DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2504 Proeftocht van de eerste Prinses Juliana" (1909) EEN KWART EEUW ZEEMAN SCHAP door J. ODERWAL D, Oud-Gezagvoerder De redactie vraagt mij iets te zeggen ter gelegen heid van het jubileum van den Hollandschen ge zagvoerder P. Ree. Ik doe het gaarne, hoewel niet zonder schroom, omdat het onwillekeurig de pen brengt tot op merkingen die voor een deel mijzelf raken en daar om beter door een ander gezegd kunnen worden. Overigens is het een aangename taak iets te kunnen zeggen over een man met een eervolle en merkwaardige loopbaan en het type van den zee man die lange redevoeringen hoogstens op papier houdt, omdat dit zoo aansluit bij de onder zijn cate gorie meer bekende en gebruikelijke wijze van kort en zakelijk bevelen. Waarmede niet gezegd is, dat zijn gevoelszenuw minder goed ontwikkeld zou zijn dan bij zijn medemensen. Integendeel als 't noodig is, springt hij gaarne in de bres voor een onder geschikte die gewoon is zijn plicht te doen. Het commando bij de S. M. Zeeland" is er een dat, zoo niet een grootere, dan toch een andere ver antwoording medebrengt in vergelijking met de ?overige scheepvaart. Het is bekend, dat bij de Zeeland gevaren wordt -als er gevaren moet worden en het is dan ook vooral het manoeuvreeren onder alle en vaak moeilijke omstandigheden dat aan hare gezagvoerders hooge ?eischen stelt. Het beproefde systeem om een goed zelfvertrouwen te kweeken door reeds den jongen tweeden officier in de haven met het schip alle voorkomende werkzaamheden te laten verrichten, heeft voor een niet gering deel ten gevolge, dat deze Maatschappij over gezagvoerders beschikt, die de zoo alom bekende veiligheid van haren dienst waarborgt. De jubilaris is daarvan het bewijs. Na een tien tal dienstjaren als officier en de overige jaren als commandant kan hij thans met genoegen constatee ren geen kabelgarentje gebroken te hebben", om die geijkte term eens te gebruiken. Er moet hem veel door het hoofd gaan als hij in deze dagen, zoo als te verwachten is, nog wel eens terugblikt. De gemoedelijke dagen van Queenborough en zelfs, na het verbranden der Pier aldaar, van het woes tijnachtige Port Victoria_ aan de Medway, waar men zoo goed de gelegenheid had voor bespiegelingen over den tocht naar Chatham, zullen hem nog Wel eens voor den geest komen, al is de tijd lang voorbij. Daarna het verleggen van den dienst naar Folkestone, waaraan zoovele eigenaardige bekoringen van het nieuwe waren verbonden. Maar de oorlogs jaren zijn het vooral die hem aan het vertellen kunnen brengen en het moet voor hem een treffen de gedachte zijn, dat hij thans nog slechts de eenige in dienst is van de zes gezagvoerders, die deze ge vaarlijke jaren geheel of gedeeltelijk medemaakten. Twee van zijne collega's in die jaren gingen om niet weer te keeren; evenals een gedeelte van de be manning der schepen, die bij de bekende rampen het leven lieten. Toestanden als in die jaren had niemand vóór 1914 kunnen droomen en Ree heeft dat alles mee gemaakt. Toen de oorlogstoestand in Augustus 1914 in trad, hoorde men van meer dan n zijde de vrees uitspreken, dat de Vlissingsche lijn, die nog nooit den dienst onderbroken had, wellicht tot werke loosheid was gedoemd. Maar de Directie Was dag en nacht in de weer om de mogelijkheid van door varen te overwegen en er werd doorgevaren, met moed en beleid die tot het einde toe zijn volgehouden, A. D SPILLNER VIJZELSTRAAT 83 - Amsterdam Goede uurwerken in smaak volle uitvoering al is het niet mogelijk gebleken vrij te blijven van gevaren waartegen moed en beleid niets vermogen. Drie schepen van de zes werden vernietigd, het laatste schip nog Wel terwijl het in den Hospitaaldienst was! Trouwens, het blijven doorvaren ge durende den oorlog was voor een groot deel ten dienste der humaniteit. In de eerste dagen van den oorlog toch waren het de Amcrikaansche touristen die in karavanen uit Duitschland en Oosten rijk gevlucht Waren en, na vele dagen van kommer en ellende ondanks hun anders zoo almachtige cheques, eindelijk weer eens een gerieflijk logies vonden aan boord van de Dutch boot die hen bo vendien uit de Europeesche verschrikkingen voerde en in staat stelde naar huis te ontkomen. Dan onze gestrande landgenooten, die als toerist uit Zwitser land en Noorwegen, via Engeland naar huis moesten. De stakkerds ! Zij hadden in dagen van Holland niets anders gehoord dan narigheid en men kon zich hunne uitgelatenheid voorstellen toen zij tot de overtuiging kwamen dat daar in Folkestone werkelijk de Vlissingsche boot met ecu Hollandschen kapitein en Hollandsche bemanning gereed lag om hen naar huis te brengen. Na hen kwamen de losgelaten" zakenmenschen en kost schoolmeisjes uit de wederkeerige belligerente landen en daarna niet de minste dienst van menschlievendheid de groote drommen Bel gen, die een onderkomen zochten in Engeland. Een voornaam