No. 2506 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLADJVOOR NEDERLAND 15 DIERSTUDIE: LANGOOR-UIL Teekentng voor de Groene Amsterdammer" door H. Verstijnen KOLONIALE BANK door PAUL SABEL Een prachtig jaar, zoodat het topdividend over het vei hoogde kapitaal bleef gehandhaafd. Wanneer ooit duidelijk aan het licht is getre den, welk een waardevol bezit een land aan goed bestuurde en goed ontgonnen koloniën heeft, dan is dit wel den laatsten tijd het geval geweest. Zeer velen toch hebben aan de gunstige resultaten van suiker-, rubber-, tabak-, koffie- en thee-cultuur, petroleum-winning en mijnbouw te danken, dat zij de moeilijkheden van de jaren na den oorlog zon der kleerscheuren zijn te boven gekomen. Verder heeft het snel herstel van den financiëelen toe stand onzer Oost-Indische bezittingen er niet Weinig toe bijgedragen, dat de algemeene financiëele positie van het Rijk geleidelijk aan verbe terde en de waardevastheid van ons ruilmiddel terugkeerde. De tegenwoordige bloei van Nederlandsch Indiëkomt tot uitdrukking in de jaarverslagen der koloniale ondernemingen en het verslag der Koloniale Bank, feitelijk niet zoozeer bank als wel cultuurinstelling over 1924, is een der voor beelden, waaraan men de uitnemende resultaten der groote landbouwbedrijven kan demonstreeren. De Koloniale Bank is wel een der meest veel zijdige cultuiirbedrijven, die men zich denken kan. Om dit aan te toonen zij vermeld, dat zij in 1924 de volgende producten van eigen onder nemingen en die, waarbij zij op een of andere wijze geïnteresseerd is, verhandelde: 2.554.205 picols suiker, 152.043 picols koffie, 1.181.799 K.G. rub ber, 576.857 K.G. kinabast, 429.241 K-G. tabak, 468.523 K-G. thee, 260.750 K.G. cocablad, 488.619 K.G. vezel, 52.073 K.G. tapiocameel, 1.576 picols cacao, 27.985 K.G. noot en foelie, 9.457 K. G. peper en 4.967 K-G. kapok. Het voornaamste product, dat voor de K. B. van belang is dus suiker. Zij staat dan ook met 13 suikerfabrieken in relatie, waarvan 5 haar geheel in eigendom toebehooren, terwijl zij bij 5 andere een overwegend belang en bij 3 andere een minder groot belang heeft. Voorts staat zij met een sui kerfabriek in betrekking, die geheel het eigendom van anderen is. De fabrieken, die aan de K. B. toebehooren, zijn Wonosarie, Bandjaratma en Sendang Pitoe. Het geheele aandeclenkapitaal bezit zij van Seloredjo, Kanigoro en Manishardjo, terwijl zij verreweg het grootste deel van het aan deelenkapitaal in bezit heeft van Sedatie, Medarie en Randoe Goenting-Tjandi Sewoe. Verder bezit zij ongeveer het halve aandeelenkapitaal van Gending en een belangrijk deel van het ka pitaal van Maron en Pradjekan-Tangarang. Dit zijn dus de suikerbelangen der instelling. Om een indruk te geven, wat dit belang voor de inkomsten der K- B. beteekent, zij vermeld, dat de 3 fabrieken, waarvan het geheele aandeelen kapitaal zich in haar bezit bevindt over 1924 aan dividend uitkeerden 60 pCt., 25pCt,en 15 pCt. tegen het vorige jaar resp. 60pCt., 25 pCt. en 10 pCt.; verder de maatschappijen, waarvan het grootste deel van het kapitaal bezit der instel ling is, 12 pCt., 15 pCt. en 60 pCt. tegen het vorige jaar resp. 6 pCt, 9 pCt. en 30 pCt., terwijl Gebing gaf 60pCt. tegen 50 pCt., Maron 45pCt. tegen 35pCt. en Pradjekan Tangarang 55 pCt tegen 50 pCt. De gemiddelde kostprijs der suiker van de 13 fabrieken daalde verder van ? 