No. 2519 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND MODESHOW BIJ KIRSCH Teekeningcn voor de Groene Amsterdammer" door Frccldy Langeler OP HET VREDESCONGRES door MARIE C. VAN ZEGGELEN De eeuwenoude Sorbnnone heeft deze eerste Septemberweek duizenden mannen en vrouwen binnen haar muren zien treden, dre de eveneens oude gedachte handhaafden de Vrede onder de volkeren. Het vier en twintigste Congres voor den Vrede! Och, wij weten wel dat een Congres den Vrede niet brengen kan. Onder de voorvechters van de Vrede zijn er reeds velen die geen congres sen of andere bijeenkomsten daarover meer bij wonen, omdat zij van rrieening zijn, dat deze niets dan teleurstelling brengen. Doch de groote opkomst te Parijs deed ons evenwel zien, dat ontelbaren naar een middelpunt stroomen waar het brandende wereldvraagstuk besproken zal worden, waar de hoop gevoed kan worden, dat de menschen eindelijk de handen ineen zullen slaan om Vrede door recht te verkrijgen. De grijze, waardige Sorbonne, in het Centrum van het wetenschappelijke, intellectueele Parijs, was wel de plek bij uitstek waar de gedachtenwisseling tusschen de verschillende volksafgevaardigden kon plaats vinden. Van twintig landen waren achthonderd afgevaardigden opgekomen, en zij vormden de minderheid van- de persoonlijke belangstellenden. In de prachtig groote Amphitheatrezaal werden de congressisten ontvangen onder de tonen van het orkest uit de Opera-Comique en de Minister van Onderwijs de Monzie sprak hen aldus toe. ,,Je salue vos personnes et vos travaux au nom d'un gouvernement qui a mis sa pensee au service de la paix. Je vous salue au nom d'un pays qui ne fut jamais diviséque sur les fagons de sauvegarder ou de préparer la paix au nom d'un peuple qui, de tradition continue, même au temps des popées, préféra les calculs de lapaixaux profits de la puissance. Vous tes les bienvenus, puisque vous avez cette foi que nous nous d sespérons, d'avoir perdue dans la ba taille et les deuils. Vous tes les bienvenus parce que vous souhaitez et demandez ce que nous réclamons, ce que nous attendons. Vous tes les bienvenus parce que la France qui vous accueille est terre de droit, aca démie d'egalité, cole de libre discussion." En het was of deze gedachten zwijgend herhaald werden door de groote figuren van Victor Hugo en Pasteur, die na dien openingsdag lederen middag op ons nederzagen wanneer wij de binnenplaats der Sorbonne betraden waar de faculteit der let teren ons gastvrijheid verleende voor de dagelijksche zittingen Zoo plechtig en rustig dit vierentwintigste Congres begon,zoo hef tig en luidruchtig eindigde het Langzamerhand groeide er uit de stilte een al hooger en hooger stijgende klank, werd de stem van het Congres al luider en luider. Er waren twee stroomingen die niet in gelijke bedding wilden vloeien, die van de gematigden en die der radi calen. De eersten keurden het Protocol van Oenève goed, vonden, zooals de grijze, doch le vendige president Henri La Fontaine, vice-voorzitter van den Belgischen Senaat, zeide, het een groote stap in de goede richting, dat de aggressieve oorlog daarin als een internationale misdaad wordt ge brandmerkt; de tweeden waren van meening, dat ook de verdedigingsoorlog als een misdaad moest beschouwd worden, dat onmiddellijke algeheele ontwapening moest worden aangenomen en het was Frau Dr. Helen Stöcker's amendement, dat op den derden conferentiedag den knuppel in het hoenderhok wierp en de gemoederen zoo opstandig maakte dat de president met luider stem diende te bevelen, zich niet als wilde dieren te gedragen ! Bij stemming is het amendement echter niet aangenomen. Zoo ging het eveneens met het voor stel van den schitterenden redenaar Monsieur Pioch, redacteur van Ie du Soir, de man die den tweeden Tolstoi genoemd wordt. Hij brak een lans voor de dienstweigeraars. Zijn bezielde rede werd telkens onderbroken door daverend applaus en stemmen die hem het zwijgen wilden opleggen. Maar dan verhief zich de arm weer van den vurigen voorvechter der antimilitaristen ,,Et je vous dis !" klonk zijn luide stem, je vous dis ! Een mensch is dood of levend, als hij niet een van beide is, is hij ziek. Welnu de wereld is ziek et . je vous dis, moi,. je ne veux pas tre tnalade !" Generaal Buisson trad met hem in debat. Buisson wil het tegenovergestelde van den heftigen re dacteur van Le Soir, een bescheiden figuur, een zachte stem, won echter langzamerhand aan zeggingskracht. Hij verdedigde geenszins den Zwart chiffon met knalroode kwastjes Tomatenroode crepe met dofgoud en zwart bont Beige