Historisch Archief 1877-1940
No. 2505
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13
HET FEEST
HOLLANDFA
DOOR AP.M. tlOUSSAULT
Ik heb van de
Hollandia-roeiwedstrijden
een bijna
onverwoestbaren indruk, gebaseerd
op regen, op windvla
gen, op zuid-westers, op
regenjassen, op een hob
belende persbrik met
dichte zeiltjes maar
ook op groot enthousi
asme, op blije gezichten
van jonge meisjes en
jeugdige roeiers. Ik
denk en al maar in
stroomenden regen
aan zware stemmen van
oud-raceroeiers, mees
ters in de rechten, doc
tors in de letteren, de
godgeleerdheid en de
medicijnen of
zakenmenschen van naam en
fortuin, die hierop
Hollandia weer jong zijn
geworden en vol vuur staan te schreeuwen of te
zwaaien tegen hun ploegen. Er is vreugde en ge
lach?trots den regen.
De persbrik wil tusschen start en finish telkens
omslaan, maar blijft op den weg, naar wij beweren:
alleen maar omdat de koetsier op de critieke
oogenblikken de zweep over de paarden legt. Boven
dien regent het.
Langs den Ouden Rijn ligt het riet volgepropt
met allerlei jachten. De groote zeiljachten, die
den volgenden dag op de Braassemmermeer
nooit heb ik hooren zeggen het" Braassemmer
meer zullen meedoen aan de zeilwedstrijden;
prachtige motorbooten, groot en klein en midden
soort, alle gepavoiseerd, maar alle kleuren ver
grijsd en vergrauwd tegen de grijze, grauwe,
miezerige regenlucht. Aan 's Molenaarsbrug zie
ik honderden aan den waterkant in den tuin,
wanneer de ploegen de finish naderen. Parapluie's
n regenjassen en verregende stroohoeden en natte
bloesjes onder vroolijke gezichten.'
De overwinnende ploeg krijgt bloemen van
meneer Lucassen of meneer Blusséof meneer
Piek of een anderen natten meneer met een
opstaande kraag en een slapgeregenden pet.
De dappere ambtenaar aan het kleine
hulptelegraafkantoortje krijgt alleen maar natte
telegrammen te verwerken en de sportieve krui
denier om den hoek, waar alle persmenschen
sedert jaar en dag hun intercommunale gesprekken
kunnen aanvragen met Amsterdam en Rotterdam,
beklaagt ze allemaal, de roeiers, de officials, de
bezoekers, de Juryleden en de persmenschen,
omdat ze allemaal in den regen zitten..
Maar nu was alles heel anders. De groote pessi
misten, oude rotten, die den avond te voren ge
zworen hadden op regen, zijn bedrogen uitgeko
men. Er was zon en licht, alles was vroolijk en
vol kleur. Hollandia was dit jaar een
superHollandia, een feest-Hollandia, een ongekend
Hollandia met kleurige vlaggen, blauwe luchten,
hooge, lichte wimpels, meiskes die dubbel-op
lachten en vroolijk waren.
De dappere telegrafist seinde warm en zwoegend
zijn lange telegrammen over, er waren witte broeken
en witte shirts en stroohoeden-in-model. Meer
bloemen dan anders, meer kwast-met-ijs en minder
warme fosco, veel zonnetenten op de jachten en
veel syphons en veel meer stof langs den weg
<S>»BtB&iï£sK&=ïie*f^SKï**rz?irZ*?
enTmogelijk nog grooter enthousiasme en nog
scheller gejuich, en nog veel meer automobielen en
nog veel meer motorbooten in het riet en 's avonds
een nietïverregend*bal en bestuursleden zonder
ook maar n toliejas en alle ploegen roeiden
even mooi, alle stijl was onberispelijk, er werd
in het geheel niet slecht gestart en er werd geen
enkele snoek gevangen, de lange dag vlood
haastig om en de zeer lange avond duurde korter
dan ooit na dezen door de zon warm gestoorden
dag en de maan scheen helder en vol boven het
schemerige land, waarop silhouetten van
koebeesten traag liepen te grazen.
En omdat er nu toch n ploeg in lederen wed
strijd de snelste moest zijn, waren er ook over
winnaars, en hun overwinningen waren grooter
en schooner dan ooit te voren en werden 's avonds
feestelijker en luidruchtiger dan ooit gevierd.
Dit was eens een heel bijzondere
Hollandiadag, een dag van zon en kleuren en warmen zomer,
maar eigenlijk hoe jammer ook geen heel
erg echte Hollandia-dag, want als ik aan Hollandia
denk, dan zie ik altijd Weer de regenkringetjes
en -belletjes in het water van'den Ouden Rijn, den
druipenden kastanje in den natten tuin van
's-Molenaarsbrug, natte jassen, verwaaide hoeden en
kletsnatte dienders.
f# Maar boven alles uit, ongeacht of Hollandia ons
regen of wind, of zon en warmte bracht, Hollandia
is altijd geweest het feest van ongeveinsd
roeienthousiasme, een feest van geestdrift, een feest
van fijne echte sport, een dag van jubel en vreugde.
En deze indruk is après tout toch nog het
sterkst en sprekendst.
KLEINE TENTOONSTELLINGEN
Van een vijftal kleine tentoonstellingen die ge
thans in Amsterdam kunt genieten, is die van A. R.
Mauve bij van Gogh een der aangenaamste. In
hem zijn de fijnheid en de schroomvalligheid van
den vader bewaard, niet de stelligheid. De voor
liefde voor een grijze tonaliteit is een axioma ge
worden. In dien sfeer schildert hij zee en land. Hij
versmaadt elk effect dat zijn werk aanzien kan
geven: elke tegenstelling. Hij is bij voorkeur on
aanzienlijk. In zijn n-tonigheid ligt zijn kracht.