8.11 tot / 7.49 per picol. Hierbij is geen rekening gehouden niet be lastingen, tantième van het Indische personeel en uitgaven voor nieuwe machinerieën. Verdere verlaging van eenige beteekenis door middel van bezuiniging is behoudens uitzonderingsgevallen niet te verwachten. De productie werd verkocht tot gemiddeld / 14.69 per picol tegen het vorige jaar / 13.76. Oogst 1924 werd door de V. 1. S. P. verkocht tot prijzen, uitkomende per picol op / 15.08 voor superieur en / 13.76 voor hoofdsui ker. Nu leveren van de 13 suikerfabrieken, waar van boven sprake was, 8 superieur en 5 hoofd suiker af. Bij bergcultures is de K. B. voornamelijk be trokken door aandeelenbezit in de Kawi Koffie Cultuur Mij en de Landbouw Mij Soekatnadjoe, waarvan zij bijna het geheele kapitaal bezit, de Landbouw Maatschappij Pager Alam en de Cul tuur Mij Belirie, waarvan zij ongeveer het halve kapitaal en de Cultuur Maatschappij Batoe Lempit, waarvan zij een vierde gedeelte van het ka pitaal bezit. De Belirie keerde over 1924 een di vidend van 45pCt.uit tegen 65 pCt. over 1923 en DE KAMPIOEN de Kawi 10 pCt. tegen het vorige jaar nihil. Voorts heeft de K. B. in eigendom de onderneming Te ba t Goenoeng op Sumatra en eveneens daar twee com plexen ter grootte van ruim 10.000 bouws. Het erfpachtsrecht op een derde complex werd prijs gegeven. De winst op eigen suikerfabrieken en de ont vangen dividenden in diverse cultuurondernemingen^beliep het afgeloopen jaar ? 5.539.000 tegen / 4.320.000 in 1923. Daar komt nog/ 1.971.000 bij aan ontvangen interest en commissie tegen / 1.766.000 in 1923 en ca / 42.000 aan diversen tegen / 62.000 in het voorafgaande jaar. De bruto-winst bedroeg aldus / 7.552.000 tegen / G. 148.000 in 1923. Daarvan komen in mindering / 797.000 aan onkosten en ca. / 78.000 aan emissiekosten in verband met de kapitaalsvergrooting in 1924. Op remises van Indiënaar het moederland werd een verlies van / 32.000 geleden, zijnde aanzienlijk minder dan in 1923, toen hiervoor niet minder dan / 417.000 ten laste der K. B. kwam. Hieruit blijkt wel duidelijk de groote invloed van de ver betering van den Indischen wisselkoers op de financieele uitkomsten der koloniale ondernemin gen. De Sumatra-ondernemingen leveren nog geen winst op, doch integendeel leverde de ex ploitatie een verlies van / 23.500 op, dat in min dering van de winst op cultuurondernemingen werd gebracht. Deze gronden zijn nog slechts korten tijd in cultuur genomen, zoodat valt aan te nemen, dat zij ook reeds spoedig tot de winst der instellig zullen bijdragen, waar het verlies over 1924 zulk een gering bedrag vertegenwoor digde. De netto-winst beliep / 6.677.000 tegen / 5.005.000 in 1923, welke grootere winst in staat stelde niet alleen ruim / 500.000 meer in liet bedrijf te houden, daar / 2.099.000 voor afschrijvingen en reserves werd aangewend, maar ook het dividend op het met / 2.750.000 vergroot aan deelenkapitaal onveranderd op 20 pCt. te hand haven, zijnde de hoogste uitkeering, welke de Koloniale Bank tot dusverre nog heeft kunnen doen. De / 500.000, die meer gereserveerd werden dan het vorige jaar, hebben betrekking op de nieuwe vennootschapsbelasting, die op de resultaten over 1924 en volgende jaren drukt. Deze belasting is proportioneel en bedraagt 10 pCt van de winst, terwijl voorloopig 25 opcenten worden geheven. Deze belasting komt in de plaats van de tot dus verre bestaan hebbende inkomsten-, overwinst-, extrawinst- en suikerbelastingen. Hier kan nog aan worden toegevoegd, dat de achterstand op het gebied der Indische belastingen, nog niet geheel is ingehaald, aangezien verschillende aan slagen over de laatste jaren nog niet definitief zijn vastgesteld. Wat de vooruitzichten voor het loopende jaar betreft, zoo is de raming iets grooter dan die het DEN HAAG LUNCHROOM DE BIJENKORF" WAGENSTRAAT 45-45a LUNCH 75 et. VAN 12?2 UUR vorige jaar was n. 1. 