DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND No. 2513 HET GENOEGEN, MINISTER TE ZIJN door J. J. B E K A A R. Het was audiëntie, en mijn bode liet nummer een van de lijst binnen. Een kleine, tengere man, met te wijd geworden kleederen, 't Gezicht was vermoeid; de oogleden trilden licht, de onderlip ook nu en dan. Tusschen de oogen en den mond was 't vol kleine rimpeltjes als op een spinnewebkaart; de oogen zelf waren -van een bijzonder vriendelijk blauw. Excellentie" zei hij hakkelend, ,,ik ben Prins, gepensionneerd ambtenaar van de gemeente den Haag. Ik ben nog maar vijf en veertig, ik was heelemaal overwerkt, ziet u, zoodoende kreeg ik pensioen". Ja" zei ik afwerend, maar gemeentepen sioen, daarover heb ik niets te zeggen". Neen, neen, Excellentie, dat is de bedoeling niet. Ziet u, ik ben in de schuld geraakt, van stapje tot stapje afgegleden, tot ik er heelemaal onder zat".... Mijn hand maakte blijkbaar een nieuw afwerend gebaar; hij vervolgde haastig: ? Neen, de Armenraad heeft me er uitge haald. Dat is het niet. Maar nu wou ik u iets ver tellen over uw belastingen, Excellentie, dat u niet zult weten, daar ben ik van overtuigd. Zoo on rechtvaardig als die zijn. Ziet u, ik Was in handen van woekeraars gevallen. Duizend gulden heb ik geleend; ik heb er ten minste twee duizend moeten terug betalen. Zóó zuigen ze je uit, excellentie. Ik heb toen ook nog uitstel voor de betaling van mijn belastingen moeten vragen". Jawel, m'n lieve man, maar Excellentie, ik kom op mijn a propos". Hij haalde een klein papiertje uit zijn binnenzak. ? Hier hebt U het. Dat zit erallemaalaan vast. Een schuldbekentenis, zegel: dertig cent. Twintig qüitanties voor rente, zegel twee gulden. Twee acten van borgtocht, zegel zestig cent. Polis voor levensverzekering, zegel n gulden. .Zegels voor den ontvanger van de belastingen, n gulden dertig cent. Totaal Vijf gulden twintig cent. Excellentie, is dat niet een belasting op de ellen de? Is dat de bedoeling van Hare Majesteit de Koningin? En namens verschillende lotgenooten van mij, excellentie, want o, er zijn zooveel slacht offers van den woeker, namens die allemaal, excel lentie " Hij kw#m nu pas op dreef, begon vloeiend te spreken. Ik moest op de bel drukken, om er een eind aan te maken. Oef! De man had trouwens eigenlijk gelijk. Die zegel belasting is er een uit den tijd toen men nog be lasting hief catch as catch can". Ik moet ze her zien. Je kunt iemand geen belasting laten be talen, omdat hij uit armoede schulden maakt ! Maar daar kwamen nieuwe smeekelingen. Drie vrouwen; de handen wezen duidelijk uit, dat 't arbeidersvrouwen waren. De middelste was klein en broodmager, maar een en al actie. De twee, die haar flankeerden, waren blijkbaar eenmaal knappe meisjes, maar vroeg afgesleten aan de waschtobbe en aan de naaitafel, waar ze voor zes of acht kinderen hadden gelapt en versteld en gekeerd en nog eens gelapt en versteld en gekeerd. De kleine vrouw blies direct: attakeeren. Excellentie, We komen hier bij u namens een aantal arbeidersvrouwen, allemaal met groote gezinnen, net als wij. We wilden u onze huishoud boekjes eens laten zien, excellentie". Ja, maar, juffrouw, daar heb ik niets mee te maken". Met die boekjes niet, excellentie, maar wel met wat ze er voor ons bijgeschreven hebben. U moet eens goed begrijpen, excellentie. We heb ben allemaal zware gezinnen, en zoo gaat er heel wat geld de deur uit aan vet, aan reuzel, aan suiker en thee, en 's Zondags aan 'n stukje vleesch en tabak voor de mannen en 'n glas bier " ??Juffrouw, daar komt u toch niet over praten." Excellentie, laat u mij