No. 2520 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE ZAAK MUYLWIJK Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan BOUWT IN MET HET OCHTENDBLAD TELEKINESE EN TELEPLASTIE? door Dr. ADOLPH F. MEI IER In de laatste jaren kon men van tijd tot tijd in de dagbladen berichten vinden, eerst uit München, Jater uit Weenen, omtrent de wonderlijke ver richtingen van een zekeren Willy S. Dit jongmensch zou in staat zijn allerlei voorwerpen, die zich op korten afstand van hem bevinden, in beweging te brengen zonder gebruik te maken van de gewone menschelijke hulpmiddelen; deze telekinese" zou dus het bestaan van supranorinale krachten bewijzen. Dergelijke krachten worden door sommigen ook aan enkele andere personen toegeschreven, die dan soms tevens de eigenschap zouden bezitten eene geheimzinnige stof te produceeren op ge heel onbekende wijze. Dit teleplasma" of ectoplasma" wordt dan vaak beschouwd als het hulp middel tot het verkrijgen van telekinetische" Werking; het zou namelijk staven, draden, stijve stralen", enz. vormen, Waarmede de voorwerpen bewogen worden. Berichten omtrent deze dingen vindt men vooral In verslagen van spiritistische seances en de buitengewone eigenschappen worden toegeschre ven aan sommige mediums". Begrijpelijkerwijze hebben zich echter ook niet-spiritisten vaak voor deze verschijnselen geïnteresseerd. En in het bijzonder hebben mannen der wetenschap, zoowel niet-spiritisten als spiritisten, meermalen ge poogd iets meer omtrent deze geheimzinnige ver schijnselen te weten te komen. Daartoe woonden zij seances bij en soms werden zelfs door comités van geleerden reeksen van seances gehouden met bekende mediums, met het speciale doel die physische" verschijnselen nader te onderzoeken. Enkele dezer geleerden zijn daarbij overtuigd geworden dat telekinese en teleplastie inderdaad bestaan. Het meest bekend zijn wel, uit vroeger tijden, Crookes en Lombroso. In den laatsten tijd heeft vooral de Münchener zenuwarts Dr. v. Schrenck-Notzing zich op dit gebied bewogen en in verschillende werken zijne overtuiging ver dedigd. Waarop berust nu die overtuiging? Bij het bestudeeren van hetgeen zij daaromtrent ge schreven hebben, blijkt dat die overtuiging be rust op hunne meening dat het voortbrengen der verschijnselen op natuurlijke wijze onmogelijk was onder de voorwaarden w'aaronder ze zich ver toonden, en dat ze dus door onbekende occulte" of metapsychische" krachten moesten worden veroorzaakt. Op deze meening, waarbij het dus voornamelijk op eene beoordeeling aankomt van de voorwaarden waaronder de verschijnselen zich vertoonen, is al meermalen door verschillende schrijvers kritiek uitgeoefend. Heel grondig en uitvoerig is die kritiek in een pas verschenen werk, getiteld: Der physikalische Mediumismus", geschreven door Dr. v. Gulat Wellenburg, in samenwerking met Graaf Carl v. Klinckowstrocm en Dr. Hans Rosenbusch, allen te München woonachtig. Het is uitgegeven door het bekende Ullstein-Verlag in Berlijn, onder de auspiciën van Prof. Max Dessoir; met enkele andere werken zal het een reeks vormen, onder den verzameltitel Der Okkultismus in Urkunden". De schrijvers hebben de voornaamste literatuur omtrent de meest bekende mediums bestudeerd, onder gebruikmaking van eigen ervaringen. Daarbij heeft elk een deel van de uitgebreide stof voor zijne rekening genomen. Dr. v. Gulat Wellenburg behandelt vooreerst alles wat omtrent Eva C. bekend is. Zijne belang stelling in hare prestaties werd vooral gewekt door zijn