No. 2526 DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 ANTOON DERKINDEREN (1859?1925) IN MEMORIAM Wanneer wij later, op een andere plaats, en uitgebreider dan dit In-Memoriam voegt, een beschouwing te geven hebben over de Muur schildering, over Wandsier en zelfs over 't ver sieren van een boek, zoo zal de naam van Derkin deren daar in van zelf veel keeren moeten worden genoemd. Want deze schilder, een leerling van de Amsterdamsche Akademie onder Allebé, een af zonderlijk leerling te midden van zijn tijdgenooten, van andere verlangens inderdaad bezield en door een volhardend toch gespannen geduld voort gestuwd, was een beginner, dus een vernieuwer. En deze beginner, deze vernieuwer, vooral gekend door en om zijn muurschildering en door zijn glasin-lood, dus als glazenier, zag, als zoovele vernieu wers, in vroegere tijdperken verwerkelijkt,wat hij Weer wou verwerkelijken voor zijn tijd, ten bate van zijn tijd. Het i's niet onjuist hier te zeggen, dat de historische zin in Derkinderen een groot deel van zijn symboliseerende kunst was, en dat hij in de historie betere exempels vond voor wat hij wou dan in de negentiende eeuw, de eeuw van zijn groei. Derkinderen, vol methodische gezind heid en vol van een analyseerende en tevens altijd Wel doceerende bezinning zag, in de gilden ver werkelijkt, wat hij zocht; hij zag daar de eerbaar heid van het ambacht, en van het kunstambacht, gehandhaafd, ge-eerd, en door sterke regelen ge bonden. Derkinderen Was van zelf tot den regel geneigd, zooals een goed schrijnwerker, niet zoo lang geleden nog, menig voorschrift, zij 't soms onbewust, opvolgde wat in eeuwen en door eeuwen als een der grondslagen had gegolden van zijn vak. Het is daarom ook niet te verwonderen, dat wie, toen Derkinderen den naam van een meester te zijn had gekregen, bij hem kwam in de leer (inder daad Was het een komen in de leer) begon als gezel, en misschien verwonderd de opdracht ontving als hij dacht god-weet-welke anatomie te teekenen of welk onderdeel daarvan te moeten schetsen, dat hij deze nieuwe (en vroegereeuwsche) leer meester hoorde verzoeken, voor hem een kast te schilderen, zooals een knechtjen van een huis schilder dat ook op zou krijgen te doen, eenvoudig weg, zonder eenige zwaarwichtigheid. Derkin deren had inderdaad steeds iets van den onder wijzer in zich, en hoe hij ook zich verfijnde (en hij was zeer delicaat; en terughoudend; schijn baar zachtmoedig maar toch vol scherpe overtuigheid; hoffelijk soms om te scherper te kannen wezen) en hoe ver schijnbaar ook het onderwijzende Week; het uitleggende, het verklarende, het zinne beeld, het symbool was steeds een deel van zijn muurschildering; hij onderwees daar op grooter wijs; hij gaf daar les op ne volgens hem edelste manier. En niet te ontkennen is, dat de muur schildering bij hem is, wat het leerdicht is in de poëzie, of het didaktische proza bij den schrijver der niet-versificeerende letterkunde. Derkinderen was een historisch-gezind leermeester, in den tijd, dat het enkel-realisme zijn kornuiten en tijd genooten het alleen ware leek, en te begrijpen is dat hun, die kwamen na de Haagsche school, zijn werk koel en leeg moet geleken hebben naast de kleurklank van zulke Haagsche School. Maar hqewel zij, die dit zoo bevonden, misschien niet gansch-en-al te onrechte Derkinderen wat koel vonden, toch had deze Derkinderen de toekomst, meer als zij, in zijn werk en toch zouden Derkinderen's principe en zijne principia vruchtbaarder werkingen veroveren, dan der anderen hoe zeer ook hollandsche kunst, maar die in haarhollandsch wezen toch zeekre wenteling en omwenteling in de geesten niet voorzag, die wij de laatren gezien hebben, hebben meegemaakt. De herleving van het kunstambacht, zooals Derkinderen die in Am sterdam kon zien, en die meer is uitgegaan van de kunstenaars dan van de ambachtsmenschen, moet dezen eens afzonderlijke goed gedaan hebben naar den geest, al zou hij aan het eind van zijn leven nog ervaren, dat Wat hem een begin leek van een nieuwe periode, gevest op oude en door de er varing getoetste fundamenten, meer een bloeien was van bepaalde, gelijkgezinde persoonlijkheden, dan aan een tijd beheerschend streven, al zou hij nog moeten beleven, dat in meubel en bouw kunst andere en oekonomische eischen factoren invoerden, die hem in hun bouwkunstige en am bachtelijke ontwikkeling niet waren sympathiek. Derkinderen was een beginner, een wijzer van een weg, die niet afgegaan zou Worden, zooals hij dacht, maar die bleek uit te komen op een breeder (ik zeg niet altoos beter) heerweg, die Derkinderen niet had vermoed en door een ander-geaard landschap voerde. De tijd waarin wij leven, zou grooter, bitterder van aard, scherper van dwang blijken te zijn, dan die, waarin Derkinderen zijn muurschildering en glas-in-lood schiep. * Derkinderen was in den laatsten tijd, reeds in de laatste tijden eer een nu en dan nog maar werkzaam beschouwer, dan iemand die het volle gevecht meevocht. Hij had de groote tragische belijdenis niet in zich, die de