nu eens uitspreken. Ja, daar komen we juist eens over praten. Want ziet u, als ik bijvoorbeeld m'n thee betaal, dan zit daar belasting in, en in al die andere dingen ook. Ze hebben 't voor ons uitgerekend. Ziet u maar eens hier, excellentie, u mag het laten nakijken". Het vrouwtje haalde een notitieboekje voor den dag. Dat is nu bijvoorbeeld van mij, excellentie. We hebben acht kinders met God en met eere, excellentie, en ik moet huishouden van veertien honderd veertig gulden per jaar en daar gaat eerst drie honderd gulden huur af. Ja excellentie, als permitteert, dat zou U ook niet meevallen. Nu', en weet u nu wel, hoeveel belasting ik betaal? Vijf en zeventig gulden. Telt u maar na. Twintig gulden breng ik op aan suikeraccijns en elf gulden moet ik aan invoerrecht op thee geven. Dat be talen ze wel aan de grens, maar ze leggen 't in den winkel boven op mijn rekening. Mijn neef, die is kommies bij de belastings, die heeft 't zelf uitge rekend. En dan moet u weten, dat mijn man nooit een borrel drinkt, altijd oppassend excellentie, anders kwam er nog twintig gulden bij. Nu vraag ik u excellentie, vijf en zeventig gulden, moet dat van een inkomentje als dat van ons af? Wil Hare Majesteit dat? Ze Weet 't zoo niet, daar ben ik zoo zeker van als Wat, want anders zou ze zeggen: Haal u het geld waar het is, excellentie. Hier is 't boekje, laat u 't maar narekenen". De andere vrouwen hadden niets gezegd maar om 't andere woord nadrukkelijk geknikt. Zij schoven ook boekjes naar mij toe, en de eene zei schuchter: 't Is te veel voor 'n arbeidersmensch, excellentie. Ik betaal negentig gulden in 'n jaar. 't Kan d'r niet af. Ik sprak een paar vriendelijke woorden, be loofde de zaak te onderzoeken. Toen de vrouwen weg waren, keek ik het eerste lijstje even na. Suikeraccijns / 20.25 OI.OO Geslachtaccijns Invoerrecht thee ... Tabak Recht petroleum... Andere rechten ... Drie rijwielplaatjes 14.50 11.25 6.40 4.50 10. 9. Indirecte belastingen / 75.90 }> Ja, 't is waar, die accijnzen drukken hard op den kleinen man. Maar kan ik ze missen? Waar is de geleerde, die mij wat beters Weet aan te wijzen? Er kwam nu een vrouwtje binnen. Eigenlijk Weet ik niet hoe ze binnen kwam, maar ze zat in eens voor mij, en huilde stilletjes, het gezicht in de handen verborgen, terwijl de veertjes op het kleine zwarte hoedje in voortdurende trilling waren als blaadjes van een boompje onder een storm. Nu kan ik absoluut, maar dan ook absoluut niet tegen vrouwentranen. Ik zei barsch: Juffrouw, ik kan zoo niet met u praten". Dat komt, excellentie" zei ze, (ze praatte met schokjes) ,.omdat hij nu weer weggeloopen is. Net hier voor de deur, excellentie". Ja, wie dan?" Mijn man, excellentie. En ik had er op ge rekend, dat hij nu tenminste vandaag nuchter zou zijn". Hoe zoo, nuchter?" Hij is aan den drank, excellentie". Ja, vrouwtje, maar daar heb ik toch niets mee te maken?" Ze haalde een verfrommeld papier voor den dag. Ziet u eens, excellentie. Dat hebben ze voor me uitgerekend, de heeren van de Blauwe Vaan, en dat moest ik u laten zien". Ik zat op mijn stoel te schuiven. Al weer een be rekening, die een of ander belastingdeskundige voor mij heeft gemeend te moeten opmaken ! Haar zwarte handschoen wees: Twaalf borrels per dag. Ja, 't is een schande, excellentie. Maar ziet u nu eens, dat is meer dan vijf honderd twintig gulden aan accijns per jaar. Zooveel betaalt mijn man. Mijn kinderen en ik lijden er eiken dag honger om. Menige rijke meneer, hebben ze me gezegd, betaalt niet zooveel belasting als wij " Twaalf borrels per dag Zoo'n dronkaard is een uitzonderingsgeval. Tegenwoordig