Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2515
DE LAATSTE OMWENTELING IN
DE SOVJETREPUBLIEK
door Dr. L. H. GROND ij s.
De vermeestering van het Russische
regeeringsgebouw door een kleine, goed georganiseerde
kommunistische minderheid, heeft aan de Mar
xistische theologen de sinds het Kommunistische
manifest verbeide gelegenheid gegeven, om
hunne heilsleer te verwezenlijken. Het was ,te
verwachten, dat de leiders van dit geweldig escha
tologisch experiment vooral met de agrarische
problemen moeite zouden ondervinden. Van den
beginne hadden de Marxistische kerkvaders zich
in hunne besprekingen, en sinds het Frankforter
kongres hadden zich de sociaal-demokratische
concilie's in hunne discussies beziggehouden met de
tegenstelling tusschen de belangen van den
bezitloozen industrieelen proletariër en den klei
nen aan zijne akkers gehechten landman. Op alle
partijkongressen had een voornaam deel der
beraadslagingen zich zonder merkbaar resul
taat bewogen om het houten ijzer" der socia
listische taktiek: hoe kon men met een gelijklui
dend program tegelijkertijd den fabrieksarbeider
en den landbouwer voor een revolutionaire be
weging winnen? Zoodoende zijn de revolutionaire
partijen in alle landen gedoemd geweest, in twee
groepen uiteen te vallen, waarvan de eene op de
strijdvaardigheid van het stedelijke proletariaat,
en de andere op de ekonomische macht der lan
delijke bevolking staat maakte. In de keuze der
taktische aanvalsmiddelen gelukt het dezen beiden
partijen vaak, tot een voorloopige overeenstemming
te geraken; men kon echter voorzien, dat hare
meeningsverschillen bij den opbouw eener nieuwe
maatschappij" tot onverzoenlijke conflicten zou
den leiden.
In Rusland hebben de twee groote revolutionaire
partijen: de bolsjewieken (klassieke Marxisten),
die met de gewapende arbeiderssyndicaten op de
regeering hebben stormgeloopen, en de
sociaalrevolutionaire partij, die den grooten en gemiddel
den landeigendom voorde kleine boeren opeischte,
een gelijk aandeel gehad aan den ondergang van
liet oude bewind. Toen de tweede, de opbouwende
phase der revolutie aanbrak, moest een nieuwe
strijd tusschen sociaal-revolutionairen (Tjernof)
en bolsjewieken (Lenien) worden uitgevochten.
De eersten vertegenwoordigden verreweg de
meerderheid van het Russische volk, maar eene
meerderheid, die over onmetelijke vlakten ver
spreid, en juist door de gehechtheid van eiken
eenüng aan zijn eigen lapje gronds,
onorganiseerbaar en onmobiliseerbaar was. Daartegenover
beschikte de andere partij over kleine groepen van
ontwortelde, door fabriekstucht voor partijdisci
pline opgevoede, en zonder moeite in roode batal
jons samen te voegen kuddedieren. Tegenover het
brutale geweld dezer stormtroepen konden de
ontzaggelijke lichamen der landelijke organisaties
niets stellen dan den lijdelijken weerstand van hun
log gewicht.
Gedurende de vier eerste jaren der Russische
revolutie, tot aan de oprichting van de ,,Nep"l)
toe, werd elk conflict tusschen stad en land,
tusschen de landelijke bevolking aan den eenen,
en handel en industrie aan den anderen kant,
gewapenderhand uitgevochten. Elke
tegenstribbeling der dorpen werd met een invasie der roode
gardes beantwoord, elk verzet der boeren in bloed
gesmoord. Onder de industrieele legers der hoofd
steden had de toepassing van dergelijke
tuchtmiddelen begrijpelijkerwijze vaak tot gunstige
resultaten geleid. De landbouw was echter door
de revolutie gebaseerd op het kleingrondbezit,
en derhalve op den vrijwilligen gezinsarbcid. De
ruwe inmenging door de Moskovische
doctrirairen il het ekonomische dorpsleven had een
ongeloofelijke vermindering der graanproductie
tengevolge, en heeft de natie tot nabij; den onder
gang gebracht. Op de sovjetkpngressen der laatste
jaren hebben de volkskommissarissen hunne on
macht moeten bekennen om hunne leerstellingen
op het platteland door te drijven. En op het hui
dige oogenblik wonen wij een uiterst belangrijke
revanchebeweging der Russische boerenbevolking
tegen de met onvruchtbaarheid geslagen
diktatuur van het stedelijk proletariaat bij.