crepe de chine Zwart mousseline7de'rsoie met karmijnroode_rozen oorlog, integendeel zette hij als deskundige uiteen hoe hij gehaat moest worden, hoe de geheele wereld er zich tegen verzetten moest, doch hij richtte zich daarvoor tot de natiën, en niet als de heer Pioch tot het individu.Het individu moest volgens hem gehoorzamen, en als de plicht hem riep moest het zich opofferen. Na deze twee redenaars nam een vrouw het woord die een bekende en geliefde figuur is in Parijs, madame Severin, de groote romancière. Zij ook is een eerste woordvoerdster en zij staat aan de zijde van den heer Pioch. Wanneer zij op het podium verschijnt, gaat er onmiddellijk een dave rend applaus op en het is na al deze luidruchtige bijvalsbetuigingen een wonder dat de Generaal Buisson toch nog vier en veertig stemmen meer heeft dan de heerPioch en diens amendement dus valt. Zij die op dit Congres de vrouwenrechten bijzonder naar voren brengen, zijn: Jeanne Mélin, bestuurslid van de Honfleur Conference en Madame Avril de Sainte Croix, Presidente der Conseil des Femmes Francais, beiden, evenals Frau Dr. Helene Stöcker bekende figuren in ons land. Hoe verschillend echter zijn beiden! Een stille bescheiden figuur, die langzamerhand aan belangstelling won was Mathilde Widigren, de Zweedsche afgevaardigde, vice-presidente van de vereeniging voor Vrede en Arbitrage van dat land. In de commissie voor het Protocol van Genêve was haar oordeel van groote waarde. Zij nam slechts zelden het woord, doch dat nam niet weg dat haar invloed merkbaar was. Ook Catherine Tingley was op het Congres aanwezig, met haar vele theosophen, esperantisten en theologen, waar onder als eenig Nederlander onze domin Hugenholtz Jr. *) Een zware taak had miss Playne, bestuurslid van de internationale Vredescommissie. Ontel bare redevoeringen moesten door haar in het Engelsen vertaald worden, want alle werden ge durende het geheele Congres in de drie hoofdtalen ten gehoore gebracht. Ook Miss Playne's naam moet bekend klinken in Hollandsche ooren, want zij is werkelijk een internationale kracht, die ons land meermalen bezocht. Maria Véronc, de presidente der Sociét pour Ie droit des femmes" nam evenals haar penningmeesteresse Madame Auscaller deel aan alle conferenties, doch voerde nimmer het woord, wat ik wel betreurde omdat ik deze advocate gaarne had hooren spreken. Maria Vérone is een indrukwekkende verschijning. Waarschijnlijk ook bij velen in Nederland bekend. Er komen mij nog namen in de pen als Frau Martha Freund?Hoppe, Madame Sorel, echtgenoote van den len secre taris van het congres, madame Le Foyer, echt genoote van den algemeenen secretaris, welke beide laatste dames het met de rol van gastvrouwen zeer druk hadden. Aan verstrooiing heeft het op dit Congres namelijk niet ontbroken. Wij zijn door de Fransche vrouwen op een gracieuse Fransche wijze ontvangen en de avonden in de CROSTE 5 Juliana bonbons zachte choco lade metffebpandenpugat Salie d'Alma of in de theatres waren niet minder vredebrengend dan het Congres zelf, ja eigenlijk ging er van die feestelijke bijeenkomsten iets uit wat zeer weldadig was, wat van de congresbijeen komsten niet altijd kan gezegd worden. Hierwaren Franschen, Engelschen en Duitschers bijeen, Amerikanen, Italianen, Polen, Oostenrijkers Serviërs, Slovakken, Belgen, Nederlanders, Nooren, Denen, Zweden, Japanners, zelfs negers en men voelde de eenheid van wil door alles heen. In waarheid waren hier de grenzen vervallen, zooals het eens ook gebeuren moet in onze arme wereld, die zoo schoon en rijk zou kunnen zijn als de menschen maar wilden ! Dit was in w'aarheid het goede van zulk een internationale vredesbijeenkomst, dat wij den wil toonden elkander te begrij pen, dat wij eindelijk pogen elkander de hand toe te steken, dat wij eindelijk iets beginnen te begrij pen van de woorden, Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Het is niet meer dan een eerste schijnsel van het licht, het is nog weinig maar het dient begroet te wo'rden met de vreugde, waarmede een mensch na een langen bangen nacht, het gloren van den dag ziet. *) Ons land w'as helaas treurig vertegenwoor digd wat aantal betreft, slechts vier personen. VERBETERING Nelly heeft zich in haar stukje over Lilly Hickler (Weekblad van 12 Sept.) vergist. Wij kunnen ons yelukkig nog steeds verheugen in de scheppende geest en het frissche talent van Hendrika van Tussenbroek. Haar zuster Cathe rine van Tussenbroek is ons helaas ontvallen. E. M. R. Wie YOGHURT van OUD BUSSEM eet, wordt oud, maar blijft jong Kerkstraat 187. Tel. 49344.