijgers eigenschappen,
Thans gold slechts vorstengunst als riddersideaal.
Nog is des vorsten gunst voor velen zeer begeerlijk,
Dat maakt soms de verslagen in de krant zoo heerlijk,
Maar wie ons voert met al te veel Oranjevla,
Die krijgt een plaatsje in de Charivaria.
CHARIVARIUS
CHARIVARIA
Korten tijd later had hij de leiding van een
dilettanten-tooneelgezelschap waaraan 51 personen
waren verbonden. Reeds toen was bij hem de
overgeërfde liefde tot de antiquiteiten duidelijk
te bespeuren," schrijft de O. H. C., tot groote
ergernis van het dilettanten-tooneelgezelschap.
DE WONDEREN DER TECHNIEK
Juist kwam een auto aanrijden, die, de vrouw ziende,
zoo krachtig remde, dat de auto op de voetstraat
kwam." (O. H. C.)
Dat de heer Charbo pal zou staan voor de belangen
van zijn nieuwe woonplaats, is een vanzelfheid."
(Graafsch. B.)
Dit malle monster is tegenwoordig een ver
schrikkelijke dikwijlsheid.
Volgens een bericht uit Rome zou het eerste
doodenmasker van Napoleon, dat door dr. Arnott werd ver
vaardigd, nabij Triente teruggevonden zijn. Op het masker
staat: dr. Arnott, St. Helena, 6 Mei 1921. Berichten
van dezen aard moeten natuurlijk met het noodige
voorbehoud aanvaard worden." (N. K. C.)
Natuurlijk.
Luzern. Hotel Schweizerhof allereerste klasse 500
bedden a/h Meer gelegen." (Adv. Hbl)
Brr!
CORRESPONDENTIE
R. te H. Het opschrift boven uw rijm ,,Le chien du
Louvre, door Casimir Delavigne" begrijp ik niet. Wilt u
dat in het volgende nummer verklaren?
Antw. Mijn Rijm is de vertaling van een vers
van dien dichter. Hij leefde van 1793 tot 1843,
en was destijds al even populair als Béranger
n Sevibe. Het oorspronkelijke begint zoo:
Passant, que ton front se découvre:
La plus d'un brave est endormi.
Des fleurs pour Ie martyr du Louvre.
Un peu de pain pour son ami l
C'était Ie jour de la bataille;
II s'élanca sous la mitraille:
Le chien suivit.
Le plomb tous deux vint les atteindre.
Est-ce Ie maitre qu'il faut plaindre?
Le chien survit.
Charivarius zal, op Zaterdag 13 Juni a.s.
des middags te 27? uur in den Stadsschouw
burg te Amsterdam, Ruize-Rymen voor
dragen. De abonnés van de Groene
Amsterdammer" hebben daar tegen ver
minderden prijs toegang.
Bijzonderheden omtrent dezen middag
vinden de lezers in de advertentie op
pag. 2 van het omslag.