No. 2512 DEfGROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 15 EEN NIEUW TABAKSAANDEEL PI ft(rt door PAUL SABEL De rubriek Tabaks-Ondernemingen" van de Officieele Prijscourant der Amsterdamsche Effec tenbeurs heeft de laatste jaren vrijwat wijziging ondergaan en is belangrijk ingekrompen. Vandaar dat de uitgifte van een nieuw tabaksaandeel als een welkome aanvulling dier rubriek werd begroet. Nu is de maatschappij, welker aandeelen thans in handen van het publiek komen, voorzeker geen onbekende onder de tabaksondernemingen. Het betreft toch de Cultuur Maatschappij De Oost kust", die in 1921 werd opgericht door de voornaamsteiSumatra-tabaksmaatschappijen, de Dali Maatschappij, de Deli-Batavia Maatschappij, de Senembah/ Maatschappij en de > Tabak t Maat schappij ,,Arendsburg", ter overname van de concessies en ?<{ producten de,r R.itterdam-Deli Maatschappij in Padang Bedagei. Er liepen des tijds geruchten, dat de Amerikaansche rubber fabriek The Goodyear Tire & Rubber Company gegadigde was naar de concessies der Rotterdam-Dali Maatschappij en omUe voorkomen, dat de ondernemingen der Rotterdamsche vennoot schap in Amerikaansche handen zouden , o ver gaan, hesloten de krachtigste Amsterdamsche en Rotterdamsche tabaksmaatschappijen, boven genoemd, gezamenlijk een nieuwe vennootschap op te richten, waarbij zij in een bepaalde verhouding betrokken waren, ten einde daar de ondernemingen en producten der Rotterdam-DMi Maatschappij in te brengen. * «??"%& ??Aldus ontstond de Cultuur Maatschappij D; Cbstkust", welker geplaatst en volgestort kapi taal op / 12.000.000 werd bepaald, verdeeld in aandeelen van / 100.000 nominaal elk, waarvan de Deli Maatschappij de helft of / 6.000.000, de D?liBatavia Maatschappij een vierde of / 3.000.000, de Senembah Maatschappij een zesde of / 2.000.000 en de Tabaks Maatschappij ,.Arendsburg" een twaalfde of ? 1.000.000 aandeelen nam. Van de Rotterdam-Deli Maatschappij nam de Oost kust" vijf tabaksondernemingen en drie rubber ondernemingen over, t.w. de tabaksonderne mingen Pabatoe, Bad ja Linggei, Goenoeng Kataran, Dolok Merawanen Bahsoemboe en de rubberondernemingen Goenoeng Pamela, Goenoeng Monaco en Goenoeng Para. In hetzelfde jaar 1921 kocht de Oostkust" nog het met tabak beplante gedeelte van de onderneming ^Tandjong Koeba en Batoe-Bahra van de Engelsche Bah Lias Rubber Estate Ltd. Ook zou de Wampoe Tobacco and Rubber Estates Ltd. hare tabaksaanplanting in Boven-Langkat aan de Oostkust" hebben verkocht, maar ten slotte bleek deze onderneming aan de Senambah te zijn overgegaan. De Oostkust" heeft dadelijk groote verbete ringen en een meer wetenschappelijke wijze van werken aangebracht op de in haar bezit gekomen ondernemingen.'Zooals verwacht kon worden heeft de exploitatie de eerste jaren ongunstige f inancieele resultaten opgeleverd, zoodat het verliessaldo op het einde van 1923 gestegen was totcirca f2.950.000 of ongeveer 25 pCt. van het kapitaal. Van dividend was tot dusverre dan ook nog geen sprake. Intusschen hebben de door de Oostkust" inge voerde verbeteringen uitnemende resultaten opge leverd, zoodat het boekjaar 1924 reeds een winst opleverde van 'circa / 1.225.000, die zoo goed als geheel te danken was aan den goeden verkoop van het veredelde product van tabaksoogst 1923. Het verlies was daardoor bij den aanvang van dit jaar verminderd tot ongeveer / 1.725.000 en reeds thans kan op^grond van den gunstigen verkoop van tabaksoogst 1924 en der rubber productie van dit jaar worden becijferd, dat niet alleen dit verliessaldo dit jaar geheel zal worden ingehaald, maar dat bovendienjvoldoende zal overschieten om een dividend over boekjaar 1925 in het vooruitzicht te stellen. Hieruit valt vol doende op te maken, hoezeer het product ver beterd moet zijn en inderdaad 5wordt dan ook thans reeds op de tabaksmarkt geconstateerd, dat de tabak der Cultuur Maatschappij De Oost kust" een geheel ander en meer waardevol product is dan het gewas, hetwelk vroeger op dezelfde gronden werd geteeld. Men heeft thans besloten aan de rubberbelangen der Oostkust" grootere uitbreiding te verleenen. Reeds onderging de aanplant op twee der drie rubberondernemingen het vorige jaar een vergrooting, waardoor het aantal rubberboomen op deze beide ondernemingen van 470.000 op 550.000 steeg. Dit geschiedde