No. 2513 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAN© 17 DE VLOTTE" FILM door L. J. J o R D A A N. ,, DE WEG VAN AVONTUUR" Ttlschinsky. Is ik mc'niet bedrieg is de benaming vlotte film" afkomstig van n onzer prominente bipscoop-critici en hij kan 't Weten, want uit zijn pen is tot heden weinig anders gevloeid,dan vlotte" causerietjes over die zwakheid van den menschelijken geest, welke film-rage heet. Da vlotte" film nu is Wat je noemt, eten en drinken voor 't uit gaand publiek voor de dames die de ro man-bibliotheek van de Prins" lezen en 'n Fordje ambiëeren, alsmede voor de heeren wier horizont Wordt gevormd door den cirkel sport-zaken-sport. Zij is bij uitstek geschikt om genoten te Worden onder 'n goeie sigaar en 'n Whiskey als bekroning van 'n uitgebreiden en lekkeren maaltijd. Zij vermijdt angstig alles wat goed en echt is alles wat ontroert en ver edelt alles wat inspanning kost. Zij vermijdt ook alles Wat nieuw is nieuwe Wegen aanwijst, nieuwe perspectieven opent. Immers zij is vlot" ! Zij is vlot" als 't gekakel van 'n papegaai ? als de geestigheid van 'n handelsreiziger als 'n populair straatliedje. Zij is onschuldig, aardig, amusant, fatsoenlijk al wat ge wilt maar zij is de dood voor de ontwikkeling van de film. Want alles wat de schouders ophaalt over de toekomst der cinematografie alles wat scham pert en scheldt op de onnoozelheid, de minder waardigheid en de geestelijke nutteloosheid van de rolprent?wijst op dat karakteristieke bioscoop product: de vlotte" film. En zoolang de coulante, genoeglijke, comfor tabele vlotte" film de programma's blijft beheerschen zoolang zal er van 'n gelijkmatige, gezonde ontwikkeling der film geen sprake zijn. 't Typische voorbeeld van de slappe, inhoudslooze vlotte" film is Da weg van avontuur". Zij is in alles min zij grijpt er overal naast. Om te beginnen is zij niet oorspronkelijk natuurlijk, anders ware zij niet vlot". We hebben 't geval n.l. al eens vroeger gezien spontaner, pittiger, koener en geestiger. Fairbanks' Teeken van Zorro" Was in 't oude, beproefde genre iets nieuws. Het verraste door spirit, gedurfdheid en goeien smaak ? het werd uitmuntend en met overtuiging gespeeld en had die ondefineerbare sfeer van echtheid en spontaniteit, Welke voor iedere fijne intuïtie 't kenmerk van originaliteit is. In deze avonturen-film niets van dit alles. Da Tijger" 'n gevreesd bandiet is 'n tijger met kuiltjes in z'n wangen en liquide, donkere oogen die in niet vermoeiende monotonie beurtelings op Verkade als Hamlet" en op Louis Davids lijkt. Hij mist de nerf en de spanning in Fairbanks actie en zelfs z'n acrobatiek lijkt, naast 't illustere voorbeeld naar niets. Hij is 'n brave, mooie, vervelende meneer. Dan hebben we Estelle Taylor?alias Mrs. Jack Dempsey. Zij is eenvoudig om op te schieten Haar akelig conventioneele ,,picture"-facie met 't machtelooze knoopsgaten-mondje hangt u de keel uit tot 't bittere einde. Da rest is navenant. En al deze lieden spelen-spelen-spelen ! Nie mand doet iets spontaans niemand doet ver geten, dat alles maar vlo t "-geacteerde larie is. Maar 't publiek knort van tevredenheid; het voelt zich kip-lekker in deze banale variët -atmosfeer het verlangt niets beters en krijgt niets beters het is 't volkomen eens met den bovengenoemden criticus, dat er niks gaat boven 'n vlotte" Amerikaansche film. En de volks ontwikkeling boekt deze week zeven verloren, verknoeide dagen ! Ik ben nog eens, uit baloorigheid, naar Moeder Aarde" gaan kijken, 't Moeilijke vallen-en-opstaan de stroeve ernst 't koppige vechten met de materie dezer onsociabele Moffrikaanders is me oneindig liever dan de misselijke Yankee-vlotheid. FILMPEST BETTY BLYDE IN Cnu-CmN-Cnow" Union. et is niet fijn gezegd en niet galant.... maar o, ik haat ze, die Betty's, Barbara's, Laura's, Mae's en hoe ze meer heeten mo gen. Ik haat ze, met 'n onverzoenlijker!, feilen, gelen haat en zoolang ik kan vechten voor de mooie, jonge film kunst ? zoolang zal ik ze blijven haten en u beleefd verzoeken ze met mij mee te haten. Hoe is 't mogelijk hoe is 't mogelijk ! vraag je jezelf af, als je voor den, god-weet-hoeveelsten keer, zoo'n onbeduidend nest van 'n ballet-girl" 'n drama ziet dragen". Hoe moet de platte, banale Angelsaksische smaak ons publek ge nfecteerd hebben om steeds weer zich te ver gapen aan zoo'n plaatjes-meisje, zoo'n fondantheldin, zoo'n etalage-ster aan wie letterlijk al ' 't menschelijke vreemd is!. Want zij zijn de pest de pest hoort ge ! - vooronze volkssmaak,vooronzemoreele gezondheid en voor onze oorspronkelijkheid. Zij zijn de in carnatie der Angelsaksische tyrannie, die ons met geweld de kaken openspert om ons de weeë, zoete lekkernij in te gieten, waartegen onze gezonde, nuchtere, kernige volksaard kokhalst. 't Is ergerlijk maar vóór alles zoo be schamend ! Dat ons publiek zich liet verlokken door wat geraffineerd is, of pervers of slecht .... 