wordt men dronken van bier. Maar toch, misschien had dit vrouwtje gelijk en dan was 't wel heel kras. Maar wat in 's hemels naam. ... En 't vrouwtje, nu eenmaal op haar paardje, galoppeerde door. Ja, excellentie, zoo is het toch maar. U kunt het niet ontkennen. Ik vraag u, is dat recht, is dat Ik belde. Oef ! De bode bracht mij een glas water. Ik had er zeker om gevraagd. Is het allemaal zoo, wat ze me vandaag kwamen vertellen? Maar dan moet er toch een en ander in onze belastingen veranderen. Ik werd wakker. Goddank, het was een droom geweest. Ik sta niet voor de moeilijkheden van een be grooting met tekorten. Maar ik waag het, den droom op te schrijven. Omdat we, naast alle financieele kunde, die aan onze belastingwetten en voorschriften is be steed, een enkele maal een element niet tot zijn recht zien komen: het ethische. Dat gaat in ons practische leven meestal met groote bescheidenheid schuil. Maar, als we het althans in onze staatswetten niet vinden waar het dan te zoeken? Boekaankondiging door Ds. W. MACKENZIE VRIJZINNIGE LITTERATUUR Wijd uw dag." J. Ploegsma, Zeist. Dit is een religieus dagboek", met medewerking van een veertigtal mannen en vrouwen, onder redactie van Tony de Ridder tot stand gekomen. Onmiddellijk na het verschijnen maakte het op gang. Dit is geen wonder, gezien den afwisselenden vorm der korte stukjes, aforistisch het een, be spiegelend een tweede, beeldend of in den geest van een wijzang of anders weer een volgend. Het is een uiting van den stijl der tegenwoordige vrij zinnigen. En een mooie uitgave. Oud-Israels Schrift door H. G. CANNEGIETER 398 bldz. Deventer. AE. E. Kluwer. Het Oude Testament, naverteld in nauwe aan sluiting met den text. Eenvoudig, beeldend en boeiend geschreven, zonder gemoraliseer, aflei dende bespiegelingen «of bedervend gecritiseer. Geen kinderbijbel, maar voor de rijpere jeugd bedoeld. Ouders die hun kinderen vertellen wilen uit het O.T. zullen dit boek goed kunnen ge bruiken. Ir. Meischke gaf er patriarchale il lustraties bij. Een nieuwe grondslag door H. G. CA' NEGIETER. Hollandia-drukkerij Baarn. Een kleine brochure, waarin de psychologie, in 't bijzonder de psychanalyse, als uitgangs punt voor theologie en predikantsopleiding wordt bepleit. Pleidooi, ook dit jaar op de moderne theologenvergadering gehouden door den schrijver. De groote Godsdiensten der menschheid, door W. LOFTUS HARE, voor Nederland bebewerkt door J. Schuiver. 288 bldz. Scheltens en Giltay, Amsterdam. Dit boek is ook onder de vrijzinnige litteratuur te rekenen, omdat het in ondogmatischen geest geschreven is. Een eigendommelijke inleiding van Ds. Bakels gaat vooraf. Waarom de schrijver uitkoos de godsdiensten der Hindoes, Grieken, Babyloniërs, Joden en Christenen wordt niet begrijpelijk gemaakt. Boeddhisme en Moham medanisme behooren toch ook tot de" groote godsdiensten. Veel wetenswaardigheden worden er verteld en wie op populair-wetenschappelijke wijze ingelicht wil wezen, vindt in deze beknopte overzichten wel kome lectuur. Dat alles even juist is, dat steeds de hoofdlijnen zijn getrokken, zou ik niet durven beweren. De fragmentarische behandeling der stof doet wel afbreuk aan de nheid van het boek. De zuiver-religieuse bedoeling, die de schrijver met zijn werk heeft, blijkt uit de algemeene op merkingen die voorafgaan. TUNSPOIT Mü. Weesperzijde 94, AMSTERDAM Talafoon 51271. Tal.-Adres Transport' VERHUIZINGEN, ook per gesloten auto verhuiswagens met aanhangwagen. Binnen een rayon van 8O Km. bespaart men Hotel kosten. BEHANGERIJ en STOFFEERDERIJ Machinale Stofreiniging. Bewaarplaatsen voor Inboedel*