uit eigen mid delen en evenzoo wordt thans de aanplant der derde rubberonderneming, insgelijks uit eigen middelen, van 120.000 op 200.000 boomen ge bracht. Men wil het hierbij echter niet laten, maar bovendien nog een nieuwe rubberonder neming openen op een der oude tabakslanden der Rotterdam-Deli Maatschappij en daarop 300.000 a 400.000 rubberboomen planten, zoodat de totale rubberaanplant der Oostkust" dan ver over 1.000.000 boomen zal bedragen. Het is begrijpelijk, dat de vennootschap dit niet DIERSTUDIE. KAMMAN Teekening voor de Groene Amsterdammer" door H. Verstijnen DE WOEKERAAR uit eigen middelen kan financieren en evenzeer hebben[er blijkbaar overwegende redenen bestaan waarom de vier maatschappijen, die de Oost kust" in het leven hebben geroepen, de finan ciering niet langer ter hand willen blijven nemen. Voor buitenstaanders vallen deze redenen niet te beoordeelen, maar het laat zich zeer goed be grijpen, dat men het werkkapitaal per saldo f ie ver door het publiek heeft willen laten ver schaffen. Nu kon men niet de aandeelen zelf aan het publiek ten verkoop aanbieden, aangezien de nominale waarde van / 100.000.?elk daarvoor een beletsel vormde. Men heeft om deze moeilijk heid te vermijden zijn toevlucht genomen tot het doen uitgeven van Certificaten van Aandeeien der vennootschap, ter grootte van ? 1000.?elk, waarmede het Administratiekantoor van Aan deelen in Vennootschappen en in Binnen- en Buitenlandsche leeningen, onder directie staande van de heeren F. P. Muysken, A. A. H. Boissevain en H. J. Middendorp, zich wel heeft willen be lasten. Intusschen is het niet zeker, dat de handel bij voortduring in Certificaten zal plaats vinden, daar het Administratiekantoor de gelegenheid tot royement van certificaten za! openstellen, indiende Oostkust' te eeniger tijd gelegenheid mocht geven hare aandeelen op naam van ? 100.000.?te verwis selen tegen aandeelen van ? 1000.?aan toonder. In het geheel hebben de vier moedermaat schappijen 48 aandeelen a ? 100.000.?a pari ter beschikking van de Deli Maatschappij gesteld ten einde daartegen ?4.800.000.?Certificaten a ? 1000.?tot den koers van 140 pCt. te doen uit geven. Het aldus verkregen agio van bijna ?2.000.000.?moet dienen tot het verschaften van werkkapitaal ter financiering van de thans voorgenomen uitbreiding der rubberbelangen. De vraag kan rijzen, wat deze vier maatschappijen kan hebben bewogen zoo maar afstand te doen van de 40 pCt. agio. Daarop kan alleen het ant woord luiden, dat de resteerende aandeelen (60 pCt. van het tot dusverre gehouden bedrag) door die verschaffing van werkkapitaal en door de verhandelbaarheid' der aandeelen (zij het aan vankelijk dan ook in den vorm van Certificaten) naar het oordeel der moedermaatschappijen zoo veel meer waard worden, dat deze waardever meerdering opweegt tegen het prijsgeven van het bii uitgifte der Certificaten bedongen agio. In dat geval zou de waarde der aandeelen tot minstens 166 2:3 pCt. moeten stijgen om de opoffering goed te maken. In ieder geval heeft de emitteiite, als hoedanig merkwaardigerwijze de Deli Maatschappij optreedt, getoond een goeden kijk op het publiek te hebben, want de animo voor de emissie was zoo groot, dat slechts l pCt. der inschrijvingen kon worden toegewezen. Ongetwijfeld is dit voor een groot deel veroorzaakt door de groote belangstelling, welke den laatstcn rijd voor rubber bestaat, terwijl bij deze emissie juist op de groote rubberbelangen der ,,Oostkust ook de nadruk is gelegd. Zoo wordt voor 1926 een rubberproductie van 1.350.000 halve K.G. in het vooruitzicht gesteld tegen een productie van 814.000 halve K.G. in 1924. Ook de berichten omtrent den te velde staandun tabaks:x.gst Inidcn gunstig, zoodat zich laat aan zien, dat over het boekjaar 1926 een flink divi dend mag worden tegemoet gezien. Het aandeel in de winst voor aandeelhouders is zeer belangrijk. Immers ontvangen deze 95 pCr. do r totale winst, welke overblijft, nadat de Raad van Belleer der vennootschap afschrijvingen. reserves en overboeking op nieuwe rekening Iv.'eft vastgesteld. In het algemeen kan dan ook worden gecon stateerd, dat de tabaksrubriek met een aantrek kelijk aandeel is verrijkt, zooals de groote be langstelling, welke het nubüejc Voor de emissie heeft aan den dag gelegd, trouwens vnldoenc'e heeft bewezen.