2.300.000 picols tegen toen 2.200.000 picols. Vermoedelijk zal de productie dit jaar die van het vorige jaar nog wel overtref fen, hetgeen den kostprijs der suiker gunstig beïnvloeden moet. Daartegenover zijn de ver koopprijzen aanmerkelijk lager. Immers heeft de V. I. S. P. oogst 1925 bijna geheel verkocht tot / 11.95 voor superieur (v. j. / 15.08) en / 10.71 voor hoofdsuiker (v. j. ? 13.76). Men mag dus niet verwachten, dat de financieele uitkomsten der suikerfabrieken die van 1924 zullen evenaren. De overeenkomst met de V. I. S. P. is verlengd tot ultimo 1926. Van oogst 1926 zijn tot dusverre slechts 1.000.000 picols superieur verkocht tot ?11.?per picol. Al zijn de vooruitzichten voor de suikercultuur voor de naaste toekomst niet bijzonder opwek kend, zoo is het belang van de Koloniale Bank bij de Indische cultures op zulk een ruime schaal verdeeld, dat het niet uitgesloten toeschijnt, dat de minder gunstige uitkomsten der suikerfa brieken althans voor een deel kunnen worden goedgemaakt door de resultaten der bergcultures, ook al valt daarbij nimmer uit het oog te verlie zen, dat de suikerbelangen der instelling van over wegenden aard zijn, zoodat op een lager divi dend over 1925 moet worden gerekend. TELEFOON-GESPREKKEN door CEL 2 In Maassluis wil men de auto- en fietsrijders, die daar Zondags pas seeren op weg naar den Hoek van Holland, den doortocht beletten, met een beroep op de Zondagswet. (Pers). HalloJ Zijde ge daor, Jaopiks? Spreek ik met Bergemèster? Jaa, Jaopiks. Wete ge ook waor ik lest de Grondwet laotcn heb? Dat dikke boek, ge weet wel, waar boer Dirks altied opzit as 't Raod is en ie euver de taofel heen wil kieken. Is het niet bie Bergemèster tuus? Mevrou het 't lest onder 't raom bruukt, anders donde. .. . Jaopiks ! Vergeete ge dat wie christenen zien? Krek, Bergemèster. Anders valt liet raom naor bencje. Nee, Jaopiks, het is hier neit. Wou Bergemèster wat wetten? As veld wachter mut ik de wet ook kennen, net zoo goed as Bergemèster. Jaopiks, ik wol wetten of wie niet paol en perk kennen stellen an dat gerie en geros op Zon dag deur onze gemeinte. We bennen een christe lijke gemeinte, Jaopiks, en al die stadsluu die hier doorheen trekken op de fiets of in den stinkwaogen bint zondige luu. ? Krek, Bergemèster. Ik ken Zondags niet eens mien potteke bier op tuien gemak drinken. Den hielen dag bin ik op de pooten. Jaopiks, zou der in de Grondwet neit ein of aondere bepaoling staon waarbie we die zondige luu verbieje kennen door de gemeinte te riejen? ?- Ik denk wel, Bergemèster. !)e Grondwet is net as de Biebel. Bergemèster. Je haolt der uut wat je der uut wolt hanlen. Krek, Bergemèster. Het ken. Het mut kennen. ..Allerheiligen" ken je verbieje, Bergemèster, omdat het onzedelijkis. Nou dan! Krek, Jaopiks. - lin is tïetsraije niet nog veul onzedelijke!', Bergemèster. met al die heenen-parade van teugenswoordig? - Potver. . . . Krek, Bergemèster, we bint christelijk. Hu de stinkwaogens, dat ken ook. Daar is de Hinder wet veur maokt. Krek, Jaopiks ! Krek, Bergemèster ! Kunstzaal De Rietvink" J. A. A. M. VAN ES, WASSENAAR Peimanente tentoonstelling van schilderijen.