tegenwoordigen, de beste onder hen, moeten en kunnen belijden. Hij leek daardoor ons soms zwak en wat voorbij, en eer vreemd, te weinig gespannen en hij was dat ook -maarin een In-Memoriam als dit is niet te vergeten, dat hij toch indertijd de afzon derlijke was, die veel voorzag, wat de Lateren,niet zoo koel, maar vol steiler spanning zouden overtreffen. Derkinderen propheteerde, wat groo ter propheten eens brandender, bijtender zullen zeggen maar hij Was toch de eerste dier pro pheten ; hij was de didaktische voorzegger van een misschien hem overrompelende toekomst. En hij was steeds een eerbaar handhaver van het edele van het vak, en van de vakkenis, en van de kunstvaardigheid, en dat is wat hier te her denken was, en is. PLASSCHAERT TOEGEPASTE KUNST docr OTTO VAN TUSSENBROEK .. Door eenvoudige behandeling met AB1S garandeeren wij abso luut afdoende bestrij ding van Kakkerlak ken en andere schade lijke insecten, muskieten, \\andgedierte, enz. Vraagt inlichtingen en prospectus voor schepen, gebouwen en particulier gebruik aan N.V. A.B.I.S., Mij. ter Af doende Bestrijding van Insectenschade, Heerengracht 281 Tel. 32281 Amsterdam Toch is de poging, en des te meer in den huidigen tijd, te waardeeren en wie het goede zoekt, zal ook het goede vinden. Daarenboven zorgt Wouda, die voor Pander werkt, voor de frissche noot en in zijn strenge en karakteristieke meube len toont hij zich een ontwerper van den aller eersten rang. Er is een Zitkamer met meubels in blank eikenhout, bekleed met een blauwe stof, waarbij een kastje dat van binnen rood is geschilderd en een lamp met zwarthouten voet waarop een spits fel-oranje kapje, in welke men naast de aangename en logische vormen vooral de opgewekte kleurcontrasten kan prijzen. Penaat daarentegen, blijft aan het donkere eiken getrouw en hier en daar een tikje zwart, dat is al. Hij en Wouda zijn eigenlijk antipoden, de laatste zoekt de rake, rechte (met een zekere Japansche neiging naar den subliemen eenvoud), strakke, stevige vormgeving, de eerste kan het ronde, ranl e (met een bepaald verlangen naar renaissancistische sierlijkheid), zwenkende, zwierige niet vermijden, ook daar waar hij oorspronkelijk van een strenger verlangen is uitgegaan. De laatste neigt naar het nieuwe terwijl de eerste van het oude niet kan los komen. Wat Muntendam, (L. O. V. Oosterbeek,) laat zien, zeilt zoo tusschen beide uitersten door in zijn Heerenkamer, degelijk maar wat saai maar welk een beest van een lamp staat daar in ! Dan is de alleraardigste lamp van Penaat in diens Huiskamer het bewijs dat er in hem iets broeit.... Het levendigst van al en ook het feestelijkst is de gansche inzending van Brusse's Uitgevers Maatschappij, welke er op uit schijnt te zijn het goede voorbeeld te geven; het is een oogenlust al die mooie en kleurig-gebonden boeken bijeen te zien. Verheugend is ook het feit dat in kalenders, affiche's, diploma's, omslagen en medaille's de Stad Amsterdam; in drukwerken, diploma's en albums de Gemeente 's Gravenhage en in postzegels en drukwerken ook de Posterijen en Telegrafie blijk geven van het juiste inzicht in samenwerking met verschillende kunstenaren. Voorts is er behangselpapier van J. B. Heukelom en D. Verstralen; Glaswerk van verschillende ontwerpers, Grafisch werk en potterie; Metaal- en Textielwerk, dat, overbekend, geen aanleiding geeft tot hernieuwde bespreking. GRANDS VINS DE CHAMPAGNE POL ROGER & Cie. Agent General: JAGER GERLINGS, Haarlem TENTOONSTELLING VAN DEN NED. BOND VOOR KUNST EN INDUSTRIE. In het Museum van Kunstnijverheid, dat in den toch al zoo droomerigen Haarlemmer Hout sinds langen tijd scheen ingeslapen, is het leven een weinig weergekeerd doordat men de drie groote voorzalen heeft beschikbaar gesteld ten bate van den Nederlandschen Bond voor Kunst en Industrie (kortweg B.K-1- geheeten) om daarin van 24 October tot en met 15 November a.s. eene tentoonstelling in te richten van voortbrengselen, fabriekmatig vervaardigd, in massa- of in serieWerk, welke door Nederlandsche kunstenaren werden ontworpen en dus zoowel aesthetisch als technisch goed verzorgd zijn. Het zwaartepunt is daarbij gelegd op het feit dat in hoofdzaak een voudige, minder kostbare zaken werden inge zonden. De binnenhuis-architect Wouda zorgde voor de aankleeding dezer tentoon stelling, er is een heel een voudige, sobere inbouw gemaakt, waarin hoofd zakelijk zwart en wit als neutrale kleuren overheerschen, met een vierkante middenhal en ter weerszijzijden eenzestal vertrekken. Hoewel elke poging om meerdere belangstelling te wekken voor de samenWerking van industriëelen en kunstenaren te prijzen valt, moet erkend wor den dat er, jammer ge noeg, al zeer weinig nieuws te zien is, want behoudens een enkele uitzondering is alles bekend werk dat men reeds elders onder oogen kreeg. Maar ons land is wel klein en ook is er stilstand op het gebied der toegepaste kunst en dit is wellicht oorzaak dat deze tentoonstelling niet geheel bevredigt. 18B Kunst en Industrie, Een hoekje van de Kamer van L. O. V.