Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2509
BIJ DE OPENING VAN HET
DICKENS-HOUSE
... . door T i T i A E AST-o N,
(Slot).
, Wie het geluk heeft gehad, in zijn jeugd David
Gopperfieldv Rickwick en de Christmas Carol te
hebbe.iigelezen of te hooren voorlezen, heeft
daarmede een geschenk voor zijn leven ontvangen.
Is er voor een kind iets aantrekkelijkere dan
David's ro'iïiantische" jeugd, met zijn mooie jonge
moeder en de grappige goede Peggótty met haar
naaidoos en het eeuwige stukje waskaars? En
dan het visschersgezin të-Varmouth, huizend in
een bpot-huis op het strarrd, zoodat in de verte de
rookende schoorsteen al zichtbaar was; dan zijn
terugkeer in het huis van zijn moeder (die
inmiddels'hertrouwd is) waar de booze stiefvader en de
'ïure Miss Murdstone hem wachten, die hem weldra
naar kostschool verbannen. Lang daarna de scène
met Rosa Dartle, die Erhïly haar wangedrag ver
wijt. Natuurlijk hadden wij kinderen geen flauw
verrnoeden wat: Emily eigenlijk misdaan had, maar
de indruk .was:'er'door dit raadsel niet" minder
' sterk om en het ntagere gezicht van Rosa met haar
zwarte oogeh enfi'et litjtéekën op de lip, dat begon
te kloppen als zij z'cfi opwond, werkte sterk op
onze verbeelding. Het eenige dat ons ergerde was,
dat^David maar achter de deur bleef luisteren en
niet naar binnenstormde om' haar de kamer
uit te zetten of die.arijie Erhily te verlossen
uit de klauwen van dat monster
Wat ialer wèr4 pas de* Pickwick voor
gelezen -Wij lachipivefiVeéliOfti, maar diefrer
indruk.rnö^kt,e,'deiKerètyertelWng. Ool%<te«»r'-
wij ho'g\e, klein-waren' phl tje moraal ervan
te beseffen. Werden, wij diep geroerd door
Scróoge's bekeering.' '
?Toen ik ouder werd kreeg ik, n voor
n, el'zijn boeken, en ofschoon ik ze nooit
alle .heb uitgelezen (en misschien komt het
daartoe wel nooit) zacht ik telkens weer
een'geliefd-hoofdstuk-op, totdat ik som
mige gedeelten haast van buiten kende....
Misschien is. dat. wel de beste manier om
zulk ee'ri klassiek schrijver" fe blijven
genieten.' .
J-fet biste boek van Dickens ? Dat bestaat
niet,"> zegt Shaw. De heele Dickens is
prachtig." ,Dit. moge waar zijn; voor de
meest.en van ons is er een massa bij die
niet te verwerken is maar waarin men
toch steeds nieuwe kostbaarheden ontdekt.
Zijn typen zijn onsterfelijk en hun na
men zijn in het spraakgebruik van alle
natiën opgenomen. Van hoeveel schrijvers
kan men dit zeggen?
In the Oxford Dictionary" en vooral
in de onlangs verschenen Pocket Oxford
Dictionary" komt men namen en uitdruk
kingen tegen die tot de volkstaal
behooren, als: Bumbledom, Mrs. .Gamp, Mark
Tapley,Micawberish,Peck'sniff,Pickwickian,
SpenloW and Jorkins, en in een Engelsen
blad stond onlangs als wetenswaardigheid,
dat de vergelijking een hoofd zoo kaal
als een ei," die in de moderne Engelsche
spreektaal gebruikt wordt, afkomstig moet
zijn van Dickens' beschrijving van Micawber,
waar hij zegt: I went in, and found there-a
stoutish, middle-aged persön, in a brown surtout
and black tights and shoes, with no more hair
upon nis head (which was a large one, and
very shining) than there is upon an egg"....
Een van de aardigste feesten die ik mij herinner
was een Christmas Festival" in Londen, van de
Dickens Fellowship; een gecostumeerd bal. Na
genoeg alle gasten kwamen als Dickenstypen;
sommigen waren voortreffelijk geslaagd, ook
Charles Dickens zelf, die zeer goed leek. Het was
schilderachtig en amusant: er werden oude spel
letjes gedaan, oude liedjes gezongen en menuetten
gedanst, ook Sir Roger de Coverley." Daar
heerschte, zooals in een toast gezegd werd, that kind of
freemasonry that seems to exist among the
Dickens-lovers and admirers."
In October zal het 23 jaar geleden zijn dat de
>,Dickens-Fellowship" gesticht werd. Hoe was deze
..broederschap" tot stand gekomen? In 1902 had
GEEN HOOIKOORTS MEER!
Door onze speciale bril voorkomt U hooikoorts,
prijs f 1.?; door geheel Nederland tegen
vooruitbetaling van f 1.20.
JOS. HARTOG
Hoofdsteeg 17 Nobelstraat 28
Telef. 3343 Telef. 1063
ROTTERDAM UTRECHT
Sir Hall Caine de Household Words gekocht en
onder leiding van Crotch verscheen einde Januari
van dat jaar het eerste nummer, waarin de redac
teur zijn voornemen te kennen gaf, aan het tijd
schrift weer zooveel mogelijk het karakter te geven
dat het had onder Dickens'leiding, twee en vijftig
jaar geleden. Hij verlangde the spirit of Charles
Dickens to breathe from the pages, so that every
reader shotild feel that hèwas one of a great
Fellowship." In het volgende numttier Werd een
brief gepubliceerd, onderteekend een werkman,"
met de .vraag Why not a Dickens Fellowship?"