aandeel heeft de Zeeland gehad in het liefdewerk voor deze berooide vluchtelingen, en de P. REE verantwoording der gezagvoerders was buiten gewoon groot om deze honderden reizigers over de gevaarlijke wateren te brengen. Over dit alles zou de jubilaris een genoeglijken boom kunnen opzetten en het merkwaardige is, dat hij niet alleen alles heeft meegemaakt, maar dat hij zich gelukkig kan achten, dat zijn schip steeds voor rampen bleef gespaard. Nu ja, hij mocht het twijfelachtige ge noegen smaken om het opgebracht te zien naar Zeebrugge. Dat ging in de dagen van mijnen, torpedeeren en beschieten heel eenvoudig, maar niet zoo eenvoudig was het om weer goed uit die im passe te raken. Hoe hem dat gelukt is, moet men hem zelf hooren vertellen, het is minder voor zwart op wit geschikt, maar zeker is het dat gemis aan tact aan de zijde van den gezagvoerder toen veel kon bederven. Het kan geen kwaad, dat dit jubileum aanleiding geeft om er nog eens op te wijzen wat de Nederlandsche zeeman in die barre jaren getoond heeft om den ouden onversaagden geest te kunnen hand haven. En waarom zou dat ook niet? Zoolang er lust voor het zeemansvak blijft bestaan, zal dat ook wel zoo blijven. Het is zeer zeker bij de Zeeland bewezen. Zelfs nadat het derde schip was vernie tigd, werd er nog gevaren. Kapitein Ree beleeft thans weer den tijd zooals die ongeveer vóór den oorlog was. Ongeveer, want hij is zeer zeker een der eersten die het betreuren dat de dienst, zooais die tot dusverre na den oorlog is uitgevoerd, er niet eene is die in het kader past van een lijn, die in haar vijftigjarig bestaan bijna niet anders dan moeilijkheden heeft gekend. De Koningin Regentes" in stormweer Wij konden hem nog kort geleden met genoegen hooren constateeren, dat de kentering komt en de bedrijvigheid meer en meer toeneemt en hoorden hem dan ook al vol verlangen spreken over den toekomstigen volledigen dienst, zooals die vóór den oorlog was. Wij hopen het van harte voor deze nationale lijn en wenschen den jubilaris toe, dat hij binnen niet al te langen tijd een nog mooier nieuw schip onder zijn bevel krijgt om daarmede den nacht dienst van voorheen, met haar groot aantal passa giers, nog vele jaren uit te voeren. J. S, MEUWSEN, Hofl. A'DAH-R'DAH DEN HAAO DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND HET BOEK DER MOEDERS samengesteld ter gelegenheid van den Moedersdag op 20 Mei 1925. Charivarius heeft reeds in een van zijn allerernstigste reuze-rijmen den ernst van den Moedersdag omhoog geheven en inderdaad het is een lief idee aldus met bloemen de Moeder te eeren, vooral in een jaargetijde dat er veel bloemen zijn en de afzet ten z.tje velen kan. Het ideëele heeft slechts zin ais het een practischen ondergrond heeft en dien ondergrond heeft de Kon. Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde ge legd. Bestaat er een Kon. Maatschappij van Cham pagne-importeurs? Dat zij thans het initiatief voor een Vadersnacht neme ! Het oogenblik is gunstig, de geesten zijn rijp en wie zou niet gaarne zijn bijdrage leveren aan Het Boek der Vaders", gelijk zoovele illustren hun diepe gedachte over de Moeder of het Moederschap in dit Boek der Moeders neerlegden? Het fnuikende is, dat wie iets liefs over zijn moe der te zeggen heeft, dit bij voorkeur voor zich houdt, vooral als zij er niet meer is en het gevolg is dan ook dat dit Boek der Moeders" een schoone rij van banale uitspraken te lezen geeft, voorop die van onzen Premier: het beeld zijner moeder geeft hem de kracht het goede te doen, het kwade te laten". Bij hoeveel schurken en schavuiten was niet de liefde voor hun moeder hun eenige teere plek? Balthazar Verhagen Iaat wild-blikkende leeuwen" huilen vermoedelijk zijn dit leeuwen van blik die niet brullen en de familie K'oos zendt twee sonnetten, waarvan Jeanne Kloos in het eerste de kunst verstaat in acht regels het woord lief" zeven maal te vervoegen. En als Joh. Wagenaar schrijft: De moederliefde is rein als de muziek van Palestrina" dan is dat een uitspraak zoo diepgevoeld als de muziek van Wagenaar zelf. De eenige moeders in dit Boek der Moeders" zijn Esther de Boer?van Rijk en Carry Pothuis, de anderen zijn allen zoons of dochters en wat Mw Pothuis over de wreedheid der moeders schrijft, die hun jongens aan den oorlog konden afstaan, lachend, strooiend met bloemen, hun jongens, die zij duizendmaal naar bed hadden ge bracht, duizendmaal toegedekt, gestreeld, die ze uit zich zelf hadden opgebouwd...." is, tusschen al deze rozen, waarvan de geuren de neuzen der schrijvers en schrijfsters behagelijk streden, een brandnetel, die prettig geflankeerd wordt door dit vergeet-me-nietje van van Deijssel: ,,De aan wakkering van het denken aan de moeder zal on getwijfeld den geest der menschheid verbeteren". Laat ons hopen dat dit een bloempje der ironie is. B A K B A R O S S A Nederl. Munt Holland» boste IO canto sigma*