Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2512
DE TOEKOMST VAN HET
LUCHTVfcRKEER MET INDI
door A. P L ES M A N
De vlucht van de H?NACC heeft de vraag doen
rijzen, wanneer een geregelde luchtverbinding met
Indiëtot stand zal komen en hoe deze dan zal
werken. Er zijn natuurlijk weer ongeloovige
Thomassen, die het eerst moeten zien"; er zijn
natuurlijk ook weer de heet gebakerden, die
eisenen, dat men terstond zal beginnen. De
eersten halen de schouders op over de
HollandIndië-vlucht en beweren, dat k deze niets heeft
bewezen, de laatsten meenen, dat deze alles heeft
bewezen en dat het dwaasheid ware nog langer
te talmen.
De ingewijde weet, dat de waarheid in het
midden ligt. De tocht van Van der Hoop heeft
ons buitengewoon veel geleerd; vooral heeft hij
ons aangetoond, wat kan en wat niet kan. Hij heeft
ons bewezen, dat een goed verkeersvliegtuig van
gewoon maaksel den tocht volbrengen kan en dat
motoren materiaal zich daarbij uitstekend houden.
Hij heeft echter ook duidelijk aangetoond dat de
grond-organisatie nog alles te wenschen overlaat.
De leek weet niet hoezeer een behoorlijke orga
nisatie op den grond noodig is om een goede
organisatie in de lucht te krijgen. Er was eens
een man (een der velen)-die tot een vliegtocht
uitgenoodigd, zijn angst wist te verbergen met
den volgendenden grap: Ik ben niet bang voor
de lucht, maar wel voor den grond." Deze man
wist niet, welke groote waarheid, zij het onbewust,
ihij sprak. De grondorganisatie is een eerste
ver?sischte voor de goede werking van een Richtlijn.
Wat is grond-organisatie? In de eerste plaats
?de aanwezigheid van behoorlijke luchthavens,
waar een vliegtuig, zonder gevaar van averij, kan
landen en opstijgen. Op de vliegvelden moeten
loodsen zijn, benzinepompen, reparatie-werk
plaatsen enz. In de tweede plaats een goed wer
kende weerberichtendienst. Om het uur moeten
weerberichten draadloos binnen komen van de
?verschillende punten der route en van het om
liggende gebied, opdat de vlieger weet, welke
weersgesteldheid hem op zijn tocht te wachten
staat en hij, bij gevaarlijk weer, zijn vlucht kan
uitstellen of bijtijds kan afbreken. Ook moeten
uitgelegde grondteekens langs de route hem van
de weersgesteldheid, welke hij op het traject zal
ontmoeten, op de hoogte blijven houden. In de
derde plaats, een uitstekende draadlooze dienst;
alle blokken van een spoorlijn zijn telegrafisch
verbonden, ook alle blokken van een luchtlijn
behooren radiografisch verbonden te zijn voor het
doorgeven van dienstberichten, het afmelden van
vliegtuigen, het opgeven van weerberichten, het
draadloos peilen der vliegtuigen, indien deze uit
den koers geraken, het verband houden met het
vliegtuig zelf, dat ook van een draadlooze instal
latie voorzien moet zijn. Ten vierde, bebakening
van den weg door middel van grondteekens en
lichttorens. Ten vijfde, verlichting der vlieg
velden 's nachts.
Dit is in het kort de opsomming van wat er
wezen moet. Op de routes van West-Europa is
men al een heel eind gevorderd met deze inter
nationale organisatie. In Oost-Europa en vooral
in Klein-Aziëen Indiëheeft men van dit alles
nog vrijwel niets. Wij weten, hoe wij een dag
lang op bericht moesten wachten of de H-NACC
in Belgrado was aangekomen; wij weten, hoe
Van der Hoop in Angora haast niet kon landen
en averij opliep, omdat het vliegveld niet deugde
en op het eenige bruikbare gedeelte ervan ....
schapen graasden.
Zoolang op den geheelen weg naar Indiëgeen
draadlooze- en weerberichtendienst bestaan, zoo
lang er geen bebakening is van den weg, geen
noodlandingsterreinen op geregelde afstanden
aangelegd zijn, geen goed uitgeruste vliegvelden,
geschikt voor het burgerluchtverkeer aanwezig
zijn, zoolang kan van een geregelden dienst niets
komen. Van der Hoop en de zijnen hebben het
zonder dit alles klaar gespeeld. Vraag echter niet,
hoeveel risico zij daarbij dagelijks geloopen hebben
en welke inspanning het gekost heeft dezen langen
weg over geheel onbekend gebied en met de moge
lijkheid telkens door snel wisselende weersom
standigheden overvallen te worden, in zulk
een korten tijd af te leggen. Dat kan voor n
keer, doch niet geregeld.
Wij wachten dus op de grondorganisatie.