Sir Hall Caine voelde dadelijk veel voor dit plan
en spoedig werd een voorloopig ontwerp gemaakt.
Hét voornaamste doel van de Fellowship zou zijn
'?the promotion of the spirit of human fellowship
which Dickens taught"; men zou op geregelde
tijden bijeenkomsten houden en zij, die zich als
leden voor deze nieuwe vereeniging wenschten
op te geven konden dit doen bij den leider van de
Household Words.l'.
Het optimisme van de eerste ijveraars voor dit
plan werd teleurgesteld: niet meer dan 260 leden
gaven zich op, terwijl men verwacht had, dui
zenden bijvalsbétuigingen te ontvangen. Hoewel
de enthousiasten den moed niet lieten zinken,
Werd er toch niet bijster veel voortgang met de
zaak gemaakt, tot, zeer toevallig, de heer E. P.
Haslam, medewerker van de Household Words"
over de Dickens Fellowship sprak met B. W/Matz,
die in betrekking stond tot de firma Chapman en
Hall (Dickens'uitgevers). De heer Matz, een Dickens
bewonderaar en-kenner, als weinigen, bood aan
een nieuw plan op te zetten; dit ontwerp met regle
ment van Matz (die uitgever van the Dickensian"
zou worden) werd aangenomen en is nog, onver
anderd, in gebruik. Wij Willen liet voornaamste
even aanhalen:
The Fellowship is opento all without restriction
as to class, creed, or nationality.*
In particular the aim and objects are:
a To knit together in a common bond of
friendship lovers of the great master of humour
and pathos, Charles Dickens.
b To speed the love of hunjanity, which is the
keynote of all his work.
c To take such meastires as may be deemed
expedient to remedy those existing social
evils, the amelioration of which would have
appealed so strongly to the heart of Charles
Dickens, and to help in every possible
direction in the cause of the poor and
oppressed.
d To assist in the preservation and purchase
of buildings and objects associated with
his name or nientioued in his works."
Nu had de Fellowship, in zijn nieuwen vorm,
oogenblikkelijk een enorm succes. Toen het eerste
jaarverslag werd uitgebracht bedroeg het aantal
leden 3.464; bij het derde 4.500 en het was wel
een bewijs van Dickens'wereldvermaardheid,dat
er bewijzen van instemming en bijdragen ontvan
gen werden uit alle landen van Europa, uit Egypte,
TOEZENDING OP AANVRAAG
NIEUWE CATALOGUS
SPECIAAL
VOOR
INDIE
Zuid-Afrika, Australië, en vooral uit Amerika.
Spoedig ontstonden er afdeelingen in het bui
tenland, pp het oogenblik telt the Fellowship
zes afdeelingen in Londen en omgeving, 26 in de
Engelsche provincies, n in Schotland, n in
Wales, drie in Australië, vijf in Canada en 13 in
de Vereenigde Staten. In 1923 waren er 50.000
leden. :
Tegen Kersttijd worden door al die afdeelingen
maaltijden en feestjes aangericht voor
arme kinderen en zeer dikwijls ver
leent de ?? Fellowship steun. Zoo is er
een Charles Dickens cot" in een Kin
derhuis voor kreupele kleintjes, ter
herjnnerum. aan Tiny Tim." uit de
Christ"irias ?Carof. Gedurende den oorlog had
de Fellowship de gelukkige ingeving,
geld --in te zamelen om een
Dickensbibliotheek voor oorlogsbl inden in
BraHle-schrift op te richten. Kortom,
deze broederschap betracht overal de
filantropie in Dickens' geest.
En nu eindelijk zag de Dickens Fel
lowship, die al een twintig jaar lang een
eigen orgaan uitgeeft, de
driemaandelijksche Dickensian," haar stoutsten
wensen vervuld. De jaarlijksche bij
eenkomst die omstreeks O Juni (Dickens'
sterfdag) te Londen gehouden wordt,
krteg een bizonderc beteekenis, Want
in Juni 1925, vijf en vijftig jaar na zijn
dood, werd het Dickens-House ge
opend, een soort museum, niet een
Dickens-bibliotheek en allerlei herinne
ringen. De collectie, door den heer
Matz geschonken, bevat alleen al 1250
stuks.
Het is een van Dickens' vroegere
Woonhuizen, in de buurt van het
Britsche Museum, 48 Dmighty Street W. C.
te Londen. Men heeft het zooveel mo
gelijk in stijl ingericht.
De gewone excursies n: ;;rdc Dickens
Landmarks" werden ook dit jaar ge
houden, maar het glanspunt van de
herdenking was de ontvangst in de
vertrekken van het Dickens-House door
het Bestuur op 12 Juni j.l. Gedele
geerden waren aanwezig uit heel En
geland, maar ook van heinde en verre uit het
buitenland.
,,Men" moge Dickens dan niet meer lezen, er
gaat geen maand voorbij of er verschijnen nieuwe
geschriften, betrekking hebbend op hemzelf of
op zijn boeken; The ngland of Dickens," The
London of Dickens," facsimile's van de eerste,
zeldzame uitgaven
Een woord van Robert Hichens tot besluit:
Can Pickwick, Micawber, Betsy Trotwood and
hundred others die? I don't believe it. We pass,
but they remain to move ne\v worlds into laughter.
l not only admire Dickens'work. l love it."
Koninklijke Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUYTER &Co.
OEN HAAG
AMSTERDAM ARNHEM
Verhuizingen per Auto-Trein