't ware te betreuren maar, tot op zekere hoogte verklaar baar. Maar weet ge iets vernederenders, iets jammerlijkers dan deze hang van de massa naar 't vervelende?'t ronduit hopeloos vervelende? Lieve god, menschen zijt ge nou nog niet uitgekeken naar die bijna naakte mannequins met haarconventie-gebaartjes?haar altijd eendere tronies, haar nooit volwassen figuurtjes! Ge ziet tóch niets onvertogens daarvoor waakt onze onvolprezen gemeentelijke controle?hoe schunnig-verleidciijk de advertentie u ook toespreekt. Toe wordt eindelijk eens volwassen mannen en vrouwen zegt eindelijk eens dat ge genoeg hebt van die kwasi-oostersche balletten van die zoutelooze histories bijeen geflansd, om 'n talentloos music-hall-meisje gelegenheid te geven zes acten lang in verregaanden staat van ontkleeding rond te loopen. Toont dat ge 'n eigen volkskarakter hebt scherp onderscheiden van den platvloersche enfantieken Angelsaksischen aard weest de kritiek vóór, die u nog steeds meent naarden mond te praten met deze imitatie-menschen aan te bevelen, toont.... ! Zooeven lees ik in de Telegraaf", dat Chu-chin chow-de welverzorgde Oostersche film" 'n week is geprolongeerd ! Laten wij ons schamen ! Het DE FINALE door C O R N E L I S V E T H Seltsame Leiden eines Theater-Directors" noemde E. Th. A. Hoffmann een van zijne ge schriften. Marcellus Emants heeft eens de weder waardigheden eens Tooneelschrijvers verteld. Jan Fabricius zou van beider ervaringen kunnen ver halen, maar ik denk dat die van den Directeur van hot Theater Odeon hem niet alleen het verscht in het geheugen liggen, doch ook het diepst hebben getroffen. Zij culmineerden verleden week Vrijdag in de rechtszaak, bij het proces in kort geding, waar een jong advocaatje, met meer ijver dan welsprekendheid, en meer jurisprudentie dan goeden smaak, het beslag verdedigde dat een klein groepje leden van het gezelschap gelegd had op zijn saldo bij de bank. Blijdschap en Vertrouwen" was de leuze, waarmee Fabricius een jaar geleden begon. Wat van de blijdschap thans gebleven is, kunnen we gissen, en wat het vertrouwen betreft .... Toen de directeur in Maart aan zijn gezelschap den toestand beschreef en hoopte, dat alles nog terecht zou komen, zou hij de leden van het gezelschap opzettelijk hebben misleid ! Hij wien, voor ieder onbevooroordeeld toeschouwer, het rozig optimisme op het gelaat geschreven staat, hij die blijkens zijn tooneelwerken een onverwoestbaar en steeds zeldzamer wordend geloof heeft in het goede, hij zou niet opzettelijk gemeend hebben, dat alles zal reg kom! Men moet advocaat van de tegenpartij zijn om zoo iets te beweren en vol te houden! Men moet toor.eeldirecteur zijn of geweest zijn om, als fatsoenlijk man, nooit voor meneertje" geweest zijnde en met geen enkel vonnis achter den rug, in het openbaar te motten hooren dat men arme artiesten heeft misleid en opzettelijk valsche voorsti .ingen van zijn zalen gegeven, dat de genomen maatregelen zijn genomen om.... valfche balansen te voorkomen. Om te hooren vertellen hoe niemand medelijden met u behoeft te hebben, hoewel gij als journalist (ach arm!) en als letterkunde (ach armer!) kunt verdienen, om uw particuliere omstandigheden te hooren uit pluizen door een vreemde, voor vreemden. Wat voor onzakelijks er misschien in de opzet aan Fabricius' onderneming geweest is (zijn ge zelschap bijvoorbeeld was te groot, en toch niet geschikt voor doubleeren) aan zijn goede be doelingen twijfelt geen onpartijdige. Hij heeft, onder den indruk van de debacle van het gezel schap Ruys en de broodeloosheid van vele goede acteurs, gemeend dat er iets gedaan moest worden, en zijn werkkracht en naam aan een nieuw ge zelschap gegeven. Het is echter voor ieder duidelijk ook uit een gezegde van den advocaat der tegenpartij dat Fabricius hier het slachtoffer is van een stemming, die dieper oorzaken heeft. Men heeft in den laatsten tijd meermalen gezien hoe bij den noodtoestand of zelfs het faillissement van theatergezelschappen, de directeuren dezer naamlooze vennootschappen de eenige schenen te zijn, die er niet zichtbaar bij te kort kwamen, even goed in hun auto's bleven rijden en even goed villa's huurden. Het is wel weer de ironie van het lot, die de eerste actie tegen dezen mis stand juist den man doet treffen, die al dadelijk bij de oprichting zijn geheele salaris als aandeelen kapitaal heeft gestort, en van de heele zaak niets dan zorg en ervaring rijker is geworden. Misschien zal echter de onverkwikkelijke vertooning, die wij dien Vrijdagmiddag hebben bijgewoond, een les zijn voor Commissarissen, autoriteiten, en allen die het in hun macht hebben tot een billijke verdeeling van verantwoordelijkheden bij te dragen als wederom gezelschappen worden opge richt en om subsidie komen. oude Hollandsche schilderij van een bekend meester en in goeden staat IS DE BESTE BELEGGING. De grootste en uitgebreidste collectie in persoonlijk bezit HUYS VAN JOHAN DE WITT" KNEUTEROIJK 6 DEN HAAG GORUS HERMSEN