Toch krijgt ge niet den indruk van een systeem.
In het grijze gamma spreekt zijn aard zich van
zelf uit. Tot zijn beste werk bij van Gogh behooren
een boschgezicht en een paar interieurs. De zeeën
kwamen niet altijd uit de verf. Maar zij lijken mij
inniger gevoeld en zuiverder gegeven dan die van
den veelzijdiger Mendlik.
De heer Komter (aan den overkant) exposeert
dat deel van H. A. van Daalhoff's werk, dat uit
boerenerven bestaat die aan een gulden, een roode,
of een blauwachtige belichting iets onwezenlijks
ontleenen en waarvan de bewoners, van volume
verstoken, als verschijningen aandoen. Geen beter
toetssteen voor het beoordeelen van de waarde
van een schilder dan het samenbrengen van een
deel van zijn oeuvre.
De goeden releveert
het, voor de minder
begaafden is het fa
taal.
Ikkanmij|voorstellen dat n van
Daalhoff, tusschen
nuchterder" schil
derijen gehangen als
een verrassing, zelfs
als een trouvaille
aandoet; het sprook
je in het midden der
werkelijkheid. Maar
niets dan sprookjes,
eender verteld en op
een onveranderlijk
stramien geborduurd...
Noch de kleur, noch de
factuur, noch de voor
dracht van dit werk,
zijn in staat mij aan de
noodwendigheid ervan
te doen gelooven. Het
recept waarin deze schil
der zijn heil zoekt lijkt
een ondeugdelijk recept.
De Belg Auguste
Lowe, waarmee de
heeren Buffa de kennisma
king bieden, schildert
op velerlei wijzen. Hij
roept Rubens of
Jordaans even gemakkelijk
in uw herinnering op
als Lode wijk Schelf hout.
Coloristische begaafd
heid is hem vermoedelijk
niet vreemd. Hij kan
de uitbundigheid der
Vlamingen op zij zetten voor de deftiger soberheid
van den Hollander. In zijn beste oogenblikken is
hij beschaafd en eenvoudig van kleur.
Adriaan Lubbers roept u naar Heystee, Waar
hij al eerder exposeerde. Hij Iaat uitsluitend land
schappen uit Italiëzien en zijn persoonlijkheid is
opgenomen in de serie der Valori plastici". De
anonieme voorlichter uit dat boekje waarin ge
vele van zijn schilderijen gereproduceerd vindt ?
geeft u een uitvoeriger inzicht in de bedoelingen
des schilders dan hij het u, naar ik vrees, zelf zou
kunnen doen.
Het is als een catechismus voor Modernen"
Ge leest van Lubbers' minachting voor de perspec
tief parce que la perspective, dans sa qualitéd
routine apprise n'effleure pas mème l'idée ee
l'être". Vandaar dat bij vele nieuweren de fond1
naar voren springt plein de hardiesse"; met het
gevolg dat de beschouwer, pauvre nigaud, ami
des beaux-arts", ? ookal doordejzonderlinge wijze
waarop muren, huizen en planten elkaar diame
traal zoeken of ontwijken niet meer weet of hij
voor, te midden van of achter de.'geschilderde voor
stelling staat.
Deze perspectivistische speling mag echter geen
reden zijn tot ongerustheid. Zij is veeleer een
essentieele voorwaarde van de moderne kunst, die
door deze hare puretévierge", beschermd wordt
tegen de vulgaritéintellective". Bekijkt ge
Lubbers' werk buiten dezen theoretischen bril
om, dan treft u vooral een duidelijke reminiscens
aan de Majorca landschappen van Leo Gestel, wat
u belet de parelmoerachtige grijzen, dezer dikwijls
gelukkige composities, onbekommerd te waar
deeren. Evenmin als Lowe, heeft Adriaan Lubbers
zijn eigen vorm gevonden.
Eenige schilderijen van AndréMare, door den
heer van Deene (thans Keizersgracht 752)
saamgebracht vormen een goed besluit. AndréMare
geniet als architect zekere reputatie; als schilder
volgt hij het spoor der moderne fransche impressi
onisten, wat wil zeggen dat hij de kleur en den vorm
meer vereenvoudigt dan synthetiseert. Zijn schilde
rijen hebben een kalmeerend aspect; groote vlak
ken met zachte tinten die elkaar goed verdragen
zijn aangenaam voor het oog. De kwaliteiten zijn
hetzelfde in een portret, een stilleven of een land
schap. Nooit is hij diep of hartstochtelijk; altijd
wellevend en beschaafd.
H E N N U S
Fatum
Wat ik het liefst als kind deed was te luistren
naar komend onweer dat de lucht bezwoer,
Werv'len van bladren en het scheemrig duistren
door het heelal heen dat iets groots ervoer.
Hoog op mijn kamer met de ramen open,
wachtte ik de rilling van den eersten vlaag.
Dichtslaan van deuren plots, razen en loopen,
stemmen beneden en de donder vaag.
Niet meer de slagen en het gaan der donder
over de hemelen, of het plots vanén
splijten door weerlicht, maar het waken onder
't naderen roerde mij, o ! dit alleen,
dat ik de schoonheid als een doodlijk wonder
over mij voelde onontkoombaar heen.
MARTIEN BEVER SLUIS
KUNSTZAAL VAN LIER
naast het Postkantoor te LAREN (N -H.)
VAN HALF MEI TOT EINDE JUNI
TENTOONSTELLING VAN EEN VOOR
HOLLAND GEHEEL NIEUWE COLLECTIE
OUDE NEGERPLASTIEKEN