Deze kan in enkele jaren gereed zijn, indien
zij goed ter hand wordt genomen. Wat deze
grondorganisatie betreft, zijn wij echter afhan
kelijk van het buitenland. Ieder land zal naar
zijn koloniën den weg kiezen, die het meest over
eigen gebied voert en zoo zullen de Fransche
wereldluchtlijnen stellig anders loopen dan de
Engelsche. Het geluk wil, dat onze weg naar
de Oost, evenals de Engelsche weg naar Indiëen
Australië, grootendeels over Engelsch gebied gaat.
De Engelschen, de goede organisatie van het
Nederlandsche vliegwezen waardeerend, werken
gaarne met ons samen aan den opbouw van een
luchtweg naar Indië. Zij hebben ook in Aziëreeds
het meest tot stand gebracht.
Deze weg zal daarom vermoedelijk grootendeels
loopen, zooals Van der Hoop hem gevlogen heeft.
Misschien dat het stuk Karachi?Calcutta ver
kort kan worden, en dat van Calcutta water
vliegtuigen direct op Rangoon zullen vliegen.
Voorloopig zou de reis in etappes verdeeld moe
ten worden, zoodat de reizigers eiken morgen met
een ander, van te voren geheel gereed gemaakt
vliegtuig, en met een anderen bestuurder, hun
reis vervolgen. De geheele weg wordt dan onder
verdeeld in routes, die door eigen personeel ge
vlogen worden, dat aldus met alle bijzonderheden
ervan vertrouwd raakt. Ook kan voor elke route
afzonderlijk materieel gebezigd worden, geheel
voor zijn bijzondere taak gereed.
Zoolang men niet des nachts kan vliegen, (dit
wordt door gebrek aan grondorganisatie voors
hands slechts op enkele routes in Europa voor
het vervoer van post beproefd) is de nachttrein
een ernstige mededinger. Men zou dus de lijn
vooreerst, althans wat het postvervoer betreft, in
Constantinopel, aan het eind van den Ori
ntexpress kunnen laten beginnen, misschien ook
wel bij Bagdad. Later zou de lijn in London of
Amsterdam moeten ontspruiten.
Is zulk een tocht rendabel te maken? Zeker,
zelfs met de huidige, nog niet zeer rendabele
vliegtuigen. Berekenen wij hem voorloopig op
120 vlieguren ad / 100.?per uur (benzine en
olie, salaris-vliegtuigbestuurder, afschrijving en
verzekering), dan zijn de zuivere vliegkosten
Amsterdam?Batavia ? 12.000.-?. Bij een nut
tige lading van 1000 K.O. kan zulk een toestel
uit postvervoer alleen een inkomst van / 25.000.
per vlucht maken. De verzender zou dan ongeveer
40 cent per brief moeten betalen, die dan ook
slechts 12 dagen onderweg is, en dus bij antwoord
daarop een maand zou besparen. Wie zou daar
geen dubbel tarief voor over hebben?
Bij uitsluitend passagiersvervoer zou het tarief
nog vrij hoog zijn, n.l. / 2500.?per passage. Bij
gecombineerd post- en passagiersvervoer kan dit
echter lager gesteld worden. In ieder geval zou
elke vlucht een behoorlijk saldo opleveren ter
dekking van de algemeene onkosten van het
bedrijf.
Bij een etappe-dienst met wisselend personeel
en materieel kan natuurlijk veel sneller gevlogen
worden dan onze Oost-Indië-vliegers deden, die
telkens oponthoud ondervonden door het noodige
onderhoud van hun vliegtuig. Door verbetering
van de grondorganisatie en door gebruik van
snellere toestellen, die het vliegen van grootere
dagelijksche etappes mogelijk maken, zou de tijds
besparing, oorspronkelijk de helft van den reistijd,
tot 80 pCt. van den huldigen overtocht kunnen
gebracht worden. De reis zou ook veel aange
namer zijn. De huidige passagier verveelt zich
4 weken aan boord, met geen andere afwisseling
dan het tegenkomen van een ander vaartuig en
het aandoen van enkele havens. De luchtreiziger
kan den geheelen dag genieten van een eeuwig
wisselend, belangwekkend panorama en komt
eiken namiddag in een belangrijke stad aan, kan
deze even bezichtigen en des nachts in een
geriefelijk hotel vertoeven. De drie Oost-Indi
vliegers hebben op hun heenreis stellig meer ge
zien van de wisselende wereld, dan op de terug
reis aan boord van de Patria.