Véór de Nep" van 1921 hadden de sovjets
ingezet op den armen boer." Het waren de
platte'ajjijsarbeiders en de uit de hongerende steden
naarr de dorpen teruggekeerde fabrieksarbeiders,
die, de akkers onder elkaar hadden verdeeld, die
ov«r de overige elementen van het dorp een schrik
bewind uitoefenden, en aan de kommunistische
stellingen der sovjetregeering een tijdelijke zege
praal over het dorpsleven verzekerden. Elk dorp
werd bestuurd door het armenkomitee of
Kombjed"datallelastenonderde bezittenden verdeelde
zonder er een van op zich te nemen. Het was het
tijdperk der razwjorstka" of der simpele requisitie
door met roode gardes begeleide kommissarissen
van alle landbouwvoorraden in het dorp, na aftrek
van het weinige dat voor de eigen behoeften van
elk gezin strikt onmisbaar werd geacht.
Niemand produceerde meer dan het strikt
noodige; het gevolg was een sterke vermindering der
graanproductie, en de beruchte hongersnood, die
de wereldgraanmarkt in verwarring heeft gebracht.
De sovjets waren genoodzaakt, het beginsel der
landnationalisatie terug te nemen. Elke boer werd
gerechtigd, na betaling eener belasting in nature,
het surplus zijner productie ten eigen behoeve op
de lokale en provinciale graanmarkten te
verkoopen. We! begunstigde de regeering alle kommunale
en werkte zij zooveel mogelijk alle individueele
exploitatie tegen, maar zij trachtte vooral den
gemiddelden akkerbezitter voor zich te winnen,
zonder hem tot iets anders te verplichten dan tot
deelname aan de dorpskoöperatieven. Tijdens
deze periode werd de overheersching van het dorp
door de kommunistische partij alleen verzekerd
door den s^lkor" of lokalen korrespondent van
het gewestelijke kommunistische orgaan, die door
aanbrenging van alle burgerlijke" misbruiken,
den aankoop eener maaimachine door den
weigestelden boer, het pachten van andersmans akkers,
en het in dienst nemen van huurkrachten, geweld
dadige inmengingen der districtsautoriteiten in
het dorpsleven uitlokte. Vooral tegen den koelak"
trad de districtsovjet krachtig op. 2).
Ondertusschen overdekten de akkers van dien
koelak zich met rijke graanoogsten en met industri
eele kuituren zooals tabak, vlas en oliehoudende
vruchten, terwijl die van den kleinen boer, tenzij ze
heimelijk door den koelak werden beheerd, wegens
gebrek aan paarden en landbouwinstrumenten kwa
men braakte liggen. De kleine boer was genood
zaakt, naar de stad terug te keeren en er het getal
Werkl )ozen te vergrooten,tenzij hij in loondienst trad
bij den koelak. De ekonomische noodzakelijkheid
verjoeg overal het revolutionaire waandenkbeeld.
In dit tijdperk vielen de zeer talrijke, geregeld
door de sovjetpers geregistreerde moorden van
sovjetagenten (van 5 tot 10 per dag) die een
verklikkersrol gespeeld hadden, en van voorzitters
en sekretarissen van bolsjewistische komitee's
die een overmatigen ijver getoond hadden. De
klassieke bestraffing van den rijksontvanger
bestond hierin, dat de buik opengesneden en met
graan gevuld werd; een plakkaatje gaf aan: in
tegrale graanbelasting." Het antisemitisme steeg
over geheel Rusland tot een graad van verbittering,
Welke het onder het tsarisme nooit gekend had.
De enorme uittochten van Russische Israëlieten
in 1922 en '23 houden hiermede verband.
De boer voelt dat hij de meester is van den toe
stand, en drijft de graanprijzen op. Neemt men de
prijzen in 1913 als basis van vergelijking aan, dan
staan de graanprijzen (met den coëfficiënt 2,5 tegen
1,9 voor industrieele waren) bovenaan.
Graanexportatie door de regeering is alleen winstgevend,
indien de prijs van aankoop op de binnenlandsche
markt 80 kopeks niet teboven gaat. Op het huidige
oogenblik is de prijs al 224 kopek voor rogge. De
graanexportatie, waarmede de ekonomische en
staatkundige positie der sovjets in het buitenland
evenredig is, is bijna uitgesloten.
De sovjetspecialisten hebben berekend (en
hunne berekeningen stemmen met die in alle
nieuwe staten met een klein grondbczits-politiek
overeen) dat de Russische staat in de verste verte
niet over de middelen beschikt, om ook maar aan
een klein deel der arme boeren de tijdens de de
magogische revolutieperiode toegezegde hulp te
verleenen, hen door de staatskoöperatievcn te
doen voeden, en hun op krediet
landbouwwerktuigen en fabriekswaren te leveren. De meer en meer
slinkende productie en de stijgende prijzen der
binnenlandsche fabriekswaren maken y.ulk een
hulp onmogelijk. De arme boer, door den sovjet
staat in den steek gelaten, heeft zich opnieuw,
als van ouds, om den koelak geschaard, en deze
tweede overwinning" van den landelijken klein
burger is door het Sovjetkongres der maand Mei
bekrachtigd.