dagelijkschen omgang met Dr. v. OOSTERPAPK BILTïiÖVEN INLICHTINGEN VERSTREKT DE DIRECTIE TELEF.INT.N?655B Schrenck-Notzing, die aan hun Stammtisch ge regeld de, jaren lang door hem bij Eva gedane, waarnemingen besprak. Eindelijk werd aan Dr. v. Ciuiat toegestaan zelf een reeks seances van haar bij te wonen gedurende een zomerverblijf in St. Jean de Luz en later nog een aantal in München. Vooral het relaas van zijne eigene ervaringen is zeer belangwekkend en leerzaam. Voorts bespreekt hij nog Linda Gazerra en een paar mediums uit den nieuweren tijd. Graaf v. Künckowstroem bespreekt hetgeen Sir William Crookes en anderen een halve eeuw geleden beleefden met D. D. Home en Florence Cook. Van de nieuwere mediums bespreekt hij Jan Guzik en Maria Silbert. Dr. Hans Rosenbusch behandelt uitvoerig het voornaamste, wat door competente onder zoekers omtrent Eusapia Palladino is geboekt. Verder bespreekt hij Stanislawa Tomczyk en Kathleen Goligher. Het aanvankelijk door Graaf v. Klinckowstroem, die eenige zijner seances bijwoonde, bewerkte hoofdstuk over Willy S. werd later, Wegens het groote belang van deze meest recente telekinetische praestaties, door de drie auteurs gezamenlijk omgewerkt. « Aan het einde van hun werk vatten zij het resultaat van hunne onderzoekingen samen in de verklaring, dat het bewijs van het bestaan van telekinese en teleplastie nooit geleverd is. De omstandigheden, waaronder men bewegingen op afstand of het verschijnen van stoffelijke pro ducten heeft waargenomen, sloten nooit met zekerheid eene natuurlijke verklaring door be kende krachten uit. Tot deze slotsom zijn meermalen ook anderen reeds gekomen, na kritische studie van wat daar omtrent geschreven is. Hoe komt het dan dat nog zoo vele occultisten, en daaronder mannen van beteckenis op weten schappelijk gebied, aan het bestaan van deze dingenjgclooveti? In liet algemeen kan men ant woorden dat hunne overtuiging voornamelijk be rust op gevoelsgronden. Deze kunnen bij ver schillende personen verschillend zijn, maar in elk geval leiden ze er toe dat die personen de over tuiging krijgen dat de krachten in kwestie wer kelijk bestaan. En dan oordeelen ze niet langer objectief, maar zoeken naar argumenten om hunne overtuiging te steunen. Ten slotte treedt bij sommigen zelfs hun kritiek in den dienst van hun geloof. De genoemde schrijvers wijzen hierop herhaaldelijk bij hunne kritische beschouwing van de berichten, die door verschillende waarnemers gegeven zijn. Ze beginnen daarom hun werk met een hoofdstuk over de eischen, waaraan een behoorlijk weten schappelijk onderzoek moet voldoen en over de waarnemingsfouten, waaraan men bloot staat. Telkens wijzen ze er dan, bij de behandeling der verschillende berichten, op hoe die eischen worden genegeerd en hoe daardoor de kans op foutieve waarnemingen vergroot wordt. En aan het slot van hun boek wijzen zij er nogmaals op dat het gewichtigste deel der onder zoekingen omtrent teleplastie en telekinese op het gebied der psychologie ligt. Die onderzoe kingen ontleenen hun grootste waarde aan het geen er uit te leeren valt omtrent de eigenschappen van den menschelijken geest. Door eenvoudige behandeling met ABIS garandeeren wij abso luut afdoende bestrij ding van Kakkerlak ken en andere schade lijke insecten, muskieten, w andgedierte, enz. Vraagt inlichtingen en prospectus voor schepen, gebouwen en particulier gebruik aan N.V. A.B.I.S., Mij. ter Afdoende Bestrijding van Insectenschade, Heerengracht 281 Tel. 32281 Amsterdam