Uit de pony-post van New-York naar San
Fransisco is de
coast-to-coast-United-Statesmaii-service" gegroeid, die het reusachtige traject
in 24 uur aflegt. Uit de reizen der oude
OostInje-vaarders, die vaak een jaar en langer duurden.
is, dank zij den stoom en het Kanaal van Suez.de
geriefelijke bootverbinding met vier weken varens
ontstaan. Dat de luchtverbinding zal komen, staat
onomstootelijk vast. Zij is noodzakelijk, omdat
Europeesch en Aziatisch Nederland dan slechts
enkele dagen reizens uiteen liggen, een factor van
de grootste beteekenis voor beider welvaart. Het
vliegtuig alleen kan den band tusschen Moederland
en Koloniën zóó dicht aanhalen, dat de eenheid
van ons Nederlandsen Rijk hechter wordt dan
ooit. Economisch en politiek zal daarom de lucht
verbinding tusschen Amsterdam en Batavia van
het grootste belang blijken te zijn.
Maar wanneer komt zij tot stand? Wij leven
snel in de luchtvaart. Het is nog geen vijf jaar
geleden, dat het eerste handelsvliegtuig der
K- L. M. van Amsterdam naar Londen vloog. Nu
is Amsterdam de tweede en misschien zelfs
weldra de eerste luchthaven der wereld, met
dagelijksche diensten op Londen, Brussel, Parijs,
Bremen, Hamburg, Kopenhagen, Hannover, Ber
lijn en Bazel. Wij leven snel! De vliegtuigen, die
5 jaar geleden wonderen van nieuwigheid waren.
zijn thans pijnlijk ouderwetsch. Wie zal zeggen
over welke snelle, geriefelijke en rendabele toe
stellen wij over tien jaren beschikken als de
luchtONZE KLEURECHTE
M E U B E L S T O F F E N
WORDEN VOLKOMEN
GEGARANDEERD
GORDIJNSTOFI30BR.
NIET TE VOEREN | ,_
P£R MLTER ? 10
weg naar Indiëzijn grondorganisatie bezit?
Tien jaar? Misschien eerder. Dat hangt van n
af. Want ieder, die belang stelt in de luchtvaart,
in haar toekomst gelooft, helpt haar in haar ont
wikkeling. Afzijdigheid, wantrouwen, ongeloof,
hebben nooit iets tot stand gebracht. Jan Salie
heeft nimmer gebouwd.
YANNELLESVARINAS
GOUDZEGEL
5O ets. perPakje.
NIEUWE l ITGAVEN
In de serie: ONS BOEK ENT L \NKJE (uitgave
van Van Holkema en Warcndorf, Amsterdam)
zagen het licht: RINA VAN DEN HOUT, Een
vroolijk troep je en MARK TWAIN, Prins en
Beitelknaap.
Bij dezelfde uitgevers is verschenen:
CÉCILE TORMAY, Het Oude Huis, naar het
Hongaarsch door J. W. Jorissen, met
omsiagteekening door B. van Vlijmen.
Bij P. Noordhoff te Groningen verschenen:
Ons Nederlandse/i voor Kweek- en
Normaalsctw!en, door D. WOUTERS, W. O. VAN DER HULST
en A. L. VAN HULZEN, l Spraakkunst, 2 Oefe
ningen bij de Spraakkunst, 3 Stijloefeningen.
Vrij en Blij, leesboekje voor de Christelijke
scholen, samengesteld door D. WOUTERS, Jon.
VAN HULZEN en W. G. VAN DER HULST, Vier
deeltjes, geïllustreerd door T. Bottema.
Ons Nieuwe Leesboek voor het voortgezet Onder
wijs (uitgave Wolters, Groningen) verzameld door
J. EK en C. MOERMAN JR., onderwijzers aan de
Centrale school voor het zevende en achtste leer
jaar te Hilversum. Eerste en Tweede deeltje.
Geïllustreerd door Henri Verstijnen.
Langs Bloemenpaden (uitgave Wolters), een vier
tal leesboeken voor het tweede leerjaar, door
T. VAN DEN BLINK en J. EIGENHUIS. Vierde stukje:
geïllustreerd door C. Jetses.
Samenspraken voor de hoogste k/assen der lagere
school en de eerste klasse van het voortgezet onderwijs,
door J. J. VISSER (Uitgave Wolters).
/;; liet Wonderland, van planten en dieren, lees
boek voor de hoogste klassen der lagere school,
door JOSEK COIIEN en WYTZE KEUNING. Derde
deeltje: geïllustreerd door Joh. Dijkstra. Uitgave
Wolters.
Lyceum-Herdrukken voor inrichtingen van voort
gezet onderwijs, voor studeerenden voor de
hoofdacte en voor zelfstudie:
IX. Den Spyegliel der Salichcyt van F.kkerlijc,
niet inleiding, aanteekeningen en drie platen
benevens een titelprent, uitgegeven door Dr.
J. ENDEPOLS. Uitgave Wolters.
BATENBURG & FOLIHER
(O. W. FOLMER)
j DEN HAAG,HUYGENSPARK22
j SPECIALITEIT:
BERGPLAATSEN VOOR INBOEDELS
MET SAFE.INRICHTING.
VERHUIZINGEN ONDER GARANTIE
INTERNATIONALE TRANSPORTEN