Men kan wellicht niet zeggen, dat de
nieuwagrarisch ? staatkunde der sovjets alles op den koe
lak zet, althans Boccharien heeft zich met kracht
^en niet zonder hypocrisie) tegen dat verwijt ver
dedigd. Maar zij heeft te zijnen behoeve de
landexploitatie op groote schaal wettelijk bekrachtigd,
zij staat den koelak de staatsakkers voor termijnen
van 12 jaren af, en veroorlooft hem, huurarbeiders
in dienst te nemen, en zich de meerwaarde van
hun arbeid toe te eigenen. En wat nog het sterkste
van alles is: de koelak, die volgens het sovjetrecht
der laatste jaren, als oogluikend toegelaten uit
zuiger van het landelijk proletariaat, van alle
staatkundige rechten uitgesloten was, heeft se
dert het laatste sovjetkongres het recht, te kie
zen en verkozen te worden voor alle k
mmissariaten. Men kan dus verwachten dat de koelak,
als de ekonomisch sterkststaande man in het dorp,
zich tot voorzitter van den dorpssovjet zal doen
verkiezen, tenzij hij er de voorkeur aan geeft,
achter de schermen, op een minder blootgestelde
plaats, zijn diktatoriale rol te spelen.
N.v. % F. VAN DER HEIDE
HILVERSUM
'SGRAVELANDSCHEWEQ. TEL. 1150.
VRAAGT U EENS TEEKEN INGEN
EN PRIJSOPGAAF VOOR HET
SMAAKVOL INRICHTEN VAN
uw LANDHUIS OF VILLA.
BEKNOPT PROSPECTUS FRANCO.
De landelijke kleinburgers1' hebben aldus den
veldslag over het geheele front gewonnen. Na hun
eerst alle ekonomische rechten te hebben inge
ruimd,heeft Moskou hen, als mandatarissen van het
ekonomische sovjetgezag, tot eene nieuwe feodale
h;erschersklasse vereenigd. De Volkskommissarissen
stellen alle middelen in het werk, om de dorpen voor
zich te winnen, en de landbouwproductie te
verhoogen. In de eerste jaren hadden zij te gehoor
zamen aan de eisenen der arbeidersraden. De
importatie was uitsluitend voor de sted°n bestemd.
Ziet men de tabellen der ingevoerde artikelen en
der onlangs met de Westersche regeeringen ge
sloten kontrakten door, dan bemerkt men, dat
het gros der importaties in 1925 voor de dorpen
bestemd is.
De tot dusverre verplichte koöperatie wordt
voortaan aan den goeden wil der dorpelingen over
gelaten. De koöperatieve dorpswinkel zal binnen
kort in het Russische dorp geen andere rol ver
vullen dan voorheen in Siberië, waar zij door
welgestelde boeren gehid werd en voor den afzet der
landbouwprodukten diende. Men kan voorspellen,
dat deze dorpswinkel weldra geheel in handen
zal zijn van den koelak.
Wellicht zal hier en daar de toepassing der
nieuwe wetten op den tegenstand stuiten van
lokale fanatieke sovjets, die aan de klassieke
kommunistische leerstellingen wat langer dan hun
ne leiders zijn blijven vasthouden. Maar wil de
sovjetrepubliek in het leven blijven, dan zal zij
genoodzaakt zijn, den nieuwen klèinburgerstand
en de uitzuigers op het platteland, in naam der
revolutie, in bescherming te nemen tegen de leden
harer eigen partij, en zoo noodig met geweld op
te treden tegen de laatste verdedigers der grond
stellingen, in naam waarvan, acht jaren geleden,
de Russische proletariërs tegen het oude bewind
zijn aangevoerd.
In vele kringen der Russische emigratie begint
de meening post te vatten, dat het geneesmiddel
voor de Russische ziekteverschijnselen niet in den
vreemde moet worden gezocht, en dat de
sovjetrevolutie, van binnen uit, door innerliiken groei.
de onzinnige vormen harer aanvangsperiode zai
afwerpen. Te Moskou heeft men al meenen te
constateeren, dat een periode van drie jaren de
maat is van het rhythme, volgens hetwelk de
sovjetmacht zich zal hebben aan te passen aan
de eischen der voortschrijdende en zich ontwik
kelende revolutie.
Men mag aannemen, dat de
boerenafgevaardigden er binnenkort niet mede tevreden
zullen zijn, hunne eischen alleen op ekonomisch
terrein te stellen. Na de Nep van 1921, is de nieuwe
sovjetwet het kenteeken eener nieuwe opstijging
van den Russischen boerenstand naar de staats
macht.
1) Nieuwe Ekonomische Politiek.
2) Do koelak (vuist) van een Russisch dorp
is de rijkste, machtigste boer die onder het oude
bewind een soort ekonomische diktatuur over de
andere boeren uitoefende. Wij zullen zien, dat
hij bezig is, onder de sovjetregeering zijn ouden
invloed terug te krijgen.
YANNELLCSVARINAS
GOUDZEGEL
5O ets, per Pakje.
l
Een aangename Bezuiniging
een HALF ONS vervangt
vele GOEDE SIGAREN