Historisch Archief 1877-1940
No. 2508
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
JAN G. DE VOS
door H. K. T E u N E
LEVENSAVOND
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan
Jan C. zeventig jaar. Is 't dan al zoo lang geleden,
dat hij op een Septembermorgen de Tooneelschool
binnenkwam, als opvolger van Legras, om ons,
jongeren, in de tooneelspeelkunst te onderwijzen
en wij, die hem zoo vaak hadden zien spelen, hem
ontvingen, alsof hij voor ons een jonge God was?
Wat is er in dien tijd al veranderd. Wij zelf
zijn ouder geworden, maar nog altijd herinneren
wij ons, dat hij onze leermeester is geweest, hij,
die toen al jaren van tooneelspelen, en van jour
nalistiek achter zich had, die stukken had geschre
ven en kleine voordrachten, hij, die in de Tooneel
speelkunst een nieuwe aera had geschapen en den
modernen tijd had ingeluid. Wat waren het prach
tige jaren in de tooneelwereld, toen n in Rotter
dam door hem n in Amsterdam door Poolman
en van Kuyk gebroken werd met oude sleur,
toen ook de jongere schrijvers aan 't woord
kwamen en onze kunst weef werd opgewekt tot
nieuw leven, tot nieuwe productiviteit. Wat
hielden we van hem, dezen baanbreker. Zijn woord
was als dat van den profeet, predikend het nieuwe
en leerend, datgene wat komen moest en gekomen
is.
Jan C. zeventig jaar. Minder lang, maar toch
ook al lang geleden is het, dat wij collega's waren
aan de Koninklijke Vereeniging en hij telkens
weer mij en zoovelen trof door pracht van creatie's,
zoo geheel anders dan van zijne voorgangers,
zoo gaaf en vol originaliteit, dat hij een geheel
nieuwe plaats kon innemen in het groote ensemble
en een geheele reeks nieuwe stukken deed op
voeren, die anders bij ,,'t Neeriandsch" waren blij
ven liggen. Want wie zou Consul Bernick"
in Steunpilaren der Maatschappij" of den
dokter in de Vijand des Volks" hebben ver
tolkt, indien hij 't niet had gedaan, wie had in
zoovele Fransche tooneelspelen de
Ferandyrollen" kunnen geven, als hij er niet was geweest.
Maar ook, wie had zoo durven opkomen voor het
recht van den tooneelspeler en wie had durven
zeggen, wat hij deed op den avond van zijn zilveren
jubileum: Ik weet, hoeveel moeite het kost,
om'voor den tooneelspeler iets bijeen te brengen."
En]toch, als hij zich nu deze woorden herinnert,
zaLhij voelen, hoe men met hem heeft meegeleefd,
hoe men waardeerde alles, wat hij in 't belang
der Nederlandsche Tooneelspeelkunst heeft gedaan
en hoe men hem een rustigen ouden dag heeft
willen bezorgen, vrij van alle leed. Als hij nu in
het huis van Pro Senectute" te Hilversum
rustig kan afwachten wat komt, dan dankt hij
dit aan zijne vrienden, die hem hebben willen
behoeden, voor wat zoo menig oud tooneelspeler
met angst en vreeze ziet komen.
Jan C. zeventig jaar. Vandaag hoorde ik, dat
hij ernstig ziek is, hij, de vroeger oersterke kerel.
En dan herinner ik mij een dag, toen we samen
bij 't ziekbed van de Leur stonden hij, die ik
,,Ja, Door.... wij, onsterfelijken, bthoevin niet te leven"
JAC. C. DE VOS
in jaren niet had gesproken en die nu klaagde
over een hartkwaal, die hem bij de geringste
inspanning deed vreezen voor 't ergste. En in mij
kwam een angst op, dat we misschien hem zouden
verliezen, hem die we zoo noodig hebben, omdat
niemand anders dan hij op dit oogenblik door zijn
sterk sprekend woord de valsche goden in de Too
neelspeelkunst van hun voetstuk zou kunnen
gooien en ons daar weer brengen, waar we, opnieuw
beginnend, het mooie en het groote zouden dienen
Kan dit niet, dan, Jan C. wensen ik je nog vele
jaren in rust en kalmte; rusteloos was je geheele
tooneelleven, geniet nu van het echte, frissche
leven daarbuiten.
NIEUWE UITGAVEN
Geschiedenis van den Ncderlandschen Lawn-tcnttis
Bond, 1899?1924, door HOYTE VEDER. N. V.
Uitgevers Maatschappij van Loglicm, Slaterus en
Visser te Arnhem.
Naar liet Licht, door ANNY WOTIIE, uit het
Duitsch vertaald door J. K- Jr. Uitgave: G. J.
Slothouwer te Amersfoort.
's Wereldsbe'jferen, door H. RIDDER HAUOARD,
uit het Engelsen vertaald door H. Brok
Troelstra. Uitgave W. de Haan te Utrecht.
GRANDS VINS DE CHAMPAGNE
POL ROGER & Cie.
Agent General: JAGER GERLINGS, Haarlem
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
P. F. M. te B. Is u ook recente litteratuur bekend
omtrent liet rniddenstandserediet, vooral interessante
da<!,- of weekblad-artikelen?
Litteratuur in dag- of weekbladen over dit on
derwerp is ons niet bekend. Er zijn een paar boeken
verschenen over middenstandsbankwe/en, waar
over u bij uw boekhandelaar nadere inlichtingen
kunt krijgen.